Yemen ile Dünya Bankası arasında uzlaşı sağlandı

Uzlaşı ile kurumların desteklenmesi ve ekonomik toparlanmanın sağlanması hedefleniyor.

Yemen Başbakanı Muin Abdulmelik. (AP)
Yemen Başbakanı Muin Abdulmelik. (AP)
TT

Yemen ile Dünya Bankası arasında uzlaşı sağlandı

Yemen Başbakanı Muin Abdulmelik. (AP)
Yemen Başbakanı Muin Abdulmelik. (AP)

Yemen Başbakanı Muin Abdulmelik, devam eden Husi darbesi ve diğer küresel krizlerin etkileri nedeniyle ülkesinin içinde bulunduğu zorlu ekonomik koşullar karşısında harekete geçti. Aden'de Dünya Bankası ve Uluslararası Finans Kurumu ile yapılan son görüşmelere dayanarak, hükümet kurumlarını desteklemek ve ekonomik toparlanmayı sağlamaya devam etmek konusunda fikir birliğine varıldığını duyurdu.
Abdulmelik, Dünya Bankası ve Uluslararası Finans Kurumu ile yapılan görüşmelerin önemli bir mutabakatla sonuçlandığını kaydetti. Mutabakata varılan maddeler arasında ‘Dünya Bankası ile bir sonraki aşamada ortaklığı ve iş birliğini güçlendirmek, insani ve kalkınma ihtiyaçlarına yanıt vermek ve devletin, hükümetin ve kurumların istikrar ve iyileşmeyi sağlama yeteneklerini desteklemek üzere çalışmak için geçici başkent Aden'deki saha varlığını güçlendirmek” yer alıyor.
Yemen Başbakanı, hükümetin Dünya Bankası ile gıda güvenliği ve enerji sektörleriyle ilgili en belirgin zorluklar ve bir dizi önemli dosya ve konu hakkında yaptığı görüşmenin sonuçlarını da açıkladı.
İran destekli Husi darbe milislerine karşı yürütülen savaş nedeniyle büyük acılarla karşı karşıya olan Yemen'de kalkınmaya geçilmesi gerektiğini vurgulayan Abdulmelik, Suudi Arabistan ve BAE tarafından açıklanan desteğin alınmasına ilişkin çalışmaların tamamlanmak üzere olduğunu belirtti.
Yemen Başbakanı, “Tüm Yemenliler, özellikle uluslararası ateşkes, siyasi dönüşümler ve Başkanlık Konseyi'nin duyurusu ışığında savaşın tahribatının onarılmasını umut ediyor” dedi.
Hükümetinin çalışmaya yönelik bir sonraki aşamayı başlatmak ve kalkınma projeleriyle üretken sektörleri, balıkçılığı ve tarımı finanse etmeye odaklanmak için Dünya Bankası ile ortak noktalara ulaştığını belirten Abdülmelik, ‘özellikle Dünya Bankası aracılığıyla finanse edilen projelerde çalışanlar olmak üzere uluslararası kuruluşlar üzerinde gözetimi etkinleştirmek, özel sektörü önemli ölçüde desteklemek ve gıda ürünleri ithalatını Yemen'e garanti eden ticari tesisler aracılığıyla gıda güvenliği kriziyle yüzleşmeyi planlamak’ hedeflerinden söz etti.
Dünya Bankası'nın ülkesindeki devlet kurumlarının korunmasına katkısının önemini vurgulayan Yemen Başbakanı, bir sonraki aşamada özel sektörle ortaklık ve yatırım için Finans Kurumu ile iş birliğinin önvelikli hedef olduğunu kaydetti.
Gıda fiyatları ve enflasyonun vatandaşların satın alma gücü üzerindeki etkisi nedeniyle ülkesinin karşı karşıya olduğu büyük zorluğa dikkat çeken Abdulmelik, özellikle gelirlerdeki az miktarda artış ve kamu maliyesi ile hükümet reformlarının performansının yükseltilmesi sonucu elde edilen iyileşmenin küresel enflasyon nedeniyle vatandaşlar tarafından hissedilmediğini vurguladı. Zira yakıtın küresel olarak çok büyük bir şekilde arttığını kaydetti. Yemen Başbakanı tarım, balıkçılık ve eğitim de dahil olmak üzere birçok sektörün küresel yakıt artışından etkilendiğini kaydetti.
Yemen Başbakanı, Dünya Bankası'nın ülkesindeki ‘benzersiz deneyimine’ ve özellikle 1960'lardan bu yana Yemen ile kilit ve stratejik ortaklık kurmasına övgüde bulundu.  
Abdülmelik, Dünya Bankası’nın Sosyal Kalkınma ve Bayındırlık Fonu gibi etkin kurumların ve hizmet sektörlerinde diğer kurum ve yürütme birimlerinin oluşturulmasında ortak olduğunu ve bu kuruluşların bu sayede yüz milyonlarca dolar değerindeki projeleri hayata geçirebildiklerini belirtti.
Uluslararası Finans Kurumu tarafından finanse edilen Dünya Bankası'nın Yemen'deki portföyünün son 18 ayda bir milyar doları aştığını kaydeden Abdülmelik, bu portföyün sağlık, eğitim, acil nakit transferleri ve diğer alanlar da dahil olmak üzere birçok sektörü kapsadığını bildirdi.



Meclis Başkanı'nın ‘Irak'ın kimliği’ konusundaki açıklamaları siyasi krize yol açtı

 Irak Temsilciler Meclisi Başkanı Mahmud el-Meşhedani (Irak Temsilciler Meclisi internet sitesi)
Irak Temsilciler Meclisi Başkanı Mahmud el-Meşhedani (Irak Temsilciler Meclisi internet sitesi)
TT

Meclis Başkanı'nın ‘Irak'ın kimliği’ konusundaki açıklamaları siyasi krize yol açtı

 Irak Temsilciler Meclisi Başkanı Mahmud el-Meşhedani (Irak Temsilciler Meclisi internet sitesi)
Irak Temsilciler Meclisi Başkanı Mahmud el-Meşhedani (Irak Temsilciler Meclisi internet sitesi)

Irak Temsilciler Meclisi Başkanı Mahmud el-Meşhedani'nin açıklamaları, yardımcısı Muhsin el-Mendelavi ile yaşadığı tartışmanın ardından siyasi krize yol açarak dün yapılması planlanan oturumun ertelenmesine neden oldu.

El-Meşhedani, ‘Irak'ın kimliği’ olarak tanımladığı şeyin anayasa metninde belirtildiği gibi ‘Arap Birliği'nin kurucu üyesi’ olmakla ilişkilendirilmesini kınamış ve açıklamasında ‘bu kimliğin binlerce yıl öncesine dayandığını’ belirtmişti.

Söz konusu kimliğin bu bağlantıyla nitelendirilmesine ilişkin bir soruya cevaben el-Meşhedani, bu bağlantıyı tamamen uygunsuz bularak ‘saçma’ kelimesini kullandı ve siyasi bir krize yol açtı.

Oturumun ertelenmesine, yapılmaması konusunda ısrar etmesine ve açıklamalarını geri çekmemesine rağmen el-Meşhedani bugün X platformunda “Gerçek bir sınav anında Sünni bloklar başkan etrafında kenetleniyor” diye yazdı ve meclis başkanına destek vermek için parlamento merkezinde toplanan Sünni milletvekillerine atıfta bulundu.

Irak'ın siyasi geleneğine göre meclis başkanlığı Sünni güçlerin elindeyken, Kürtler cumhurbaşkanlığı, Şiiler ise başbakanlık koltuğuna oturuyor.

Başbakan Muhammed Şiya es-Sudani'nin liderliğindeki İnşa ve Kalkınma Bloğu, yardımcısıyla patlak veren krizi kontrol altına almak amacıyla Sünni kampı dışından el-Meşhedani'ye desteğini açıklayan ilk siyasi bloklardan biri oldu.

İnşa ve Kalkınma Bloğu Sözcüsü Firas el-Meslemavi yaptığı basın açıklamasında, “Cabbar el-Kenani, Muhammed es-Sayhud, Kazım et-Tuki ve Murtaza es-Saadi'nin de aralarında bulunduğu 5 milletvekilinden oluşan blok liderliği, oturumu etkileyen sözlü tartışmalarla ilgili olarak parlamento içinde yaşananların koşullarını belirlemek üzere Temsilciler Meclisi Başkanlığı ile kapalı bir toplantı gerçekleştirdi” dedi.

El-Meslemavi, “Yaşananlar, meclis başkanlığının toplu olarak sorumlu olduğu bir emsal teşkil ediyor. Çünkü en yüksek yasama otoritesi olan yasama kurumunun başkanlığını ve üyelerini düzenleyen usul kuralları ve Temsilciler Meclisi yasası vardır. Bu nedenle bir blok olarak çözümlerle birlikteyiz ve oturumları düzenlemek ve önemli yasaları geçirmek için uygun yolları destekliyoruz” ifadelerini kullandı.

Sudani liderliğindeki İnşa ve Kalkınma Bloğu’nun el-Meşhedani ve yardımcılarıyla görüşmesi, parlamentodaki Sünni blokların el-Meşhedani'yi destekleyici bir tutum sergilemek üzere bir araya gelmesinin ardından gerçekleşti.

 Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani ile Temsilciler Meclisi Başkanı Mahmud el-Meşhedani arasında Bağdat'ta gerçekleşen bir görüşmeden (hükümet medyası)Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani ile Temsilciler Meclisi Başkanı Mahmud el-Meşhedani arasında Bağdat'ta gerçekleşen bir görüşmeden (hükümet medyası)

Yanlış anlama

Sünni bir siyasetçiye göre, ‘el-Meşhedani'nin açıklamaları herhangi bir belirsizlik içermiyor, ancak Şii güçlerin yardımcısını bu yöne iten kasıtlı bir iradesi olduğu anlaşılıyor’.

Adının açıklanmaması kaydıyla Şarku'l Avsat'a konuşan Sünni siyasetçi, “El-Meşhedani ile pek çok konuda aynı fikirde olmasam da, Irak'ın kimliği ve anayasal olarak Arap Birliği üyeliğiyle ilişkilendirilmesi konusunda söyledikleri doğru. Hatalı olan Irak anayasasını hazırlayan taraftır” dedi.

Söz konusu tartışma, Temsilciler Meclisi Başkan Yardımcısı Muhsin el-Mendelavi’nin el-Meşhedani'yi telefonla arayarak “Irak'a hakaret ettin” demesiyle başladı.

Telefon görüşmesiyle yetinmeyen el-Mendelavi tartışmayı sürdürmek üzere el-Meşhedani'nin ofisine gitti ve ‘Irak'ın kimliği’ hakkındaki açıklamalarına itiraz etti. El-Meşhedani ise “Irak, Arap Birliği kurumundan daha büyüktür, 7 bin yıllıktır ve kimliğini onlarca yıllık bir kurumdan alması makul değildir” şeklinde yanıt verdi.

El-Meşhedani'nin Arap Birliği'ne ilişkin açıklamaları, meclis başkanlığı ile ilişkilerde bardağı taşıran son damla gibi görünse de el-Meşhedani televizyonda yaptığı açıklamalarda, Irak'ta önümüzdeki ay gösteriler düzenleneceğini ve bir güvenlik sorunu yaşanması halinde ‘acil durum hükümetine’ gidilebileceğini söylemek gibi başka önemli konuları da gündeme getirdi. ABD'nin Halk Seferberlik Güçleri (Haşdi Şabi) ile ilgili olarak tüm siyasi liderlere mesaj gönderdiğini de doğrulayan el-Meşhedani, ABD'nin yaklaşımının Halk Seferberlik Güçleri’ni yapılandırmak değil, güvenlik güçlerine entegre etmek olduğunu belirtti.

‘Boşluğu doldurmak’

Araştırmacı Yahya el-Kubeysi Şarku’l Avsat'a yaptığı açıklamada şöyle dedi: “Devlet içindeki Sünni temsiliyeti sadece bir boşluğu dolduruyor, çünkü bu boşluğu Şii siyasi aktörler yönlendiriyor.”

El-Kubeysi'ye göre bu durum, Federal Yüksek Mahkeme'nin Irak Temsilciler Meclisi eski Başkanı Muhammed el-Halbusi'yi görevinden alma ve parlamentodan ihraç etme kararına kadar uzanıyor.

El-Kubeysi, “Bu karar anayasal ya da yasal bir argümana dayanmıyordu; daha ziyade siyasi bir karardı. Federal Yüksek Mahkeme de bu kararı almak için bir araçtı” ifadelerini kullandı.

Araştırmacı Seyf es-Saadi'ye göre ‘Temsilciler Meclisi'nin krizi 61. madde ve fıkralarında öngörülen yasama sürecinden sapması ve siyasi bloklar ile liderlerinin meclisin genel gidişatını kontrol etmesidir. Tüm sorumluluk meclis başkanlığına atfedilemez; aksine Temsilciler Meclisi Başkanı’nın sorumluluğu milletvekillerinin sorumluluğunu tamamlayıcı niteliktedir. Milletvekillerinin çoğu kendi bloklarının direktiflerini takip etmekte ve başkanlarının kararlarına uymamakta, bu da parlamento içinde tıkanıklığa yol açmaktadır.’

Es-Saadi Şarku’l Avsat'a verdiği demeçte, ‘beşinci parlamento döneminin sona erdiğini ve halen yürütme makamının performansını denetleyecek anayasal bir dayanaktan yoksun olduğunu’ ifade etti.