NASA: Mars'ı daha derin kazmamız gerekebilir

Yeni araştırmaya göre Perseverance’ın çabaları yetersiz

Mars'taki uzay araçları yaşam belirtilerini yanlış yerde arıyor olabilir (NASA)
Mars'taki uzay araçları yaşam belirtilerini yanlış yerde arıyor olabilir (NASA)
TT

NASA: Mars'ı daha derin kazmamız gerekebilir

Mars'taki uzay araçları yaşam belirtilerini yanlış yerde arıyor olabilir (NASA)
Mars'taki uzay araçları yaşam belirtilerini yanlış yerde arıyor olabilir (NASA)

NASA yetkilileri, Mars’ta olası yaşam belirtilerini tespit etmek için kazı yaparak yüzeyin altına inmek gerekebileceğini açıkladı.
Uzay ajansının Goddard Uzay Uçuş Merkezi'nde Alexander Pavlov liderliğindeki bir ekip, Mars yüzeyinin en üst 10 santimetrelik katmanındaki amino asitlerin büyük olasılıkla kozmik ışınlar nedeniyle yok olduğunu tespit etti.
Ekibin bulguları, Mars'ta bugüne dek ulaşmayı başaran eski yaşam formlarını bulmak için Kızıl Gezegen toprağının en az iki metre kazılması gerektiği anlamına geliyor.
Bu sonuç, şimdiye dek Kızıl Gezegen’de örnek toplayan uzay araçlarının yaşam tespitinde yetersiz kalabileceği anlamına geliyor.
Zira NASA’nın örnek toplamakla görevli uzay aracı Perseverance’ın delici aletleri, Mars yüzeyinin yalnızca birkaç santim altına inebiliyor.
Hakemli bilimsel dergi Astrobiology’de yayımlanan araştırmanın yazarları, "Mars, birkaç metre derinliğe nüfuz edebilen kozmik ışınlara maruz kalabiliyor. Bu da o katmanların bozulacağı anlamına geliyor. Deneysel bulgularımız, Mars yüzeyinin en üstündeki eski amino asitlerin ve diğer potansiyel organik biyolojik izlerin araştırılmasında ciddi zorluklar olduğunu gösteriyor" ifadelerini kullandı.
Dünya, yeterli yoğunluğa sahip atmosferi ve manyetik alanı sayesinde yüzeyini Güneş’ten ve diğer kozmik nesnelerden gelen radyoaktif parçacıklardan ve ışınlardan koruyabiliyor.
Ancak bilim insanları, Mars’ın atmosferini ve manyetik alanını henüz yeni oluştuğu dönemlerde kaybettiğini biliyor. Bu da uzay havası olaylarının zararlı etkilerine karşı gezegen yüzeyini savunmasız bırakıyor.
Pavlov ve meslektaşlarının yeni araştırmasında Mars'ta yaygın olan iki bileşiğin (silikatlar ve perkloratlar) yaşam için gerekli amino asitlerin bozulmasını düşünüldüğünden daha çok şiddetlendirdiği ve hızlandırdığı ortaya kondu.
Bu yaşam formlarının hayatta kalmasını imkansız kıldığı gibi, yok olmuş canlıların fosillerinin korunması önünde de büyük bir engel teşkil ediyor.
Pavlov, konuyla ilgili açıklamasında, "Mevcut Mars araçları yaklaşık 5 santimetre kadar kazıyor. Bu derinliklerde amino asitleri tamamen yok etmek sadece 20 milyon yıl alır. Perkloratların ve suyun eklenmesi, amino asit yıkım oranını daha da artırır" ifadelerini kullandı.
Araştırmacılara göre 20 milyon yıl yaşam arayışı için nispeten kısa bir süre çünkü uzay araçları, Mars'ın Dünya'ya daha çok benzediği milyarlarca yıl önce var olan eski yaşam formlarının kanıtlarını arıyor.
Ancak bu araştırma Mars’ta olası yaşamın kanıtlarına asla ulaşılamayacağı anlamına da gelmiyor.
Perseverance ve diğer uzay araçlarının göktaşı çarpmalarıyla oluşan nispeten derin kraterlerde bu fosillere ulaşması yine de mümkün olabilir.
Independent Türkçe, NASA, VICE



Batılı teknoloji devleri, Çin üretimi yapay zekaya yöneliyor

Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)
Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)
TT

Batılı teknoloji devleri, Çin üretimi yapay zekaya yöneliyor

Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)
Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)

Batılı ülkelerdeki büyük firmalar, Çin üretimi yapay zeka modellerini kullanmaya yöneliyor.

Wall Street Journal’ın (WSJ) analizinde, Amazon Web Services, Microsoft ve Google gibi Amerikan devlerinin, müşterilerine DeepSeek’i bir seçenek olarak sunmaya başladığını yazıyor.

Bu durumun, ABD hükümetinin veri güvenliği nedeniyle Çinli DeepSeek firmasının bazı uygulamalarını devlet cihazlarında yasaklamasına rağmen gerçekleştiğine işaret ediliyor.

Analiz firması Sensor Tower’ın verilerine göre, ABD’li OpenAI firmasının ürettiği ChatGPT en popüler yapay zeka destekli sohbet botu olma özelliğini koruyor. Küresel çapta uygulamanın 910 milyon kez indirildiği belirtiliyor. Çinli mühendislerin tasarladığı DeepSeek ise 125 milyon kez indirildi.

Harvard Üniversitesi’nin haziranda yayımladığı bir çalışmada, Çin’in yapay zekada öne çıkmasını sağlayan iki temel unsurun veri zenginliği ve insan sermayesi olduğu belirtilmişti.

WSJ’nin analizine göre de Amerikan şirketleri daha çok “yapay genel zeka” (AGI) gibi devrimsel ilerlemelere yoğunlaşırken, Çinli firmalar pratik uygulamalarla günlük sorunları çözmeye odaklanıyor. Çinli şirketler aynı zamanda modellerini açık kaynak olarak sunuyor. Bu sayede kullanıcılar modelleri kendi ihtiyaçlarına göre uyarlayabiliyor.

Alibaba’nın “Qwen” adlı açık kaynak modelinin dünya genelinde 100 binden fazla türevi geliştirildi. Haberde, Japonya Ekonomi Bakanlığı için özel yazılımlar geliştiren Tokyo merkezli Abeja şirketinin Google ve Meta yerine Qwen’i tercih ettiğine dikkat çekiliyor.

DeepSeek, diğer yapay zeka şirketlerine kıyasla düşük maliyetle ve az sayıda çip kullanarak geliştirdiği açık kaynaklı yeni modeli DeepSeek-R1'i, 20 Ocak'ta piyasaya sürmüştü. ABD’li şirketlerle yarışan modelleri daha ucuza geliştirip sattığını öne süren DeepSeek, Nvidia'dan Microsoft'a kadar teknoloji devlerinin yüzlerce milyar dolar değer kaybetmesine neden olmuştu.

Batılı ülkeler, DeepSeek’in siber güvenliği ihlal ettiğini ve verilerin Pekin yönetimiyle paylaşılmasını sağladığını öne sürmüş, firmaysa iddiaları yalanlamıştı.

Güney Afrika’daki Witwatersrand Üniversitesi, DeepSeek’in diğer yapay zeka modellerine göre daha iyi veri güvenliği sağladığını savunuyor. Üniversite yetkililerinden Tarık Surtee, “Açık kaynaklı olması ve çevrimdışı kullanılabilmesi, verilerimizi koruyor” diyor.

Independent Türkçe, Wall Street Journal, RT