Ukrayna: Tahıl koridoru anlaşması Türkiye'nin bölgesel bir güç olduğunu gösteriyorhttps://turkish.aawsat.com/home/article/3792286/ukrayna-tah%C4%B1l-koridoru-anla%C5%9Fmas%C4%B1-t%C3%BCrkiyenin-b%C3%B6lgesel-bir-g%C3%BC%C3%A7-oldu%C4%9Funu
Ukrayna: Tahıl koridoru anlaşması Türkiye'nin bölgesel bir güç olduğunu gösteriyor
Arşiv-AA
Odessa / AA
TT
TT
Ukrayna: Tahıl koridoru anlaşması Türkiye'nin bölgesel bir güç olduğunu gösteriyor
Arşiv-AA
Ukrayna'nın Odessa Bölgesi Askeri Vali Danışmanı Yuriy Dimçoglo, İstanbul'da Türkiye, Rusya, Ukrayna ve Birleşmiş Milletler (BM) arasında imzalanan tahıl koridoru anlaşmasına göre, ilk geminin bu sabah Odessa Limanı'ndan hareket etmesinin, Türkiye'nin "bölgesel bir güç" olduğunu bir kez daha kanıtladığını söyledi.
Ülkesinden bugün başlayan tahıl ve diğer gıda maddelerin tahliyesi konusunu AA muhabirine değerlendiren Dimçoglo, Odessa'dan ilk geminin çıkmasını "son derece önemli" olarak nitelendirdi.
Dimçoglo, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın himayesinde Türkiye, Rusya, Ukrayna ve BM arasında "Tahıl ve Yiyecek Maddelerinin Ukrayna Limanlarından Emniyetli Sevki Girişimi Belgesi"nin İstanbul'da imzalandığını, bu anlaşmaya göre aylardır kapalı olan Odessa Limanı'ndan bugün ilk geminin yola çıktığını ve bunun, büyük bir başarı olduğunu kaydetti.
Ukrayna olarak Rusya'ya güvenmediklerini ifade eden Dimçoglo, tahıl sevkiyatları Türkiye ve BM kontrolünde gerçekleşeceği için umutlu olduklarını aktardı.
Dimçoglo, "Bu geminin çıkışı, İstanbul'da imzalanan anlaşmanın iyi bir sonucu ve aynı zamanda da başlangıcıdır." dedi.
Türkiye bölgesel güçtür ve bu güç daha da artıyor
İstanbul'da imzalanan tahıl anlaşmasının, Türkiye'nin bölgede büyük bir güce sahip olduğunu bir kez daha gösterdiğini kaydeden Dimçoglo, şu ifadeleri kullandı:
"İstanbul anlaşmasından önce de Türkiye, zaten etkili bir uluslararası faktördü ama bu anlaşmadan sonra bu güç bir kat daha arttı. Ukrayna dahil, bu anlaşmaya varmanın mümkün olabileceğine inanılmıyordu. Türkiye'nin girişimi ile hakikaten gerçekleşmesi neredeyse mümkün olmayan bir anlaşma sağlandı."
Dimçoglo, dünyada muhtemel bir tahıl krizinin bu anlaşma ile önlenmesinin mümkün olabileceğini belirterek, ilk geminin çıkmasına yönelik, "Bu olumlu bir adımdır. Bu adım gerçekten bir krizden çıkış adımıdır." ifadelerini kullandı.
Gemiler İstanbul'dan gelecek talimatı bekler
İlk geminin çıktığını ama Odessa bölgesindeki limanlarda yolculuğa hazır 15 geminin de yolculuk iznini beklediklerini dile getiren Dimçoglo, "Diğer 15 gemi de İstanbul'dan gelecek olan çıkış talimatını bekliyor. Hiçbir gemi bu talimatı almadan çıkamaz." şeklinde konuştu.
Bundan sonra çıkacak olan gemilerin bir konvoy halinde harekete geçmesini beklediğini aktaran Dimçoglo, "Tüm gemiler artık konvoy şeklinde yola çıkacak. Limandan kaç gemi çıkacaksa onların yerine yüklenmek için diğer gemiler girecek." diye söyledi.
Yılın sonuna kadar 30 milyon gıda malzemesinin Ukrayna'dan çıkartılması bekleniyor
Savaştan önce Ukrayna'dan yılda 40 ile 50 milyon ton arasında tahıl, arpa, ayçiçeği, mısır ve diğer gıda ürünlerin ihracata gönderildiği bilgisini paylaşan Dimçoglo, "(Ukrayna) Tarım Bakanlığının açıkladığı rakamlara göre en az 30 milyon ton ürünün sene sonuna kadar gönderilmesi mümkün olabilir." ifadelerini kullandı.
Sadece Odessa bölgesindeki 3 liman sayesinde ayda 3 milyon tona kadar gıda ürünü sevkiyatının mümkün olduğuna dikkati çeken Dimçoglo, lojistik ve altyapının bunun için hazır olduğunu vurguladı.
Dimçoglo, Odessa bölgesindeki limanlarda 80 ila 100 bin ton ürünü taşıyan gemilerin yüklenmesinin mümkün olduğunu belirtti.
AB’nin “iki devletli çözüm” yol haritası büyük engellerle karşı karşıyahttps://turkish.aawsat.com/d%C3%BCnya/4810351-ab%E2%80%99nin-%E2%80%9Ciki-devletli-%C3%A7%C3%B6z%C3%BCm%E2%80%9D-yol-haritas%C4%B1-b%C3%BCy%C3%BCk-engellerle-kar%C5%9F%C4%B1-kar%C5%9F%C4%B1ya
AB’nin “iki devletli çözüm” yol haritası büyük engellerle karşı karşıya
AB Dışişleri Yüksek Temsilcisi Josep Borrell ve Filistin Dışişleri Bakanı Riyad el Maliki (EPA)
Avrupa Birliği (AB), Gazze Savaşı'nın üzerinden 109 gün geçmesine rağmen, üyeleri arasında derinleşen anlaşmazlıklar ve kendi içinde her biri büyük ölçüde bağımsız bir çizgiyi takip eden üç bloğun oluşması nedeniyle ateşkes çağrısı yapan tek bir toplu bildiri yayınlamayı başaramadı.
Ancak Pazartesi günü geçekleştirilen Dışişleri Bakanları toplantısında Suudi Arabistan, Mısır ve Ürdün Dışişleri Bakanları ile Arap Birliği Genel Sekreteri’nin yanı sıra Filistin ve İsrail ve AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell tarafından Gazze savaşındaki gelişmeleri “ertesi gün” olarak adlandırılan gün konusunda bir paradoks görüldü. Buradaki ironi, Avrupalıların bölünmelerine rağmen AB, Mısır, Ürdün, Suudi Arabistan ve Arap Birliği'nin düzenlediği "barışa hazırlık konferansı düzenlenmesi" çağrısına dayanan bir plan üzerinde anlaşması oldu. Filistinli ve İsrailli tarafların yokluğunda düzenlenebilecek konferansa ABD ve Birleşmiş Milletler (BM) de davet edildi. Amaç, “iki devletli çözümü” sahada gerçeğe dönüştürmek.
Avrupa planı, "barış için yol haritası" olarak adlandırılabilir. AB Ortadoğu Barış Süreci Özel Temsilcisi Sven Koopmans tarafından hazırlanan plan, Pazartesi günkü toplantıdan önce AB’nin 27 üyesine dağıtıldı. Hollanda, Danimarka ve Baltık Denizi ülkelerinin yanı sıra Almanya, Avusturya ve Çek Cumhuriyeti ağırlıklı olmak üzere AB içinde İsrail'e en yakın grubun buna karşı çıkmadı.
Onayın ana sinyali, bugüne kadar sadece diplomatik ve siyasi olarak değil, özellikle Alman ordusunun sahip olduğu en son silah ve teknolojileri sağlayarak kesinlikle İsrail'in yanında olmayı taahhüt eden Almanya'dan geldi. Berlin'in yaptığı son şey, Uluslararası Adalet Divanı önünde İsrail'e verdiği desteği teyit etmek ve İsrail'in Gazze'de “soykırım” yapmadığını tekrar tekrar iddia etmek oldu.
Paris'teki siyasi kaynaklar, Avrupalıların, yönelimleri ne olursa olsun, "Bugün Gazze savaşının İsrail'in sorunlarını çözmeyeceği ve bu başarılsa bile Hamas'ın ortadan kaldırılacağı kanaatine vardıklarını" ancak Hamas’ın yerini başka nesillerin alacağını ve bunun son olmayacağını söylüyor. Bu kaynaklar, Avrupalıların bugün İsrail'i kendisinden daha doğrusu onun yetkililerinden kurtarmaları gerektiğini düşündüklerini ve bunu başarmanın yolunun da İsrail'den geçtiğini aktarıyor.
Netanyahu 18 Ocak'ta Tel Aviv'de basına konuşuyor (DPA)
Almanya Dışişleri Bakanı Annalena Baerbock yaptığı açıklamada, “Böyle bir çözüm duymak istemediklerini söyleyenler başka bir alternatif de sunmadı” diyerek, barışın bölgenin tüm sakinlerini kapsamadığı sürece sağlanamayacağını ifade etti. Borrell, "Akıllarında başka hangi çözümler var? Tüm Filistinlilerin ayrılmasını sağlamak mı? Ya da hepsini öldürmek mi? Amacın, Hamas'ı ortadan kaldırmak olduğunu söylemek tek taraflı. Çünkü bu, Hamas'ın ne zaman yeterince zayıf olduğuna karar vermenin İsrail'e bağlı olacağı anlamına geliyor. Bu şekilde çalışmaya devam edemeyiz” dedi.
Gerçek şu ki, Avrupalıların ortaya attığı şey yeni bir şey değil, çünkü “barışın belirleyicileri” yıllardır biliniyor ve iki devletli çözüm, John Kirby'nin başarısız olduğu 2014'ten bu yana tartışılmıyor. Eski ABD Başkanı Barack Obama’nın danışmanı olan Kirby, İsraillileri Batı Şeria'daki yerleşim hızını azaltmaya ikna edemedi. Ancak bugün yeni olan şey, AB’nin farklılıklarını ve bölünmelerini bir kenara bırakmayı başarması.
AB’nin 7 Ekim'den bu yana sağladığı sınırsız desteğe rağmen AB’nin yayınladığı her açıklamaya İsrail’de büyük şüpheyle bakılıyor. Bunun son kanıtı, Fransız gazetesi Le Monde'un, İsrail Dışişleri Bakanı Israel Katz'ın Avrupa Birliği dışişleri bakanlarıyla yaptığı toplantıda aktardığı haber. Haberde Katz, İsrail’in tek müttefiki olduğunu bunun da ABD olduğunu ifade etti. Bu da Tel Aviv’in Brüksel’in değil yalnızca Washington’un planını kabul edeceği anlamına geliyor. Katz planı tartışmayı reddetti ve bunun yerine iki video kaset yayınladı. Birincisi İsrail'in Gazze Şeridi'ne liman olarak istediği yapay adayı, diğeri ise İsrail'i Hindistan'a bağlayan tren hattının güzergahını gösteriyor.
ABD Başkanı Joe Biden, 19 Ocak'ta ABD belediye başkanlarının toplantısı vesilesiyle Beyaz Saray’da konuşuyor (Reuters)
Avrupa Birliği'nin aradığı çözümün, İsrail'i tüm uluslararası forumlarda savunan, ona silah, teçhizat ve her türlü desteği sağlayan ABD tarafından benimsenmeden gün ışığına çıkamayacağına dair köklü bir kanaat var. Dolayısıyla onları etkileyebilecek ve bu tür bir çözümü kabul etmeye itebilecek olan taraf da AB. Geçtiğimiz hafta ABD Başkanı Joe Biden ile İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu arasında geçtiğimiz Pazar günü gerçekleşen son telefon görüşmesi, Netanyahu'nun reddettiği iki devletli çözüm konusunda aralarındaki derin anlaşmazlığı kamuoyuna ortaya çıkardı.
Pek çok analist, Netanyahu'nun cesaretini ve Biden'ı kızdırma isteğini iki devletli çözümü reddetmesini iki ana faktörle tekrarlayarak açıklıyor: Bunlardan biri, aşırı sağla olan siyasi ittifaka esir olması, iki devletli çözüme açılması durumunda bu ittifakın sürekli çökmesi ve Knesset'te sahip olduğu küçük çoğunluğu kaybetmesi tehdidi, ikinci ise Biden, başkanlık mücadelesinde İsrail'i desteklemek için Yahudi seslerine ve ABD'de İsrail adına çalışan dernek ve kuruluşların etkisine yöneldi. Ayrıca, Biden İsrail Avrupalıların, Arapların ve dünya ülkeleri ve halklarının ezici çoğunluğunun istediği barışçıl çözümü kabul etmesi için İsrail'e ciddi baskı uygulayabilecek bir konumda.
Netanyahu iki devletli çözüme her zaman karşı çıktı ve bunu yalnızca bir kez ve gönülsüzce kabul etti. Burada, Avrupa'nın Washington'un tutumunun değişeceği yönündeki iddiası muhtemelen kaybedilecek ve eski Başkan Donald Trump'ın önümüzdeki Kasım ayında başkanlığı kazanması durumunda boşa çıkacak.
Soru şu, Avrupalıların elinde ne var? İsrail'in planlarına uymayı reddederek onlarla yüzleşmesi durumunda ellerindeki baskı araçlarına başvurmaya hazırlar mı? Bu soruları cevaplamak zor. Ancak bunun tersine, Tel Aviv'in geleneksel olarak Brüksel'de sahip olduğu siyasi ilişkiler ve diplomatik desteğe paralel olarak İsrail'in Birlik ile yakın ekonomik, ticari, bilimsel ve yatırım ilişkilerinin olduğu ve bu nedenle Avrupalıların İsrail üzerinde ciddi baskı kartlarının olduğu doğrulanabilir. Ancak İsrail'le daha önceki birleşme deneyimlerinden yararlanmak cesaret verici değil ve dolayısıyla buna güvenmek de garanti değil.
