Suriye’nin güneyinde bir ayda 82 cinayet ve suikast eylemi gerçekleşti

Süveyda’daki silahlı gruplar Fecir Kuvvetleri üyelerine yönelik arama operasyonlarını tamamladı.

Bölgedeki rejim güçlerine bağlı bir kontrol noktası (Horan Özgürleri Topluluğu)
Bölgedeki rejim güçlerine bağlı bir kontrol noktası (Horan Özgürleri Topluluğu)
TT

Suriye’nin güneyinde bir ayda 82 cinayet ve suikast eylemi gerçekleşti

Bölgedeki rejim güçlerine bağlı bir kontrol noktası (Horan Özgürleri Topluluğu)
Bölgedeki rejim güçlerine bağlı bir kontrol noktası (Horan Özgürleri Topluluğu)

Suikast ve cinayet eylemlerinin sebep olduğu kaos, Suriye’nin güneyindeki bölgelerde en önemli gündem maddesi olmaya devam ediyor. Bu eylemler yıllardır artarak yayılıyor. Suriye’nin güneyindeki Dera, Süveyda ve Kuneytra bölgelerinde elde edilen verilere göre Temmuz ayı içerisinde gerçekleşen suikast ve cinayet eylemlerinin sayısı 82’ye ulaştı. Bu eylemlerin 45’i Dera vilayetinde, 27’si Süveyda’da ve 10’u Kuneytra’da kaydedildi. Söz konusu eylemlerde siviller, rejim güçleri unsurları, eski muhalif grupların unsurları, 2018 uzlaşma anlaşması sonrasında güvenlik birimleriyle iş birliği yapan yerel unsurlar ile uyuşturucu taciri ve satıcıları hedef alınıyor.
Dera vilayetindeki yerel kaynaklar, vilayetin kuzey kırsalındaki Es-Senemeyn ilçesinde Perşembe günü sabah saatlerinde iki aşiret arasında çıkan silahlı çatışmalarda bir kişinin öldüğünü, iki kişinin de yaralandığını aktardı. Önceki gün (çarşamba) üç suikast gerçekleşti. Deyrizor’un doğu kırsalındaki El-Hirak ilçesinde Samir Şeyhan, kimliği belirlenemeyen silahlı kişilerin silahlı saldırısı sonucu hayatını kaybetti. Muhalif grupların eski üyesi olan Şeyhan bölgede uyuşturucu ticareti yapmakla suçlanıyor.
Dera’nın doğu kırsalındaki El-Museyfara beldesinde önceki gün Ali es-Seyid, Musayfara ile Kark beldeleri arasındaki yolda kimliği belirlenemeyen kişilerce silahla vurularak öldürüldü. Seyid, Hava Kuvvetleri İstihbarat Dairesi’ne bağlı bir yerel grubun unsurlarından biriydi.
Horan Özgürler Topluluğuna göre, önceki gün Hava Kuvvetleri İstihbarat Dairesi’nde Yüzbaşı Ali Hudur’un otomobiline Dera’nın kuzeyindeki Cebab beldesi köprüsü yakınlarında silahlı saldırı düzenlendi. Saldırıda, başkent Şam’a gitmekte olan otomobilde bulunan Suriye rejim güçlerine bağlı unsurlar arasında ölü ve yaralıların olduğu bildirildi.
Suikastın hedefindeki Yüzbaşı Hudur, Şam-Dera-Amman uluslararası karayolu üzerindeki Sayda ve Naima beldeleri arasındaki bölgede ortak devriyeler yapılmasından sorumlu isim olarak biliniyor. Saldırının ardından alarma geçen rejim güçleri bölgeye konuşlandırıldı.
Salı akşamı ise Dera’nın doğusundaki Naima beldesinde yakın mesafeden ateş açılan Husam Dayfullah el-Abud olay yerinde hayatını kaybetti. Abud Hava Kuvvetleri İstihbarat Dairesi’ne bağlı yerel bir silahlı grubun sorumlusuydu.
Suriye’nin güneyi cinayetlere, suikast girişimlerine ve güvenlik zafiyetine tanık oluyor. Bu olaylarda sivil, asker, geçmişte muhalif silahlı gruplara katılan kişiler ve Suriye ordusu personeli hayatını kaybediyor. Bu olaylar bölgede yıllardır neredeyse günü birlik olarak tekrarlanıyor. Ancak resmî kurumlar yargılama ve hesap sorma süreçlerini işletmiyor. Bölgede aşiret ve aile bağları güçlü olmasına rağmen aşiret liderleri de olayları durdurmak için müdahil olmuyor. Suriye’nin güneyinde çok sayıda çatışmalı taraf olduğuna dikkat çeken gözlemcilere göre, taraflar sahadaki varlığını kanıtlamak, planlarını hayata geçirmek veya başkalarının planlarını engellemek, bölgeyi kaos içinde tutmak, kafa karışıklığı yaratmak, bölgedeki istikrarsızlığı ve güvenlik zafiyetini sürdürmek için çabalıyor.
Suriye İnsan Hakları Gözlemevi’nin (SOHR) aktardığı verilere göre, Ocak 2022’den bu yana çeşitli yol ve yöntemlerle gerçekleştirilen 323 saldırı gerçekleşti. Bu saldırılarda 3’ü kadın, 5’i çocuk olmak üzere 133 sivil, rejime bağlı ve uzlaşma gruplarının unsurları ile güvenlik teşkilatlarıyla iş birliği yapan 119 asker ve uzlaşma anlaşmasına katıldıktan sonra hiçbir silahlı gruba katılmayan 14 eski savaşçı dahil toplamda 277 kişi hayatını kaybetti.
Öte yandan Dürzi nüfusun ağırlıkta olduğu Süveyda kentindeki yerel silahlı gruplar, Askeri Güvenlik Dairesi’ne bağlı Fecir Kuvvetleri grubunun eski unsurlarını ve komutanlarını yakalama operasyonlarını tamamladı. Yerel silahlı gruplar geçtiğimiz günlerde Süveyda’nın kuzeyindeki Atil beldesinde Fecir Kuvvetleri komutanlarının yakınlarını alıkoymuş ve yaptıkları soruşturmalarda Süveyda’da yapılan cinayetlere karışmadıkları anlaşıldıktan sonra bu kişileri serbest bırakmıştı. Süveyda’nın en büyük yerel silahlı grubu Onurlu Adamlar Hareketi (Rical El-Kerame), Fecir Kuvvetlerinin firar eden unsurlarına teslim olma çağrısında bulunarak, Süveyda sakinleri arasında herhangi bir silahlı gruba karşı elinde kanıt olanlardan bu kanıtları kendilerine sunmalarını talep etti. Hareket ayrıca adaleti sağlamak, Süveyda’daki cinayetlerde parmağı olmayanlara haksızlık yapılmaması, kent sakinlerinin can güvenliğinin sağlanması, kentin istikrar ve güvenliğinin koruması ve güvenliği bozmaya kalkışanlarla kararlı bir şekilde mücadele etmek için çalıştığını kaydetti.



‘Yeşil Refah’ ve ‘Yeni Gazze’... Gazze Şeridi'ni neler bekliyor?

Gazze Şeridi'nin orta kesimindeki Deyr el-Balah'ta yerinden edilmiş Filistinliler için kurulan çadırlar (AP)
Gazze Şeridi'nin orta kesimindeki Deyr el-Balah'ta yerinden edilmiş Filistinliler için kurulan çadırlar (AP)
TT

‘Yeşil Refah’ ve ‘Yeni Gazze’... Gazze Şeridi'ni neler bekliyor?

Gazze Şeridi'nin orta kesimindeki Deyr el-Balah'ta yerinden edilmiş Filistinliler için kurulan çadırlar (AP)
Gazze Şeridi'nin orta kesimindeki Deyr el-Balah'ta yerinden edilmiş Filistinliler için kurulan çadırlar (AP)

Son iki gündür Gazze Şeridi'ne ilişkin dosyada ‘Yeşil Refah’ ve ‘Yeni Gazze’ gibi yeni isimler öne çıkmaya başladı. Bu gelişme, ABD’nin arabuluculuğu ile Arap ve uluslararası desteğe rağmen İsrail ile Hamas arasındaki ateşkes anlaşmasının ikinci aşamasına geçişin sekteye uğradığı bir dönemde yaşanıyor.

İsrail basınındaki haberlere göre hükümet, ABD’nin kararına boyun eğerek orduya Refah’ın doğusunda ‘Yeşil Refah’ adıyla yeni bir kent kurulmasına yönelik saha çalışmalarına başlaması için izin verdi. İlk hazırlıklar kapsamında ağır iş makinelerinin bölgeye sokularak molozların temizlenmesi ve arazinin düzenlenmesi planlanıyor.

İsrail’in geciktirme girişimleri

İsrail medyasında yer alan bilgilere göre Tel Aviv yönetimi, bu çalışmaların henüz geçiş yapılmamış olan anlaşmanın ikinci aşamasına dahil olduğu gerekçesiyle haftalarca süren bir geciktirme çabasına girişti. Ancak Washington’un artan baskıları sonucunda İsrail, planın bir sonraki etabına yönelik hazırlıkları başlatmak zorunda kaldı.

Bu çalışmalar; işgal altındaki topraklarda Refah’ın doğusunda bir insani bölge ve yeni bir kent inşasını içeriyor. Washington yönetimi, söz konusu adımla Filistinlilere ‘umut şehri’ modelini sunmayı ve ‘Hamas’ın kontrolündeki eski, yıkılmış ve karanlık Gazze’nin’ karşısına ‘yeni, modern ve gelişen bir Gazze’ örneği koymayı hedefliyor.

İsrail, planın ikinci aşamasında atılacak bu tür adımların Refah Sınır Kapısı’nın açılmasına yol açacağı, ayrıca Gazze Şeridi’nin başka bölgelerinden çekilmeyi ve yerlerine uluslararası güçlerin konuşlanmasını gerektireceği gerekçesiyle itiraz etti. Söz konusu ülkeler, İsrail’in taleplerini karşılamanın zorluğu ve bölgedeki işgal koşulları nedeniyle kuvvet göndermeyi reddetti.

Şarku’l Avsat’ın İsrail Kanal 12 televizyonundan aktardığına göre, İsrail’in bu tutumu üzerine Washington yönetimi Tel Aviv’i süreci oyalamakla suçladı ve çok uluslu güce katılmaktan çekilen ülkelerin sorumluluğunu İsrail’e yükledi. Bu baskının ardından İsrail geri adım atarak yeni kentin inşasına başlanmasını kabul etti.

İsrail Kamu Yayın Kuruluşu KAN, İsrail’in ‘gelecek hafta bölgede geniş çaplı moloz temizliği başlatmak üzere ağır iş makinelerini Refah’a sokmaya hazırlandığını’ ve bunun ‘Hamas unsurlarından arındırılmış yeni insani bölgenin oluşturulması’ amacıyla yapıldığını bildirdi.

Silahlı milislerden destek

Habere göre İsrail ordusu, ‘İsrail’le koordineli çalışan silahlı milislere’ atılacak adımlar konusunda bilgi verdi. ABD planına göre bir sonraki aşama, ‘İsrail’in kısmen kontrol ettiği bölgelerde yabancı bir askeri gücün faaliyete geçmesini’ öngörüyor.

i24NEWS ise İsrail ordusunun Refah’ın doğusunda Filistinliler için ‘Yeşil Refah’ adıyla yeni bir kent kurulmasına yönelik geliştirme çalışmalarına fiilen başladığını bildirdi. Kanal, bölgede gelecek hafta kapsamı genişletilecek hazırlıkların sürdüğünü, bunların ‘moloz ve patlayıcı kalıntılarının temizlenmesini’ içerdiğini aktardı.

sdfrt
Gazze Şeridi'nin Refah kentindeki İsrail askerleri (Arşiv – Reuters)

Maariv gazetesinin haberine göre, Refah’ta faaliyet gösteren Yaser Ebu Şebab milisleri, söz konusu yeni kentin bulunduğu bölgede İsrail güçlerinin temsilcileriyle ve ayrıca İsrail’in güneyindeki Kiryat Gat’ta bulunan ABD komuta merkezi adına bölgede bulunan sivil temsilcilerle birlikte görülmeye başladı.

Kabinede itirazlar

Siyasi kaynaklar, İsrail’in bu adımına kabinenin büyük bölümündeki bakanların karşı çıktığını, hatta tepkinin öfkeye dönüştüğünü aktardı. Bakanların, İsrail’in ‘sarı hat üzerinde inşaat yaparak Gazze çevresindeki yerleşimleri tehlikeye atmaması gerektiğini’ savunduğu belirtildi. Bazı sağ görüşlü medya organları haberi ‘utanç’ başlığıyla duyurdu.

Başbakan Netanyahu ise kararını savunarak hazırlık çalışmalarının ‘tünellere büyük miktarda beton dökme ve geniş bölgeleri izole etme’ işlemlerini içerdiğini söyledi. Netanyahu, söz konusu adımların ‘Hamas’ın askeri altyapısını yok etme yönündeki İsrail çıkarlarına hizmet ettiğini’ ifade etti.

gthy
Başbakan Binyamin Netanyahu, Ocak 2025'te İsrail kabine toplantısına başkanlık ediyor. (DPA)

Netanyahu, uluslararası güce katılmaktan vazgeçen Arap ve İslam ülkelerinin tutumunun Katar ve Türkiye’nin çıkarlarına hizmet ettiğini savundu. Bu nedenle İsrail’in ABD yönetiminin taleplerine yanıt vermesi ve Washington’la çatışmaya girmemesi gerektiğini kaydetti.

Filistin Yönetimi ve Hamas’ın itirazları

Filistin Yönetimi, İsrail’in ‘Gazze’yi yeniden inşa’ başlığı altında yürüttüğü çalışmalara karşı çıkıyor. Yönetim, farklı düzeylerde yaptığı açıklamalarda bu dosyadaki rolünü korumakta kararlı olduğunu ve Arap planına desteğini sürdürdüğünü vurguluyor.

Filistin Başbakanı Muhammed Mustafa, perşembe günü bir İtalyan heyetini kabul ederken yaptığı açıklamada, “Gazze Şeridi için bir yeniden imar ve toparlanma planımız var. Bu planın bir icra programı bulunuyor ve Arap ile İslam ülkeleri tarafından benimsendi. Uluslararası toplum da New York Bildirgesi aracılığıyla destek veriyor. Kardeş Mısır’la birlikte Kahire’de bir yeniden imar ve toparlanma konferansı düzenlemek için çalışıyoruz” dedi.

Hamas, söz konusu projeyi ‘İsrail’in ateşkes anlaşmasını açık biçimde ihlal etmesini gerekçelendirmeye yönelik yeni bir aldatmaca’ olarak nitelendirdi. Hareket, yayımladığı açıklamada, “İsrail’in anlaşmayı çiğnediğini ve günlük ihlallerle daha ilk aşamayı ortadan kaldırdığını” belirtti.

Geçtiğimiz salı günü konuya ilişkin bilgi veren Mısırlı bir kaynak, Gazze’nin erken toparlanması ve yeniden inşasına yönelik Kahire Konferansı’nın kasım ayı sonunda yapılmasının planlandığını ancak toplantının erteleneceğini söyledi. Kaynak, “Konferans ay sonunda düzenlenmeyecek; biraz gecikmesi muhtemel. Özellikle şu anda paralel bir çaba yürütülüyor. Görünen o ki ABD, Refah’la ilgili kendi özel girişimini planlıyor” değerlendirmesinde bulundu. Bu açıklama, İsrail’in kontrolündeki bölgelerde oluşturulması öngörülen ‘yeşil bölgeye’ işaret olarak yorumlandı.

Gazze İnsan Hakları Merkezi, ateşkesin başlamasından bu yana geçen 47 günde İsrail tarafından işlenen ihlallerde 350 Filistinlinin öldürüldüğünü açıkladı. Ölenler arasında 130 çocuk ve 54 kadın bulunuyor.

Merkez, aynı dönemde günlük ortalama 11’i aşan 535 ihlal kaydettiğini bildirerek ateşkesin yürürlüğe girdiği ilk andan itibaren ihlallerin sürdüğünü vurguladı.

Açıklamada, İsrail’in insani yardım girişlerini kısıtladığı, günde yalnızca 211 kamyonun geçişine izin verdiği, oysa 600 kamyona izin verildiği yönünde iddialarda bulunduğu aktarıldı. Ayrıca İsrail’in üzerinde mutabık kalınan çekilme haritasına uymadığı ve sivil bölgelere yönelik ateş kontrolünü sürdürerek zaman zaman bölgeye girdiği belirtildi.


İsrail’den Suriye'nin Beyt Cin kasabasına baskın: En az kişi 9 öldü

Golan Tepeleri'nde iki İsrail askeri (Arşiv fotoğrafı - Reuters)
Golan Tepeleri'nde iki İsrail askeri (Arşiv fotoğrafı - Reuters)
TT

İsrail’den Suriye'nin Beyt Cin kasabasına baskın: En az kişi 9 öldü

Golan Tepeleri'nde iki İsrail askeri (Arşiv fotoğrafı - Reuters)
Golan Tepeleri'nde iki İsrail askeri (Arşiv fotoğrafı - Reuters)

Suriye kaynakları, İsrail devriyesinin bölgeye girmesi sonrası çatışma çıktığını; hava saldırılarının ardından yoğun sivil göç yaşandığını bildirdi.

Suriye medyası, Şam’ın güneyindeki Beyt Cin kasabasına düzenlenen İsrail baskının  ve hava saldırısının ayrıntılarını açıkladı. Suriye kaynakları, saldırılarda en az 9 kişinin öldüğünü aktardı.

Suriye’nin “El-İhbariyye” kanalı, kasabanın İsrail savaş uçaklarının yoğun bombardımanına hedef olduğunu, çok sayıda ölü ve yaralı bulunduğunu bildirdi.

Açıklamalara göre olay, İsrail’e ait bir askeri devriyenin bölgeye kara yoluyla girmesi, sakinlerle çatışma yaşanması ve devriyenin geri çekilmesi sonrası hava saldırılarının başlamasıyla tırmandı. Bölge üzerinde İsrail uçaklarının yoğun şekilde uçtuğu belirtildi.

Saldırıların ardından Beyt Cin’de büyük bir sivil göç hareketi yaşandı; çok sayıda kişi çevre kasabalara yöneldi.


Washington milislere: Irak'ta yeriniz yok

Süleymaniye ilindeki Çamçemal yakınlarında füze saldırısının ardından Kormor gaz sahası (Reuters)
Süleymaniye ilindeki Çamçemal yakınlarında füze saldırısının ardından Kormor gaz sahası (Reuters)
TT

Washington milislere: Irak'ta yeriniz yok

Süleymaniye ilindeki Çamçemal yakınlarında füze saldırısının ardından Kormor gaz sahası (Reuters)
Süleymaniye ilindeki Çamçemal yakınlarında füze saldırısının ardından Kormor gaz sahası (Reuters)

aIrak'ın kuzeyindeki Süleymaniye'de bir doğalgaz sahasının insansız hava aracıyla (İHA) bombalanması öfkeli tepkilere yol açtı ve ABD'nin silahlı gruplara uyarıda bulunması ve hükümetin faillerin yakalanması için harekete geçmesiyle sonuçlandı.

Kürdistan Bölgesel Yönetimi'ne göre çarşamba akşamı Dana Gas tarafından işletilen Khor Mor gaz sahasını hedef alan bir İHA saldırısı, elektrik santrallerine gaz arzının tamamen kesilmesine neden oldu. ABD'nin Irak Özel Temsilcisi Mark Savaya, saldırıyı "düşmanca dış amaçlarla hareket eden yasadışı grupları" gerçekleştirmekle suçladı.

Savaya, Bağdat'ı "bu saldırının sorumlularını tespit etmeye ve adalete teslim etmeye" çağırdı ve "tam egemen bir Irak'ta bu tür silahlı gruplara yer olmadığını" vurguladı.

Kürdistan Bölgesi Başbakanı Mesrur ​​Barzani ise Washington'a "sivil altyapıyı korumak için gerekli savunma ekipmanını sağlama" çağrısında bulundu. Barzani, "Bu tür saldırıların faillerinin geçmişte olduğu gibi cezadan kaçmaması gerektiğini" vurguladı.

Saldırıyı henüz üstlenen olmadı ancak Irak yetkilileri dün saldırıyı araştırmak üzere bir komite kurulduğunu duyurdu ve askeri bir sözcü de saldırıda yer alanların "cezalandırılacağına" söz verdi.