Gökyüzü pilotlardan yoksun mu kalacak? Pilot sayılarındaki düşüş emeklilik yaşı tartışmasını canlandırıyor

Pilotlar için zorunlu emeklilik yaşının 67’ye çıkarılması, eğitim saatlerinin azaltılması ve gençlerin mesleği seçmeleri için mali teşvikler sağlanması önerisi

Bir uçuş eğitmeni, Pan Am Uçuş Akademisi'nde 737 simülatör uçağında eğitim kursu veriyor (AFP)
Bir uçuş eğitmeni, Pan Am Uçuş Akademisi'nde 737 simülatör uçağında eğitim kursu veriyor (AFP)
TT

Gökyüzü pilotlardan yoksun mu kalacak? Pilot sayılarındaki düşüş emeklilik yaşı tartışmasını canlandırıyor

Bir uçuş eğitmeni, Pan Am Uçuş Akademisi'nde 737 simülatör uçağında eğitim kursu veriyor (AFP)
Bir uçuş eğitmeni, Pan Am Uçuş Akademisi'nde 737 simülatör uçağında eğitim kursu veriyor (AFP)

Özellikle pilotlar olmak üzere havacılık sektöründe ciddi bir personel sıkıntısı fırtınasının ortasında önümüzdeki dönemde dünyanın dört bir yanındaki havalimanları, binlerce uçuşun iptal edildiği, uçuşların günlerce askıya alındığı ve bazı havalimanlarının tamamen hizmet dışı bırakıldığı şiddetli bir kriz manzarasına tanık olacak gibi görünüyor.
Şarku’l Avsat’ın ABD merkezli NBC News’ten habere göre, University of Miami Farmers School of Business Liderlik ve Yönetim Bölümü’nden Prof. Dr. Megan Gerhardt şunu söylüyor: “Pandemi sırasında binlerce pilota erken emeklilik teklif edildi ve bir kısmı seyahat talebinin olmaması nedeniyle işten çıkarıldı veya ücretsiz izne yollandı. Ancak hava trafiği de dahil olmak üzere her şey normale döndüğünde pilot sıkıntısı "korkunç" bir şekilde baş gösterdi.”
Pilot sayısı düşmeye devam ediyor, çünkü yılda yaklaşık 5 bin 773 pilot 65 yaşına geldiklerinde emekli oluyor. ABD'de havayolları bu yıl 12 bin pilotu işe almanın yanı sıra, ticari pilotlar için gereken eğitim saatlerinin azaltılması ve gençlere mesleği seçmeleri için daha fazla mali yardım ve başka teşvikler sunulması da dahil olmak üzere krizi önlemek için bir dizi çözüm üzerinde çalışıyor.
Önerilen çözümler arasında, Cumhuriyetçi Senatör Lindsey Graham'ın dile getirdiği emeklilik yaşını iki yıl, yani 67'ye yükseltmek yer alıyor. Ancak soru şu: Neden ilk etapta zorunlu bir emeklilik yaşı var?
Habere göre, teorik olarak genç yaşın başarı için önemli bir kriter olduğu küçük bir meslek grubu var. Bu işler aşırı düzeyde fiziksel veya zihinsel beceriler gerektirdiğinden, bu becerilerin biz yaşlandıkça azalma eğiliminde olduğu göz önüne alındığında hipotez mantıklı: Yaşlandıkça, fiziksel ve zihinsel yeteneklerimizde bir düşüş görme olasılığımız artıyor.
Uçağı uçuran kişinin zihinsel ve fiziksel olarak göreve hazır olması gerekir, Ancak, yaştan bağımsız olarak bunu sağlamak için zaten bir süreç var, bu da keyfi bir emeklilik yaşı sınırının gerekli olduğu fikrini yalanlıyor.
65’inci doğum gününe sadece dört ay kala emekli olan yaklaşık 30 yıllık Continental Airlines pilotu Hank Schwartz, şunları kaydetti: “Performans değerlendirmesi, bir pilotun hayatının sonsuz bir parçasıdır. Pilot yıllık fizik muayenelerin yanı sıra yıl boyunca sürekli uçuş eğitimi ve rehabilitasyondan geçmek zorunda. Yeterince kötü yaparsanız, havayolundaki kariyeriniz sona erer. Aynı zamanda 65 yaş ve üzerindeki bir kişinin de tıpkı bir genç gibi psikolojik ve fiziksel görevleri yerine getirdiğini herkes biliyor. Güvenliği sağlamak için pilotlarda zorunlu bir emeklilik yaşı uygulamasına ve 65 yaşından sonra pilotların çalışmasının güvenli olmadığı fikrine şaşırıyorum. Beyin cerrahlarının bile emeklilik yaşı yok, o halde neden pilotlara bunu dayatsınlar?”

Yaşın etkisi az!
2007 yılında zorunlu emeklilik yaşı 60'tan 65'e çıkarıldığında, Senato Komitesi'ne sunulan tıbbi raporlar şu sonuca vardı: “Yaşın kokpitteki performansı düşürmede çok az etkisi var. Herhangi bir aksilik durumunda kazaları önlemek için güvenlik önlemleri alınır.”
Yaşın veya diğer koşulların ne zaman bozulmaya neden olduğunu belirlemek için katı protokoller var. Ticari pilotların, sağlıklarının iyi olduğundan ve uçakları güvenli bir şekilde uçurabildiklerinden emin olmak için altı ayda bir tıbbi muayeneden geçmeleri gerekmektedir. Bunun yanı sıra tedbirde bir artış ve tüm ticari uçuşlar için iki pilotlu bir kokpit gereklidir.
Gerontoloji uzmanı ve Miami Üniversitesi Scripps Araştırma Görevlisi Prof. Dr. Robert Applebaum şöyle diyor: “Yaşlanma, her bireyin sağlığını ve yeteneklerini farklı şekilde etkiler ve bireyin yeteneklerini tam olarak değerlendirmek zordur. Bunu en iyi nasıl yapacağımızdan emin olmadığımızda, varsayılan olarak hemen yaşa meylediyoruz. Pilotlar için zorunlu emeklilik yaşı 60 iken, güvenlik konusunu tartışıyorlardı ancak yine de başarılı bir şekilde 65'e yükseldi. Ama bu yaşta ama diğerinde büyülü hiçbir şey yok.”
Hem Müttefik Pilotlar Derneği (APA) hem de Havayolu Pilotları Derneği (ALPA), Cumhuriyetçi Senatör Lindsey Graham'ın dile getirdiği zorunlu emeklilik yaşının iki yıl artması önerisine karşı çıkıyor.
ALPA, bilişsel yeteneklerin yaşla birlikte azaldığını ortaya koyan çalışmalara atıfta bulunarak, “Yaşla birlikte kardiyovasküler hastalık ve diyabet riski artar. Çalışmalar zorunlu emeklilik yaşının artırılmasının havacılık risklerini artırdığı sonucuna vardılar.” açıklamasında bulundu.
Şarku’l Avsat’ın Independent Arabia’dan aktardığı analize göre Emeklilik yaşının yükseltilmesinin başka sonuçları olacağını da belirten ALPA ve APA, 65 yaş üstü pilotların yurt içinde uçabilmelerinin (uluslararası zorunlu emeklilik yaşının da 65 olduğu göz önüne alındığında), genç pilotların yerli havacılıktan uzaklaşmasına yol açabileceğini kaydetti.



ABD Trump kararını bekliyor... Akıbeti ne olacak?

Eski ABD Başkanı Donald Trump, dün (çarşamba) jüri müzakerelerinin başlamasının ardından mahkeme salonundan çıktı. (Reuters)
Eski ABD Başkanı Donald Trump, dün (çarşamba) jüri müzakerelerinin başlamasının ardından mahkeme salonundan çıktı. (Reuters)
TT

ABD Trump kararını bekliyor... Akıbeti ne olacak?

Eski ABD Başkanı Donald Trump, dün (çarşamba) jüri müzakerelerinin başlamasının ardından mahkeme salonundan çıktı. (Reuters)
Eski ABD Başkanı Donald Trump, dün (çarşamba) jüri müzakerelerinin başlamasının ardından mahkeme salonundan çıktı. (Reuters)

Eski ABD Başkanı Donald Trump, New York Ceza Mahkemesi’ndeki jürinin, pornografik film oyuncusu Stormy Daniels ile yaşadığı iddia edilen kısa süreli ilişkiyi gizlemek için 2016 seçimleri sırasında iş kayıtlarında tahrifat yaptığına dair iddialarla ilgili kritik bir karar vermek üzere dün (Çarşamba) görüşmelere başlamasıyla, seleflerinin hiçbirine benzemeyen bir kader anıyla karşı karşıya.

‘Sus parası’ davasında haftalarca süren tanık çağırma ve incelemeler sunma sürecinin ardından Trump'ın kaderi, New York'tan 12 üye ve 6 yedek üyeden oluşan ve her an karar verebilecek olan jürinin elinde. ABD'nin eski başkanının cezai suçlamalarla yargılanmasıyla sonuçlanacak bu tarihi görev haftalar da sürebilir.

dferrfbfrtb
Eski ABD Başkanı Donald Trump’ın dünkü (çarşamba) duruşmaya katılırken çizilmiş bir resmi (Reuters)

Trump, 2016 seçimleri sırasında gerçek adı Stephanie Clifford olan Daniels'ı susturmak için kendisine yapılan 130 bin dolarlık ödemeyi gizlemek amacıyla şirketi Trump Organization'ın kayıtlarında tahrifat yaptığı gerekçesiyle 34 suçlamayla karşı karşıya. O yıl Trump, Demokrat rakibi Hillary Clinton'ı mağlup etmişti.

7 erkek ve 5 kadın

Yargıç Juan Merchan'ın 7 erkek ve 5 kadından oluşan jüriye müzakerelerle ilgili talimatlar ve usul kuralları hakkında bilgi vermesinin ardından, jüri, dün yerel saatle 11:30'dan kısa bir süre önce kararı değerlendirme sürecine başlamak üzere özel bir odaya girdi. Jürinin tartışmaları gizli olacak, ancak Yargıç Merchan'a ifadeleri yeniden dinlemek veya kanıtları görmek için not gönderebiliyorlar. Ayrıca karara varmaları ya da varamamaları halinde mahkemeyi bu şekilde bilgilendirecekler. Diğer yandan Merchan jüriye, “Buradaki kanıtları değerlendirmek benim sorumluluğum değil, bu sizin işiniz” mesajını verdi.

Manhattan'da ikamet eden ve profesyonel geçmişleri olan jüri üyeleri, Avukat Cohen ve Daniels'ın ifadeleri de dahil olmak üzere sık sık duruşmadaki ifadelerle meşgul görünüyorlardı. Birçoğu notlar aldı ve tanıkların, Manhattan savcılarının ve Trump'ın avukatlarının sorularını yanıtlamalarını dikkatle izledi.

sdfvbgrntyhumı
Eski ABD Başkanı Donald Trump’ın destekçileri dün (çarşamba) Manhattan'daki adliye binasının önünde toplandı. (AFP)

Trump'ın mahkûm edilebilmesi için jüri üyelerinin makul bir şüphenin ötesinde, ticari kayıtlarda tahrifat yaptığına ya da bu kayıtların yanlış girilmesine neden olduğuna ve bunu aldatma niyetiyle ve başka bir suç işleme ya da gizleme niyetiyle yaptığına kanaat getirmeleri gerekiyor. Yasaya göre, savcıların bu unsurlardan birini ya da ikisini kanıtladığını tespit edemezlerse, Trump'ı beraat ettirmeleri gerekiyor.

Savcılar, Trump'ın kampanya finansmanı yasası ihlallerini gizlemek için ticari kayıtlarda tahrifat yaptığını ve seçimi teşvik etmek veya engellemek için komplo kurduğunu iddia ederek eyalet seçim yasasını ihlal ettiğini iddia ediyor.

‘Aşağılayıcı’ koşullar

Müzakerelerin başlamasına saatler kala Trump, dün sabah adliyeye gitmek üzere Trump Tower'dan ayrılmadan önce sosyal medya ağında duruşma, Yargıç Merchan ve eski avukatı Michael Cohen hakkında kapsamlı bir konuşma daha yayınladı.

New York Ceza Mahkemesi’ni ‘Kanguru Mahkemesi!’ olarak adlandıran Trump, Yargıç Merchan'ın, iddia edilen eylemlerinin o zamanki avukatı Cohen'in tavsiyesi üzerine gerçekleştirildiği gerekçesiyle kendisini savunmasını engellediğini iddia etti. Trump'ın avukatları Mart ayında mahkemeye bu savunmaya itibar etmeyeceklerini söylemişlerdi. Trump ayrıca, Cohen'i kastederek “Benden çalarken yakalanan evsiz adam dışında ortada bir suç yoktu!” dedi.

Anayasa uzmanları, herhangi bir mahkûmiyet kararının Trump'ın seçimlere adaylığını koymasını ya da seçilmesi halinde başkan olarak görev yapmasını engellemeyeceğini söyledi.

Herhangi bir jüri kararının oybirliğiyle alınması gerekiyor. Müzakereler sırasında, duruşmanın her dakikasında mahkeme salonunda oturan altı yedek jüri üyesi, hasta ya da başka bir şekilde müsait olmayan bir jüri üyesinin yerine geçmeleri gerekmesi ihtimaline karşı ayrı bir odada tutulacak. Böyle bir durumda, yedek jüri üyesi yerine oturduktan sonra müzakereler yeniden başlayacak.

Trump'ın olası mahkumiyeti, başkanlığa adaylığını koymasını veya seçilmesi halinde başkan olarak görev yapmasını engellemeyecek. (Anayasa uzmanları)

Trump suçlu bulunursa, New York Şehri Denetimli Serbestlik Dairesi'nin zorunlu mahkûm incelemesi de dahil olmak üzere, kendisi için ‘aşağılayıcı’ kabul edilen koşullarla karşı karşıya kalabilir. Mahkemenin denetimli serbestlik bürosu hakimler için sunum raporları hazırlıyor. Burada Trump'la kişisel geçmişi, akıl sağlığı ve mahkumiyetine yol açan koşullar hakkında mülakat yapılacak.

Hapse girecek mi?

Eski savcılar, Trump'ın davadaki herhangi bir suçlamadan suçlu bulunması halinde, New York'un ceza adaleti sisteminde hüküm giymiş suçlulara yapılan rutin muamele ve olası bir temyiz için zaman çizelgesi hakkında bilgilendirilmesi de dahil olmak üzere, Trump için olası deneyimlerin bir karışımını çizdiler. Trump'ın eski bir başkan ve 5 Kasım'daki başkanlık seçimlerinin muhtemel Cumhuriyetçi adayı olması nedeniyle, cezaevine gönderilmesi halinde Gizli Servis'in kendisini nasıl koruyacağı ve ev hapsine mahkûm edilmesi halinde kampanya etkinliklerine seyahat etmesine izin verilip verilmeyeceği gibi olağanüstü hususlar da söz konusu olacak.

trhyju
Eski ABD Başkanı Donald Trump, dün (Çarşamba) oturumun bitiminden sonra gazetecilere seslendi. (AP)

Merchan, Trump'ın 4 Nisan 2023'te çağrılmasının ilk gününden itibaren, Trump'ın seçim kampanyasını yürütme becerisine müdahale etmekten hoşlanmadığını söylemişti. Merchan, “O ABD Başkanlığı’na aday. Açıkçası, ABD Anayasası Birinci Değişikliği hakları çok önemli” ifadelerini kullanmıştı.

Merchan, 6 Mayıs'ta olası bir hapis cezası verme konusundaki isteksizliğini dile getirmiş ve suçlu bulunması halinde Trump'ın hapsedilmesinin yükünü taşıyacak diğer kişilerle ilgili endişelerini ifade ederek hapishaneyi ‘gerçekten son çare’ olarak tanımlamıştı. “Bu cezayı uygulamak zorunda kalacak insanlar için endişeleniyorum: Mahkeme memurları, infaz koruma memurları, Gizli Servis görevlileri ve diğerleri” şeklinde konuşan Merchan, ‘hapishanenin söz konusu olmadığı’ uyarısında bulundu.

Merchan duruşma sırasında Trump'a, “Eğer gerekli ve uygunsa bunu yapacağımı anlamanızı istiyorum” dedi.

Ancak hukuk uzmanları, sabıka kaydı bulunmayan 77 yaşındaki Trump için hapis cezasının pek olası görünmediğini söyledi. E sınıfı ağır suçlar 16 aydan dört yıla kadar hapisle cezalandırılabiliyor. Trump'ın suçlu bulunması halinde belirlenecek en önemli husus, bir devlet tesisinde ya da özel bir ortamda bir tür hapis cezasıyla mı yoksa şartlı tahliye yoluyla daha az kısıtlayıcı bir deneyimle mi karşı karşıya kalacağı.