Dünyada ilk: Cins köpekler genetiği değiştirilmiş deri hücrelerinden klonlandı

"Araştırmamızın daha ilk adımı"

Beagle köpek cinsinin adı, Keltce bir sözcük olan ve "küçük" anlamına gelen "beag"'den türetildi (Wikimedia Commons)
Beagle köpek cinsinin adı, Keltce bir sözcük olan ve "küçük" anlamına gelen "beag"'den türetildi (Wikimedia Commons)
TT

Dünyada ilk: Cins köpekler genetiği değiştirilmiş deri hücrelerinden klonlandı

Beagle köpek cinsinin adı, Keltce bir sözcük olan ve "küçük" anlamına gelen "beag"'den türetildi (Wikimedia Commons)
Beagle köpek cinsinin adı, Keltce bir sözcük olan ve "küçük" anlamına gelen "beag"'den türetildi (Wikimedia Commons)

Güney Kore’de bir araştırma ekibi, genetiği değiştirilmiş deri hücrelerinden cins köpek klonladı.
Deri hücrelerinin genetiği gen düzenleme teknolojisi CRISPR’la değiştirilmişti.
Sürecin sonunda hem genetiği değiştirilmiş hem de klonlanmış olan iki Beagle cinsi köpek yavrusu dünyaya geldi.
Köpeklerin genleri daha önce de CRISPR yöntemiyle düzenlenmişti. Ancak bu çalışmalar, yavrular genellikle embriyo aşamasındayken yapılmıştı. Diğer bir deyişle deri hücrelerinden klonlama yöntemine başvurulmamıştı.
Chungnam Ulusal Üniversitesi ve Güney Koreli biyoteknoloji şirketi ToolGen'den araştırmacılar, yeni çalışmayla bir ilke imza atmış oldu.
Araştırma ekibi, köpeklerde kanser, Parkinson hastalığı, Alzheimer ve felçle bağlantılı olan DJ-1 genini devre dışı bıraktı.
Pek çok safkan köpek, genetik çeşitliliğin olmaması nedeniyle kalp, deri, kemik ve göz sorunları gibi kalıtsal genetik rahatsızlıklardan mustarip.
Bu nedenle hayvanseverler, cins kedi ve köpeklerin çoğaltılmamasını öneriyor. Ancak özellikle cins köpekler, evcil hayvanlar arasında hala çok popüler.
Araştırma ekibiyse yeni teknoloji sayesinde safkan köpeklerin daha sağlıklı olabileceğini savunuyor.
Ekipte yer alan Okjae Koo, "Bu, köpeklerde bu genom düzenleme yöntemini yerleştirmeyi hedefleyen araştırmamızın daha ilk adımı" dedi.
The Telegraph’a konuşan Koo, "Araştırmamızın nihai amacı, bu teknolojiyi kullanarak köpekleri akrabalarıyla çiftleştirerek yetiştirmenin neden olduğu patojenik mutasyonlardan iyileştirmek" ifadelerini kullandı:
"Bu teknolojiyi çeşitli köpek türlerindeki hastalık yapıcı mutasyonları silmek için kullanma planımız var. Hayvanları iyileştirmek için gen tedavisi ürünleri geliştiriyoruz."
Bu araştırmayla bilim insanları, yalnızca cins köpeklerdeki hastalıkların değil, klonlanan canlıların hastalıklara karşı daha hassas hale gelmesinin de önüne geçebilir.
Zira köpek klonlama, son yıllarda yetiştiriciler arasında da popüler hale geldi. Birçok evcil hayvan sahibi, ölen hayvanının "genetik ikizini" tercih ediyor.

Klonlanan yavrular böyle görüntülendi (Okjae Koo/ToolGen)
Klonlanan hayvanlar, genetik ikizleriyle aynı zeka, mizaç ve görünümü paylaşıyor. Ancak sağlık sorunlarına da daha yatkın oluyor.
Hayvanlar üzerindeki genetik mühendisliği ve klonlama çalışmaları bu sebeple etik sorunları beraberinde getiriyor.
Genetiği değiştirilmiş hayvanların refahıyla ilgili tartışmalar, Dünya Hayvan Sağlığı Örgütü'nün yönergeleri doğrultusunda sürdürülüyor.
Independent Türkçe, The Telegraph, New Scientist



Meta'nın spam temizliği iyi niyetli kullanıcıları da vurdu

Fotoğraf: Reuters
Fotoğraf: Reuters
TT

Meta'nın spam temizliği iyi niyetli kullanıcıları da vurdu

Fotoğraf: Reuters
Fotoğraf: Reuters

Facebook, dünyanın en popüler sosyal ağında devam eden temizlik kapsamında 10 milyondan fazla hesabı sildi.

Facebook'un ana şirketi Meta bu hamlenin amacının "spam içerikleri engellemek" ve gerçek hesapları teşvik etmek olduğunu belirtse de bazı kullanıcılar, hesaplarının bir yanlış anlamayla silinmesinden şikayet ediyor.

Bir blog yazısında bu rakamı doğrulayan Facebook, 2025'in ilk yarısında her ay 1 milyondan fazla hesabın silindiğini açıkladı.

Şirket blog gönderisinde, "Çoğu zaman aynı mim ya da video, bazen bunun yaratıcısı gibi davranan hesaplarda, bazen de farklı spam hesaplarda tekrar tekrar ortaya çıkıyor" diye yazdı.

Bu durum kullanıcı deneyimini herkes için olumsuz etkiliyor ve yeni seslerin ortaya çıkmasını zorlaştırıyor. Facebook'taki orijinal olmayan içeriği azaltmak ve nihayetinde orijinal içerik paylaşan üreticileri koruyup desteklemek için daha güçlü önlemler alıyoruz.

Düzinelerce kullanıcı, sahte olmamasına rağmen hesaplarının kaldırıldığına dair benzer deneyimlerini sosyal medyada paylaşırken bazıları, hesaplarını yanlışlıkla sahte diye tanımlayan yapay zeka sistemlerini sorumlu tutuyor.

Bir kullanıcı Reddit forumu MetaLawsuits'te yazdığı bir gönderide "Görünüşe göre bağlantı kurma becerisi, anlayıştan yoksun bir algoritma tarafından elimizden alınıyor" diyor.

Müşterilerimize, iş bağlantılarımıza ulaşmaya ve ilişkilerimizi sürdürmeye çalıştığımız için işletmemiz şu anda sıkıntı içinde. Oğlumun otizm destek ağının da kesilmesi terk edilmiş hissetmemize neden oldu... Bu kopukluk insanlık dışı, adaletsiz ve son derece yürek parçalayıcı.

"Meta'nın engelleme dalgası" diye adlandırılan toplu silinmelerin, yine Meta'ya ait olan Instagram'daki kullanıcıları da etkilediği anlaşılıyor.

The Independent, silinen gerçek hesaplarla ilgili daha fazla yorum için şirketle temasa geçti.

Hesabı silinen tüm kullanıcılara bu işlemi bildiren bir e-posta gönderiliyor.

Şirketin destek sayfalarına göre Facebook kullanıcıları hesaplarının herhangi bir şekilde askıya alınmasına 180 gün içinde itiraz edebiliyor ve bu sürenin sonunda profil kalıcı olarak siliniyor.

Bu büyük ölçekli hesap silme işlemi, diğer teknoloji şirketlerinin de kendi platformlarını temizlemek üzere adımlar attığı bir dönemde yaşanıyor.

2023'te Google, milyonlarca kullanıcıyı etkilemeye devam eden bir hamleyle, etkin olmayan tüm Gmail, Fotoğraflar ve Drive hesaplarını sileceğini duyurmuştu.

Meta'nın patronu Mark Zuckerberg daha önce Facebook'ta etkileşimi artırmak amacıyla daha da aşırıya kaçan temizlikler yapılmasını önermişti.

2022'de şirket içi bir e-posta göndererek tüm Facebook kullanıcılarının arkadaşlarını silme planını açıkladığı bildirilmişti.

"Muhtemelen çılgınca bir fikir: Herkesin grafiklerini [bağlantılarını] silerek baştan başlamalarını sağlamayı düşünebiliriz" diye yazdığı şirket yöneticileri, bu fikri geri çevirmişti.

Independent Türkçe