Moskova, Donbass’taki hamlelerine hız verdi

Zelenskiy’den Batı’ya sınırlarını Ruslara kapatma çağrısı.

Donetsk’in Kramatorsk bölgesinde gıda yardımları sürüyor. (AP)
Donetsk’in Kramatorsk bölgesinde gıda yardımları sürüyor. (AP)
TT

Moskova, Donbass’taki hamlelerine hız verdi

Donetsk’in Kramatorsk bölgesinde gıda yardımları sürüyor. (AP)
Donetsk’in Kramatorsk bölgesinde gıda yardımları sürüyor. (AP)

Rusya, kara kuvvetleri, hava saldırıları ve topçu atışlarıyla Ukrayna’ya yönelik saldırılarına hız verirken ülkenin doğusundaki kontrolünü tamamlamak için acımasız eylemler gerçekleştiriyor. Kiev ise güçlerinin kuvvetli bir şekilde direndiğini ve mevzilerine halen kararlı bir şekilde kruduklarını açıkladı.
Ülkenin doğusundaki Donetsk şehri yakınlarındaki cephe hattı kasabalarında 9 Ağustos’ta ü şiddetli çatışmaların yaşandığı bildirildi. Ukraynalı yetkililer, Rus güçlerin Donbass sanayi bölgesini ele geçirmeye çalışırken saldırılar düzenlediğini aktardı. Donbass’ı oluşturan iki bölgeden biri olan Donetsk Valisi Pavlo Kyrylenko, Ukrayna televizyonuna yaptığı açıklamada şunları söyledi:
“Bölgede durum gergin ve ön cephede bombardıman devam ediyor. Düşman hava saldırılarını yoğunlaştırdı ancak başarıya ulaşmadı. Donetsk bölgesi kararlı.”
Ukrayna ordusu da Bahmut ve Avdiyivka şehirlerine yönelik kara saldırılarını püskürttüğünü ve Bahmut yakınlarındakiler de dahil olmak üzere Rus keşif birimlerini etkisiz hale getirdiğini duyurdu.
Ancak Rusya, farklı bir hikâye anlatıyor. Çeçen lider Ramazan Kadirov, güçlerinin doğudaki Soledar kasabasının eteklerindeki bir fabrikanın kontrolünü Moskova için ele geçirdiğini duyurdu. Diğer Rus destekli güçler, yoğun bir takviye sağlanmış Pisky köyünü ‘temizleme’ sürecinde olduklarını bildirirken Rus medya organları da Wagner Grubu’na bağlı bir grup paralı askerin, Bahmut şehri yakınlarına konuşlandığını aktardı. Pisky gibi Rusya’nın hedef aldığı bölgelerden bazıları, Ukrayna kuvvetlerinin uzun süredir konuşlandığı tüneller ve hendeklerle birleşen ve yoğun bir şekilde güçlendirilmiş alanlar olarak biliniyor. Her iki tarafın da savaş alanındaki hikayelerinin gerçekliğini doğrulamanın mümkün olmadığı belirtiliyor..
Ukrayna’ya yardım eden İngiliz askeri istihbaratı, Rusya’nın Bahmut şehrine girişinin son 30 gün içinde Donbass’taki en başarılı operasyon olduğunu söyledi. Ancak sadece 10 kilometre kadar ilerleyebildiğini beliren istihbarat, aynı dönemde diğer bölgelerdeki Rus kuvvetlerinin de sadece üç kilometre ilerlediğini açıkladı. Rusya, ‘özel askeri operasyonu’ kapsamında Kremlin’e sadık ayrılıkçı güçler adına Donbass’ı tamamen ele geçirmeyi planladığını bildirdi. Ayrıca Güney Ukrayna’nın bölgelerinde Rusya tarafından atanan yetkililer, Rusya’ya ilhak konusunda referandumlara devam etmeyi planladıklarını açıkladı.

HIMARS füze deposu imha edildi
Diğer yandan Rusya Savunma Bakanlığı, Rus kuvvetleri tarafından Ukrayna’nın merkezindeki Uman kenti yakınlarında ABD yapımı HIMARS füzelerinin ve M777 obüslerinin depolandığı bir yerleşkenin imha edildiğini duyurdu. Bakanlığın açıklamasına göre deniz üzerinden fırlatılan uzun menzilli füzeler, Uman kentinde bulunan depoyu hedef alarak, 300’den fazla HIMARS füzesinin yanı sıra büyük miktarda ABD yapımı mühimmatı imha etti. Bakanlık, son 24 saatteki askeri operasyona ilişkin olarak Rus kuvvetlerin bir gün içerisinde Ukrayna kuvvetleri komutanlığına ait iki mevziyi, Lugansk’ta bir mühimmat deposunu ve Herson ve Mıkolayiv bölgelerinde iki depoyu imha ettiğini bildirdi. Aynı şekilde hava savunma birimlerinin Ukrayna’ya ait MiG uçağını ve üç insansız hava aracını düşürdüğü kaydedildi.
Rusya’nın eski imparatorlukların tarzında savaştığını belirten Ukrayna, Rusya’nın tedarik hatlarını ve lojistiğini baltalamak için Batı tarafından sağlanan gelişmiş füze ve topçu sistemlerine güveniyor.

‘Tüm Ruslara yasak getirilmesi’ çağrısı
Son haftalarda toprakları geri alma konusunda kısıtlı bir ilerleme kaydeden Kiev, istihbarat, eğitim ve lojistik konularında da Batı’dan yardım alıyor. Kiev, Güney Ukrayna’da Moskova güçlerini kovmak için daha geniş bir karşı saldırı başlatmayı umut ediyor.
Yapılan değerlendirmelere göre söz konusu tehlikeden çekinen Rusya, güneye takviyede bulunmak için harekete geçti ve İngiltere’ye göre bu hafta başlarında savunmasını güçlendirmeye odaklandı. Her iki taraf da ölü veya yaralı sayısını açıklamadı ağır kayıplar verildiğine inanılıyor.
Ukrayna Devlet Başkanı Vlademir Zelenskiy, Washington Post gazetesine verdiği bir röportajda Batı’nın 24 Şubat’tan bu yana Rusya’dan kaçanlar da dahil olmak üzere tüm Ruslara genel bir yasak getirmesini istediğini söyledi. Zelenskiy’nin açıklaması şöyle oldu:
“Bu Ruslar her kimse bırakın Rusya’ya gitsinler. O zaman anlayacaklar ve savaşın kendileriyle bir ilgisi olmadığını söyleyecekler. Yaşananlardan tüm halk sorumlu tutulamaz değil mi?”
Kremlin, Ukrayna savaşından dolayı Moskova’yı cezalandırmak için Zelenskiy’nin Batı ülkelerine ‘sınırlarını Rus ziyaretçilere kapatma’ çağrısını sert bir dille kınarken bu çağrıyı ‘mantıksız’ olarak nitelendirdi. Peskov, 9 Ağustos’ta şu açıklamada bulundu:
“Bu, mantıksız düşünce tüm sınırların ötesine geçiyor. Yalnızca olumsuz bir tepkiye neden olabilir. Rusları veya Rusya’yı tecrit etmeye yönelik herhangi bir girişimin başarı şansı yok.”
Estonya Başbakanı Kaja Kallas, Zelenskiy’nin çağrısının ardından, 9 Ağustos’ta, Avrupa ülkelerine Avrupa’ya seyahat etmek isteyen Ruslara turist vizesi vermekten kaçınma çağrısı yaptı. Kallas, Twitter üzerinden yaptığı açıklamada “Avrupa’ya gitmek bir ayrıcalıktır. Bir insan hakkı değil. Rusya’dan gelen turist sayısını azaltmanın zamanı geldi” ifadelerine yer verdi.
Eski Rusya Devlet Başkanı Dmitry Medvedev ise Kallas’a yanıt verdi ve kendisini ‘Nazi’ olarak nitelendirdi.



İsrail, Lübnan'ın diplomatik girişimlerine hava saldırılarıyla karşılık verdi

Lübnanlılar, dün Güney Lübnan'daki Cba köyünü hedef alan İsrail hava saldırısının ardından hayatta kalanları arama çalışmalarını izliyor (AFP)
Lübnanlılar, dün Güney Lübnan'daki Cba köyünü hedef alan İsrail hava saldırısının ardından hayatta kalanları arama çalışmalarını izliyor (AFP)
TT

İsrail, Lübnan'ın diplomatik girişimlerine hava saldırılarıyla karşılık verdi

Lübnanlılar, dün Güney Lübnan'daki Cba köyünü hedef alan İsrail hava saldırısının ardından hayatta kalanları arama çalışmalarını izliyor (AFP)
Lübnanlılar, dün Güney Lübnan'daki Cba köyünü hedef alan İsrail hava saldırısının ardından hayatta kalanları arama çalışmalarını izliyor (AFP)

İsrail dün, Lübnan ile sivil müzakerelerin sonucunda oluşan "olumlu atmosfer" hakkındaki yetkililerinin çelişkili pozisyonlarını çözüme kavuşturdu ve bunlarla askeri yoldan ayrı olarak ilgileneceğinin açık bir işaretini verdi. Ateşkes izleme komitesi toplantısından 24 saatten kısa bir süre sonra, Güney Lübnan'da dört evi hedef alan, bunlardan birinde Litani Nehri'nin kuzeyindeki bir eve yönelik saldırılar düzenledi.

İsrail'in bu gerilimi artırışı, Lübnan medyasının sızdırdığı bilgilere bir yanıt gibi görünüyor. Buna göre, İsrail ile müzakere heyetinin başkanı olan Büyükelçi Simon Karam'ın görevi, düşmanlıkların sona erdirilmesi, esirlerin iadesi, işgal altındaki topraklardan çekilme ve sadece Mavi Hat üzerindeki noktaların düzeltilmesi konularını görüşmekti. Yerel el Cedid kanalı ise Cumhurbaşkanı Joseph Avn'ın "Lübnan'ın normalleşmeye girmediğini ve bir barış anlaşması imzalamadığını vurguladığını" bildirdi.

Cumhurbaşkanı Avn, dün geceki hükümet toplantısında yaptığı konuşmada, "İlk oturumun çok verimli olmayacağı açık, ancak bu ayın 19'unda başlayacak olan sonraki oturumların önünü açtı" dedi ve "savaş dili yerine müzakere dilinin hakim olması gerektiğini" vurguladı.


İsrail, Gazze'deki son rehinenin kalıntılarının iadesini görüşmek üzere Kahire'ye heyet gönderdi

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu (Reuters)
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu (Reuters)
TT

İsrail, Gazze'deki son rehinenin kalıntılarının iadesini görüşmek üzere Kahire'ye heyet gönderdi

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu (Reuters)
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu (Reuters)

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun ofisi yaptığı açıklamada, askeri ve güvenlik servislerinden temsilcilerin de aralarında bulunduğu bir heyetin, Gazze Şeridi'nde tutulan son İsrailli rehinenin naaşının iadesini görüşmek üzere dün Mısır'ı ziyaret ettiğini duyurdu.

Ofis tarafından yapılan açıklamada, "Başbakan'ın talimatları doğrultusunda bir heyet Kahire'ye gitti... ve son rehine Ran Gvili'nin derhal iadesini sağlamak amacıyla arabulucularla görüşmelerde bulundu." ifadeleri yer aldı. Açıklamada, "Görüşme sonucunda, çabaların derhal yoğunlaştırılması konusunda mutabakata varıldı" ifadeleri kullanıldı.

frgt
Hamas'ın askeri kanadı Kassam Tugayları'na bağlı savaşçılar, Kızılhaç çalışanlarıyla birlikte, 1 Aralık 2025'te Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Cibaliye mülteci kampının enkazı arasında İsrailli rehinelerin cesetlerini ararken nöbet tutuyor (EPA)

Ateşkes anlaşmasının 10 Ekim'de yürürlüğe girmesinden bu yana İsrail, Filistinli grupların teslimi geciktirdiği yönündeki suçlamalarına rağmen, 20 canlı rehineyi ve Gvili'ninki hariç tüm cesetleri aldı. Hamas, savaştan kalan devasa moloz yığınları nedeniyle cesetlerin kurtarılma sürecinin yavaş ilerlediğini savunuyor.


El Kaide Batı Afrika'daki nüfuzunu nasıl genişletti?

Nijer'de El Kaide ile bağlantılı silahlı bir grubun üyeleri (Arşiv – Şarku’l Avsat)
Nijer'de El Kaide ile bağlantılı silahlı bir grubun üyeleri (Arşiv – Şarku’l Avsat)
TT

El Kaide Batı Afrika'daki nüfuzunu nasıl genişletti?

Nijer'de El Kaide ile bağlantılı silahlı bir grubun üyeleri (Arşiv – Şarku’l Avsat)
Nijer'de El Kaide ile bağlantılı silahlı bir grubun üyeleri (Arşiv – Şarku’l Avsat)

El Kaide, geçen ay Sahel ve Batı Afrika ülkelerinde 70’i aşkın saldırı gerçekleştirdiğini ve bu saldırılarda 139’dan fazla kişinin hayatını kaybettiğini açıkladı. Bölge, son yirmi yılın en kötü güvenlik tablosuyla karşı karşıya bulunuyor.

Örgüte bağlı Cemaat Nusret el-İslam vel-Müslimin (CNIM), Mali, Nijer, Burkina Faso ve Benin’in yanı sıra, kasım ayında ilk kez saldırı düzenlediğini öne sürdüğü Nijerya’daki eylemlere ilişkin bir rapor yayımladı.

Grup, operasyonları sonucunda yaklaşık 40 askerî aracın ve 100’den fazla motosikletin imha edildiğini iddia etti.

dfrgt
El Kaide'nin Gao kenti yakınlarında imha ettiğini iddia ettiği Mali ordusuna ait bir araç (Sosyal medya)

Operasyonların niteliğine ilişkin açıklamada, örgüt 62’den fazla baskın, 27 el yapımı patlayıcı (EYP) saldırısı gerçekleştirdiğini, altıdan fazla pusu kurduğunu, iki topçu bombardımanı düzenlediğini ve 180’den fazla orta sınıf silah ele geçirdiğini iddia etti. Ayrıca yedi askeri esir aldığını öne sürdü, ancak bu askerlerin hangi ülkelere mensup olduğunu belirtmedi.

Bu rakamları bağımsız kaynaklardan doğrulamak mümkün değil; bölgede bağımsız teyit mekanizmaları bulunmuyor.

Nüfuz alanı genişliyor

Söz konusu bilanço hakkında değerlendirmede bulunan Sahel-Sahra bölgesi ve silahlı örgütler üzerine araştırmalar yapan uzman Muhammed Eyyub, saldırıların çoğunun Masina Kurtuluş Cephesi tarafından gerçekleştirildiğini ifade etti. Eyyub, 2015’te Amadou Koufa tarafından kurulan bu cephenin, CNIM çatısındaki ‘en etkili güç’ olduğunu, bölgedeki örgüt militanlarının büyük bölümünün de bu cepheden geldiğini söyledi.

sfrgt
Güvenlik güçleri, El Kaide tarafından uygulanan boğucu kuşatma sırasında Mali'nin başkenti Bamako'daki varlığını güçlendiriyor. (AFP)

Eyyub, Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada, Sahel ve Batı Afrika’da faaliyet gösteren El Kaide bağlantılı unsurların sayısının 18 bini aştığını söyledi. Araştırmacı, bu bilgiyi CNIM içinde yer aldığını belirttiği ‘güvenilir bir kaynağın’ verilerine dayandırdı. Eyyub, bu artışın örgütün bölgedeki operasyonlarını son aylara kıyasla yüzde 21 oranında yükselttiğini ifade etti.

Uzman, saldırıların artmasının nedenleri arasında Mali’nin başkenti Bamako’nun kuşatma altında olmasını ve burada yakıt tanklarını hedef alan saldırıları gösterdi. Ayrıca ilk kez saldırı düzenlenen Kuzey Nijerya gibi yeni bölgelerin de çatışma alanına dahil olmasının etkili olduğunu belirtti. Buna rağmen Eyyub, operasyonların sayısının yüksek olmasına karşın toplam etkinin ‘önceki aylara göre oldukça zayıf’ kaldığını vurguladı.

frgt
El Kaide militanları Mali ile Senegal'i birbirine bağlayan bir yolda yakıt tanklarını ateşe verdi. (Yerel medya)

Araştırmacı Eyyub, El Kaide’nin bölgedeki yayılmasının temel nedeninin Masina Kurtuluş Cephesi ve ona bağlı taburların artan nüfuzu olduğunu söyledi. Bu duruma örnek olarak, Nijer’de faaliyet gösteren Hanife Taburu’nu gösterdi. Eyyub, söz konusu birimin geçmişte küçük ve sıradan bir tabur olduğunu, ancak bugün ‘Nijer-Burkina Faso sınırına hâkim olan güçlü bir yapı’ haline geldiğini belirtti. Araştırmacıya göre bu tabura bağlı Müslim Taburu ise Burkina Faso’nun doğusunda faaliyet yürütüyor ve Benin’in kuzeyinde saldırılar düzenliyor.

Eyyub, Masina Kurtuluş Cephesi’ne bağlı taburların etkisinin Burkina Faso’da genişleyerek Fildişi Sahili sınırına, Mali’de ise Moritanya ve Senegal sınırlarına kadar ulaştığını ifade etti.

dfrgt
Mali ordusuna bağlı askerler, bir ormanda El Kaide militanlarını yakalamak için düzenlenen operasyon sırasında (Yerel medya)

Eyyub, tüm bu genişlemeye rağmen örgütün duyurduğu bilançonun ‘son derece sıradan’ olduğunu söyledi. Uzman, bunun hem operasyonların toplam etkisi hem de Nijer, Mali ve Burkina Faso ordularının karargâhlarından ele geçirilen silah ve teçhizat miktarı açısından geçerli olduğunu belirtti.

Sızma operasyonları

Eyyub’a göre örgütün raporunda dikkat çeken bir diğer nokta ise ‘sızma’ olarak adlandırılan operasyonların bulunmaması. Uzman, örgütün bu tür operasyonları, bir komando timinin çıkış planı olmaksızın kritik bir noktaya saldırması şeklinde tanımladığını belirtti. Eyyub, örnek olarak Eylül 2024’te Bamako Havalimanı’nı hedef alan saldırıyı hatırlattı ve bunun raporda yer almamasının ‘dikkat çekici bir eksiklik’ olduğunu ifade etti.

sdfr
El Kaide'nin 2025 yılının Ekim ayında Mali'nin kuzeyindeki Gao kentinde düzenlediği saldırıda imha ettiğini söylediği askeri aracın kalıntıları (Sosyal medya)

Eyyub, sızma operasyonlarının intihar eylemlerine yakın bir tür olduğunu ve El Kaide literatüründe ‘zorunlu silah’ olarak adlandırıldığını belirtti. Uzman, örgütün son dönemde bu tür saldırılara başvurmamasının, ‘bölge üzerindeki kontrolünün güçlendiği’ anlamına geldiğini söyledi. Eyyub’a göre, örgüt artık ikmal yollarını kontrol ettiği için böyle operasyonlara ihtiyaç duymuyor.

Eyyub, “Bu kontrol, El Kaide’nin sızma ve intihar saldırılarını terk ederek kuşatma, baskın ve motosikletli saldırılarla yetinmesine yol açtı” dedi.

Medya kaosu

Araştırmacı ayrıca CNIM bünyesinde şu anda bir tür ‘medya kaosu’ bulunduğunu dile getirdi. Eyyub, örgütün medya kolları arasında belirgin bir ‘eşgüdüm eksikliği’ olduğunu ifade etti.

Uzman, örgütün geçmişte tamamen ‘el-Endülüs Medya Merkezi’ üzerinden açıklamalarını yayımladığını ve propagandasını yürüttüğünü, ancak daha sonra Batı Afrika ve Sahel’de aynı rolü üstlenen ez-Zelaka Medya Merkezi’nin ortaya çıktığını söyledi.

sdfrg
El Kaide Sözcüsü’nün Bamako kuşatmasını duyuran video kaydından alınan ekran görüntüsü (Yerel medya)

Eyyub, örgütün medya yapısındaki karmaşanın bir başka göstergesinin de el-Fetih adlı yeni bir kanalın ortaya çıkması olduğunu belirtti. Bu kanalın örgütün haberlerini ve operasyon görüntülerini yayımladığını, buna ek olarak sahadaki militanların da cep telefonlarıyla çektikleri görüntüleri doğrudan sosyal medya platformlarında paylaşmaya başladığını söyledi.

Uzman, bu durumun örgüt içinde rahatsızlık yarattığını aktararak, örgütün kadısı ve resmi sözcüsü Mahmud Bari’nin militanlara ‘video paylaşımını azaltmaları’ çağrısı yaptığını ifade etti. Eyyub, bu gelişmenin ‘CNIM içinde ciddi bir medya karmaşası yaşandığını ve yapının artık El Kaide’nin geleneksel merkezî kontrolünün dışında hareket ettiğini’ gösterdiğini söyledi.