Moskova, Donbass’taki hamlelerine hız verdi

Zelenskiy’den Batı’ya sınırlarını Ruslara kapatma çağrısı.

Donetsk’in Kramatorsk bölgesinde gıda yardımları sürüyor. (AP)
Donetsk’in Kramatorsk bölgesinde gıda yardımları sürüyor. (AP)
TT

Moskova, Donbass’taki hamlelerine hız verdi

Donetsk’in Kramatorsk bölgesinde gıda yardımları sürüyor. (AP)
Donetsk’in Kramatorsk bölgesinde gıda yardımları sürüyor. (AP)

Rusya, kara kuvvetleri, hava saldırıları ve topçu atışlarıyla Ukrayna’ya yönelik saldırılarına hız verirken ülkenin doğusundaki kontrolünü tamamlamak için acımasız eylemler gerçekleştiriyor. Kiev ise güçlerinin kuvvetli bir şekilde direndiğini ve mevzilerine halen kararlı bir şekilde kruduklarını açıkladı.
Ülkenin doğusundaki Donetsk şehri yakınlarındaki cephe hattı kasabalarında 9 Ağustos’ta ü şiddetli çatışmaların yaşandığı bildirildi. Ukraynalı yetkililer, Rus güçlerin Donbass sanayi bölgesini ele geçirmeye çalışırken saldırılar düzenlediğini aktardı. Donbass’ı oluşturan iki bölgeden biri olan Donetsk Valisi Pavlo Kyrylenko, Ukrayna televizyonuna yaptığı açıklamada şunları söyledi:
“Bölgede durum gergin ve ön cephede bombardıman devam ediyor. Düşman hava saldırılarını yoğunlaştırdı ancak başarıya ulaşmadı. Donetsk bölgesi kararlı.”
Ukrayna ordusu da Bahmut ve Avdiyivka şehirlerine yönelik kara saldırılarını püskürttüğünü ve Bahmut yakınlarındakiler de dahil olmak üzere Rus keşif birimlerini etkisiz hale getirdiğini duyurdu.
Ancak Rusya, farklı bir hikâye anlatıyor. Çeçen lider Ramazan Kadirov, güçlerinin doğudaki Soledar kasabasının eteklerindeki bir fabrikanın kontrolünü Moskova için ele geçirdiğini duyurdu. Diğer Rus destekli güçler, yoğun bir takviye sağlanmış Pisky köyünü ‘temizleme’ sürecinde olduklarını bildirirken Rus medya organları da Wagner Grubu’na bağlı bir grup paralı askerin, Bahmut şehri yakınlarına konuşlandığını aktardı. Pisky gibi Rusya’nın hedef aldığı bölgelerden bazıları, Ukrayna kuvvetlerinin uzun süredir konuşlandığı tüneller ve hendeklerle birleşen ve yoğun bir şekilde güçlendirilmiş alanlar olarak biliniyor. Her iki tarafın da savaş alanındaki hikayelerinin gerçekliğini doğrulamanın mümkün olmadığı belirtiliyor..
Ukrayna’ya yardım eden İngiliz askeri istihbaratı, Rusya’nın Bahmut şehrine girişinin son 30 gün içinde Donbass’taki en başarılı operasyon olduğunu söyledi. Ancak sadece 10 kilometre kadar ilerleyebildiğini beliren istihbarat, aynı dönemde diğer bölgelerdeki Rus kuvvetlerinin de sadece üç kilometre ilerlediğini açıkladı. Rusya, ‘özel askeri operasyonu’ kapsamında Kremlin’e sadık ayrılıkçı güçler adına Donbass’ı tamamen ele geçirmeyi planladığını bildirdi. Ayrıca Güney Ukrayna’nın bölgelerinde Rusya tarafından atanan yetkililer, Rusya’ya ilhak konusunda referandumlara devam etmeyi planladıklarını açıkladı.

HIMARS füze deposu imha edildi
Diğer yandan Rusya Savunma Bakanlığı, Rus kuvvetleri tarafından Ukrayna’nın merkezindeki Uman kenti yakınlarında ABD yapımı HIMARS füzelerinin ve M777 obüslerinin depolandığı bir yerleşkenin imha edildiğini duyurdu. Bakanlığın açıklamasına göre deniz üzerinden fırlatılan uzun menzilli füzeler, Uman kentinde bulunan depoyu hedef alarak, 300’den fazla HIMARS füzesinin yanı sıra büyük miktarda ABD yapımı mühimmatı imha etti. Bakanlık, son 24 saatteki askeri operasyona ilişkin olarak Rus kuvvetlerin bir gün içerisinde Ukrayna kuvvetleri komutanlığına ait iki mevziyi, Lugansk’ta bir mühimmat deposunu ve Herson ve Mıkolayiv bölgelerinde iki depoyu imha ettiğini bildirdi. Aynı şekilde hava savunma birimlerinin Ukrayna’ya ait MiG uçağını ve üç insansız hava aracını düşürdüğü kaydedildi.
Rusya’nın eski imparatorlukların tarzında savaştığını belirten Ukrayna, Rusya’nın tedarik hatlarını ve lojistiğini baltalamak için Batı tarafından sağlanan gelişmiş füze ve topçu sistemlerine güveniyor.

‘Tüm Ruslara yasak getirilmesi’ çağrısı
Son haftalarda toprakları geri alma konusunda kısıtlı bir ilerleme kaydeden Kiev, istihbarat, eğitim ve lojistik konularında da Batı’dan yardım alıyor. Kiev, Güney Ukrayna’da Moskova güçlerini kovmak için daha geniş bir karşı saldırı başlatmayı umut ediyor.
Yapılan değerlendirmelere göre söz konusu tehlikeden çekinen Rusya, güneye takviyede bulunmak için harekete geçti ve İngiltere’ye göre bu hafta başlarında savunmasını güçlendirmeye odaklandı. Her iki taraf da ölü veya yaralı sayısını açıklamadı ağır kayıplar verildiğine inanılıyor.
Ukrayna Devlet Başkanı Vlademir Zelenskiy, Washington Post gazetesine verdiği bir röportajda Batı’nın 24 Şubat’tan bu yana Rusya’dan kaçanlar da dahil olmak üzere tüm Ruslara genel bir yasak getirmesini istediğini söyledi. Zelenskiy’nin açıklaması şöyle oldu:
“Bu Ruslar her kimse bırakın Rusya’ya gitsinler. O zaman anlayacaklar ve savaşın kendileriyle bir ilgisi olmadığını söyleyecekler. Yaşananlardan tüm halk sorumlu tutulamaz değil mi?”
Kremlin, Ukrayna savaşından dolayı Moskova’yı cezalandırmak için Zelenskiy’nin Batı ülkelerine ‘sınırlarını Rus ziyaretçilere kapatma’ çağrısını sert bir dille kınarken bu çağrıyı ‘mantıksız’ olarak nitelendirdi. Peskov, 9 Ağustos’ta şu açıklamada bulundu:
“Bu, mantıksız düşünce tüm sınırların ötesine geçiyor. Yalnızca olumsuz bir tepkiye neden olabilir. Rusları veya Rusya’yı tecrit etmeye yönelik herhangi bir girişimin başarı şansı yok.”
Estonya Başbakanı Kaja Kallas, Zelenskiy’nin çağrısının ardından, 9 Ağustos’ta, Avrupa ülkelerine Avrupa’ya seyahat etmek isteyen Ruslara turist vizesi vermekten kaçınma çağrısı yaptı. Kallas, Twitter üzerinden yaptığı açıklamada “Avrupa’ya gitmek bir ayrıcalıktır. Bir insan hakkı değil. Rusya’dan gelen turist sayısını azaltmanın zamanı geldi” ifadelerine yer verdi.
Eski Rusya Devlet Başkanı Dmitry Medvedev ise Kallas’a yanıt verdi ve kendisini ‘Nazi’ olarak nitelendirdi.



Moskova, Oreşnik füzelerinin aktif hizmete girdiğini duyurdu

Rusya Savunma Bakanlığı, Belarus'ta yeri açıklanmayan bir bölgede gerçekleştirilen eğitim tatbikatı sırasında Rus yapımı "Oreşnik" füze sistemini gösteren bir fotoğraf yayınladı (AP)
Rusya Savunma Bakanlığı, Belarus'ta yeri açıklanmayan bir bölgede gerçekleştirilen eğitim tatbikatı sırasında Rus yapımı "Oreşnik" füze sistemini gösteren bir fotoğraf yayınladı (AP)
TT

Moskova, Oreşnik füzelerinin aktif hizmete girdiğini duyurdu

Rusya Savunma Bakanlığı, Belarus'ta yeri açıklanmayan bir bölgede gerçekleştirilen eğitim tatbikatı sırasında Rus yapımı "Oreşnik" füze sistemini gösteren bir fotoğraf yayınladı (AP)
Rusya Savunma Bakanlığı, Belarus'ta yeri açıklanmayan bir bölgede gerçekleştirilen eğitim tatbikatı sırasında Rus yapımı "Oreşnik" füze sistemini gösteren bir fotoğraf yayınladı (AP)

Rusya Savunma Bakanlığı bugün yaptığı açıklamada, nükleer savaş başlığı taşıma kapasitesine sahip Oreşnik (Oreshnik) füze sisteminin aktif hizmete girdiğini duyurdu. Bu açıklama, Ukrayna'daki savaşı sona erdirmek için devam eden barış görüşmelerinde müzakerecilerin bir atılım sağlamaya yönelik çabalarının sürdüğü bir dönemde geldi.

Bakanlık, füzelerin konuşlandırıldığı komşu Belarus'ta bu olayı kutlamak için kısa bir tören düzenlendiğini duyurdu.

Bakanlık, konuşlandırılan füze sayısı veya diğer ayrıntıları açıklamadı.

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, bu ayın başlarında Oreşnik füze sisteminin bu ay muharebe hizmetine gireceğini söylemişti.

Binlerce kilometrelik menzil

Şarku'l Avsat'ın AFP'den aktardığına göre geçen aya kadar bu yeni silah bilinmiyordu ve Putin, bu nedenle 3 bin ila 5 bin 500 kilometre arasındaki hedeflere ulaşabilen "orta menzilli" bir balistik füze olarak tanımladı.

Cenevre'deki Birleşmiş Milletler Silahsızlanma Araştırma Enstitüsü'nde (UNIDIR) araştırmacı olan Pavel Podwig, Ostroznosti haber kuruluşuna verdiği demeçte, Oreşnik füzesinin neredeyse tüm Avrupa için de bir tehdit oluşturabileceğini söyledi.

2019 yılına kadar, Soğuk Savaş sırasında 1987'de imzalanan Orta Menzilli Nükleer Kuvvetler Anlaşması (INF Anlaşması) uyarınca, Rusya ve Amerika Birleşik Devletleri'nin bu tür füzeleri konuşlandırması yasaktı.

Ancak 2019'da ABD Başkanı Donald Trump, Moskova'yı anlaşmayı ihlal etmekle suçlayarak Washington'u anlaşmadan çekti ve böylece yeni bir silahlanma yarışının önünü açtı.

Devlet haber ajansı TASS'a göre, ilk başarılı testi 2012'de gerçekleştirilen RS-26 Roubej silah programı, dünyanın herhangi bir yerindeki herhangi bir hedefi vurabilmesi beklenen yeni nesil süpersonik Avangard sistemlerinin geliştirilmesiyle "eş zamanlı" olarak bu projeyi hayata geçirecek kaynakların bulunmaması nedeniyle 2018'de donduruldu.


Netanyahu’nun Somaliland hamlesi ‘Büyük İsrail’ tartışmalarını yeniden alevlendirdi

Arap Birliği Komsiyonu’nun daimi temsilciler düzeyinde yapılan toplantısından bir kare (Arap Birliği)
Arap Birliği Komsiyonu’nun daimi temsilciler düzeyinde yapılan toplantısından bir kare (Arap Birliği)
TT

Netanyahu’nun Somaliland hamlesi ‘Büyük İsrail’ tartışmalarını yeniden alevlendirdi

Arap Birliği Komsiyonu’nun daimi temsilciler düzeyinde yapılan toplantısından bir kare (Arap Birliği)
Arap Birliği Komsiyonu’nun daimi temsilciler düzeyinde yapılan toplantısından bir kare (Arap Birliği)

İsrail'in Somaliland'ı ‘bağımsız devlet’ olarak tanıma kararı, Filistinlilerin bu ayrılıkçı bölgeye yerleştirileceğine ve İsrail'in Kızıldeniz kıyılarını gören bölgede askeri üsler kuracağına dair endişeleri artırdı.

Somali Başbakanı Hamza Abdi Barre, ‘İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun Somaliland'daki planının Afrika Boynuzu'nda gerilimi tırmandıracağı’ uyarısında bulundu. Barre, bu hamlenin ‘Sudan, Somali ve diğer ülkeler dahil olmak üzere bölge için ciddi sonuçlar doğuracağını’ söyledi.

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, cuma günü, Somaliland'ı ‘bağımsız egemen bir devlet’ olarak tanıdığını duyurdu. Böylece Somali içindeki ‘ayrılıkçı bölge’ ilk kez tanındı. Somaliland Cumhurbaşkanı Abdurrahman Muhammed Abdullahi Arawa, bu hamleyi ‘tarihi bir an’ olarak nitelendirdi.

İsrail'in Somaliland’ı tanıma kararı, Arap, İslam ve Afrika ülkeleri tarafından kınandı. Arap ve İslam ülkeleri, Arap Birliği (AL), Körfez İşbirliği Konseyi (KİK) ve Afrika Birliği Komisyonu, İsrail'in bu adımını tamamen reddettiklerini belirten açıklamalar yayınladı. Somali Başbakanı Barre, İsrail’in tanıma kararını Gazze Şeridi'nden Filistinlilerin yerinden edilmesiyle ilişkilendirdi. Barre, pazar günü Al-Qahera News'e verdiği röportajda “Tüm işaretler Netanyahu'nun Gazzelileri Somaliland'a yerleştirmeyi planladığını teyit ediyor” dedi. Somalili yetkili, ‘ülkesinin bunu kabul etmeyeceğini’ vurgularken Filistin halkının kendi topraklarında yaşama ve kendi bağımsız devletine sahip olma hakkı olduğunu belirtti.

İsrail'in Somaliland’ı tanımasının Netanyahu’nun ‘Büyük İsrail’ adlı planının bir parçası olduğuna inanan Barre, İsrail'in, Somali'nin kuzeyindeki varlığının Kızıldeniz ve Babu’l-Mendeb Boğazı'nı kontrol etmesine ve bölgede askeri üsler kurmasına olanak sağlayacağını düşünerek, mevcut siyasi ve bölgesel koşulları istismar etmeye çalıştığını belirtti.

Somali hükümeti tarafından cuma günü yapılan açıklamada ‘Filistin işgalini ve Filistinlilerin zorla yerinden edilmesini kategorik olarak reddedildiği’ belirtilerek ‘Somali’nin Filistin halkının vatansız bırakılmasını asla kabul etmeyeceği’ vurgulandı.

Açıklamada ayrıca, Somali'yi vekalet savaşlarına sürükleyecek veya bölgesel ve uluslararası düşmanlıkları ülkeye taşıyacak herhangi bir yabancı askeri üs veya düzenlemenin kurulmasına izin verilmeyeceğinin altı çizildi.

dsgthy
İsrail'in hamlesinin ardından Cuma günü Somali hükümeti toplantısı (SONNA)

Somaliland bölgesinden araştırmacı ve siyasi analist Numan Hasan, ‘Somaliland hükümetinin Filistinlilerin kendi topraklarına yerleştirilmesini kabul etmeyeceğini’ düşünüyor. Somalilandlı yetkililer, bölgenin bağımsız bir devlet olarak tanınması için herhangi bir siyasi çözümü engelleyeceğini düşünen Hasan, Filistinlilerin yerinden edilmeyi reddettiklerini açıkça ifade ettiklerini ve halkın da aynı fikirde olduğunu belirtti.

Şarku’l Avsat’a konuşan Hasan, Somaliland hükümetinin, komşu ülkelere zarar vermemeleri koşuluyla, bölgede İsrail askeri üslerinin kurulmasına itiraz etmeyeceğini düşündüğünü, özellikle Arap ve İslam dünyasının İsrail'in tanınmasını reddetmesi gibi son gelişmeler çerçevesinde bölgenin herhangi bir dış müdahaleye hazırlıklı olması gerektiğini söyledi.

Numan Hasan'a göre bağımsızlığın tanınması Somaliland hükümetinin birincil hedefi olmaya devam ediyor. Hasan, Bu adımın başka hiçbir ülkenin çıkarlarına zarar vermeyeceğini düşündüğünü belirtti.

Öte yandan Somalili siyasi analist Hasan Muhammed Hac, İsrail'in tanınmasının, kalkınma veya güvenlik bölgeleri ve egemen tesislerin kurulması bahanesiyle yerel halkın veya Filistinlilerin bölgeye yerleştirilmesine kapı açarak, bölgenin demografik yapısı üzerindeki etkisine ilişkin endişeleri artırdığını değerlendiriyor.

Şarku’l Avsat’a konuşan Hac, bu tanıma kararının Kızıldeniz kıyısında ve Babu’l-Mendeb bölgesinde İsrail’in askeri üsleri veya istihbarat tesislerinin kurulmasına kapı açacağına dair endişelerin arttığını belirtti.

Bunun, bölgeyi uluslararası çatışmaların merkezine yerleştireceğini ve Somali'nin iç meselesinden bölgesel ve uluslararası rekabetin sahnesine dönüştüreceğini söyleyen Hac, bu senaryoların (yerinden edilme ve militarizasyon) risklerinin daha geniş bölgeye ve Afrika'ya yayılacağını, kabile gerilimlerini körükleyeceğini ve kapsamlı siyasi çözümlerin şansını zayıflatacağını kaydetti.

Mısır Dışişleri Konseyi üyesi ve Yüksek ve Stratejik Araştırmalar Askeri Akademisi danışmanı Tümgeneral Adil el-Umde, Somali'de yaşananların, ayrılmayı teşvik eden hareketler arasında olumsuz algıları güçlendirerek Afrika devletleri arasındaki parçalanma ve bölünmeyi daha da şiddetlendirdiğini düşünüyor. Somaliland'ın bölünmesinin bölgesel ve uluslararası istikrarı etkileyeceğini, çünkü bu bölgenin dünyadaki çoğu ülkenin stratejik çıkarlarıyla bağlantılı olduğunu söyledi. Umde, Şarku’l Avsat’a yaptığı değerlendirmede, İsrail'in Somaliland'ı tanımasını, uluslararası toplumun dikkatini Gazze Şeridi'nde yaşananlardan başka yöne çekmek için bölgede yeni bir çatışma cephesi açmak amacıyla kullanmak istediği yorumunda bulundu. Umde, Somali'nin birliğini ve egemenliğini korumak, Kızıldeniz bölgesinde Arap ülkelerinin ve Mısır’ın ulusal güvenliğini korumak için gerekli olduğunu söyledi.

Somali Başbakanı Barre'ye göre ülkesi, İsrail'in hamlelerine karşı egemenliği için bölgesel ve küresel destek bekliyor. Barre, yaptığı açıklamalarda, ülkesinin Netanyahu'nun kararına karşı diplomatik kanalları bir seçenek olarak kullandığını ve ayrıca ülkesinin birliğini savunmak için yasal önlemler aldığını açıkladı. Barre, Somaliland Anayasası’nın bu tür bir eylemde bulunmasına izin vermediğini belirtti.

Somaliland, 1991 yılından bu yana Somali Federal Cumhuriyeti'nden tek taraflı olarak ayrıldığını ilan etti, ancak şimdiye kadar uluslararası taraflarca tanınmadı.


Riyal'in değer kaybı Tahran çarşısında protestolara yol açtı

Tahran'da ekonomik koşulları protesto ederek sokaklara çıkan göstericileri dağıtmak için çevik kuvvet polisi göz yaşartıcı gaz kullandı (EPA)
Tahran'da ekonomik koşulları protesto ederek sokaklara çıkan göstericileri dağıtmak için çevik kuvvet polisi göz yaşartıcı gaz kullandı (EPA)
TT

Riyal'in değer kaybı Tahran çarşısında protestolara yol açtı

Tahran'da ekonomik koşulları protesto ederek sokaklara çıkan göstericileri dağıtmak için çevik kuvvet polisi göz yaşartıcı gaz kullandı (EPA)
Tahran'da ekonomik koşulları protesto ederek sokaklara çıkan göstericileri dağıtmak için çevik kuvvet polisi göz yaşartıcı gaz kullandı (EPA)

İran'ın başkenti Tahran'da, İran riyali'nin dolara karşı tarihi değer kaybını protesto eden tüccarlar ve dükkan sahipleri önderliğinde dün ikinci gün üst üste gösteriler düzenlendi.

Sosyal medyada dolaşan videolarda, Tahran çarşısının çeşitli yerlerinde toplanan kalabalıklar görülüyor. Polis, rejim karşıtı sloganlar atan protestocuları dağıtmak için göz yaşartıcı gaz kullandı.

Protestolar, riyal'in serbest piyasada dolar karşısında yaklaşık 1,39 milyon riyal seviyesine gerilemesinin ardından geldi; riyal bir önceki gün yaklaşık 1,42 milyon riyal seviyesine düşmüş, ardından hafif bir toparlanma göstermişti.

Yargı başkanı Gulam Hüseyin Muhsini Ejei, "döviz piyasası tekelcilerini" uyararak, onlarla "kararlı ve yasal bir şekilde" mücadele edileceğini vurguladı.

Resmi raporlarda, Merkez Bankası Başkanı Muhammed Rıza Farzin'in istifa ettiği ve eski Ekonomi Bakanı Abdulnasır Hemmati'nin yeni Merkez Bankası Başkanı olarak atandığı belirtildi.