NASA, "10 kentilyon dolarlık" göktaşı görevi hakkında yeni karar aldı

"Bunu doğru yapmalıyız"

Psyche'nin 2023 veya 2024'te fırlatılması planlanıyor (NASA)
Psyche'nin 2023 veya 2024'te fırlatılması planlanıyor (NASA)
TT

NASA, "10 kentilyon dolarlık" göktaşı görevi hakkında yeni karar aldı

Psyche'nin 2023 veya 2024'te fırlatılması planlanıyor (NASA)
Psyche'nin 2023 veya 2024'te fırlatılması planlanıyor (NASA)

NASA, değerli metallerle dolu 16 Psyche adlı asteroidle ilgili görevin bir kez daha ertelendiğini açıkladı.
Dün yapılan açıklamaya göre 1 Ağustos-11 Ekim arasında yapılması hedeflenen uçuş bu tarihlerde gerçekleştirilemeyecek.
Uzmanlar, Mars ve Jüpiter arasındaki asteroit kuşağında yer alan yaklaşık 200 kilometre genişliğindeki göktaşının M tipi asteroitlerin en büyüğü olduğunu söylüyor.
Bunlar silikat kayaçların meydana getirdiği diğer asteroitlerin aksine, demir ve nikel gibi değerli madenlerden oluşuyor. Bu nedenle Psyche'nin tam 10 kentilyon dolar değerinde olduğu öne sürülmüştü.
Ancak ABD'deki Purdue ve Brown üniversitelerinden araştırmacılar, asteroitteki demir yoğunluğunun düşünüldüğü kadar fazla olmadığını ve bu nedenle değerinin de daha az olabileceğini şubatta ortaya koymuştu.
NASA ise uzay madenciliği planları kapsamında Pscyhe'ye ulaşmayı istiyor.
Göktaşıyla aynı ada sahip uzay aracının, SpaceX'in Falcon Heavy roketiyle 1 Ağustos'ta fırlatılması hedefleniyordu. Ancak 24 Mayıs'ta, aracın kontrolle ilgili yazılımında sorunlar tespit edildiği ve fırlatmanın en erken 20 Eylül'de yapılabileceği bildirilmişti.
Şimdiyse uzay ajansı, yazılımla ilgili testlerin sürdüğünü açıkladı. Yazılım ve test ekipmanının tesliminde yaşanan gecikme yüzünden fırlatmadan önce gerekli çalışmaların yapılamadığı kaydedildi.
NASA uzmanları söz konusu sorunu çözse de testlerin sürdüğünü ve uzay aracını bu yıl göndermek için yeterli zamanın olmadığını duyurdu.
NASA'nın Jet İtki Laboratuvarı'nın direktörü Laurie Leshin, "Kütleçekimi yardımı için Mars'ı kullanarak metal açısından zengin olan uzaktaki bir asteroide uçmak, olağanüstü hassasiyet gerektiriyor. Bunu doğru yapmalıyız. Fırlatmayı erteleme kararı kolay değildi ama doğru olan bu" dedi.
Psyche uzay aracı bu yıl fırlatılsaydı 2026'da göktaşına varacaktı. İlerleyen yıllarda gerçekleştirilecek fırlatma, farklı yörünge konumları nedeniyle uzay aracının çok daha uzun bir yolculuk yapması gerektiği anlamına geliyor.
Ayrıca aynı SpaceX roketiyle fırlatılması planlanan NASA'nın ikili asteroit sistemlerini inceleyeceği Janus ve uzayda iletişimi iyileştirmek için tasarlanan Deep Space Optical Communucations (Derin Uzay Optik İletişimi) adlı görevleri de durduruldu.

Independent Türkçe, CNET, CNN International



Şempanzeler bilim insanlarını şoke etti: Robotlar esneme bulaştırdı

(Reuters)
(Reuters)
TT

Şempanzeler bilim insanlarını şoke etti: Robotlar esneme bulaştırdı

(Reuters)
(Reuters)

Vishwam Sankaran Bilim ve Teknoloji Muhabiri 

Şempanzelerin insan yüz ifadelerini taklit eden bir android robottan esneme "kapabildiğini" öne süren yeni araştırma, bu davranışın evrimsel kökenleri hakkında daha fazla soru işareti yaratıyor.

Esnemenin dikkat değişiklikleri, vücut ısısının düzenlenmesi ve dinlenmeyle uyarılma arasındaki geçişle ilişkili olduğu biliniyor.

Bulaşıcı esnemeyse, bir hayvanın başka birinin aynı davranışı sergilediğini gördükten sonra esnediği tuhaf bir davranış.

Bu davranışın bulaşıcı yönü, empati ve taklit gibi bazı sosyal etkileşim unsurlarıyla ilişkilendiriliyor.

Bugüne kadar memelilerde ve bazı balıklarda gözlemlenen bulaşıcı esnemenin evrimsel kökenleri hâlâ bilinmiyor.

Bilim insanları bu davranışın insanlarda, şempanzelerde ve köpeklerde yavaş yavaş ortaya çıktığını, insanlarda yaklaşık 4 ve şempanzelerde 5 yaşında, köpeklerdeyse yaklaşık 7 ayda belirginleştiğini söylüyor.

Görsel kaldırıldı.
Şempanzelerin esneme ve uzanma davranışları sergiledikleri örnekler (RMJM/Aline Sardin-Damasso/Mona)


Perşembe günü hakemli dergi Nature'da yayımlanan yeni bir araştırma, şempanzelerin bir android robotun esnemesine tepki olarak hem esneme hem de uzanma davranışı sergilediğini ortaya koydu.

Bulgular, başka bir bireyin esnemesini gözlemlemenin şempanzelerde otomatik bir tepkiyi tetiklemekten ziyade, dinlenme işareti işlevi görebileceğini düşündürüyor.

Bilim insanları çalışmada yüz ifadelerini taklit edebilen bir android kafa kullanarak 10 ila 33 yaşındaki 14 yetişkin şempanzenin tepkilerini test etti.

Android kafada esneme gibi yüz ifadelerini oluşturan kas görevi gören 33 adet dönme motoru vardı ve her ifade 10 saniye sürüyordu.

Çalışmadaki şempanzeler, androidin esneme, ağzını açma ve nötr yüz ifadeleri sergilediği 15 dakikalık 4 seansa sokuldu.

Bilim insanları bu seansları kamerayla kaydetti ve her şempanzenin tepki verme derecesiyle uzanarak geçirdiği süre puanlandı.
 

Görsel kaldırıldı.Android kafa ağzını açma ve esneme davranışı sergiliyor (Aline Sardin-Damasso/Mona)


14 şempanzeden 8'inin, androidin "esneme" ifadesine tepki olarak esnediği saptandı.

Araştırmacılar şöyle yazıyor: 

Sonuçlar, yetişkin şempanzelerin bireyler arası esneme bulaşıcılığını değişen derecelerde sergilediğini gösterdi: En yüksek bulaşıcılık, android ağzını tamamen açtığında meydana geldi, ağzı kısmen açık olduğunda tepki azaldı ve androidin ağzı kapalıyken bulaşma görülmedi.

8 şempanze de esneme karşısında uzandı ve bazıları uzanmadan önce yatak malzemesi topladı.

Bilim insanları, "Şempanzeler, androidin esnemesini izlerken yatak malzemesi toplamak, yuva yapmak ve uzanmak gibi uyku haliyle ilişkili davranışlar sergiledi" diye yazıyor.

Araştırmacılara göre bulgular, cansız bir model kaynaklı bulaşıcı esnemenin ilk örneğini sunuyor gibi görünüyor.

Bilim insanları bu sonuçların, primatların bulaşıcı davranışlara yatkınlığına daha fazla ışık tuttuğunu söylese de burada tam olarak hangi biyolojik mekanizmaların rol oynadığının belirsizliğini koruduğunu ekliyor.

Araştırmacılar, gelecekteki çalışmaların robotların gerçekleştirdiği diğer eylemlerin de hayvanlar için bulaşıcı olup olmadığını ortaya çıkarmasını umuyor.


 Independent Türkçe, independent.co.uk/news