"Fizik kurallarına meydan okuyan" radyo patlamaları gökbilimcileri şaşırttı

Bilim insanları, "En iyi fizik modellerimiz bu verilere uymuyor" diyor

(CSIRO)
(CSIRO)
TT

"Fizik kurallarına meydan okuyan" radyo patlamaları gökbilimcileri şaşırttı

(CSIRO)
(CSIRO)

The Independent'ta yer alan habere göre bilim insanları yaklaşık 800 milyon ışık yılı uzaklıkta, fizik kurallarına "meydan okuduğunu" söyledikleri, düşük frekanslı radyo dalgası yayan bir dizi büyük nesne gözlemledi.
Pazartesi günü Birleşik Krallık Kraliyet Astronomi Topluluğu'nun Monthly Notices akademik dergisinde yayımlanan araştırmaya göre, radyo dalgası yayan nesneler arasında Abell 3266 galaksi kümesindeki "bir fosil radyo emisyonu, bir radyo kalıntısı ve bir radyo halesi" var.
Batı Avustralya Üniversitesi'nden isimlerin de dahil olduğu araştırmacılar, "tespit edilmesi güç" nesnelerin radyo ve X ışını teleskoplarıyla çekilen görüntülere karmaşık bir algoritma uygulanarak keşfedildiğini söyledi.
The Conversation'a yazdıkları yazıda keşfi açıklayan bilim insanları, "Bu tür nesnelerin hem kökenleri hem de özellikleri hakkındaki mevcut teorilere meydan okuyorlar" ifadelerini kullandı.
Bilim insanları, galaksi kümeleri birbiriyle çarpıştığında büyük miktarda enerjinin iyonize gaza ya da plazmaya dönüştüğünü ve radyo dalga boyunda çeşitli şekil ve boyutlarda emisyon ortaya çıktığını söyledi.
Bunun bir örneği, bilim insanlarının yay şeklinde olduğunu ve bir kümenin kenarlarında bulunduğunu açıkladığı radyo kalıntılarıdır.
Bunlara güç veren ise plazmanın içinden geçen, gökbilimcilerin yoğunlukta veya basınçta sıçramaya neden olduğunu ve parçacıkları harekete geçirdiğini söylediği şok dalgaları.

 Radyo haleleri, sıcak plazmadaki türbülanstan güç alan, bir galaksi kümesinin merkezine doğru uzanan düzensiz kaynaklardır.
Araştırmacılar The Conversation'da hem halelerin hem de kalıntıların galaksi kümeleri arasındaki çarpışmalardan oluştuğunun bilindiğini fakat bunların ayrıntılarının çoğunun gizemini koruduğunu açıkladı.
Öte yandan fosil radyo kaynakları, bir galaksinin merkezindeki süper kütleli bir kara deliğin ölümünden kalan radyasyondur.

Araştırmacılar çalışmada, Abell 3266'nın radyo kalıntısını inceledi. Bu kalıntının bilim insanlarının daha önce gördükleri hiçbir radyo nesnesine benzemediğini söylediler.
Araştırmacılar, bu kalıntının son derece alışılmadık bir içbükey şekle sahip olduğunu tespit etti ve bu da ona "ters yön kalıntısı" lakabını kazandırdı.
Bilim insanları, "Genel olarak verilerimiz kalıntıların nasıl oluştuğuna dair anlayışımızı bozuyor ve hâlâ bu radyo nesnelerinin arkasındaki karmaşık fiziği çözmeye çalışıyoruz" diye yazdı.
Araştırmacılar, "En iyi fizik modellerimiz bu verilere uymuyor. Bu, söz konusu kaynakların nasıl geliştiğine dair anlayışımızdaki doldurmaya çalıştığımız boşlukları ortaya çıkarıyor" dedi.



Batılı teknoloji devleri, Çin üretimi yapay zekaya yöneliyor

Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)
Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)
TT

Batılı teknoloji devleri, Çin üretimi yapay zekaya yöneliyor

Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)
Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)

Batılı ülkelerdeki büyük firmalar, Çin üretimi yapay zeka modellerini kullanmaya yöneliyor.

Wall Street Journal’ın (WSJ) analizinde, Amazon Web Services, Microsoft ve Google gibi Amerikan devlerinin, müşterilerine DeepSeek’i bir seçenek olarak sunmaya başladığını yazıyor.

Bu durumun, ABD hükümetinin veri güvenliği nedeniyle Çinli DeepSeek firmasının bazı uygulamalarını devlet cihazlarında yasaklamasına rağmen gerçekleştiğine işaret ediliyor.

Analiz firması Sensor Tower’ın verilerine göre, ABD’li OpenAI firmasının ürettiği ChatGPT en popüler yapay zeka destekli sohbet botu olma özelliğini koruyor. Küresel çapta uygulamanın 910 milyon kez indirildiği belirtiliyor. Çinli mühendislerin tasarladığı DeepSeek ise 125 milyon kez indirildi.

Harvard Üniversitesi’nin haziranda yayımladığı bir çalışmada, Çin’in yapay zekada öne çıkmasını sağlayan iki temel unsurun veri zenginliği ve insan sermayesi olduğu belirtilmişti.

WSJ’nin analizine göre de Amerikan şirketleri daha çok “yapay genel zeka” (AGI) gibi devrimsel ilerlemelere yoğunlaşırken, Çinli firmalar pratik uygulamalarla günlük sorunları çözmeye odaklanıyor. Çinli şirketler aynı zamanda modellerini açık kaynak olarak sunuyor. Bu sayede kullanıcılar modelleri kendi ihtiyaçlarına göre uyarlayabiliyor.

Alibaba’nın “Qwen” adlı açık kaynak modelinin dünya genelinde 100 binden fazla türevi geliştirildi. Haberde, Japonya Ekonomi Bakanlığı için özel yazılımlar geliştiren Tokyo merkezli Abeja şirketinin Google ve Meta yerine Qwen’i tercih ettiğine dikkat çekiliyor.

DeepSeek, diğer yapay zeka şirketlerine kıyasla düşük maliyetle ve az sayıda çip kullanarak geliştirdiği açık kaynaklı yeni modeli DeepSeek-R1'i, 20 Ocak'ta piyasaya sürmüştü. ABD’li şirketlerle yarışan modelleri daha ucuza geliştirip sattığını öne süren DeepSeek, Nvidia'dan Microsoft'a kadar teknoloji devlerinin yüzlerce milyar dolar değer kaybetmesine neden olmuştu.

Batılı ülkeler, DeepSeek’in siber güvenliği ihlal ettiğini ve verilerin Pekin yönetimiyle paylaşılmasını sağladığını öne sürmüş, firmaysa iddiaları yalanlamıştı.

Güney Afrika’daki Witwatersrand Üniversitesi, DeepSeek’in diğer yapay zeka modellerine göre daha iyi veri güvenliği sağladığını savunuyor. Üniversite yetkililerinden Tarık Surtee, “Açık kaynaklı olması ve çevrimdışı kullanılabilmesi, verilerimizi koruyor” diyor.

Independent Türkçe, Wall Street Journal, RT