Uluslararası Uzay İstasyonu'na robot cerrah

Astronotları korumak için yerçekimsiz ortamda ameliyatın uzaktan, güvenli şekilde ve en az müdahaleyle yapılması gerekiyor

(Virtual Incision)
(Virtual Incision)
TT

Uluslararası Uzay İstasyonu'na robot cerrah

(Virtual Incision)
(Virtual Incision)

Uluslararası Uzay İstasyonu'na minik bir cerrahi robotu gönderilecek.
"Canlı içi minyatürleştirilmiş robotik asistan" ya da diğer adıyla Mira, bir deney dolabının içine sığacak şekilde yapılandırılacak ve fırlatmadan sonra sağlam kaldığından emin olmak için test edilecek.
The Independent'ın haberine göre, Mira küçük bir kesiden sokulabilecek, böylelikle abdominal cerrahi en az invazyonla gerçekleştirilebilecek ve robot uzaktan çalışabilecek. Gelecekte robot, operatör binlerce kilometre uzaktayken de acil tıbbi durumlara müdahale edebilir.
Daha önce yapılan bir deneyde robot, kullanıcısından yaklaşık 1450 kilometre uzaklıktaki bir ameliyathanede ameliyat benzeri görevleri yerine getirmişti.
Uzay istasyonundayken otonom olarak çalışacak robot, ameliyatta yapacağı hareketleri simüle etmek için gerilmiş lastik bantları kesecek ve metal halkaları bir tel boyunca itecek.
Nebraska Omaha Üniversitesi mühendislik yüksek lisans öğrencisi Rachael Wagner, "Testler sırasında toplayacağımız tüm veriler nedeniyle bu simülasyonlar çok önemli" dedi.
Cihaz, uzay istasyonu iletişim bant genişliğini korumak ve astronotların deneyi geliştirmek için harcamaları gereken süreyi en aza indirmek için otonom olarak çalışacak şekilde programlanıyor ve robotun 50 ila 100 yıl boyunca çalışacağı tahmin ediliyor. Fakat robotla hedeflenen asıl amacı yerçekimsiz ortamda çalışmasını sağlamak.
Nebraska'dan mühendislik profesörü Shane Farritor, "İnsanlar uzayın daha da derinliklerine gittikçe, bir gün ameliyat yapmaları gerekebilir" dedi.

"Biz de bu hedef için çalışıyoruz."
Araştırmacılar 7 kişilik bir mürettebat için Mars görevi sırasında her 2,4 yılda ortalama bir cerrahi acil durum olacağını tahmin ediyor. Bu durum, astronotların sağlığını tehlikeye atabilecek Dünya ve dış uzay görevleri arasındaki devasa mesafelerin aşılmasını zorunlu kılıyor.
Yerçekimsiz ortamda ameliyat yapmak mümkündür ve halihazırda gerçekleştirilmiştir. Astronotlar yerçekimsiz ortamda fare kuyruklarını onarmayı ve karın içindeki organları incelemek ve onarmak için kullanılan minimal invaziv bir cerrahi yöntem olan laparoskopiyi hayvanlar üzerinde uygulamayı başardı. Fakat yerçekimsiz ortamda bir insan üzerinde ameliyat henüz yapılmadı.
Otonom ve etkili laparoskopik cerrahi gibi teknolojiler, açık ameliyat sırasında bağırsakların etrafa dolanarak cerrahi alanın görünümünü engelleyebilmesi gibi potansiyel olarak gergin durumlarda son derece faydalı hale gelmekte.
Bunun için uzay yolcuları laparoskopik cerrahi gibi minimal invaziv cerrahi teknikleri tercih etmeli; bu ameliyatlar ideal olarak kamera ve aletler kullanılarak küçük kesiler yoluyla hastaların iç boşluklarında gerçekleştiriliyor.



ChatGPT, Birleşik Krallık'taki giriş seviyesi işlerin üçte birini ortadan kaldırdı

ChatGPT'nin sahibi OpenAI'ın CEO'su Sam Altman (AFP)
ChatGPT'nin sahibi OpenAI'ın CEO'su Sam Altman (AFP)
TT

ChatGPT, Birleşik Krallık'taki giriş seviyesi işlerin üçte birini ortadan kaldırdı

ChatGPT'nin sahibi OpenAI'ın CEO'su Sam Altman (AFP)
ChatGPT'nin sahibi OpenAI'ın CEO'su Sam Altman (AFP)

Araştırmaya göre, kıdem gerektirmeyen pozisyonlar, yeni mezun rolleri ve çıraklıktan oluşan giriş seviyesi işlerin sayısı ChatGPT'nin gelişinden bu yana neredeyse üçte bir oranında (yüzde 31,9) düştü.

İş arama sitesi Adzuna, yeni mezunların arandığı iş ilanlarının Kovid'den bu yana en düşük seviyeye gerilediğini ve giriş seviyesi işlerin 2022'de yüzde 28,9 iken şimdi toplam pazarın yalnızca dörtte birini oluşturduğunu tespit etti.

Giriş seviyesindeki görevlerin yerini yapay zekanın alması bu durumun sebeplerinden biri. Fakat yükselen Ulusal Sigorta primleri dahil olmak üzere artan işgücü maliyetleri de bir etken. Artan maaşlar da yakın zamana kadar enflasyonu geride bıraktı.

ChatGPT Kasım 2022'de piyasaya sürüldü, o zamandan beri birkaç versiyon çıktı ve yeni bir teknolojik dönüşüm çağını başlattı. ChatGPT'nin sahibi olan şirket 300 milyar dolar değerinde ve bu da onu Londra Menkul Kıymetler Borsası'nda halka açık tüm şirketlerden daha büyük yapıyor.

Bir başka yapay zeka firması olan Anthropic'in CEO'su yakın zamanda yapay zekanın 5 yıl gibi kısa bir süre içinde giriş seviyesindeki işlerin yarısını ortadan kaldırabileceğini söyledi. Dario Amodei, bu süre zarfında Birleşik Krallık'ta işsizliğin yüzde 10 ya da 20'ye çıkabileceğini iddia ederek şunları söyledi:

İnsanların bunu düşündüğünü sanmıyorum.

Adzuna'nın veri bilimi başkanı James Neave ise "Giriş seviyesinde işe alımları azaltabilmek, sadece verimliliği ve maliyet tasarruflarını artırır. Ulusal Sigorta primleri doğrudan mali bir yük" derken, yaklaşan İstihdam Hakları Yasa Tasarısı'nın da caydırıcı bir faktör olabileceğini öne sürdü.

Eğer bir işverenseniz, tüm bunlar insanları işe almamanız için nedenler listesini uzatıyor.

Ülke çapında birkaç büyük firma, maliyet düşürme önlemleri kapsamında personel sayısını önemli ölçüde azaltmayı planladığını ve işin çoğunu yapay zekanın üstleneceğini açıkladı.

BT'nin CEO'su Allison Kirkby, 2030'a kadar 40 bin ila 50 bin çalışanı işten çıkarmaya yönelik ilk planların "yapay zekanın tam potansiyelini yansıtmadığını" söyledi, yani daha da fazla kişi işini kaybedebilir.

Amazon da yapay zekanın daha geniş kapsamlı rollerde kullanılması sonucunda iş kayıplarının olacağını söyledi ancak kişi sayısı veya tarih vermedi.

Independent Türkçe