Avrupa sağlık kurumları yeni Kovid-19 dalgasından korkuyor

Avrupa Sağlık Komiseri, sonbahar ve kış aylarında beklenen yeni bir Kovid-19 salgını dalgasına hazırlanmak için yaz mevsimini kullanma çağrısında bulundu (AFP)
Avrupa Sağlık Komiseri, sonbahar ve kış aylarında beklenen yeni bir Kovid-19 salgını dalgasına hazırlanmak için yaz mevsimini kullanma çağrısında bulundu (AFP)
TT

Avrupa sağlık kurumları yeni Kovid-19 dalgasından korkuyor

Avrupa Sağlık Komiseri, sonbahar ve kış aylarında beklenen yeni bir Kovid-19 salgını dalgasına hazırlanmak için yaz mevsimini kullanma çağrısında bulundu (AFP)
Avrupa Sağlık Komiseri, sonbahar ve kış aylarında beklenen yeni bir Kovid-19 salgını dalgasına hazırlanmak için yaz mevsimini kullanma çağrısında bulundu (AFP)

Avrupa Komisyonu Sağlık ve Gıda Güvenliği'nden Sorumlu Komiseri Stella Kriakides, Avrupa Birliği’nin 27 üye ülkesinin sağlık bakanlarına sonbahar ve kış aylarında beklenen yeni bir Kovid-19 dalgasına hazırlanmak için yaz aylarından istifade etme çağrısında bulundu. Kriakides “Epidemiyolojik durumun yeniden kötüleşmesi ihtimali ışığında, hepimizin dikkatli olması önemli. Yaz aylarını, sonbahar ve kış aylarında pandeminin bir sonraki aşamasında bize yardımcı olacak gerekli halk sağlığı önlemlerini almak için değerlendirmemiz gerekiyor” ifadelerini kullandı.
Kriakides dün (Salı) “Avrupa’daki insanlar, vaka sayılarındaki artışa rağmen son iki yıldır kısıtlamasız bir yaz geçirirken, pandemiyi kontrol altına almaya yönelik çabalarının devam etmesi gerekiyor” dedi. Avrupa Komisyonu Komiseri “Yeni salgın dalgası, ciddi enfeksiyon oranlarında ve hastaneye yatışlarda artış ile bağlantılı” ifadelerini sözlerine ekledi. Kriakides, temel aşı dozları ve ek dozlar ilgili çalışmaların artırılması ve yıl boyunca Omikron varyantına karşı aşılara, gözetim ve testlere istinaden aşı kampanyalarına hazırlık yapılması çağrısında bulundu.
Almanya salı günü Kovid-19 ile enfeksiyon oranında yeni bir artış kaydetti. Robert Koch Hastalık Kontrol Enstitüsü, son 7 günde 100 bin kişi başına düşen vakayı gösteren bu oranın, 6 bin 708’e yükseldiğini duyurdu.
Bu oran bir hafta önce 4 bin 702 ve bir ay önce 9 bin 421’di. Ofis, Almanya’daki sağlık ofislerinin önceki hafta 154 bin 729 vakaya kıyasla son 24 saat içinde 160 bin 691 yeni vaka kaydettiğini de sözlerine ekledi. Son 24 saatte Kovid-19’a bağlı can kaybı sayısı 102’ye ulaştı. Geçen hafta can kaybı 165 olarak kaydedilmişti.
Enstitünün verilerine göre, Almanya’da 2020 baharında ortaya çıkmasından bu yana kaydedilen sayısı 29 milyon 853 bin 680 vakaya ulaştı. Ancak enstitü, vakaların birçoğunun belirlenememiş olması göz önüne alındığında gerçek toplam vaka sayısının daha yüksek olabileceğini belirtti.
Toplanan veriler, pazartesi sabahı itibariyle dünya genelinde toplam koronavirüs vaka sayısının 562,4 milyonu aştığını gösterdi. Johns Hopkins Üniversitesi’nin internet sitesinde bulunan en güncel verilere göre, pazar günü 561 milyon 980 bin vaka kaydedilmişken, şu anda toplam vaka sayısı 562 milyon 443 bine ulaştı. Toplam can kaybı sayısı 6 milyon 369 bine yükseldi. Dünya çapında toplam 11 milyon 829 milyon doz aşı uygulandı. Bu noktada, dünya genelinde Kovid-19 hakkında toplu veri sağlayan bir dizi ajans olduğu ve sağladıkları veriler arasında farklılıklar olabileceğine dikkat edilmesi gerekiyor.
Çek Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı, pazartesi gününden itibaren ülkedeki tüm yetişkinler için Kovid-19’a karşı ikinci bir ek doz yani, dördüncü dozunun mevcut olduğunu duyurdu. Üçüncü dozun alınmasının üzerinden en az 4 ay geçmiş olması şartıyla, dördüncü dozun randevu olmaksızın doktorlardan veya hastanelerden alınabileceğini belirtti.
Çek Cumhuriyeti Sağlık Bakanı Vlastimil Valek, 60 yaş üstü olan ve enfeksiyon riski altındaki kişilere aşı olmak için acele etmeleri tavsiyesinde bulundu ve bunun tamamen isteğe bağlı olduğunu vurguladı.
Avrupa Bulaşıcı Hastalık Önleme ve Kontrol Merkezi (ECDC) ve Avrupa İlaç Kurumu (EMA) geçen hafta, AB üye ülkelerine dördüncü dozu sağlama çağrısında bulunmuştu. Çek Cumhuriyeti’nde son dönemde Kovid-19 vaka sayıları arttı ve haftalık enfeksiyon oranı pazartesi günü her 100 bin kişide 101’e ulaştı.
Kovid-19 pandemisinin iki yılı aşkın bir süre önce ortaya çıkmasından bu yana, Çek Cumhuriyeti, toplam 10,5 milyondan fazla vakanın yanı sıra Kovid-19 ile ilgili komplikasyonlar nedeniyle 40 bin 355 can kaybı kaydetti.



Fildişi Sahili, El Kaide ile bağlantılı militanlara karşı koymak için ABD casus uçaklarını görevlendirmeyi planlıyor

Casus uçak
Casus uçak
TT

Fildişi Sahili, El Kaide ile bağlantılı militanlara karşı koymak için ABD casus uçaklarını görevlendirmeyi planlıyor

Casus uçak
Casus uçak

Fildişi Sahili’nden iki güvenlik yetkilisi, ülkenin ABD Başkanı Donald Trump yönetiminden, El Kaide bağlantılı militanlara karşı sınır ötesi operasyonlarda kullanılmak üzere ülkenin kuzeyine Amerikan keşif uçakları konuşlandırmasını talep ettiğini söyledi. Yetkililer, Washington’dan gelecek kararın gelecek yıl netleşmesini beklediklerini belirtti.

Terörle mücadelede görevli üst düzey bir yetkili, Abidjan ile Washington’ın bölgesel güvenlik ihtiyaçları konusunda mutabakata vardığını, ancak zamanlamanın hâlâ kesinleşmediğini ifade etti.

Beyaz Saray yorum talebine yanıt vermezken, Pentagon şu anda Fildişi Sahili’nde operasyon planı olmadığını açıkladı. ABD Dışişleri Bakanlığı ise değerlendirme yapmaktan kaçındı, ancak “Amerikan çıkarlarıyla bağlantılı olduğunda terörle mücadele hedeflerimizi sürdürmeye devam edeceğiz” açıklamasını yaptı.

Fildişi Sahili Savunma Bakanlığı da yorum talebine yanıt vermedi.

Washington, geçen yıl Batı Afrika’daki ana üssünü kaybetmişti. Nijer’in güvenlik desteği için Rusya’ya yönelmesi üzerine ABD, 100 milyon dolar değerindeki insansız hava aracı (İHA) üssünden çıkarılmıştı.

Bu üs, Sahel bölgesinde El Kaide ve DEAŞ bağlantılı gruplara ilişkin kritik istihbarat sağlıyordu. Küresel Terörizm Endeksi’ne göre, geçen yıl bölgede bu gruplarla bağlantılı faaliyetler nedeniyle 3 bin 885 kişi hayatını kaybetti. Bu sayı, dünya genelindeki terör kaynaklı ölümlerin yarısına denk geliyor.


Taliban’dan Pakistan’a fetvalı güvence

Afganistan'da Perşembe günü Celalabad'da düzenlenen mezuniyet töreninde polis memurları (EPA)
Afganistan'da Perşembe günü Celalabad'da düzenlenen mezuniyet töreninde polis memurları (EPA)
TT

Taliban’dan Pakistan’a fetvalı güvence

Afganistan'da Perşembe günü Celalabad'da düzenlenen mezuniyet töreninde polis memurları (EPA)
Afganistan'da Perşembe günü Celalabad'da düzenlenen mezuniyet töreninde polis memurları (EPA)

Afganistan’daki Taliban yönetimi, iki ülke arasında günler önce yeniden alevlenen sınır çatışmalarının ardından, Pakistan’a yönelik dolaylı güvence mesajlarını yoğunlaştırdı. Kabil, kırılgan ateşkesi koruma çabalarının sürdüğü bir dönemde hem dinî hem de siyasi bir dizi taahhüdü arka arkaya açıkladı.

Başbakan Ahund ve üst düzey isimlerin katıldığı, binden fazla din adamını bir araya getiren toplantıda yayımlanan fetva, Afgan topraklarının hiçbir ülkeye karşı kullanılmayacağını ilan etti. Siyasi–fiqhî bildiri, sınır ötesi çatışmalara müdahil olanlara karşı yaptırım uygulanacağını vurguladı.

Bildirinin ardından Dışişleri Bakanı Emirhan Muttaki, hükümetin fetvadaki taahhütlere “tam bağlılık” göstereceğini açıkladı. Açıklama, Pakistan içini hedef alan ve sorumluluğu başta Pakistan Talibanı (TTP) olmak üzere çeşitli gruplara atfedilen saldırıların ardından yükselen gerilimi yatıştırma girişimi olarak değerlendirildi.

Sınırdaki son saldırıda, salı günü Afganistan sınırına yakın Kurram bölgesindeki bir güvenlik noktasının hedef alınması sonucu 6 Pakistan askeri hayatını kaybetmişti. İslamabad, saldırıların Afgan topraklarını kullanan silahlı gruplarca planlandığını savunurken, Kabil bu iddiaları reddediyor ve TTP ile operasyonel bağları olmadığını öne sürüyor.

dfgt
3 Aralık 2025'te Afganistan sınırında düzenlenen saldırıda hayatını kaybeden Pakistanlı güvenlik görevlileri için düzenlenen cenaze töreninden bir kare (AFP)

Din adamları kurultayının sonunda yayımlanan bildiride, Afgan hükümetinin ülke topraklarının hiçbir devlete karşı kullanılmaması taahhüdünü “şer’î bir sorumluluk” olarak üstlendiği belirtildi. Açıklamada, bu taahhüdü ihlal edenlerin asi sayılacağı ve gerekli işlemlerin uygulanacağı ifade edildi.

Bildiride, ülke egemenliğini savunmanın dinî bir görev olduğu vurgulanırken, aynı zamanda “Afgan topraklarının başka herhangi bir devlete zarar vermek için kullanılmasının caiz olmadığı” yeniden teyit edildi. Ayrıca Afgan vatandaşlarının sınır ötesindeki askerî faaliyetlere katılmak üzere ülke dışına gitmesinin yasak olduğu, bunu yapanların “muhalif ve asi” kabul edileceği kaydedildi.

Toplantıda Başbakan Ahund’un yanı sıra Yüksek Mahkeme Başkanı, İyiliği Emretme ve Kötülükten Sakındırma Bakanı, Yükseköğrenim Bakanı ve diğer üst düzey isimlerin bulunması, Taliban yönetiminin Pakistan’a hem dinî hem de siyasi nitelikte çift katmanlı güvence sunma çabasının işareti olarak değerlendirildi. Kabil yönetimi, özellikle sınır aşan silahlı gruplar konusunda artan uluslararası baskıyla karşı karşıya.

hyju
Afganlar, 6 Aralık 2025'te Pakistan güçleriyle sınır çatışmalarında öldürülen bir adam için yas tutuyor (AFP)

Dışişleri Bakanı Muttaki, devlet medyasına yaptığı açıklamada, ülke genelindeki din alimlerinin “İslami düzenin korunmasına yönelik birleşik fetvalarını” yenilediklerini belirterek, Afganistan’ın hiçbir ülkeye zarar verecek bir faaliyete izin vermeyeceğini yineledi. Muttaki, “Bu, alimlerin tavsiyesidir ve tüm Müslümanlar için yerine getirilmesi gereken bir görevdir” dedi.

Muttaki, fetvayı ihlal ederek sınır ötesi faaliyetlerde bulunanlara karşı Afgan yönetiminin gerekli adımları atma hakkına sahip olduğunu vurguladı. Bu ifade, TTP’ye katılan Afgan unsurlara yönelik üstü kapalı bir mesaj olarak değerlendirildi.

Açıklamasının sonunda “birlik ve fitneden uzak durma” çağrısı yapan Muttaki, Afgan halkının tarih boyunca din alimlerinin fetvalarına uyduğunu ve bugün de bu çizginin sürdürüleceğini belirtti.

Gözlemcilere göre fetva, siyasi bildiri ve resmî açıklamaların tamamı, son haftalarda tırmanan saldırılar nedeniyle artan Pakistan tepkisini yatıştırmaya ve Kabil’in güvenlik taahhütlerine bağlılık gösterdiğini ispatlamaya yönelik koordineli bir çabanın parçası niteliğinde. Geçen cuma yaşanan ve 4 kişinin ölümüne yol açan sınır çatışması, iki ülke arasındaki gerilimi yeniden tırmandırmıştı.


Beyaz Saray, Trump'ın sağ elindeki bandajı "çok sayıda el sıkışması" ile gerekçelendiriyor

Trump, morluğa makyaj yapıyor (Arşiv- Reuters)
Trump, morluğa makyaj yapıyor (Arşiv- Reuters)
TT

Beyaz Saray, Trump'ın sağ elindeki bandajı "çok sayıda el sıkışması" ile gerekçelendiriyor

Trump, morluğa makyaj yapıyor (Arşiv- Reuters)
Trump, morluğa makyaj yapıyor (Arşiv- Reuters)

Beyaz Saray dün, ABD başkanının günlerdir sağ elinde taşıdığı bandajı, yaptığı sayısız tokalaşmaya işaret ederek bir kez daha haklı çıkarmaya çalıştı.

Beyaz Saray sözcüsü Karoline Leavitt dün, "Bununla ilgili size zaten bir açıklama yaptık" dedi. Leavitt'in açıklaması, son zamanlarda ortaya çıkan bandajlarla ilgili bir soruya yanıt olarak geldi. "Başkan sürekli insanlarla el sıkışıyor," diyen Leavitt, birkaç ay önce başkan şişmiş sağ eliyle görüldüğünde yapılan açıklamayı yineledi.

Leavitt ayrıca, "Kalp damar hastalığına karşı önleyici tedavi olarak her gün aspirin de alıyor" diyerek, "bu da gördüğünüz morluklara katkıda bulunmuş olabilir." Beyaz Saray, örneğin pazar günü Washington'daki bir etkinlik sırasında 79 yaşındaki Trump'ın taktığı bandajlar görülmeden önce de bu açıklamayı yapmıştı.

ABD'nin en yaşlı seçilmiş başkanı olan Trump için sağlık hassas bir konu. Demokrat selefi Joe Biden'ı bunama hastalığından muzdarip olmakla ve bu nedenle yönetmeye uygun olmamakla suçladı.

Trump, salı akşamı Truth Social’deki hesabından yaptığı öfkeli paylaşımda, sağlığıyla ilgili medya haberlerini "kışkırtıcı ve muhtemelen vatana ihanet" olarak nitelendirdi.

Trump'ın sağlığı, bir dizi etkinlikte uyanık kalmakta zorlandığı görülmesinin yanı sıra, ekim ayında ek tıbbi testlerin bir parçası olarak MR çektirmesiyle de mercek altına alındı.