İsrail ordusu İslami Cihad komutanına suikastın detaylarını ‘sızdırdı’

Filistin İslami Cihad komutanı Caberi’nin 170 saniye süren ‘komplike’ suikastına dair İsrail tarafından detaylar bazına sızdırıldı

İsrail'in Cuma günü Gazze'ye düzenlediği hava saldırısı sonrası bir binadan dumanlar yükseldi (EPA)
İsrail'in Cuma günü Gazze'ye düzenlediği hava saldırısı sonrası bir binadan dumanlar yükseldi (EPA)
TT

İsrail ordusu İslami Cihad komutanına suikastın detaylarını ‘sızdırdı’

İsrail'in Cuma günü Gazze'ye düzenlediği hava saldırısı sonrası bir binadan dumanlar yükseldi (EPA)
İsrail'in Cuma günü Gazze'ye düzenlediği hava saldırısı sonrası bir binadan dumanlar yükseldi (EPA)

Üst düzey İsrail askeri kaynakları, İslami Cihad’a bağlı Kudüs Seriyyeleri’nin Gazze Şeridi'nin kuzey bölgesi lideri Teysir el-Caberi’nin suikastı süreci hakkında basına bilgi sızdırdı.
İsrail'in geçtiğimiz Cuma günü Gazze Şeridi'ne yönelik saldırısının başlangıcında düzenlenen suikast kapsamında hedef alınan daire ve içindekileri vurmak için akıllı bombalar dahil olmak üzere iki yeni silah kullanımına değinildi.
Kaynaklar, Caberi’nin söz konusu dairede bulunduğuna dair doğru istihbarat bilgisinin Perşembe akşamı saat sekizde ulaştığını, haberin doğrulanması üzerine tasfiye hazırlıklarına başlandığını aktardı. Kendisinin günlerdir Gazze’de bulunan 14 katlı 28 daireli bir apartmanın altıncı katında bulunduğu üzerine duruldu. Binanın ve dairelerin haritasını çıkaran İsrail istihbaratı, suikast planını yüzey kalınlığı, betondaki demir miktarı, inşaatta kullanılan taşların kalitesi gibi veriler üzerine kurdu. 
Kaynaklara göre Caberi’nin beraberindeki bir yardımcısı ile birlikte dairede bulunduğu doğrulandı. Bunun üzerine kaynakların bildirdiğine göre ‘bina sakinlerine çok az zarar vereceği öngörülen’ yeni tip silahların kullanılmasına karar verildi. Yetkililerden biri şu açıklamalarda bulundu:
“Genellikle, sivilleri binayı birkaç dakika önceden terk etmeleri konusunda uyarmak için bir taktik kullanırız. Ancak bu durumda operasyonun açığa çıkmaması ve hedefin kaçmaması için uyarı verilmedi. Bir savaş uçağı, kaygan teknolojik özelliği bulunan bir ton ağırlığında patlayıcı taşıyan, düz bir çizgi üzerinde değil, Hava Kuvvetleri Tasfiye Birimi tarafından belirlenen açılar üzerinde seyreden ağır füze gönderdi. Bu füze, Caberi’nin bulunduğu dairenin bir üstündeki yedinci katta yer alan daireye gönderildi. Böylece tavanın Caberi’nin dairesinin üzerine çökertilmesi hedeflendi. Aynı zamanda Caberi’yi ve beraberindekileri hedef alacak beş adet akıllı bomba fırlatıldı. Kendisi böylece tasfiye edildi. Beraberinde binanın 15 sakini yaralandı. Suikast 170 saniye sürdü.”
İsrail askeri operasyonlarında aynı zamanda piyasaya yeni çıkacak silahlar test edilmiş oluyor. 2021'de İsrail'in silah ve güvenlik uzmanlığı satışından elde ettiği gelir, 2020'ye göre yüzde 18, 2019’a göre yüzde 30 oranında bir artışla 11,3 milyar dolara ulaştı. 
Diğer yandan Dışişleri Bakanı Yair Lapid ve Savunma Bakanı Benny Gantz, Filistin İslami Cihad Hareketi ile yapılan ateşkes anlaşmasının, İsrail'i tehdit eden liderlerinin suikasta uğramayacağını garanti etmediğini belirtti. Gantz, Filistin İslami Cihad Genel Sekreteri Ziyad en-Nehhale’nin suikasta uğrama olasılığına açıkça değindi. Bu konuda İbrani medyasına röportajlar veren Gantz, İsrail'in Mısır himayesinde varılan ateşkes anlaşmaları çerçevesinde iki tutuklu Bessam es-Saadi ve Halil Avavide’yi serbest bırakma taahhüdünde bulunmadığını açıkça belirtti. Cihad liderlerinin bu kişilerin serbest bırakılmalarının ateşkes şartlarından olduğuna dair açıklamaları ve bu konuda Mısır tarafından yapılan açıklamalara ilişkin cevabında ise “İsrail hükümeti bu konuda Mısır tarafıyla görüşmelere devam edecek” ifadelerini kullandı. Mısır tarafıyla diyaloğun devam ettiğini, bu dosyanın çözülme olasılığını incelemek için hareket etmek istediklerini de sözlerine ekledi. Saadi’yi tutuklama kararının isabetli olduğunu, ‘teröristleri’ serbest bırakma vaadinden haberi olmadığını belirten Gantz, “Serbest bırakılmayacaklarına dair bir vaat vermek istemiyorum. İnsanları sırf bunun için hapiste tutmuyoruz. Hamas'ın elindeki İsrailli mahkumların geri dönüşü çok önemli bir konu, uzun vadeli bir vizyon için çözümün bir parçası olmalı” vurgusunda bulundu.



Gazze’de ateşkes görüşmeleri ne durumda?

İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda hayatını kaybedenlerin sayısı 58 bine yaklaştı (Reuters)
İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda hayatını kaybedenlerin sayısı 58 bine yaklaştı (Reuters)
TT

Gazze’de ateşkes görüşmeleri ne durumda?

İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda hayatını kaybedenlerin sayısı 58 bine yaklaştı (Reuters)
İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda hayatını kaybedenlerin sayısı 58 bine yaklaştı (Reuters)

Filistinli yetkililere göre Gazze'de ateşkes görüşmeleri çıkmaza girdi. 

Kimliğinin açıklanmaması şartıyla BBC'ye konuşan kaynaklar, Tel Aviv yönetiminin Katar'ın başkenti Doha'daki müzakerelere, ihtilaflı konularda karar vermeye yanaşmayan bir heyet gönderdiğini savunuyor. 

Ayrıca yetkililer, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun ABD ziyaretiyle "zaman kazanmaya" çalıştığını ve süreci tıkadığını ileri sürüyor. 

Netanyahu, 7-10 Temmuz'da gerçekleştirdiği ziyarette ABD Başkanı Donald Trump'la bir araya gelmişti. Ancak beklenen 60 günlük ateşkesin sağlandığına dair bir açıklama yapılmamıştı.

Filistinli yetkililer, İsrail ordusunun Gazze'den çekilmesi ve bölgeye yardım girişleri gibi konularda uzlaşma sağlanamadığını belirtiyor. 

BBC, özellikle İsrail'in Gazze Şeridi'nin güneyindeki Refah ve Han Yunus kentlerini ayıran Morag Koridoru'nda işgali sürdürme ısrarının henüz aşılamadığını aktarıyor. İsrail ordusunun Gazze'nin 1 ila 1,5 kilometre içine giren bir alandaki "tampon bölgeleri" bırakmak istemediği ifade ediliyor.

Diğer yandan Hamas'ın tampon bölgelere ait haritaları istediği ve sözkonusu alanın söylenenden çok daha büyük olduğunun ortaya çıktığı aktarılıyor. Buna göre İsrail ordusu, bazı noktalarda Gazze'nin 3 kilometre kadar içine giren tampon bölgeler inşa etmeyi planlıyor. 

Filistinli örgütün ilk etapta bu konuda taviz vermeyi düşündüğü fakat haritaları görünce bundan vazgeçtiği ifade ediliyor. Tel Aviv yönetiminin, Gazze'nin Mısır sınırındaki Refah kentinin tamamında işgalini sürdürmeyi planladığı aktarılıyor.

Kaynaklardan biri, Netanyahu yönetiminin tutumuna dair şunları söylüyor: 

Bu görüşmeleri hiçbir zaman ciddiye almadılar. Bunları zaman kazanmak ve sahte bir ilerleme görüntüsü vermek için kullandılar.

Diğer yandan New York Times'ın (NYT) analizinde, Netanyahu'nun Gazze savaşını iktidarını sürdürmek için kullandığına dikkat çekiliyor. 

Netanyahu'nun, savaşın sürmesini isteyen Maliye Bakanı Bezalel Smotrich ve Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir gibi radikal sağcı koalisyon ortaklarını memnun etmek için ateşkese yanaşmadığı ifade ediliyor. 

Analizde, Netanyahu'nun Nisan 2024'te ateşkes yapmayı düşündüğü fakat yine aynı baskılar nedeniyle geri adım attığı belirtiliyor. Bazı Amerikalı yetkililerin, Netanyahu'yla İsrail halkının yüzde 50'sinin savaş yerine rehine takası anlaşmasını istediğine dair anket sonuçları paylaştığı, İsrail liderininse şöyle yanıt verdiği aktarılıyor: 

Evet ama bu yüzde 50'lik kesim benim seçmenlerimden oluşmuyor.

Başbakanın yargı reformu paketinin 2023'te büyük protestolara yol açtığı, hatta yedek askerlerin greve gittiği anımsatılıyor. Bunlara ek olarak Netanyahu hakkında yolsuzluk ve rüşvet suçlamalarıyla açılan davaların sürdüğü hatırlatılıyor. 

Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM) de Gazze'de işlenen "savaş suçları ve insanlığa karşı suçlar" nedeniyle Netanyahu ve eski Savunma Bakanı Yoav Gallant hakkında Kasım 2024'te tutuklama emri çıkarmıştı. 

Analizde, Netanyahu'nun Gazze savaşını uzatarak bu davalardan kendini korumaya çalıştığı belirtiliyor. "İsrail hiç olmadığı kadar güvensiz bir konumda" denen analizde, başbakanın hamlelerinin ülke tarihinin en karanlık sayfalarından birini oluşturduğu ifade ediliyor: 

Netanyahu, 21. yüzyılın felaketlerinden birinin mimarı ve bu felaket, İsrail'in adını muhtemelen onlarca yıl lekeleyecek.

Independent Türkçe, BBC, Times of Israel, New York Times