عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
TEKNOLOJİ

Bilim insanları tamamen karanlıkta bitki yetiştirmenin yolunu buldu

"Bir gün Mars'ta karanlıkta domates yetiştiren dev gemileri hayal edin"

Araştırmada, maya mantarları ve yeşil alglerin yanı sıra börülce, domates, tütün ve pirinç gibi ekin bitkileri de kullanıldı (Kaliforniya Üniversitesi, Riverside)
Araştırmada, maya mantarları ve yeşil alglerin yanı sıra börülce, domates, tütün ve pirinç gibi ekin bitkileri de kullanıldı (Kaliforniya Üniversitesi, Riverside)
TT
TT

Bilim insanları tamamen karanlıkta bitki yetiştirmenin yolunu buldu

Araştırmada, maya mantarları ve yeşil alglerin yanı sıra börülce, domates, tütün ve pirinç gibi ekin bitkileri de kullanıldı (Kaliforniya Üniversitesi, Riverside)
Araştırmada, maya mantarları ve yeşil alglerin yanı sıra börülce, domates, tütün ve pirinç gibi ekin bitkileri de kullanıldı (Kaliforniya Üniversitesi, Riverside)

ABD’li bilim insanları bitkilerin tamamen karanlıkta büyümesini sağlamak için bir yöntem buldu.
Delaware Üniversitesi ve Kalifornia Üniversitesi, Riverside'dan bilim insanları karbondioksiti, elektriği ve suyu sirkenin ana bileşeni olan asetata dönüştürmek için iki aşamalı bir süreç kullandı.
Deneyde bitkilerin, karanlıkta asetat tüketerek serpilip gelişebildiği görüldü.
Bu sayede araştırmacılar, biyolojik fotosentez ihtiyacını tamamen ortadan kaldırmanın yolunu açmış oldu.
Araştırma elektrolizör adı verilen ve karbondioksit gibi ham maddeleri faydalı moleküllere ve ürünlere dönüştürmek için elektrik kullanan cihazlardan yararlanıldı.
Ancak araştırma ekibi bu kez kullanılan tuz miktarını azalttı ve üretilen asetat miktarını artırdı. Bu sayede şimdiye dek elektrolizörde üretilen en yüksek asetat seviyelerine ulaşıldı.
Diğer yandan bu cihazların çalışabilmesi için de enerji gerekiyor. Yani son tahlilde elektrik üretimi için yine Güneş panellerine başvurmak gerekebilir.
Ancak araştırmacılar, doğal fotosentez sürecinde bitkilerin Güneş ışığındaki enerjinin yalnızca yüzde 1’ini kullanabildiğini vurguluyor.
Bu da yeni yöntemin doğal süreçten 18 kat daha verimli olduğu anlamına geliyor.
Hakemli bilimsel dergi Nature’da yayımlanan araştırmanın yazarlarından Robert Jinkerson, "Normalde biyolojik fotosentezin dayattığı sınırları aşabilecek yeni bir gıda üretme yolu belirlemeye çalıştık. Biyolojik fotosentezden herhangi bir katkı görmeden, gıda üreten organizmalar yetiştirebildik. Bu teknoloji, biyolojik fotosenteze dayanan gıda üretimine kıyasla güneş enerjisini yiyeceğe dönüştürmek için daha verimli bir yöntem" dedi.
Söz konusu keşfin, gelecekte insanlı uzay görevlerinde de önemli etkileri olabilir. Araştırmanın yazarlarından Martha Orozco-Cárdenas, şu ifadeleri kullandı:
"Bir gün Mars'ta karanlıkta domates yetiştiren dev gemileri hayal edin. Bu, gelecekteki Marslılar için ne kadar kolaylık sağlardı?"
Independent Türkçe, Futurism, Kaliforniya Üniversitesi, Riverside

Daha fazlasını oku

 
 
YAŞAM

Deepfake videoları tespit etmek giderek zorlaşıyor: Artık gerçekçi kalp atışları var

Kişilerin rızası ve bilgisi dışında üretilen deepfake görüntüler endişe yaratıyor (Reuters)
Kişilerin rızası ve bilgisi dışında üretilen deepfake görüntüler endişe yaratıyor (Reuters)
TT
TT

Deepfake videoları tespit etmek giderek zorlaşıyor: Artık gerçekçi kalp atışları var

Kişilerin rızası ve bilgisi dışında üretilen deepfake görüntüler endişe yaratıyor (Reuters)
Kişilerin rızası ve bilgisi dışında üretilen deepfake görüntüler endişe yaratıyor (Reuters)

Deepfake videoların gelişmiş saptama yöntemlerini yanıltabildiği ve her geçen gün daha gerçekçi hale geldiği tespit edildi. 

Bir kişinin yüzünün ya da vücudunun dijital olarak değiştirilmesiyle oluşturulan deepfake videolar endişe yaratmaya devam ediyor. 

Bu videolar gerçek bir kişinin görüntüsünün yapay zeka kullanılarak değiştirilmesiyle yapılıyor. Aslında bu teknoloji, kullanıcıların yüzünü kediye dönüştüren veya yaşlandıran uygulamalar gibi zararsız amaçlarla da kullanılabiliyor.

Ancak insanların cinsel içerikli videolarını üretmek veya masum insanlara iftira atmak için de kullanılabilmesi ciddi bir sorun teşkil ediyor.

Bu videoların sahte olup olmadığını anlamak için kullanılan gelişmiş yöntemlerden biri kalp atışlarını izlemek. 

Uzaktan fotopletismografi (rPPP) adlı araç, deriden geçen ışıktaki küçük değişiklikleri tespit ederek nabzı ölçüyor. Nabız ölçen pulse oksimetreyle aynı prensiple çalışan bu araç, çevrimiçi doktor randevularının yanı sıra deepfake videoları tespit etmek için de kullanılıyor.

Ancak bulguları hakemli dergi Frontiers in Imaging'de bugün (30 Nisan) yayımlanan çalışmaya göre deepfake görüntülerde artık gerçekçi kalp atışları var.

Bilim insanları çalışmalarına videolardaki nabız hızını otomatik olarak saptayıp analiz eden bir deepfake dedektörü geliştirerek başladı. 

Ardından rPPP tabanlı bu aracın verilerini, EKG kayıtlarıyla karşılaştırarak hassasiyetini ölçtüler. Son derece iyi performans gösteren aracın EKG'yle arasında dakikada sadece iki-üç atımlık fark vardı. 

Ekip aracı deepfake videolar üzerinde test ettiğindeyse rPPP, videoya kalp atışı eklenmese bile son derece gerçekçi bir kalp atışı algıladı. 

Bilim insanları kalp atışlarının videoya kasten eklenebileceği gibi, kullanılan kaynak videodan kendiliğinden geçebileceğini de söylüyor.

Almanya'daki Humboldt Üniversitesi'nden çalışmanın ortak yazarı Peter Eisert "Kaynak video gerçek bir kişiye aitse, bu artık deepfake videoya aktarılabiliyor" diyerek ekliyor: 

Sanırım tüm deepfake dedektörlerinin kaderi bu; deepfake'ler gittikçe daha iyi hale geliyor ve iki yıl önce iyi çalışan bir dedektör bugün tamamen başarısız olmaya başlıyor.

Araştırmacılar yine de sahte videoları saptamanın başka yolları olduğunu düşünüyor. Örneğin sadece nabız hızını ölçmek yerine, yüzdeki kan akışını ayrıntılı olarak takip eden dedektörler geliştirilebilir.

Eisert, "Kalp atarken kan, damarlardan geçerek yüze akıyor ve daha sonra tüm yüz bölgesine dağılıyor. Bu harekette gerçek görüntülerde tespit edebileceğimiz küçük bir gecikme var" diyor.

Ancak bilim insanına göre nihai çözüm deepfake dedektörlerinden ziyade, bir görüntünün üzerinde oynanıp oynanmadığını anlamaya yarayan dijital işaretlere odaklanmaktan geçiyor:

Bir şeyin sahte olup olmadığını tespit etmek yerine bir şeyin değiştirilmediğini kanıtlayan teknolojiye daha fazla odaklanmadığımız sürece, deepfake'lerin saptanmalarını zorlaştıracak kadar iyi olacağını düşünüyorum.

Independent Türkçe, BBC Science Focus, TechXplore, Frontiers in Imaging