ABD ve Rusya arasındaki mahkum takası anlaşması henüz çözülemedi

Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov'un önümüzdeki hafta Amerikalı mevkidaşı Antony Blinken ile savaşın başlamasından bu yana ilk kez görüşmesi bekleniyor (EPA)

ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, Rusya'nın Ukrayna'ya yönelik başlattığı işgali kınadığını yineleyerek, Moskova'ya uygulanan yaptırımların etkisinin zamanla daha da artacağına işaret etti. Blinken, perşembe akşamı twitterde yaptığı paylaşımda, “Vladimir Putin'in Ukrayna'ya karşı savaşı bu hafta altıncı ayına girdi. Maliyetler, hayal edilemeyecek derecede bir yıkım ve küresel gıda krizi şeklinde artmaya devam ediyor. Buna rağmen Putin, Ukrayna işgalinde kararlı. Avrupa dışındaki birçok ülke de Rus saldırganlığını kınadı ve Moskova sorumlu tutuluyor. Yaptırımların etkisi zamanla daha da artacak. Birlik olmalı ve Rusya'nın yaptırımların etkisinden kurtulmak için şantaj yapmasına izin vermemeliyiz” ifadelerini kullandı.
Blinken açıklamalarına şöyle devam etti: “Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ile görüşmeyi, savaşın başlamasından bu yana ilk kez düşünüyorum. Amerikalıların yasadışı gözaltına alınmasını ve geçen hafta Ukrayna, Rusya, Türkiye ve Birleşmiş Milletler arasında varılan tahıl ihracatına ilişkin ön anlaşmanın uygulanması gereğini gündeme getireceğim.”
Blinken açıklamalarını, Rusya Dışişleri Bakanlığı'nın perşembe günü Rusya ile ABD arasında esir takası görüşmeleri yapıldığını doğrulaması sonrasında yaptı.
Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Zaharova ise yaptığı açıklamada, ilgili makamlar tarafından yürütülen müzakerelerin şu ana kadar pratik bir sonuca ulaşmadığını söyledi. Bununla beraber konunun Haziran 2021’de Cenevre'de yapılan zirveden bu yana sürekli olarak gündeme getirildiğini belirterek, Putin ve Biden’ın mahkûm değişimi görüşmelerinin başlatılmasını istediklerini ifade etti.
Antony Blinken, çarşamba günü düzenlediği basın toplantısında, Rusya'da haksızca hapse atılan basketbolcu Brittney Griner ve ABD'li casus Paul Whelan'ın serbest bırakılmasını sağlamak için Rusya'ya haftalar önce ‘önemli bir teklif’ yaptığını söyledi. Blinken, Başkan Biden'ın duruma doğrudan müdahil olarak teklifi imzaladığını, ancak Rus silah tüccarı Viktor Bout’un anlaşmanın bir parçası olmasını doğrudan onaylamadığını belirtti. Blinken “Bout, birkaç haftadan beri Ruslara sunduğumuz tekliflerdeki ayrıntılara dahil olamayacak” dedi. Blinken, Başkan Joe Biden’ın bu konu da dahil olmak üzere Amerikalıların yurtdışında keyfi olarak gözaltına alınmasına dair teklifleri bekletmeden imzaladığını belirtti. ABD Dışişleri Bakanı Blinken, Lavrov ile bu hafta yapılması beklenen telefon görüşmesinde bu konuyu gündeme getireceğini doğruladı. Söz konusu görüşme, Ukrayna'daki savaşın başlamasından sonra tarafların yapacağı ilk görüşme olacak.
Blinken, yaptığı açıklamada, “Dışişleri Bakanı Lavrov ile yapacağım görüşmede söz konusu kişilerin ülkelerine iade çabalarını ileteceğim. Ruslara, Brittney Griner ve Paul Whelan’ın iadesinin güvence altına alınması da dâhil, önceliklerimiz hakkında açık ve doğrudan mesajlar iletmenin yararlı olacağını düşünüyorum” ifadelerini kullandı.
CNN haber kanalı, üst düzey bir Amerikalı yetkiliye dayandırdığı haberinde, Moskova’nın ilk olarak Haziran ayında yapılan ‘büyük teklife’ yanıt vermediğini’ aktardı. Haberde söz konusu yetkilinin, “ABD tarafından yapılan teklife cevap vermek Rus mahkemesinin yetkisinde. Ancak bu durum bizi, teklifimizi yüksek seviyelere çıkarmaktan alıkoymuyor” diyerek yapılan büyük teklifle ilgili ayrıntı vermekten kaçındığı belirtildi.
Ulusal Güvenlik Konseyi Stratejik İletişim Koordinatörü John Kirby, çarşamba günü yaptığı açıklamada, üst düzey bir yetkilinin Blinken'in açıklamasından önce ailelerle konuştuğunu söyledi. Ayrıca Biden, yakın zamanda Griner'in karısı ve Whelan'ın kız kardeşi ile bir telefon görüşmesi yaptı.