Mukteda es-Sadr destekçileri bugün Irak parlamentosunda (Reuters)
Irak’ta Sadr hareketinin lideri Mukteda es-Sadr, mevcut siyasi denklemi sona erdiren bir geçiş aşamasını kontrol etmeyi hedefliyor. Ancak, Şii Koordinasyon Çerçevesi’nin muhalif tutumu nedeniyle Irak’ta saha çatışması yaşanabilir.
Yüzlerce Sadr destekçisi bugün beton bariyerleri aşarak Yeşil Bölge’ye girdiler ve parlamento binasını bastılar. Sadr hareketinden saha ve siyasi liderler onlara eşlik etti. Sadr'ın ofisine yakın isimlerin aktardığına göre Sadr destekçileri burada uzun süre kaldılar.
Protestocuların bir kısmı Irak Yargı Konseyi binasını kuşattı. Sadr'ın geçiş dönemini kontrol altına almak için kurtulmak istediği ana hedeflerden biri Yargı Konseyi. Sadr'ın, çoğunluk hükümeti projesini engellemekten yargı erkinin başını sorumlu tuttuğu biliniyor. Sadr'a yakın isimler, "Yargı Konseyi'nin feshedilmesi temel bir taleptir" açıklamasında bulundu.
Bu gerilim, protesto hareketinin güçler denklemine karşı bir ‘darbe’ olarak yeniden gözden geçirilmesinin yanı sıra rejimi ele geçirmenin ve ona radikal değişiklikler dayatmanın kapısını aralıyor.
‘Irak anayasasının iptal edilmesi ve Sadr'ın yozlaşmış olarak adlandırdığı kişileri dışlayan bir hükümet kurulması’ gibi temel hedeflere ulaşılmadan Sadr destekçilerinin protestolarını sonlandırması beklenmiyor. Bunların yanı sıra Yargı Konseyi Başkanı Faik Zeydan'ı devirmek isteyen Sadrcılar niyetlerini açık bir şekilde ilan ettiler.
Genel olarak, birbiriyle kesişen karmaşık çıkarlar ağına dayanan Irak'taki güç sisteminin doğası göz önüne alındığında, Sadr'ın kurmaya çalıştığı yol cesur ve maceralı görünüyor. Bunun üstesinden gelmeyi başarmak bir devrim olur.
Bu özel zamanda, Sadr hareketi, geçtiğimiz Kasım ayında yapılan seçimlerden bu yana siyasi krize bir çözüm bulamayan siyasi ve popüler kesimlerin desteğini alacaktır. Ancak bu yolun başarısı, Koordinasyon Çerçevesi’nin ve İran'a bağlı silahlı grupların tepkisine bağlı. Siyasi olarak, Koordinasyon Çerçevesi’nin Sadr'a karşı koyarak bir hükümet kurma konusunda tamamen yetersiz olduğu görülüyor. Ayrıca, Sadr sokaklara hakim olma becerisini gösterdikten ve Koordinasyon Çerçevesi tarafından oluşturulmamış bir hükümet talebi netleştikten sonra, kabul edilebilir adaylarla manevra yapmak artık mümkün değil.
Koordinasyon Çerçevesi’nin bir kısmı, Sadr'a karşı gerilimi tırmandırma hatta gerekirse silahlanma fikrini benimsiyor. Ancak böyle bir karar, İran'ın hiçbir müttefiki tarafından Tahran’ın onayı olmadan alınmayacaktır. Bu kritik anda İran Sadr'la çatışma ilan ederek ve Irak'ın orta ve güneyinde açık bir cephe açarak müttefiklerini gerçekten desteklemek isteyip istemediği konusunda kilit bir rol oynuyor. Ancak Sadr'ın destekçilerinin Yeşil Bölge'ye ve parlamento binasına sorunsuz bir şekilde girmesinin, çatışma başlatma ihtimaline karşı aşırı bir temkinliliği yansıttığı açık.
Özetle Sadr, içinden geçtiği tükenme durumunu fırsat bilerek Koordinasyon Çerçevesi’ne yeni bir gerçeklik empoze etmek için çalışıyor. Sokağı elinde tutmaya, yasama ve yargı kurumlarını boğmaya devam etmesi durumunda, Sadr darbesi sistem içinde köklü değişiklikler yapılarak gerçekleştirilecektir.
Mısır’da cumhurbaşkanlığı seçimleri 10-12 Aralık’ta yapılacak
Ulusal Seçim Kurulu Başkanı Velid Hasan Hamza (Mısır TV)
Mısır Ulusal Seçim Kurulu, 10-12 Aralık tarihleri arasında cumhurbaşkanlığı seçimlerinin düzenleneceğini duyurdu.
Ulusal Seçim Kurulu Başkanı Velid Hasan Hamza, bugün başkent Kahire’de düzenlediği basın toplantısında, yaklaşan cumhurbaşkanlığı seçimlerinin tarihi ve adaylık sürecine ilişkin açıklamalarda bulundu.
Hamza, cumhurbaşkanlığı seçimleri için adaylıkların açık olduğunu ve adaylar için seçim kampanyasının 9 Kasım’da başlayacağını bildirdi.
Oy verme işlemlerinin yurt dışında 1-3 Aralık tarihleri arasında, yurt içinde ise 10-12 tarihlerinde gerçekleştirileceğini belirten Hamza, “6 yıllık yeni cumhurbaşkanlığı dönemi için adaylık sürecinin açıldığını duyuruyoruz” dedi.
Hamza, cumhurbaşkanı adaylık başvurusunun 5-14 Ekim tarihlerinde yapılabileceğini bildirerek, ilk listenin 16 Ekim’de açıklanacağını, adayların itirazlarının ise 17-18 Ekim tarihlerinde alınacağını ve itirazların 19-21 Ekim tarihlerinde karara bağlanacağını dile getirdi.
Seçim sonuçlarının 18 Aralık’ta açıklanacağını ve Resmi Gazete’de yayımlanacağını ifade eden Hamza, seçimlerin ikinci tura kalması durumunda ise ikinci tur oy verme işlemlerinin yurt dışında 5-7 Ocak 2024, yurt içinde de 8-10 Ocak 2024’te yapılacağını söyledi.
Hamza, seçimlerin ikinci tura kalması durumunda, ikinci tur seçim sonuçlarının 16 Ocak 2024’te açıklanacağı bilgisini de verdi.
Rusya’dan Suriye’nin İdlib kentine hava saldırısıhttps://turkish.aawsat.com/arap-d%C3%BCnyasi/4567646-rusya%E2%80%99dan-suriye%E2%80%99nin-i%CC%87dlib-kentine-hava-sald%C4%B1r%C4%B1s%C4%B1
Suriye’nin Hama kırsalının Sukaylabiyye beldesi yakınlarında iki silahlı insansız hava aracı (SİHA) saldırısı sonucu 2'si çocuk 4 kişi yaralandı. Şarku’l Avsat’a konuşan yerel kaynaklar, bu sabah Hama kırsalında şiddetli bir patlama duyulduğunu ve Sukaylabiyye’nin güneyindeki Celab çiftliğinden duman bulutunun yükseldiğini söyledi.
Öte yandan aktivistlerin bildirdiğine göre, Rus savaş uçaklarının İdlib kırsalındaki el-Haluba köyü ve Hama kırsalındaki el-Ankabi köyü civarına düzenlediği hava saldırılarında ise insan kaybı yaşanmadan iki ev yıkıldı.
Şam rejimine bağlı web sayfaları, saldırının faillerinin kimliğini belirtmeden, "Sukaylabiyye beldesinin şehrinin güneyindeki Aşarena köyü yakınlarındaki askeri noktaları hedef alan bir hava saldırısı yapıldığını bildirdi.
Gab Ovası bölgesi, Hama kırsalındaki muhalif grupların kontrolü altındaki köy ve kasabalardan oluşan Corin kampına konuşlanmış rejim topçularının bombardımanıyla birlikte Rus ve İran keşif uçaklarının yoğun uçuşlarına tanık oluyor.
Londra merkezli Suriye İnsan Hakları Gözlemevi (SOHR), Rus savaş uçaklarının günün erken saatlerinde 3 hava saldırısı düzenlediğini bildirerek, İdlib'in güney kırsalındaki Gerginliği Azaltma Bölgesi'ndeki el Halube Köyü çevresini hedef alan saldırıda herhangi bir ölü ve yaralının bildirilmediğini aktardı.
SOHR’a göre, bu saldırı Hama'nın batı kırsalındaki Sukaylabiyye yakınlarındaki Celab köyünü hedef aldı. Saldırı, Esed güçlerinin kontrol ettiği bölgelerde bilinmeyen bir uçak tarafından gerçekleştirilen hava saldırısıyla aynı zamana denk geldi.
SOHR, Rus savaş uçaklarının 6 Eylül'de İdlib'in güneyindeki Cebel ez-Zaviye'ye bağlı Fatira köyüne düzenlediği baskınlarda muhalif Ensaru’t-Tevhid grubuna mensup 5 milisin öldürüldüğü, 3 milisin de yaralandığını duyurdu.
Sudan ordusu ve HDK’dan karşılıklı bombardımanhttps://turkish.aawsat.com/arap-d%C3%BCnyasi/4567526-sudan-ordusu-ve-hdk%E2%80%99dan-kar%C5%9F%C4%B1l%C4%B1kl%C4%B1-bombard%C4%B1man
Hartum semaları bombardımanlar nedeniyle dumanla kaplandı. (Reuters)
Sudan ordusu ve Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK), Kuzey Hartum kentindeki Genel Komutanlık çevresi ve Nil'in doğusuna karşılıklı top atışları düzenledi. Şehir merkezinde de iki taraf arasında şiddetli çatışmalar yaşandı.
ANA haber ajansına konuşan görgü tanıkları, HDK’nın iki taraf arasında on gündür çatışmalara sahne olan Ordu Genel Komutanlığı'na Hartum'un doğusundan ve güneyinden topçu saldırıları düzenlendiğini aktardı.
Görgü tanıkları, Hartum'un doğusundaki Genel Komutanlık civarından yüksek patlamalar ve top seslerinin yanı sıra yükselen duman sütunları ve aralıklı silah sesleri duyulduğunu aktardı.
Görgü tanıklarına göre ordu bugün şafak vakti, Nil'in doğusunda, Hızlı Destek güçlerinin yoğun olarak konuşlandırıldığı Kuzey Hartum kentindeki bazı mahallelere topçu saldırıları düzenledi.
Bölge sakinleri, Omdurman'ın kuzeyindeki Wadi Saydna askeri bölgesinden yoğun topçu bombardımanının, şehrin batısı ve merkezi ile Bahri şehrinin kuzeyinde Hızlı Destek Güçleri tarafından kontrol edilen bölgeleri hedef aldığını bildirdi. Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgilere göre bölge sakinleri, Omdurman şehir merkezindeki mahallelerin kuzey kesiminde dün akşamdan bu yana ordu ile HDK arasında şiddetli çatışmaların yaşandığını kaydetti.
Sudan ordusu ile HDK arasında geçtiğimiz haziran ayında, haftalarca süren gerilimin ardından çatışmalar hız kazanmıştı.
Mazlum Abdi Al-Majalla'ya: Suriye-İran-Türk koordinasyonu bize karşı ve aşiret gerilimi sona erdihttps://turkish.aawsat.com/arap-d%C3%BCnyasi/4567406-mazlum-abdi-al-majallaya-suriye-i%CC%87ran-t%C3%BCrk-koordinasyonu-bize-kar%C5%9F%C4%B1-ve-a%C5%9Firet
Mazlum Abdi Al-Majalla'ya: Suriye-İran-Türk koordinasyonu bize karşı ve aşiret gerilimi sona erdi
Fotoğraf: AFP
İbrahim Hamidi
Suriye Demokratik Güçleri (SDG) komutanı Mazlum Abdi, Al-Majalla'ya verdiği röportajda, Şam ve Tahran arasında yakın oldukları bazı aşiret temsilcilerini desteklemek için açık bir koordinasyon olduğunu ve Türkiye'nin de bu çizgiye katılarak bağlı Suriyeli silahlı grupları desteklediğini doğruladı. Üç ülkenin de başarılı olmadığını söyleyen Abdi, "Şu anda durum istikrarlı" dedi.
Abdi, Rusya'nın ‘aşiret gibi görünmeye çalışan’ silahlı grupları bombaladığını belirterek, Moskova'nın ‘yeni Türk genişleme operasyonları lehine durumu istismar etme formülüne’ katılmadığını söyledi. Abdi, ABD'nin aşiretlere karşı askeri operasyonlara katılmadığını da sözlerine ekledi. Ayrıca “İstikrar sağlama sürecinde hava desteği (keşif) dışında ABD desteğine ihtiyacımız yoktu” dedi.
Ukrayna'daki savaş zemininde ABD ile Rusya arasında Suriye'nin kuzeydoğusunda yaşanan gerilimlerin ‘en azından kontrol altında olduğunu’ vurguladı. Abdi, “Bölgelerimizin uluslararası ve bölgesel rekabete sahne olmamasını sağlamaya çalışıyoruz” dedi.
Abdi, Şam'a müzakere için gitmeyi reddetmediğini, ancak koşulların henüz olgunlaşmadığını ve Şam'dan herhangi bir çözüm belirtisi görmediklerini söyledi. Ayrıca, Suriye krizini sona erdirecek siyasi bir çözüme ulaşmaya yardımcı olmaları için Ruslardan yardım talep ettiklerini belirtti. Mazlum ABD, “Şam'ın gerçekçi bir siyasi çözümü kabul etmesini talep ediyoruz. Şam, hala inat politikasında ısrar ediyor. Krizi sona erdirmeye, barışı ve istikrarı sağlamaya yardımcı olacak herhangi bir gerçekçi teklifi reddediyor” dedi.
Mazlum Abdi, SDG'nin ‘profesyonel ve milli bir güç olduğunu ve Suriye savunma sisteminin bir parçası olmasını talep ettiklerini, ardından rolünün ve çalışmasının bir yasa ile düzenleneceğini’ de sözlerine ekledi. Abdi, ‘SDG'nin çözülmesine dair herhangi bir konuşmanın, mümkün olan herhangi bir siyasi çözümü engellemek için geldiğini ve diyalogda herhangi bir ciddiyeti yansıtmadığını’ söyledi.
SDG Komutanı, sözlerine şu şekilde devam etti: "Anlaşmazlıkları çözümsüz hale getirmek için zorlayıcı önkoşullar koymak ve kaos yoluyla çatışmayı sürdürmek, Şam'daki iktidar rejiminin kurtarılmasına yardımcı olmayacak ve herhangi bir çözüme yol açmayacaktır. Şam yönetimi çözümü geciktirirse, o zaman en büyük kaybeden yine kendisi olacaktır."
Mazlum Abdi, ‘özerk yönetim’ modelini ve ‘bölge sakinlerinin vesayetten, ötekileştirmeden ve dışlanmadan bağımsız olarak yerel politikalarını oluşturma ve temsilcilerini seçme hakkını’ savundu.
İşte Majalla’nın 20 Eylül 2023 tarihinde yaptığı röportajın metni:
-Son zamanlardaki aşiretlerle yaşanan gerginliğin ardından sahadaki durumu nasıl görüyorsunuz?
Öncelikle şunu belirtmek gerekir ki son zamanlardaki gerginlik dar bir alanda yaşandı. Beş köyde ara sıra huzursuzluk yaşandı. Ancak durum şu anda istikrar kazandı. Hizmetleri yeniden sunmaya, halkın taleplerini karşılamaya ve sorunlarını çözmeye çalışıyoruz. Bu konuda bir söz verdik ve bu gerginliklerin yaşanmasına neden olan tüm nedenleri ele almaya kararlıyız.
-Ebu Havle’yi Deyr-i Zor Askeri Meclisi'nden neden görevden aldınız?
Kuvvetlerimiz, Ahmed el-Hubeyl'in (Ebu Havle) görevden alınmasının gerekçelerini açıklayan bir bildiri yayınladı. Kararımız, bölge sakinlerinin ve kanaat önderlerinin birçok raporu ve şikayetini gözden geçirdikten sonra dış güçlerle iletişimi ve koordinasyonuyla ilgili birçok suç ve suistimal işlediği için kuzey ve doğu Suriye Başsavcılığı'ndan tutuklama emri üzerine verildi.
-Şam'ın aşiretlerin hareketindeki rolü nedir?
Şam, Fırat'ın doğusunda kaos yaratmaya çalıştı. Bunun için sürekli medya üzerinden kışkırtma yaptı ve kendisine bağlı silahlı aşiret gruplarını bizimle savaşa sokmaya çalıştı. Daha önce, rejimin bizim bölgelerimizi ele geçirmek için Fırat'ın diğer yakasında silahlı gruplar oluşturma planlarını ortaya çıkardık. Ancak bu grupların doğu yakasına geçme girişimlerini hızla ve kararlı bir şekilde durdurduk.
-Son gerilimden sonra sizinle Şam arasında herhangi bir iletişim oldu mu? Sonucu ne oldu?
Resmi olarak Şam ile aramızda herhangi bir iletişim olmadı.
-Şam, Ankara ve Tahran'ın aşiretlere destekte koordineli olduğunu düşünüyor musunuz?
Şam ve Tahran'ın yakın oldukları bazı aşiret temsilcilerini desteklemeye yönelik açık bir koordinasyondan bahsedebiliriz. Ancak Türkiye de bu çizgiye girdi ve aşiret adı altında kendisine bağlı Suriyeli silahlı grupları desteklemeye başladı. Deyr-i Zor dışındaki Münbiç, Tel Temr ve Ayn İsa gibi bölgelerde, bölgelerimize paralel saldırılar düzenlemek için ciddi girişimlerde bulunuldu. Üç tarafın da bazı aşiretlerin mensuplarını kendi gündemlerini gerçekleştirmek için istismar etmek istediğinden bahsedebiliriz. Bu gündemler farklı olsa da amacı açıktır: Kuvvetlerimize darbe vurmak ve bölgenin bileşenleri tarafından kabul edilen formül olan özyönetim sistemini yıkmak. Onlar, mezhepsel dil kullanarak aşiretlerle ve yerel toplumla olan iyi ilişkilerimizi bozmak istediler, ancak bunda başarılı olamadılar.
-Suriye'nin kuzeydoğusunda Arapların zulüm gördüğünü söyleyenler var. Cevabınız nedir?
Bölgelerimizde zulüm gören veya zulüm eden bir etnik gruptan bahsedemeyiz. Bu mantığı ve bu suçlamaları şiddetle reddediyoruz. Özerk Yönetim bölgenin tüm çocuklarını temsil ediyor ve kuvvetlerimizin en güçlü noktası saflarında güçlü bir Arap varlığıdır. Açıkçası, bölgelerin, DEAŞ'ın terörizmi, kaynakların ve hizmetlerin eksikliği ve bölgenin istikrarını bozmaya çalışan birçok tarafın girişimleri nedeniyle zulüm gördüklerinden bahsedebiliriz. Zor koşullara maruz kalan bölgelerde halkın sorunlarını ciddi bir şekilde çözmeye çalışıyoruz ve burada bu sorunları en kısa sürede çözme sözü verdiğimizi tekrarlıyorum.
-Son gerilimde Rusya'nın tutumu nasıldı? Münbiç kırsalındaki aşiretlerin bombalanmasına size destek verildiğini düşünüyor musunuz?
Aslında, Rusya sizin dediğiniz gibi aşiretleri bombalamadı, bu sefer kendilerini aşiret olarak göstermeye çalışan silahlı grupları bombaladı. Rusya, cephelerin sakinliğini korumaya ve Türkiye yanlısı silahlı grupların genişlemesini önlemeye çalıştı. Rusya'nın bizi desteklediğini söylemek yerine, durumun Türkiye'nin yeni genişleme operasyonları için faydalanılmasın diye bir formül üzerinde anlaşmaya varmadığını söylemek daha doğru olacaktır. Özellikle 2019'da uluslararası koalisyonun Fırat’ın batısından çekilmesinin ardından bu bölgenin istikrarını korumak için Rusya ile eskiden beri anlaşmalarımız var. Rusya'nın Fırat'ın batısındaki nüfuz alanlarında herhangi bir değişikliğe razı olmadığı görülüyor.
-Peki ya ABD? Sadece keşif uçuşu yaptı ama askeri olarak size destek vermedi. Açıklamanız nedir?
Yeniden istikrar sağlama sürecinde, keşif uçuşları dışında, ABD desteğine ihtiyacımız yoktu. Kuvvetlerimizin yeteneklerine ve mevcut güvenlik gerilimlerini karşılayabileceklerine güveniyorduk. Ayrıca, bölge sakinlerinin çoğunun kuvvetlerimizin başlattığı 'güvenliği güçlendirme' kampanyasını destekleyeceğine güveniyorduk. Gerçekten de olan buydu.
Bölgelerimizde zulüm gören veya zulüm eden bir etnik gruptan bahsedemeyiz. Bu mantığı ve bu suçlamaları şiddetle reddediyoruz. 'Özerk Yönetim' bölgenin tüm çocuklarını temsil ediyor ve kuvvetlerimizin en güçlü noktası saflarında güçlü bir Arap varlığıdır.
-ABD’li temsilciler sizinle aşiretler arasında arabuluculuk yapmayı önerdiler. Bu ne anlama geliyor?
Bu bağlamda ABD ile iki konuda hemfikiriz. DEAŞ'ın yenilgiye uğratılması ve bölgede istikrarın sağlanması konusunda ortak görevlerimizi tamamlamak bunlardan ilkidir. ABD’li temsilcilerin önerileri, DEAŞ'la mücadelede bir ortak olarak SDG'nin pozisyonunu güçlendirmek için bu bağlamda geliyor. ABD’li yetkililerin SDG ile ortaklık taahhütlerini yeniledikleri açıklamalarında hissettiğimiz budur. Ayrıca, birlikte kurtardığımız bölgelerde meydana gelen çalkantıları ve sorunları ABD tarafıyla genellikle paylaşırız.
-ABD Ordusu Genelkurmay Başkanı Mark Milley, Suriye'nin kuzeydoğusuna bir ziyaret gerçekleştirdi. Bu ziyaret nasıl geçti?
ABD Silahlı Kuvvetleri Genelkurmay Başkanı Orgeneral Mark Milley'nin ziyareti, bölgedeki ABD kuvvetlerinin durumunu takip etmek, DEAŞ'ın yenilgisini sağlamaya yönelik operasyonların gidişatını incelemek ve ABD askerleriyle buluşmak amacıyla gerçekleşti. Ziyaret, SDG ile Uluslararası Koalisyon güçleri arasındaki ortaklığın hala güçlü olduğunu ve DEAŞ'ın yenilgisini sağlamaya yönelik çalışmaların devam ettiğini teyit etti.
Mazlum Abdi ve ABD Müşterek Görev Gücü Komutanı Paul T. Calvert, Suriye Demokratik Güçleri'nin 1 Ağustos 2021'de Suriye'nin kuzeydoğusundaki Haseke şehrinde yıllık toplantısına katıldığı sırada (AFP)
-Bu ziyareti, ABD varlığının bir garantisi olarak görüyor musunuz? Bu konuda bilgilendirildiniz mi?
Pratik olarak, bu tür üst düzey ziyaretler, Washington'ın DEAŞ'ı yenme çalışmalarına yönelik taahhütlerini yeniliyor ve bölgenin Washington'ın güvenlik stratejisinde önemli bir rol oynadığını yansıtıyor. ABD’liler, bölgenin istikrarının ve DEAŞ'ın geri dönmemesini sağlamanın, kuvvetlerimizin yeteneklerini güçlendirmek ve desteğini sürdürmekle doğrudan bağlantılı olduğunu kabul ediyorlar.
-Türkiye'nin Suriye'nin kuzeyinde askeri operasyon yapacağına dair tehditleri azaldı. Bunun nedenini nasıl yorumluyorsunuz?
Keşke tehditlerin azalması, Türk yetkililerin savaş tehdidinin bölge sorunlarını daha da kötüleştirdiğini anladıklarına işaret olsaydı. Ancak Ankara'nın tehditlerini azaltması, ABD veya Ruslardan yeşil ışık almasının zor olmasından kaynaklanıyor. Dolayısıyla, Türkiye'nin son iki yılda sık sık uyguladığı bu tür bir politikadan vazgeçmesi gerekiyor. Bence Türkiye'nin iç durumu ve ekonomik krizi, bu tür tehditleri sürdürmesini engelliyor. Bu tehditler, Türkiye'nin büyük güçlerle, özellikle ABD ile ilişkilerini bozuyor. Ayrıca, Türkiye'nin Arap (Körfez) ülkeleriyle ilişkilerinin düzelmesi, Türkiye'nin bölge ülkelerini kışkırtmaktan ve Suriye'de işgal ettiği bölgeleri genişletmeye çalışmaktan vazgeçmesine yardımcı oldu. Bu tehditlerin tamamen sona ermesini umuyoruz ve bölgenin istikrarını sağlamaya ve Suriye krizine, özellikle Türkiye'nin işgal ettiği bölgelerde yaşayanların geri dönüşünü garanti altına alacak bir çözüm bulmaya hizmet edecek herhangi bir diyaloga açığız.
-Suriye'nin kuzeydoğusunda ABD-Rusya gerginliği belki de Ukrayna yüzünden arttı. Bu size nasıl yansıdı?
Hala gerilimler minimum düzeyde veya daha doğrusu kontrol altında. Bölgelerimizin uluslararası ve bölgesel rekabetin bir arenası haline gelmesini istemiyoruz. Bölgelerimizdeki halkların çıkarları ve Suriye halkının çıkarı, güçlerimizle ilişkilerimizi şekillendiriyor. Bu nedenle, Suriyeli bir taraf olarak, uluslararası anlaşmazlıkların ve çatışmaların bölgelerimize yansımasını önlemeye veya uluslararası nitelikli çatışmaların bir parçası olmaya çalışıyoruz.
-ABD ve Rusya orduları arasındaki ilişkiyi nasıl dengeliyorsunuz?
ABD ordusuyla ilişkimiz, DEAŞ'a karşı savaş ve bölgenin güvenliğini korumak çerçevesinde şekilleniyor. ABD kuvvetlerinin bulunmadığı ve Rusya'nın nüfuz alanına giren bölgelerde ise, o bölgelerin istikrara kavuşması ve kaos ve teröre karşı korunması için bir koordinasyon biçimi kurmaya çalışıyoruz. İlişkilerimiz açıktır ve biz bir tarafın karşısında diğer tarafla saf tutmak istemiyoruz. Amacımız, Suriye’nin bu bölümünü, ülkenin krizini sona erdirecek adil bir siyasi çözüme ulaşana kadar korumaktır.
8 Ekim 2022'de Suriye'nin kuzeydoğusundaki Amerikan ve Rus kuvvetleri (AFP)
-Rusya'nın baskılarına rağmen neden Şam'a gitmeyi reddediyorsunuz? Şam ile anlaşmak için şartlarınız neler?
Şam'a gitmeyi reddetmiyoruz, ancak koşullar henüz olgunlaşmadı ve Şam'dan herhangi bir çözüm belirtisi, yanıt veya esneklik göremedik. Daha önce, Suriye krizini sona erdirecek siyasi bir çözüme ulaşmak için Rusya'dan yardım talep etmiştik. Şam'ın gerçekçi bir siyasi çözümü kabul etmesini istiyoruz. Bu amaçla, Yönetim, geçtiğimiz Nisan ayında Suriye krizini çözmek için bir girişimde bulundu, ancak Şam'dan herhangi bir yanıt alamadı. Bu, Şam'ın hala inat politikasında ısrar ettiği ve krizi sona erdirmeye ve barışı ve istikrarı sağlamaya yardımcı olacak herhangi bir gerçekçi teklifi reddettiği anlamına geliyor.
Rusya'dan, Suriye krizini sona erdirecek siyasi bir çözüme ulaşmamıza yardım etmelerini istedik. Şam'ın gerçekçi bir siyasi çözümü kabul etmesini istiyoruz... Şam, hala inat politikasında ısrar ediyor ve krizi sona erdirmeye ve barışı ve istikrarı sağlamaya yardımcı olacak herhangi bir gerçekçi teklifi reddediyor.
-Şam, SDG’nin feshedilmesini ve üyelerinin orduya katılmasını şart koşmuştu. Bu konudaki tutumunuz nedir?
SDG profesyonel ve milli bir güçtür. Biz, SDG’nin Suriye savunma sisteminin bir parçası olmasını ve ardından rolünün ve çalışmalarının, Suriyelileri terörden korumak için kuvvetlerimizin yaptığı büyük fedakarlıkları ve bölgelerimizi yüksek verimlilikle koruma yeteneğini dikkate alan özel bir yasayla düzenlenmesini talep ediyoruz. ‘SDG’nin feshedilmesi' hakkındaki herhangi bir konuşma, mümkün olan herhangi bir siyasi çözümü engellemek için geliyor ve diyalog için herhangi bir ciddiyeti yansıtmıyor. Şam'ın çözümü engellemeye yönelik zorlayıcı önkoşulları ve çatışmayı kaosla sürdürmeye olan güveni, Şam'daki iktidar rejimini kurtarmayacak ve herhangi bir çözüm üretmeyecektir. Şam ne kadar gecikirse, en büyük kaybeden yine kendisi olacaktır.
-Özerk Yönetimi'n geleceği nedir? Şam'ın yerel yönetimlere özerklik verilmesi önerisine karşı tutumunuz nedir?
Özerk Yönetimi'n geleceği, deneyimini koruma, geliştirme ve eksikliklerini düzeltme yeteneğine bağlıdır. Bu deneyimi savunmak, tüm Suriyelilerin görevidir. Gerçekler, Özerk Yönetim modelinin, merkezin diğer bölgeler üzerindeki tahakkümünü sınırlamak için en uygun model olduğunu ve halkın yerel politikalarını belirleme ve temsilcilerini vesayet, dışlama ve marjinalleştirmeden seçme hakkına sahip olduğunu göstermiştir. Şam'ın önerilerinde mevcut yerel yönetim kanununun geri dönüştürülmesi ve merkezi otoriteye hizmet edecek şekilde değiştirilmesinden bahsediliyor; bu da Şam'ın önerilerinin ne uzaktan ne de yakından merkezi olmayan bir yönetim biçiminden bahsetmediği anlamına geliyor.
Libya’da sel felaketi soruşturması sürüyor: Derne Belediye Başkanı ve bazı yetkililer için tutuklama kararıhttps://turkish.aawsat.com/arap-d%C3%BCnyasi/4567201-libya%E2%80%99da-sel-felaketi-soru%C5%9Fturmas%C4%B1-s%C3%BCr%C3%BCyor-derne-belediye-ba%C5%9Fkan%C4%B1-ve-baz%C4%B1
Libya’da sel felaketi soruşturması sürüyor: Derne Belediye Başkanı ve bazı yetkililer için tutuklama kararı
Libya Cumhuriyet Savcısı, Derne'deki iki barajın çökmesi ve ardından binlerce kişinin hayatına mal olan ve geniş çaplı yıkıma neden olan büyük sel felaketiyle ilgili soruşturmada Derne Belediye Başkanı ve diğer bazı yetkililerin duruşma öncesi tutuklanmasına karar verdi.
Libya Başsavcılığı Facebook sayfasından yaptığı açıklamada, ülkeyi etkileyen felaketle ilgili soruşturmanın sürdüğünü ifade ederek, Derne Belediye Başkanı’nın görevinin yetkisini kötüye kullandığı ve Derne şehrinin yeniden inşası ve kalkınması için ayrılan fonları yönetme görevinin yükümlülüklerinden saptığı aktarıldı.
Derne felaketini araştıran komisyon, Barajlar İdaresi Müdürü, Doğu Bölgesi Baraj Dairesi Başkanı ve Derne Su Kaynakları Dairesi Başkanı’nın duruşma öncesi tutuklanmasına karar verdi.
Soruşturma komisyonu, yetkililerin, kendilerine verilen idari ve mali görevleri yanlış yöneterek yaptıkları hataların, afetin ortaya çıkmasına, insani kayıplara, afetlere karşı önlemlerin alınmamasına ve ülkenin ekonomik kayıplara uğramasına neden olmakla suçlandığını aktardı.
Libya'nın doğusunu vuran Daniel Kasırgası, Vadi Derna ve Ebu Mansur barajlarının çökmesine neden olmuştu. Söz konusu barajların çökmesi sonucu ise binlerce kişi hayatını kaybederken, Derne şehrinin büyük bir kısmı harabeye dönüştü.
Sudan Doktorlar Sendikası, dang hummasının Gadarif eyaleti genelinde "felaket" bir şekilde yayılacağı ve bunun "yüzlerce ölüm ve binlerce enfeksiyonla" sonuçlanacağı konusunda uyarıda bulundu.
Şarku’l Avsat’ın Sudan Doktorlar Sendikası’ndan aktardığına göre Sendika’nın İnceleme Komitesi yaptığı açıklamada “Geçtiğimiz günlerde Gadarif Hastanesi ve diğer sağlık tesislerindeki kümülatif enfeksiyon ve ölüm oranını izledik. Tüm göstergeler bir sağlık felaketiyle karşı karşıya olduğumuzu gösteriyor” ifadelerine yer verdi.
Komite Sağlık Bakanlığı ve çeşitli birimlerine lojistik, teknik ve tıbbi kaynak sağlama ve geçici ambulans kampları açma görevini yerine getirme çağrısında bulundu. Ayrıca, evlerde dang humması hastası olan hastaların sayısı hastanelere ve sağlık merkezlerine göre kat kat fazla olduğundan enfekte kişilerin sayısını belirlenmesinin zorlaşabileceği aktarıldı.
Sudan Sağlık Bakanı Heysem Muhammed İbrahim Ağustos ayının ilk haftası, karmaşık koşullar ve büyük zorlukların ortasında Hartum’daki 130 hastaneden sadece 30’unun faaliyete devam edebildiğini açıklamıştı. İbrahim, Londra merkezli Arap Dünyası Haber Ajansı’na (AWP), ‘Savaştan en çok etkilenen vilayetlerin Hartum ve Darfur olduğunu ve başkent Hartum’un sağlık sektörünün savaştan doğrudan ve büyük ölçüde etkilendiğini’ belirtmişti. Uluslararası Kızıl Haç Komitesi, insani yardım kuruluşlarının ve sağlık personelinin ülkedeki çatışmaların yol açtığı krizin yansımalarını kontrol altına alma çabalarına rağmen, Sudan’daki sağlık sisteminin tamamen çökmenin eşiğinde olduğu konusunda uyarıda bulunmuştu.
Diğer yandan Dünya Sağlık Örgütü (WHO), çatışma sonucunda sağlık sisteminin bozulmasının yanı sıra örgüt ile diğer uluslararası ve hükümet kuruluşlarının etkilenen bölgelere ulaşım sağlayamaması nedeniyle Sudan’da bir dizi salgın konusunda uyarıda bulunmuştu. İbrahim de Hartum çıkan uzmanlaşmış tıbbi personelleri diğer Sudan şehirlerinde görevlendirmek için gösterilen çabalara işaretle, bazı eyaletlerde mide-bağırsak ameliyatları, karaciğer ameliyatları ve kalp ameliyatları gibi birçok ameliyatı gerçekleştirmek üzere görevlendirildiklerini belirtti.
Rai’den Hizbullah’a tepki: Hıristiyan bir cumhurbaşkanının yokluğuna sessiz kalmayacağızhttps://turkish.aawsat.com/arap-d%C3%BCnyasi/4567006-rai%E2%80%99den-hizbullah%E2%80%99-tepki-h%C4%B1ristiyan-bir-cumhurba%C5%9Fkan%C4%B1n%C4%B1n-yoklu%C4%9Funa-sessiz
Lübnan’daki cumhurbaşkanlığı seçim krizi, Maruni Patriği Beşara Butros er- Rai ile Caferi Müftüsü Abdulemir Kablan arasındaki başlıca meselelerden biri haline geldi. Diğer yandan cumhurbaşkanlığı seçimleri konusunda anlaşmaya varmak için diyalog çağrısında bulunanlar ile bu çağrıyı reddedenler arasındaki siyasi gerilim de artarak sürüyor.
Avustralya’yı ziyaret eden Rai, isim vermeden Hizbullah’a tepki gösterdi. Rai açıklamasında “Kilise, Lübnan’ı ve halkını kibrin kurbanı haline getirmeyecek ve Arap Birliği’nin tüm ailesi içinde tek bir Hıristiyan cumhurbaşkanının kasıtlı yokluğuna sessiz kalmayacaktır.”
Rai, Avustralya Maruni Piskoposluğunun Altın Jübile Ayini sırasında yaptığı açıklamada şu ifadeleri kullandı:
Lübnan’da kanunlar ve anayasa, nüfuz sahibi kişiler tarafından ihlal ediliyor. Herhangi bir partinin herhangi bir üyesinin ihlalleri, faili koruyan aynı parti tarafından örtülüyor. Ülkede vergiler ve harçlar tüm vatandaşlardan değil, kasıtlı olarak aşırı güç korkusundan ya da ihmalden dolayı başka bir bölge yerine bir bölgeden toplanıyor. Sonuç olarak, çok az sayıda kamu hizmeti sağlanıyor.
Rai ayrıca Avustralya’daki Lübnanlılara hitaben “Kendinizi Lübnan kayıtlarına kaydedin ki varlığınızı sürdürün” dedi.
Kablan de Rai’ye şu yanıtı verdi:
Millettin ortağı Patrik Rai’ye şunu söylüyorum; Lübnan’daki sorun bazı Hıristiyanların Hıristiyan bir cumhurbaşkanı istememesidir. Ekim 2019’dan bu yana yaşadığımız şey, çeşitli cephelerle ezici bir ABD işgalidir. İşgal ve kader savaşları anında ülkenin, tüm yapısına ihtiyacı vardır. Dayanışma, diyalog ve durumun birliği ulusal bir kurtarıcı zorunluluktur. Dolayısıyla siyasi yabancılaşmanın anayasayı ve hukuku geçersiz kıldığını, ülkeyi yok ettiğini söyledik. Bugün ülke, Lübnan’ın Washington ile onun uluslararası ve bölgesel grubunun önderliğinde bir çatışma anı yaşadığını inkâr edenlerle karşı karşıya. Zulüm uygulayan ve anayasayı ihlal eden etkili kişi, ülkeyi ezen savaşın vahşetine rağmen yalnızca diyalogla kurtuluşu ihmal ediyor.
Caferi Müftüsü Kablan. (NNA)
Caferi Müftüsü Kablan sözlerine şöyle devam etti:
Gereken şey, kurtuluş tarihinin, zaferin, vatanseverliğin ve Lübnan için fedakarlıkların ve Washington liderliğindeki ablukanın bir sonucu olarak harç ve vergi kaçakçılığının kınanması değil, yabancılaşma kanserinin kınanmasıdır. Washington’ın ablukası, devleti etkiliyor, yeteneklerini felce uğratıyor. Vergi kaçıran bir bölge ya da mezhep değil. Herkes gerçeği biliyor. Washington ile devleti, ülkeyi ve ulusal ortaklığı yok etme projesini paylaşan bazı güçler dışında Lübnan’da güç fazlalığı yok. Diğerleri ise Lübnan’ın sınırlarını dünyadaki hiçbir gücün işgal etmeye kalkışmayacağı bir kaleye dönüştürdü. Kilisenin de caminin de yapması gereken, Lübnan’ın Washington'dan ve onun işgalci grubundan nelere maruz kaldığını haykırmaktır. Lübnan, halkı ve devleti, Amerika’nın Lübnan’ı işgaline kurban bırakılmamalıdır. Buradan Rai’ye şunu söylüyorum; Diyalog ve dayanışma, Lübnan’ı kurtarmak ve birçok felaketi önlemekle eş değerdir ve vatansever bir tada sahiptirler. Çünkü bunlar, bu kader savaşında Lübnan’ın en büyük ihtiyaçları arasındadır. Kader anında ülkenin ruhunu yok eden felaket kadar büyük bir başkana ihtiyacımız var. Bu nedenle yasa koyucu, Lübnan anayasasında, Temsilciler Meclisi başkanının takdir yetkisinin yanı sıra, ülkenin başkanlık düzeyindeki üstün çıkarlarının bilincinde olarak cumhurbaşkanını seçmek için anayasal yeter sayıya dikkat çekti. Mesele siyaset ve başkanlık meselesi değil, vatan meselesidir ve Lübnan, uğrunda feda edilmeye değer büyük bir vatandır.
Siyasi tavır
Diğer yandan özellikle de Meclis Başkanı Nebih Berri’nin çoğu Hıristiyan güç tarafından reddedilen diyalog daveti konusunda cumhurbaşkanlığı krizine ilişkin siyasi tavırlar aynı şekilde devam ediyor.
Bu çerçevede Lübnan Kuvvetleri Milletvekili George Akis, bir kanala şu açıklamada bulundu:
Lübnanlıların, yeni normlar oluşturmaktan uzak, her türlü yetkilendirmenin yolunu ve kökenlerini belirleyen anayasaya başvurmaları gerektiği bir dönemde, iç yetkilerin dışarıdan yerine getirilmesini beklemesi utanç vericidir.
Diyalog çağrısına yanıt vermediği için özür dilediğini yineleyen Akis, diyalogu isterlerse Lübnan Kuvvetleri olmadan sürdürmek isteyenlere de çağrıda bulundu:
Diyalog hilesi bizi yanıltmaz, umarız kimseyi de yanıltmaz. Anayasa, cumhurbaşkanının seçilmesinden önce herhangi bir diyalogdan bahsetmiyor. Bu durum, örneğin başbakan için parlamento istişarelerinin belirlenmesinde açıkça görülüyor. Diyalog zaman kaybıdır ve cumhurbaşkanlığını daha da engeller.
Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgilere göre Akis, Ordu Komutanı General Joseph Avn’un cumhurbaşkanlığını kabul etmesiyle ilgili “Onun adını ilk ortaya koyan güçler oldu ve onun anayasayı değiştirme olasılığı olan, rızaya dayalı bir aday olmasına aldırış etmiyorlar” dedi.
Diğer yandan Temsilciler Meclisi Başkanı Nebih Berri başkanlığındaki Kalkınma ve Kurtuluş Bloğu Milletvekili Hani Kubeysi, diyaloğu reddedenleri mezhepçilikle suçlad:
Ne yazık ki bazıları diyalogu reddediyor. Bir politikacı kürsüye çıkıyor ve inatçılığının ve mezhepçiliğinin arkasına saklanarak, ‘Başka bir Lübnanlıyla diyalog kurmayı reddediyorum’ diyor. Ülkedeki ortaklarıyla diyalogu kabul etmiyorlar. Belki de birçok ülkeyle müzakere ediyor ve dış kararları bekliyor. Hatta bu ülkelerden para bile bekliyor olabilir. Diyalogu reddetmek bölünme ve mezhepçiliği sürdürmek demektir.
Diğer yandan Hizbullah milletvekili Hasan Fadlallah, dışarısının bir cumhurbaşkanı empoze edemeyeceğini vurguladığı açıklamasında iu ifadeleri kullandı:
Cumhurbaşkanlığı meselesiyle ilgili dışarıdan bir hareket var. Gelip fikir sunan heyetler var. Ama sonuçta kimi seçeceklerini parlamento blokları belirliyor. İrade her zaman yerli ve milli olmalıdır. Dışarıdan kim olursa olsun, halka bir başkan empoze edemez. Bazen bazılarının beş üyeli komitedekilerin halktan birini istediklerini söylediklerini duyuyoruz. ABD yönetiminin başka bir ismi reddederek veya destekleyerek uyguladığı bir baskı var, bazı bloklara baskı yapabiliyorlar. Yerel bazı araçlarla engelleme kabiliyetleri olabilir ama cumhurbaşkanını dayatamazlar.
Hizbullah’taki Özgür Meslekler Birimi’nin düzenlediği toplantıda ise Fadlallah sözlerine şöyle devam etti:
Hiçbir siyasi blok, anayasal çoğunluğa sahip değil. 12 oturum yaptık ama başkan seçilemedi. Ülkede farklı ve bölünmüş durumdayız. Cumhurbaşkanlığı için siyasi güçler oturup belirli bir isim üzerinde ortak paydada uzlaşmaya varmazlarsa, bir cumhurbaşkanı seçilmeden konu tekrarlanacak. Hiçbir seçim deneyimi bir sonuç vermedi. Açık oturum talep edenlerin kendilerine, açık oturumun ne anlama geldiğini, bu konuda nelerin değişeceğini soruyoruz. 12 oturum boyunca bir cumhurbaşkanı çıkaramadığımızı unutmayın. Çünkü meclisin ve ülkenin yapısı biliniyor. Hiç kimse kendi fikrini diğerine dayatamaz. Kendi fikrimizi başkalarına empoze edebileceğimizi iddia etmiyoruz. Kimsenin de kendi fikrini bize empoze etmesini kabul etmiyoruz.
Ürdün’de bakanlar hükümetteki yedinci değişikliğe hazırlık olarak istifalarını sunduhttps://turkish.aawsat.com/arap-d%C3%BCnyasi/4566981-%C3%BCrd%C3%BCn%E2%80%99de-bakanlar-h%C3%BCk%C3%BCmetteki-yedinci-de%C4%9Fi%C5%9Fikli%C4%9Fe-haz%C4%B1rl%C4%B1k-olarak-istifalar%C4%B1n%C4%B1
Ürdün’de bakanlar hükümetteki yedinci değişikliğe hazırlık olarak istifalarını sundu
Ürdün Başbakanı Bişer el-Hasavne (Reuters-Arşiv)
Ürdün’de Başbakan Bişer el-Hasavne’nin başkanlık ettiği bugünkü kabine oturumu sırasında, çok sayıda bakan hükümette bakanlık değişikliği beklentisiyle istifalarını sundu.
Şarku’l Avsat’ın, Ürdün resmi haber ajansı Petra’dan alıntı yapan Alemu’l-Arabi Haber Ajansı’ndan (AWP) aktardığı habere göre, Hasavne, Ürdün Kralı 2. Abdullah’ın kendisini Ekim 2020’de Başbakan olarak atamasından bu yana hükümetinde yedinci değişikliği yapacak.
Fanatik Yahudiler 24-25 Eylül tarihlerini kapsayan "Yom Kippur Bayramı" bahanesiyle Aksa'ya baskınlarını sürdürüyor.
Görgü tanıklarından alınan bilgiye göre, onlarca fanatik Yahudi, sabah saatlerinden itibaren gruplar halinde İsrail polisinin koruması altında Mescid-i Aksa'ya baskın düzenledi.
İsrail polisi, baskın sırasında Mescid-i Aksa'nın avlusunda bir Filistinliyi gözaltına aldı.
Yom Kippur Bayramı'nda "Aksa'ya baskın" çağrıları
Fanatik Yahudi gruplar, "Yom Kippur Bayramı" münasebetiyle Mescid-i Aksa'ya yönelik baskınların yoğunlaştırılması çağrısında bulundu.
İsrail'de milyonlarca Yahudi, 24-25 Eylül tarihlerinde, Yahudilerce en kutsal dini bayram olan ve "Kefaret Günü" anlamına gelen "Yom Kippur"u kutluyor.
Yahudi yerleşimciler dini bayramlarının olduğu dönemlerde Mescid-i Aksa'ya baskınlarını artıyor.
Dün de 317 fanatik Yahudi, gruplar halinde İsrail polisinin koruması altında Mescid-i Aksa'ya baskın düzenlemişti.
Mescid-i Aksa, İsrail ile Ürdün arasında 26 Ekim 1994'te imzalanan barış antlaşmasına göre Ürdün Vakıflar, İslami İşler ve Mukaddesat Bakanlığına bağlı Kudüs İslami Vakıflar İdaresinin himayesinde bulunuyor.
Ancak Yahudiler, 2003'ten bu yana İdarenin izni olmadan İsrail'in tek taraflı kararıyla polis eşliğinde kutsal mabede giriyor. Bu girişleri baskın olarak nitelendiren Kudüs İslami Vakıflar İdaresi, Müslümanların egemenliğinin ihlal edildiğini vurguluyor.
Fas depreminden sonra mahkumlara "ağır işlerde çalışma" zorunluluğu gelecek mi?https://turkish.aawsat.com/arap-d%C3%BCnyasi/4566821-fas-depreminden-sonra-mahkumlara-a%C4%9F%C4%B1r-i%C5%9Flerde-%C3%A7al%C4%B1%C5%9Fma-zorunlulu%C4%9Fu-gelecek-mi
Fas depreminden sonra mahkumlara "ağır işlerde çalışma" zorunluluğu gelecek mi?
Hükümet şu anda "Alternatif Cezalar" Kanununda değişiklik yapıyor (Fas Haber Ajansı)
Hasan el-Eşref
8 Eylül'de Fas'ı vuran depremden etkilenen bölgelerdeki izolasyonu kırmaya yönelik mücadele sürerken yıkıcı depremden etkilenen köylerde yol inşa etmek ve engebeli arazileri onarmak için genç mahkumlara ağır iş yükü getirilmesi yönünde çağrılar yapıldı.
Faslı yetkililer, çok sayıda yardım ekibi ve özel ekipmanla şiddetli depremin hedefi olan birçok uzak dağ köyünü kuşatan izolasyonu kırmak için kayalar ve dağlar boyunca yollar inşa ediyor.
Karşıt pozisyonlar
Fas makamlarının, bu doğal afetin neden olduğu büyük mal ve can kayıplarına ek olarak, resmi olarak yaklaşık 50 bin evin bulunduğu deprem bölgesinde binlerce evin yıkılmasıyla evsiz kalan depremzedelerin yeniden ev sahibi olması ve evlerin yeniden inşa edilmesi için aylara ihtiyacı var.
Milyonlarca Faslı depremden etkilenenlere yönelik gıda, battaniye, çadır ve diğer ihtiyaçları temin etmek için büyük halk patlaması ile seferber olurken sosyal medya aktivistleri, yetkililerin izolasyonu kırma ve uzak bölgelerde zorlu yollar inşa etme mücadelesinde başarılı olmalarına yardımcı olmak için çağrılarda bulundu.
Aktivistler, Fas'ta bağımsızlığı takip eden yıllarda hayata geçirilen uygulama gibi, mahkumların ağır işlerde çalışması uygulamasına geri dönülmesi çağrısında bulundu.
Bağımsızlık yıllarında ceza davalarından hüküm giymiş mahkumlar, kamu yararına hizmet etmek amacıyla uzak bölgelerdeki arazi yollarının inşası ve asfaltlanması için görevlendirilmişti.
Yol inşa etmek ve asfaltlamak ve deprem bölgelerinde konut inşaatına katkıda bulunmak için mahkumların çalıştırılması fikrine ilişkin destekleyenler ve karşı çıkanlar arasında görüş ayrılığı yaşandı.
Bu fikri destekleyenler, bunun gerek mahkumun cezasının hafifletilmesi gerekse mahkûmun çabalarından toplumun menfaat elde etmesi olsun, tüm taraflara fayda sağlayacak gerçekçi bir talep olduğuna inanıyor.
Ayrıca bu fikre karşı çıkanlar, mahkûmların taş kırarak ve ücra dağlarda yol yaparak ağır işlerde çalıştırılmasının, mahkûmların bizzat kanunla güvence altına alınan haklarını ihlal ettiğine ve toplumsal amaç asil olsa bile bunun ağır cezalara dönüşebileceğine inanıyor.
Fas hükümetinin şu anda "Alternatif Cezalar" yasasında değişiklik yapmak için çalıştığı ve buna göre biri mahkumun kamu yararına çalışması olmak üzere üç yeni hapis cezası getirileceği belirtiliyor.
Ancak yasa tasarısında "ağır çalışma" cezasına ilişkin herhangi bir ifade yer almıyor.
Vatana bağlılık
Medya kişiliği ve toplumsal meseleler alanında araştırmacı Mahcub Binsaid şunları söyledi:
Cezaevlerindeki suçluların, devletin mali hazinesinden kendileri için harcadığı para karşılığında, kamu yararına hizmet edecek şekilde sıkı çalışmaları fikrini destekleyenler arasında pozisyon farklılığı var. Bu fikir, mahkumları disiplin altına almayı, topluma entegre etmeyi ve saldırgan, suç teşkil eden davranışlardan kurtulma konusunda eğitmeyi içerir. Mahkumun onurunun yerel ve uluslararası yasalarla güvence altına alındığına ve cezaevi kurumunda belirli bir süre tutuklu olarak özel statüsünün bulunduğuna ve bu nedenle onu ağır çalışmaya zorlamanın yasa dışı olduğuna kanaat getiren başka görüşler de var.
El Huz bölgesinde yaşanan yıkıcı deprem ve bunun geride bıraktığı yıkım ve tahribatın ardından çeşitli türlerde yardım ve destek sağlamak için yaygın halk seferberliğine gidilmesinin ışığında vatandaşlık duygusunu geliştirmek için fiziksel özellikleri güçlü genç mahkumların deprem bölgelerinde yol inşaatı ve altyapı inşası çalışmalarında çalıştırılmaları yönündeki talepler ön plana çıktı.
Binsaid, "Bu çağrı ve talepler Fas Cezaevleri İdaresi ve Yeniden Entegrasyon Genel Delegasyonu'nun yetki alanına girdiği için karara bağlanamıyor. Uluslararası insan hakları standartlarına uygun olarak cezaevleri ve tutuklu haklarına ilişkin kanunlar ışığında bu taleplerin nasıl uygulanacağını incelemek Fas Cezaevleri İdaresi ve Yeniden Entegrasyon Genel Delegasyonu'nun işidir. Delegasyon ayrıca bu konuda kanunlara, kararnamelere ve düzenleyici prosedürlere ihtiyaç duyuyor" diye konuştu.
Medya kişiliği ve toplumsal meseleler araştırmacısı sözlerini şöyle sürdürdü:
Bazı mahkumların fiziksel yetenek ve iyi davranış gibi belirli kriterlere göre, ihtiyaç duyulması halinde belirli dönemlerde cezaevi dışında kamu yararına yürütülen iş ve çalışmalara dahil olması önemli. Bu durum cezaevinden çıktıktan sonra kendilerini sorumlu hissetmelerine, uygun sivil davranışları seçmelerine, vatana ait olmaktan gurur duymalarına, topluma entegre olmalarına, suçtan kaçınmalarına, sosyal güvenlik ve barışı tehdit etmemelerine yardımcı olacak.
İnsanlaşmanın sınırları
New City Barosu'nda avukat Reşid Vahabi ise şunları söyledi:
Hüküm giymiş bir mahkûmun, cezaevini veya hapis cezasını yalnızca yemek ve dinlenmek ile geçirmek yerine, ülke için kamu hizmetlerini yürütmek üzere görevlendirilmesi yaklaşımının ne ölçüde benimseneceği konusunda yeniden bir tartışma yaşandı. Bu uygulama Fas'ın bağımsızlık sonrası döneminde hayata geçirilmiş ve o dönemde mahkumlar kullanılarak ülkenin kuzeyinde engebeli bir dağ yolu olan "Birlik Yolu"nun inşası da dahil olmak üzere bazı hedeflere ulaşılmıştı. Bazı hükümler ‘ağır çalışmayla hapis’ ibaresiyle yıllarca uygulandı.
Avukat Vahabi, sözlerini şöyle sürdürdü:
Cezaevlerinin insanileştirilmesi, mahkumların haklarına yönelik taleplerin artması ve onlara iradeleri dışında iş verilmesinin uluslararası sözleşmelerin ve insan haklarının ihlali anlamına gelmesiyle birlikte, yeni hapis cezalarında 'ağır çalışma' terimi yer almadı, ancak bazı mahkumlar 'çiftçilik hizmetini' sürdürdüler. Bazı cezaevlerine tarım hapishaneleri deniyor. Mahkum her ne kadar tarım işlerinde çalışsa da hapishane duvarlarından çıkıp doğanın kucağında çalışacak ve yürüyebilecek alan buluyor. Dolayısıyla sivil cezaevinden tarım cezaevine geçiş, cezaevi saatlerini çitler arkasında, duvarlar arasında geçiren her mahkumun umut ettiği altın bir fırsat.
Depremde yıkılan yolların ve tahrif edilen sınırlarının yeniden yapımında mahkumların kullanılması talebine ilişkin Vahabi, şunları söyledi:
Mantıklı, gerçekçi ve dayanışma içinde görünen bir talep, hatta ilgili mahkûmlar bile depremzedelerle dayanışmanın ifadesi olarak bunu yapmayı kabul edebilirler ama mevcut kanun hükümleri yetkililerin hiçbir yasal dayanağı olmayan bu maceranın kapısını çalmalarına yardımcı olmuyor. Bu nedenle bu yola başvurulması pek mümkün görünmüyor.
Avukat, "Ceza Kanunu'nda belirli cezalara çarptırılan bazı mahkûmların eski adıyla ağır işler yerine genel işler yapmak gibi görevlere atanmasına ilişkin hükümlerde değişiklik yapılacağı konuşuluyor. Hizmette olan bu mahkumlar, hapis cezalarında indirimle ödüllendirilecek veya kraliyet affından yararlanabilecekler" dedi.
Independent Arabia - Independent Türkçe
لم تشترك بعد
انشئ حساباً خاصاً بك لتحصل على أخبار مخصصة لك ولتتمتع بخاصية حفظ المقالات وتتلقى نشراتنا البريدية المتنوعة
