Parmak kıran satranç robotuyla gündeme geldi: Tarihten en feci robot faciaları

Bir robot tarafından öldürülen ilk kişi, Ocak 1979'da hayatını kaybeden Robert Williams’tı

Yapay zeka programları ve robotlar insanların gündelik işlerini kolaylaştırırken, korkunç olaylara da karışabiliyor (Unsplash)
Yapay zeka programları ve robotlar insanların gündelik işlerini kolaylaştırırken, korkunç olaylara da karışabiliyor (Unsplash)
TT

Parmak kıran satranç robotuyla gündeme geldi: Tarihten en feci robot faciaları

Yapay zeka programları ve robotlar insanların gündelik işlerini kolaylaştırırken, korkunç olaylara da karışabiliyor (Unsplash)
Yapay zeka programları ve robotlar insanların gündelik işlerini kolaylaştırırken, korkunç olaylara da karışabiliyor (Unsplash)

Hafta sonu Rusya'da satranç oynayan yapay zekalı bir robotun bir çocuğun parmağını kırdığı görüntüler tartışma yaratmaya devam ediyor.
Moskova Açık Satranç Turnuvası’nda küçük çocuğun hamlesini tavsiye edilen süreden daha erken yapması robotun kafasını karıştırdı. Bunun üzerine robot, çocuğun parmağını yakaladı ve ezerek kırılmasına neden oldu.

Rusya Satranç Federasyonu başkan yardımcısı Sergey Lazarev, olayın bir kaza olduğunu vurguladığı açıklamasında, çocuğun çok erken bir hamle yaparak güvenlik kurallarını ihlal ettiğini söyledi.
Öte yandan bu olay, robotların neden olduğu başka kazaları da gündeme getirdi. İşte robotların karıştığı bazı feci kazalar…

Robotun karıştığı ilk ölümlü kaza
Bir robot tarafından öldürülen ilk kişi, Ocak 1979'da Robert Williams oldu.
ABD’nin Michigan eyaletinde bir fabrika işçisi olan 25 yaşındaki Williams, depolama raflarından nesneleri almak için tasarlanmış bir endüstriyel robot kolunun kafasına çarpması sonucu hayatını kaybetti.
Ailesi, robot üreticisi Litton Industries'e dava açtı ve 10 milyon dolar tazminat aldı. Mahkeme böyle bir kazanın olmasını önlemek için yeterli güvenlik önlemi alınmadığına karar verdi.

İşçiyi 10 yerinden bıçaklayan makine
En korkunç robot kazalarından biri, Aralık 2018'de Zhou adlı 49 yaşındaki Çinli bir fabrika işçisinin başına geldi.
Fabrika’daki dev robotik üretim aracı aniden çökünce makinenin üzerindeki sivri uçlu 10 çubuk Zhou’nun bedenine saplandı.
Çubuklardan 9’u işçinin sağ koluna, biri de göğsüne girdi.
Zhou mucizevi şekilde hayatta kaldı.

Otonom sürüşte ilk ölüm: Tesla otomobili traktörü göremedi
Otonom sürüş özelliğine sahip araçların neden olduğu ilk ölüm, Mayıs 2016'da kayda geçti. Eski bir donanma subayı Florida'da bir otoyolda Tesla aracını sürücüsüz moda almıştı.
Araç bir traktörle çarpışınca Tesla otomobil yüzlerce metre savruldu.
Tesla’nın otopilot sistemi, traktörün beyaz rengini parlak gökyüzüne benzettiği için ağır taşıtı tespit edemedi. Olayı soruşturan ekipler, sürücünün de frene basma girişiminde bulunmadığını aktardı.
Elon Musk'ın kurucusu ve CEO’su olduğu firma, yolcunun "trajik" ölümünü doğruladı ama araçlarının diğerlerinden daha güvenli olduğunu söyleyerek kendini savundu.

Bir diğer otonom sürüş felaketi
Mart 2018'de Elaine Herzberg, yolculuk paylaşımı firması Uber'den kiralanan otonom bir prototipin çarpması sonucu hayatını kaybetti.
49 yaşındaki Herzberg, Arizona'da 4 şeritli bir yolda bisikletini iterken, otonom sürüş modunda çalışan araç ona çarptı.
60677743-11046663-This_photo_from_video_from_a_mounted_camera_provided_by_the_Temp-a-3_1658821765705.png
Tempe Polis Departmanı tarafından sağlanan fotoğraf, Uber aracının kadına çarpmasından saniyeler öncesini gösteriyor (AP)
Araçta yedek sürücü olarak görev alan Uber mühendisi Rafaela Vasquez’in kaza esnasında video izlediği için ihmalkar davrandığı öne sürüldü.
Vasquez daha sonra taksirle adam öldürmekle suçlanırken, Uber kazadan sorumlu tutulmadı.

Robot cerrah hastayı öldürdü
Şubat 2015'te, üç çocuk babası ve emekli müzik öğretmeni Stephen Pettitt, Birleşik Krallık’taki Freeman Hastanesi'nde kalbindeki mitral kapak hastalığı nedeniyle robotik cerrahi operasyon geçirdi.
Bu, ülkenin ilk robot destekli kalp kapakçığı ameliyatıydı.
Robot çok ses çıkardığı için baş cerrah Sukumaran Nair ve asistan cerrah Thasee Pillay birbirini duymakta zorluk çekti. Nair, Da Vinci adlı robotun dikişleri yanlış şekilde attığını söylemek için iş arkadaşlarıyla bağırarak iletişim kurmak zorunda kaldı ve bu esnada olmaması gerekenler yaşandı.
Robot, hastanın aort damarına zarar verdi ve robotun görmesini sağlayan kamera da dahil her yer kan oldu.
Sonunda hasta hayatını kaybetti.
Nair, artık İskoçya'da çalışıyor ve robotik cerrahi prosedürleri uygulamıyor.

Volkswagen fabrikasında robot işçiyi yakaladı
Haziran 2015'te Almanya'nın Baunatal kentindeki bir Volkswagen fabrikasında 22 yaşındaki bir adam robotik bir kol tarafından öldürüldü.
Robotik kol, makine parçalarını kaldırmayı amaçlıyordu. Ancak yanlışlıkla genç adamı yakaladı ve onu büyük bir metal plakaya vurdu.
Göğsünden ağır yaralanan adam, hastanede hayatını kaybetti.
Soruşturma sonucunda robotta arıza olmadığı, kazanın insan kaynaklı bir hatadan kaynaklandığı savunuldu.

Amazon deposunda ayı kovucu sprey paniği
Robotların karıştığı kazaların en ilginç örneklerinden biri 2018’de meydana geldi.
Bir robot, New Jersey'deki bir Amazon deposunda ayı kovucu sprey içeren bir kutuyu yanlışlıkla deldi ve 24 işçiyi hastanelik etti.
Kutu yüklü miktarda sprey içeriyordu. Sprey ise yoğun kapsaisin içeriyordu. Bu, acı biberde ve biber gazında yer alan aktif bir bileşen.
Gazdan etkilenen işçilerden biri yoğun bakımda tedavi edildi.
 
Independent Türkçe, Daily Mail



Eski Twitter çalışanı platformu geri getirmek için kolları sıvadı

Fotoğraf: Reuters
Fotoğraf: Reuters
TT

Eski Twitter çalışanı platformu geri getirmek için kolları sıvadı

Fotoğraf: Reuters
Fotoğraf: Reuters

ABD merkezli bir girişim, Elon Musk devralmadan önceki Twitter'ın orijinal işlevlerini ve markasını hayata döndüren yeni bir sosyal ağ kurmaya çalışıyor.

Operation Bluebird adlı Virginia merkezli girişim, "terk edilmiş" Twitter ticari markalarını geri almasına izin verilmesi için ABD Patent ve Ticari Marka Ofisi'ne (USPTO) çoktan dilekçe sundu.

Musk'ın platformu 44 milyar dolarlık bir anlaşmayla devralmasından 9 ay sonra, Temmuz 2023'te Twitter'ın adı X olarak değiştirilmişti.

Şirket, X.com'a yönlendiren Twitter.com internet sitesinin hâlâ sahibi ancak eski kuruluşa ait tüm logoları veya referansları çevrimiçi ortamdan kaldırdı.

X ayrıca kuş odaklı terminolojiye gönderme yapan özellikleri de yeniden adlandırdı; örneğin "Birdwatch" (kuş gözlemi) adlı doğrulama programı artık "Topluluk Notları" diye biliniyor.

Operation Bluebird'ün twitter.new alan adına halihazırda sahip olması, ilgili kişilerin platformun muhtemel açılışından önce kullanıcı adı ayırtmasına olanak tanıyor.

İki tescilli marka avukatı Michael Peroff ve Stephen Coates bu girişimi yönetiyor. Coates daha önce 2014-2016'da Twitter'ın ticari marka, alan adı ve pazarlama müdür yardımcısı olarak görev yapmıştı.

Operation Bluebird'ün USPTO'ya yaptığı başvuruda "Twitter ve Tweet markaları, X Corp.'un ürünlerinden, hizmetlerinden ve pazarlamasından tamamen silindi, efsanevi kuş logosu fiilen terk edildi ve markayı kullanmaya devam etme niyeti sözkonusu değil" ifadeleri yer alıyor.

Bluebird işbu dilekçede, X Corp.'un Twitter markasındaki haklarından yasal olarak vazgeçtiği, tartışmalı markaların yeniden kullanılmasına dair hiçbir niyeti olmadığı, USPTO'ya yanlış beyan ve bildirimlerde bulunarak sahtekarlık yapmayı sürdürdüğü gerekçesiyle, tüm tartışmalı markaların iptalini talep etmektedir.

Dilekçede ayrıca şirketin isminin Twitter'dan X'e çevrilmesinden kısa süre önce Musk'ın yaptığı bir paylaşıma da değiniliyor.

Musk, 23 Temmuz 2023'te "Ve yakında Twitter markasına ve yavaş yavaş tüm kuşlara veda edeceğiz" diye yazmıştı.

Musk ve X'in USPTO dilekçesine yanıt vermek için şubata kadar vakti var. The Independent cevap hakkı için X'le temasa geçti.

Independent Türkçe


En zararlı" yapay zekalar listelendi

(Unsplash)
(Unsplash)
TT

En zararlı" yapay zekalar listelendi

(Unsplash)
(Unsplash)

Anthony Cuthbertson Teknoloji Editör Yardımcısı @ADCuthbertson 

Yeni bir araştırmaya göre yapay zeka şirketlerinin büyük çoğunluğu, teknolojinin getirdiği felaket risklerini yönetmekte başarısız.

Kâr amacı gütmeyen Future of Life Institute'teki yapay zeka güvenliği uzmanlarının değerlendirmesi, önde gelen 8 yapay zeka şirketinin "bu kadar güçlü sistemlerin gerektirdiği somut güvenlik önlemlerinden, bağımsız denetimden ve güvenilir uzun vadeli risk yönetimi stratejilerinden yoksun olduğunu" ortaya koydu.

Yapay Zeka Güvenlik Endeksi'nde en iyi puanları ABD şirketleri alırken, Anthropic, ChatGPT'nin yaratıcısı OpenAI ve Google DeepMind'ı geride bıraktı. Çin şirketleriyse genel olarak en düşük notları alırken, Alibaba Cloud, DeepSeek'in hemen arkasında yer aldı.

Varoluşsal risk değerlendirmesinde hiçbir şirket D'nin üzerinde not almazken, Alibaba Cloud, DeepSeek, Meta, xAI ve Z.ai, F notu aldı.

Araştırmada, "Varoluşsal güvenlik, sektörün temel yapısal başarısızlığı olmaya devam ediyor ve hızlanan yapay genel zeka/süper zeka hedefleriyle güvenilir kontrol planlarının yokluğu arasındaki giderek genişleyen uçurum her gün daha endişe verici hale geliyor" dendi.

Şirketler yapay genel zeka ve süper zeka hedeflerini hızlandırırken, hiçbiri felaket niteliğindeki kötüye kullanımı veya kontrol kaybını önlemek için güvenilir bir plan ortaya koyamıyor.

Önde gelen yapay zeka şirketlerine temel güvenlik konularında verilen puanlar (Future of Life Institute)Önde gelen yapay zeka şirketlerine temel güvenlik konularında verilen puanlar (Future of Life Institute)

Raporun yazarları, yapay zeka şirketlerinin kendi güvenlik değerlendirmelerinde daha şeffaf olmaları ve yapay zeka psikozu gibi daha acil zararlardan kullanıcıları korumak için daha fazla çaba göstermeleri çağrısında bulundu.

UC Berkeley'den bilgisayar bilimleri profesörü Stuart Russell, "Yapay zeka CEO'ları insanüstü yapay zekanın nasıl inşa edileceğini bildiklerini öne sürüyor ancak hiçbiri kontrolü kaybetmemizi nasıl önleyeceklerini gösteremiyor. Bu gelişmeden sonra insanlığın hayatta kalması artık bizim elimizde değil" dedi.

Nükleer reaktör gereksinimlerine uygun olarak, yıllık kontrol kaybı riskini yüz milyonda bire indirebileceklerine dair kanıt arıyorum. Bunun yerine, riskin onda bir, beşte bir, hatta üçte bir olabileceğini kabul ediyorlar ve bu sayıları ne haklı çıkarabiliyorlar ne de iyileştirebiliyorlar.

OpenAI temsilcisi, şirketin "sistemlere güçlü güvenlik önlemleri eklemek ve modelleri titizlikle test etmek" için bağımsız uzmanlarla çalıştığını belirtti.

Google sözcüsüyse şunları söyledi:

Sınır Güvenlik Çerçevemiz, güçlü sınır yapay zeka modellerinden kaynaklanan ciddi riskleri ortaya çıkmadan önce belirlemek ve azaltmak için özel protokoller sunuyor.

Modellerimiz daha gelişmiş hale geldikçe, kabiliyetlerimizle aynı hızda güvenlik ve yönetim konusunda yenilik yapmaya devam ediyoruz.

Independent, yorum için Alibaba Cloud, Anthropic, DeepSeek, xAI ve Z.ai'yla iletişime geçti.

Independent Türkçe, independent.co.uk/tech


NASA ve ESA'dan yeni 3I/ATLAS görüntüleri: İki kuyruğu var

Hubble Uzay Teleskobu, yıldızlararası kuyrukluyıldız 3I/ATLAS'ı 30 Kasım'da ikinci kez gözlemledi (NASA)
Hubble Uzay Teleskobu, yıldızlararası kuyrukluyıldız 3I/ATLAS'ı 30 Kasım'da ikinci kez gözlemledi (NASA)
TT

NASA ve ESA'dan yeni 3I/ATLAS görüntüleri: İki kuyruğu var

Hubble Uzay Teleskobu, yıldızlararası kuyrukluyıldız 3I/ATLAS'ı 30 Kasım'da ikinci kez gözlemledi (NASA)
Hubble Uzay Teleskobu, yıldızlararası kuyrukluyıldız 3I/ATLAS'ı 30 Kasım'da ikinci kez gözlemledi (NASA)

3I/ATLAS'ın yeni yayımlanan görüntüleri, yıldızlararası cismin aktivitesinin arttığını ve iki kuyruğu olduğunu ortaya çıkardı.

Oumuamua ve Borisov'dan sonra Güneş Sistemi'nde görülen ilk yıldızlararası cisim olan 3I/ATLAS, son aylarını sistemin iç kısımlarında ilerleyerek geçirdi.

Kuyrukluyıldız, Mars'a ve Güneş'e en yakın konumuna ekimde ulaştı.

Gökbilimcilerin çeşitli teleskoplarla aylardır takip ettiği cisim Dünya'ya en yakın konumuna yaklaşırken, NASA ve Avrupa Uzay Ajansı (ESA) yeni görüntülerini paylaştı.

Görüntüler, 3I/ATLAS'ın Güneş'e yaklaştığında çok parlak ve aktif hale gelerek uzaya büyük miktarda süblimleşmiş gaz ve toz püskürttüğünü ortaya koydu.

NASA'nın Hubble Uzay Teleskobu, 3I/ATLAS'ı keşfinden kısa bir süre sonra temmuzda gözlemleyen ilk araçlardan biriydi. 

Bilim insanları emektar teleskobu bir kez daha kuyrukluyıldızın gizemlerini açığa çıkarmak için kullandı. 

30 Kasım'da Hubble, gökcismini Dünya'dan 286 milyon kilometre uzaktayken görüntülemeyi başardı. 

Fotoğrafın merkezindeki parlak beyaz nokta, kuyrukluyıldızın çekirdeğini (ana gövdesi) ve etrafını saran parlak gaz ve toz atmosferi olan komayı gösteriyor.

Kuyrukluyıldızlar genellikle Güneş'e yaklaştıkça içlerindeki buzun ısınıp süblimleşmesiyle parlaklaşıyor. Yıldızın enerjisi bu gazı Güneş'ten uzağa doğru uzanan bir kuyruk haline getiriyor. Cismin Güneş'e bakan en sıcak tarafındaysa, yıldıza doğru eğimli gaz ve toz püskürmeleri meydana gelebiliyor.

Hubble'ın yeni görüntüsünde bu olguların ikisi de belli belirsiz görülebiliyor.

zxscdfrg
Juice aracı, 3I/ATLAS'ın iki kuyruğunu gözler önüne serdi (ESA)

NASA'nın yanı sıra ESA da Jüpiter'e doğru yol alan Juice aracının çektiği 3I/ATLAS görüntüsünü yayımladı.

Nisan 2023'te fırlatılan Juice, Jüpiter'in en büyük üç uydusu Ganymede, Calliston ve Europa'da yaşam belirtileri arayacak. 

2031'de hedefine ulaşması beklenen araç 2 Kasım'da Hubble'a kıyasla daha yakın bir mesafeden 3I/ATLAS'ın görüntüsünü yakaladı. 

Aslında Juice'un, kuyrukluyıldızın 66 milyon kilometre uzağından edindiği veriler Şubat 2026'dan önce bilim insanlarının eline geçmeyecek.

Ancak araştırmacılar yıldızlararası cisim hakkında daha fazla bilgi edinmek için verinin bir kısmını indirdi.

Yeni yayımlanan görüntüde, kuyrukluyıldızı çevreleyen komanın yanı sıra iki kuyruk seçiliyor: plazma kuyruğu ve toz kuyruğu.

ESA'dan yapılan açıklamada "Kuyrukluyıldızın koma diye bilinen, parlayan gaz halesini açıkça görmekle kalmıyor, aynı zamanda iki kuyruğa dair işaretler de görüyoruz" ifadeleri kullanılıyor: 

Kuyrukluyıldızın elektrik yüklü gazdan oluşan 'plazma kuyruğu' karenin tepesine doğru uzanıyor. Ayrıca çerçevenin sol alt kısmına doğru uzanan, küçük katı parçacıklardan oluşan daha soluk bir 'toz kuyruğu'nu da görebiliyoruz.

Güneş Sistemi'nde ortaya çıkan kuyrukluyıldızlar genellikle komanın yanı sıra bu iki kuyruğa da sahip oluyor. 

Bilim insanları şubat sonlarında daha fazla verinin gelmesiyle 3I/ATLAS hakkında daha net bilgiler edinmeyi umuyor.

Ayrıca Dünya'ya yaklaşan cisim, pek çok aracın yanı sıra James Webb Uzay Teleskobu tarafından da görüntülenecek. 

3I/ATLAS'ın, 19 Aralık'ta 270 milyon kilometre uzaklığa gelerek Dünya'ya en yakın mesafesine ulaşması bekleniyor.

Independent Türkçe, Live Science, CNN, ESA