Moskova, Donbass’taki hamlelerine hız verdi

Zelenskiy’den Batı’ya sınırlarını Ruslara kapatma çağrısı.

Donetsk’in Kramatorsk bölgesinde gıda yardımları sürüyor. (AP)
Donetsk’in Kramatorsk bölgesinde gıda yardımları sürüyor. (AP)
TT

Moskova, Donbass’taki hamlelerine hız verdi

Donetsk’in Kramatorsk bölgesinde gıda yardımları sürüyor. (AP)
Donetsk’in Kramatorsk bölgesinde gıda yardımları sürüyor. (AP)

Rusya, kara kuvvetleri, hava saldırıları ve topçu atışlarıyla Ukrayna’ya yönelik saldırılarına hız verirken ülkenin doğusundaki kontrolünü tamamlamak için acımasız eylemler gerçekleştiriyor. Kiev ise güçlerinin kuvvetli bir şekilde direndiğini ve mevzilerine halen kararlı bir şekilde kruduklarını açıkladı.
Ülkenin doğusundaki Donetsk şehri yakınlarındaki cephe hattı kasabalarında 9 Ağustos’ta ü şiddetli çatışmaların yaşandığı bildirildi. Ukraynalı yetkililer, Rus güçlerin Donbass sanayi bölgesini ele geçirmeye çalışırken saldırılar düzenlediğini aktardı. Donbass’ı oluşturan iki bölgeden biri olan Donetsk Valisi Pavlo Kyrylenko, Ukrayna televizyonuna yaptığı açıklamada şunları söyledi:
“Bölgede durum gergin ve ön cephede bombardıman devam ediyor. Düşman hava saldırılarını yoğunlaştırdı ancak başarıya ulaşmadı. Donetsk bölgesi kararlı.”
Ukrayna ordusu da Bahmut ve Avdiyivka şehirlerine yönelik kara saldırılarını püskürttüğünü ve Bahmut yakınlarındakiler de dahil olmak üzere Rus keşif birimlerini etkisiz hale getirdiğini duyurdu.
Ancak Rusya, farklı bir hikâye anlatıyor. Çeçen lider Ramazan Kadirov, güçlerinin doğudaki Soledar kasabasının eteklerindeki bir fabrikanın kontrolünü Moskova için ele geçirdiğini duyurdu. Diğer Rus destekli güçler, yoğun bir takviye sağlanmış Pisky köyünü ‘temizleme’ sürecinde olduklarını bildirirken Rus medya organları da Wagner Grubu’na bağlı bir grup paralı askerin, Bahmut şehri yakınlarına konuşlandığını aktardı. Pisky gibi Rusya’nın hedef aldığı bölgelerden bazıları, Ukrayna kuvvetlerinin uzun süredir konuşlandığı tüneller ve hendeklerle birleşen ve yoğun bir şekilde güçlendirilmiş alanlar olarak biliniyor. Her iki tarafın da savaş alanındaki hikayelerinin gerçekliğini doğrulamanın mümkün olmadığı belirtiliyor..
Ukrayna’ya yardım eden İngiliz askeri istihbaratı, Rusya’nın Bahmut şehrine girişinin son 30 gün içinde Donbass’taki en başarılı operasyon olduğunu söyledi. Ancak sadece 10 kilometre kadar ilerleyebildiğini beliren istihbarat, aynı dönemde diğer bölgelerdeki Rus kuvvetlerinin de sadece üç kilometre ilerlediğini açıkladı. Rusya, ‘özel askeri operasyonu’ kapsamında Kremlin’e sadık ayrılıkçı güçler adına Donbass’ı tamamen ele geçirmeyi planladığını bildirdi. Ayrıca Güney Ukrayna’nın bölgelerinde Rusya tarafından atanan yetkililer, Rusya’ya ilhak konusunda referandumlara devam etmeyi planladıklarını açıkladı.

HIMARS füze deposu imha edildi
Diğer yandan Rusya Savunma Bakanlığı, Rus kuvvetleri tarafından Ukrayna’nın merkezindeki Uman kenti yakınlarında ABD yapımı HIMARS füzelerinin ve M777 obüslerinin depolandığı bir yerleşkenin imha edildiğini duyurdu. Bakanlığın açıklamasına göre deniz üzerinden fırlatılan uzun menzilli füzeler, Uman kentinde bulunan depoyu hedef alarak, 300’den fazla HIMARS füzesinin yanı sıra büyük miktarda ABD yapımı mühimmatı imha etti. Bakanlık, son 24 saatteki askeri operasyona ilişkin olarak Rus kuvvetlerin bir gün içerisinde Ukrayna kuvvetleri komutanlığına ait iki mevziyi, Lugansk’ta bir mühimmat deposunu ve Herson ve Mıkolayiv bölgelerinde iki depoyu imha ettiğini bildirdi. Aynı şekilde hava savunma birimlerinin Ukrayna’ya ait MiG uçağını ve üç insansız hava aracını düşürdüğü kaydedildi.
Rusya’nın eski imparatorlukların tarzında savaştığını belirten Ukrayna, Rusya’nın tedarik hatlarını ve lojistiğini baltalamak için Batı tarafından sağlanan gelişmiş füze ve topçu sistemlerine güveniyor.

‘Tüm Ruslara yasak getirilmesi’ çağrısı
Son haftalarda toprakları geri alma konusunda kısıtlı bir ilerleme kaydeden Kiev, istihbarat, eğitim ve lojistik konularında da Batı’dan yardım alıyor. Kiev, Güney Ukrayna’da Moskova güçlerini kovmak için daha geniş bir karşı saldırı başlatmayı umut ediyor.
Yapılan değerlendirmelere göre söz konusu tehlikeden çekinen Rusya, güneye takviyede bulunmak için harekete geçti ve İngiltere’ye göre bu hafta başlarında savunmasını güçlendirmeye odaklandı. Her iki taraf da ölü veya yaralı sayısını açıklamadı ağır kayıplar verildiğine inanılıyor.
Ukrayna Devlet Başkanı Vlademir Zelenskiy, Washington Post gazetesine verdiği bir röportajda Batı’nın 24 Şubat’tan bu yana Rusya’dan kaçanlar da dahil olmak üzere tüm Ruslara genel bir yasak getirmesini istediğini söyledi. Zelenskiy’nin açıklaması şöyle oldu:
“Bu Ruslar her kimse bırakın Rusya’ya gitsinler. O zaman anlayacaklar ve savaşın kendileriyle bir ilgisi olmadığını söyleyecekler. Yaşananlardan tüm halk sorumlu tutulamaz değil mi?”
Kremlin, Ukrayna savaşından dolayı Moskova’yı cezalandırmak için Zelenskiy’nin Batı ülkelerine ‘sınırlarını Rus ziyaretçilere kapatma’ çağrısını sert bir dille kınarken bu çağrıyı ‘mantıksız’ olarak nitelendirdi. Peskov, 9 Ağustos’ta şu açıklamada bulundu:
“Bu, mantıksız düşünce tüm sınırların ötesine geçiyor. Yalnızca olumsuz bir tepkiye neden olabilir. Rusları veya Rusya’yı tecrit etmeye yönelik herhangi bir girişimin başarı şansı yok.”
Estonya Başbakanı Kaja Kallas, Zelenskiy’nin çağrısının ardından, 9 Ağustos’ta, Avrupa ülkelerine Avrupa’ya seyahat etmek isteyen Ruslara turist vizesi vermekten kaçınma çağrısı yaptı. Kallas, Twitter üzerinden yaptığı açıklamada “Avrupa’ya gitmek bir ayrıcalıktır. Bir insan hakkı değil. Rusya’dan gelen turist sayısını azaltmanın zamanı geldi” ifadelerine yer verdi.
Eski Rusya Devlet Başkanı Dmitry Medvedev ise Kallas’a yanıt verdi ve kendisini ‘Nazi’ olarak nitelendirdi.



Knesset, ordunun ve Şin Bet'in sivil kameralara sızma yetkilerini genişletiyor

İnternet Protokolü üzerinden çalışan ev güvenlik kameraları (Pixabay)
İnternet Protokolü üzerinden çalışan ev güvenlik kameraları (Pixabay)
TT

Knesset, ordunun ve Şin Bet'in sivil kameralara sızma yetkilerini genişletiyor

İnternet Protokolü üzerinden çalışan ev güvenlik kameraları (Pixabay)
İnternet Protokolü üzerinden çalışan ev güvenlik kameraları (Pixabay)

İsrail Meclisi (Knesset) çarşamba günü, İsrail ordusu ve Şin Bet'in (İsrail Güvenlik Ajansı) sivil gözetim kamera sistemlerine gizlice sızmasına izin veren hükümet tasarısını son okumada kabul etti. Times of Israel'e göre, tasarı 10 lehte oyla ve karşı oy olmadan kabul edildi. Ayrıca 7 Ekim 2023 saldırısının ardından onaylanan geçici önlem bir yıl daha uzatıldı.

Yasa, güvenlik kurumlarına mahkeme kararına gerek kalmadan özel güvenlik kameralarının teknik altyapısına müdahale etme konusunda geniş yetkiler tanıyor. Bu durum, insan hakları örgütleri ve hukuk uzmanlarından sert eleştiriler aldı; bu kesimler, söz konusu yasayı, gizlilik hakkının eşi benzeri görülmemiş bir ihlali ve kendini demokratik olarak tanımlayan bir ülkede yasal güvencelerin zayıflatılması olarak değerlendiriyor.

Geçici önlem, ilk haliyle Gazze'deki savaşla ilgili acil durumlarla sınırlıydı ve düşman aktörlerin ulusal güvenliği veya askeri operasyonları tehdit edebilecek görsel içeriklere erişmesini engellemeyi amaçlıyordu. Ancak, son uzatma bu yetkileri "büyük askeri operasyonlar" bağlamından ayırdı; bu da fiili bir savaş hali olmasa bile yürürlükte kalacakları anlamına geliyor.

Hükümet, yasa tasarısının gerekçe notunda, siber tehditlerdeki ve sivil sistemlere sızma girişimlerindeki artışı gerekçe göstererek bu uzatmayı savundu ve bunun "sabit kameralar tarafından üretilen görsel bilgilere düşman aktörlerin erişimini engellemek için ek araçların bulundurulmasını gerektirdiğini" savundu. Şarku'l Avsat'ın elde ettiği bilgiye göre gözlemciler bu adımın, eski Başbakan Naftali Bennett'in Telegram hesabının İranlı bilgisayar korsanları tarafından hacklenmesinin ardından geldiğini belirtiyor

Ancak uzatmanın zamanlaması, özellikle Gazze'deki ateşkes ışığında, hukuk ve insan hakları çevrelerinde geniş çaplı itirazlara yol açtı. İsrail'in önde gelen gizlilik ve siber hukuk uzmanlarından Avukat Haim Ravia, "Bu yasa son derece endişe verici çünkü orduya ilk kez sivil mülkler ve alanlar içinde faaliyet gösterme yetkisi veriyor" dedi.

Basın açıklamalarında, "bu yetkilerin yargı denetiminden yoksun olması ciddi soruları gündeme getiriyor" diyen yetkili, önlemin genişletilmesinin "açık bir gerekçeden yoksun olduğunu ve vatandaşların gizliliğinin ciddi bir şekilde ihlaline yol açabileceğini" belirtti. Ayrıca, yasanın, sistemleri hacklendikten sonra kamera sahiplerine bildirimde bulunmayı bile gerektirmediğine dikkat çekti.

İsrail Sivil Haklar Derneği, yasayı şiddetle eleştirerek, savaşın başında bu önlemi haklı çıkaran koşulların artık mevcut olmadığını ve uzatılmasının "hassas sahneleri belgeleyen özel kameralara yaygın müdahaleye ve belirsiz kriterlere dayalı olarak vatandaşların ve yerleşiklerin bilgisayarlarında saklanan kişisel bilgilere erişime kapı açtığını" savundu.

Dernek, "bu müdahaleci güçleri düşmanlık halinden ayırmanın, başta gizlilik hakkı olmak üzere insan haklarının orantısız bir ihlalini teşkil ettiği" sonucuna vardı ve geçici önlemin denetim ve hesap verebilirlik kapsamı dışında kalıcı bir araca dönüştürülmesine karşı uyarıda bulundu.


Netanyahu: İsrail, Somaliland Cumhuriyeti'ni "bağımsız ve egemen bir devlet" olarak tanıyor

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu (Reuters)
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu (Reuters)
TT

Netanyahu: İsrail, Somaliland Cumhuriyeti'ni "bağımsız ve egemen bir devlet" olarak tanıyor

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu (Reuters)
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu (Reuters)

İsrail Başbakanlık Ofisi, Benjamin Netanyahu'nun bugün Somaliland Cumhuriyeti'ni "bağımsız ve egemen bir devlet" olarak tanıdığını duyurdu.


Washington’da alışılmadık diplomasi: Trump ve İş İnsanları

Witkoff, Berlin’de 15 Aralık 2025 (AP)
Witkoff, Berlin’de 15 Aralık 2025 (AP)
TT

Washington’da alışılmadık diplomasi: Trump ve İş İnsanları

Witkoff, Berlin’de 15 Aralık 2025 (AP)
Witkoff, Berlin’de 15 Aralık 2025 (AP)

ABD Başkanı Donald Trump, ikinci başkanlık döneminde Beyaz Saray’a önceki başkanların benimsediği geleneksel Amerikan politikaları ve uluslararası teamüllerin dışına çıktı. Bu kez, ilk döneminden farklı olarak özenle seçtiği ekibi; özellikle dış politika ve diplomasi alanında, alışılmışın dışında, siyasetten uzak isimlerden oluşuyor. Cumhuriyetçi Parti’nin geleneksel çizgisini temsil eden Dışişleri Bakanı Marco Rubio dışında, Trump’ın diplomasisi büyük ölçüde özel temsilcilere ve aileye yakın isimlere dayanıyor.

“Her şeyin elçisi” Steve Witkoff’tan Suriye Özel Temsilcisi Tom Barrack’a, Irak Özel Temsilcisi Mark Savaya’dan Afrika ve Arap İşleri Kıdemli Danışmanı Massad Boulos’a, hatta Gazze anlaşmasıyla yeniden sahneye çıkan Jared Kushner’a kadar bu isimler, Trump yönetiminin uluslararası krizleri çözme çabalarının vitrini durumunda. Ortak özellikleri ise diplomatik deneyimden yoksun olmaları. Bu durum, uluslararası siyasetin en tecrübeli isimlerini bile zorlayan krizlerde ne kadar etkili olabilecekleri konusunda soru işaretleri doğuruyor.

“Her şeyin elçisi” Witkoff

Ancak geleneklere meydan okumak, Trump’ın ikinci döneminin ayırt edici özelliği oldu. Bu çerçevede, Trump’ın yakın arkadaşı ve golf partneri olan iş insanı Steve Witkoff, şüpheyle yaklaşanları şaşırttı. Gazze’de ateşkes görüşmelerinin ön saflarında yer alan Witkoff, alışılmış diplomatik kalıpların dışına çıkarak, ABD’nin terör örgütü olarak tanıdığı Hamas ile doğrudan temas kurdu; tartışmalı isimlerle birebir görüşmeler yaptı ve sıra dışı açıklamalarda bulundu.

hy
Witkoff, Kushner ve Marco Rubio, 30 Kasım 2025’te Florida’da Ukrayna heyetiyle bir araya geldi (Reuters)

Bunların en dikkat çekeni, Hamas temsilcisi Halil el-Hayya’nın oğlunun İsrail saldırısında hayatını kaybetmesi üzerine yaptığı açıklamaydı. Witkoff, görüşme sonrası “Oğlunu kaybettiği için kendisine taziyelerimizi sunduk. Ben de bir oğlumu kaybettim; artık çok zor bir kulübün üyeleriyiz: Evlatlarını toprağa veren babalar” ifadelerini kullandı. Bu sözler, Witkoff’un aşırı doz nedeniyle hayatını kaybeden oğluna atıfta bulunuyordu. ABD’nin geleneksel, ölçülü söylemiyle bağdaşmayan bu açıklamanın, Hamas ile İsrail arasında ateşkes sağlanmasında etkili olduğu savunuluyor.

Üç yılı aşkın süredir devam eden Rusya-Ukrayna savaşını sona erdirmek için çaba gösteren Witkoff Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski ile yoğun temaslar yürütüyor. Hedefi, Trump’ın seçim kampanyasında vaat ettiği siyasi zaferi kazandırmak ve ona “barış başkanı” unvanını takmak.

Massad Boulos: Damadın babası

Trump yönetiminin ilgisi yalnızca Ortadoğu ile sınırlı değil. Afrika’daki kronik çatışmalar da gündemde ve bu dosya, Trump’ın damadının babası olan Massad Boulos’a emanet. Lübnan kökenli, Nijerya’da eski bir otomobil tüccarı olan Boulos, Michigan eyaletinde Trump’ın seçim başarısında önemli rol oynadı. Aile bağları sayesinde atandığı bu görev, Senato onayı gerektirmiyor.

fgty
ABD Başkanı Donald Trump'ın Arap ve Afrika işleri danışmanı Massad Boulos (New York Times)

Boulos’un görevleri Dışişleri Bakanlığı ile Beyaz Saray arasında dağılmış durumda ve bu da zaman zaman kurumsal karmaşaya yol açıyor. Analistler, Dışişleri Bakanı Marco Rubio’nun aynı zamanda geçici Ulusal Güvenlik Danışmanı olmasının, yetki paylaşımını daha da zorlaştırdığını söylüyor. Buna rağmen Boulos, Kongo ile Ruanda arasında bir barış anlaşmasına katkı sağladı. Trump, bu anlaşmanın imza törenine Washington’da bizzat başkanlık etti. Ancak sahadaki çatışmaların sürmesi, anlaşmanın kırılganlığını ortaya koyuyor.

Sudan dosyasında henüz sonuç alınamaması, Boulos’un etkinliğine yönelik soru işaretlerini artırdı. Şarku’l Avsat’a göre, Trump’ın Veliaht Prens Muhammed bin Selman’ın Washington ziyareti sırasında sürece doğrudan müdahil olacağını açıklaması ve Rubio’nun “Başkan bu konuyla şahsen ilgileniyor” sözleri, bazı başkentlerde Boulos’un devre dışı bırakıldığı şeklinde okundu. Buna rağmen Washington’da hâkim görüş, Trump ailesine yakın isimlerin perde arkasındaki etkisini koruduğu yönünde.

Kushner ve “çıkar çatışması” tartışması

Bunun en somut örneği, resmi bir görevi olmamasına rağmen Gazze görüşmelerinde aktif rol alan Jared Kushner’in yeniden sahneye çıkması. Kushner, Rusya-Ukrayna dosyasında da perde arkasında etkili. Kendisi ve diğer sıra dışı elçiler, sık sık çıkar çatışması eleştirilerine maruz kalıyor.

ghyju
Jared Kushner (Reuters)

Kushner bu eleştirilere, “Bazılarının çıkar çatışması dediğine biz, Steve (Witkoff) ve ben, dünya genelinde sahip olduğumuz güvenilir ilişkiler ve deneyim diyoruz” yanıtını veriyor.

Tom Barrack ve “diplomatik olmayan” üslup

Trump’ın kendisi de siyasetten gelmeyen bir iş insanıydı ve bürokrasiye, hatta “derin devlete” savaş açtığını açıkça ilan etmişti. Bu çizgi, Suriye Özel Temsilcisi ve aynı zamanda Anakara Büyükelçisi olan Tom Barrack’ta da görülüyor.

fgth
Tom Barrack,  Katar'daki Doha Forumu'na katıldı (AFP)

 Senato onayından geçen nadir isimlerden biri olan Barrack, Lübnanlı gazetecilere yönelik “hayvani davranışlar” ifadesiyle tepki çekmiş, sonradan özür dilemişti. Ancak bu tür çıkışlar, onun diplomatik teamüllerden ne kadar uzak olduğunu gösteriyor. Buna rağmen, Esad’ın devrilmesinin ardından Suriye’deki sürecin yönetilmesinde ve yaptırımların kaldırılmasında önemli rol oynadı.

Esrar ticareti yapan Irak elçisi

Listenin son halkası, Irak Özel Temsilcisi Mark Savaya. Michiganlı, Irak-Keldani kökenli bir iş insanı olan Savaya, eyalette yasal marihuana ticareti yapıyor. Ekim ayında bu göreve atanması, hem ABD içinde hem de dışında şaşkınlık yarattı. Irak’ın karmaşık dosyalarını yönetecek siyasi deneyime sahip olmadığı eleştirileri yapılırken, destekçileri onun alışılmışın dışında yöntemlerle başarı sağlayabileceğini savunuyor.

Bu görüşe örnek olarak, Irak’taki İran yanlısı bir milis grup tarafından kaçırılan İsrailli akademisyen Elizabeth Tsurkov’un açıklamaları gösteriliyor. Tsurkov, serbest bırakılmasının ardından Savaya’nın atanmasını memnuniyetle karşıladığını belirterek, “Mark, İran’a hizmet eden ve Irak’ın egemenliğini zayıflatmak isteyenler için çok kötü bir haber” ifadelerini kullandı.

Sonuç olarak soru şu: İş insanları, politikacıların başaramadığını başarabilecek mi, yoksa bürokrasinin sert duvarına mı çarpacaklar?