Dinozorlar devasa gövdelerini nasıl taşıyordu?

Bilim insanları, dinozorların devasa ağırlıklarını taşımalarını sağlayan gizli yastığı keşfetti

Bir sauropod dinozorunun antik 3D yapısı (Araştırmacı Andreas Ganel) - Topuktaki yumuşak doku, bir sauropodun devasa ağırlığını taşımasına yardımcı oluyor (Araştırmacı Andreas Ganel)
Bir sauropod dinozorunun antik 3D yapısı (Araştırmacı Andreas Ganel) - Topuktaki yumuşak doku, bir sauropodun devasa ağırlığını taşımasına yardımcı oluyor (Araştırmacı Andreas Ganel)
TT

Dinozorlar devasa gövdelerini nasıl taşıyordu?

Bir sauropod dinozorunun antik 3D yapısı (Araştırmacı Andreas Ganel) - Topuktaki yumuşak doku, bir sauropodun devasa ağırlığını taşımasına yardımcı oluyor (Araştırmacı Andreas Ganel)
Bir sauropod dinozorunun antik 3D yapısı (Araştırmacı Andreas Ganel) - Topuktaki yumuşak doku, bir sauropodun devasa ağırlığını taşımasına yardımcı oluyor (Araştırmacı Andreas Ganel)

Avustralyalı bilim insanları, uzun süredir araştırmacıları meşgul eden, Brontosaurus ve Diplodocus gibi dev sauropod dinozorların dev gövdelerini nasıl taşımayı başardıkları gizemini çözdüler.
Science Advanced dergisinde yayınlanan çalışmada, Queensland Üniversitesi ve Monash Üniversitesi'nden araştırmacılar, bu dev dinozorların ayaklarının işlevini dijital olarak yeniden yapılandırmak ve test etmek için 3D modelleme ve mühendislik yöntemlerini kullandılar.
Bu araştırma, Queensland Üniversitesi'ndeki Dinozor Laboratuvarı'nda yapıldı. En dikkate değer sonucu, sauropodun arka ayaklarının topuğunun altında  bulunan ve  muazzam kütleyi tutmaya yardımcı olan yumuşak bir doku yastığına sahip olmasıydı.
Queensland Üniversitesi'nden araştırmacı Andreas Janel, üniversitenin web sitesinde yayınlanan çalışma hakkında şunları söyledi: “Sonunda uzun süredir şüphelenilen bir görüşü doğruladık. İlk kez, özellikle arka ayaklarında yumuşak doku yastıklaması olduğuna dair biyomekanik kanıtlar elde ettik. Bu kinetik stresi ve kemik stresini azaltmada önemli rolü olabilir. Bu dev yaratıkların Dünya üzerindeki ağırlıklarını nasıl taşıyabileceklerini hayal etmek inanılmaz.”
Sauropodlar, 100 milyon yıldan fazla süredir Dünya'yı dolaşan en büyük kara hayvanlarıydı. Başlangıçta yarı suda yaşadıklarına inanılıyordu. Bu da suyun kaldırma kuvvetinin muazzam ağırlıklarını desteklediği anlamına geliyordu. Ancak bu teori, 20. yüzyılın ortalarında karasal çökellerde sauropod izlerinin keşfiyle çürütüldü.
Sauropodların da günümüz filinin ayaklarına benzeyen kalın, yarı silindirik ayaklara sahip olduğu düşünülüyordu. Ancak fillerin iskeletine bakınca, fillerin aslında dört ayağında da parmakları varken, sauropodların ön ve arka ayaklarında farklı konfigürasyonlar vardı. Monash Üniversitesi'nde araştırmacı olan ve çalışmanın yazarlarından Olga Panagiotopoulou şöyle diyor: “Sauropod'un ön ayakları daha çok sütuna benzerken, arkada büyük yumuşak doku yastığı tarafından bir formdaydı. Bunun nedeni, sauropodların ve fillerin farklı evrimsel kökenlere sahip olmaları.”
Queensland Üniversitesi'nde Dr. Steve Salisbury:
“Filler, yaklaşık 60 milyon yıl önce Afrika’da küçük, tanımlanmaz otoburlar olarak ilk kez ortaya çıkan hortumlular adı verilen eski memeli düzenine ait.
Buna karşılık, ataları ilk kez 230 milyon yıl önce ortaya çıkan sauropodlar, kuşlarla daha yakından ilişkililer. Çevik, iki ayaklı otoburlardı ve dört ayak üzerinde yürümeleri evrimlerinde daha sonra ortaya çıktı. En önemlisi, yeryüzünde yürüyen en büyük kara hayvanları olmaları, topuk yastığının uyarlanmasını içeriyor gibi görünüyor” dedi.



Batılı teknoloji devleri, Çin üretimi yapay zekaya yöneliyor

Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)
Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)
TT

Batılı teknoloji devleri, Çin üretimi yapay zekaya yöneliyor

Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)
Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)

Batılı ülkelerdeki büyük firmalar, Çin üretimi yapay zeka modellerini kullanmaya yöneliyor.

Wall Street Journal’ın (WSJ) analizinde, Amazon Web Services, Microsoft ve Google gibi Amerikan devlerinin, müşterilerine DeepSeek’i bir seçenek olarak sunmaya başladığını yazıyor.

Bu durumun, ABD hükümetinin veri güvenliği nedeniyle Çinli DeepSeek firmasının bazı uygulamalarını devlet cihazlarında yasaklamasına rağmen gerçekleştiğine işaret ediliyor.

Analiz firması Sensor Tower’ın verilerine göre, ABD’li OpenAI firmasının ürettiği ChatGPT en popüler yapay zeka destekli sohbet botu olma özelliğini koruyor. Küresel çapta uygulamanın 910 milyon kez indirildiği belirtiliyor. Çinli mühendislerin tasarladığı DeepSeek ise 125 milyon kez indirildi.

Harvard Üniversitesi’nin haziranda yayımladığı bir çalışmada, Çin’in yapay zekada öne çıkmasını sağlayan iki temel unsurun veri zenginliği ve insan sermayesi olduğu belirtilmişti.

WSJ’nin analizine göre de Amerikan şirketleri daha çok “yapay genel zeka” (AGI) gibi devrimsel ilerlemelere yoğunlaşırken, Çinli firmalar pratik uygulamalarla günlük sorunları çözmeye odaklanıyor. Çinli şirketler aynı zamanda modellerini açık kaynak olarak sunuyor. Bu sayede kullanıcılar modelleri kendi ihtiyaçlarına göre uyarlayabiliyor.

Alibaba’nın “Qwen” adlı açık kaynak modelinin dünya genelinde 100 binden fazla türevi geliştirildi. Haberde, Japonya Ekonomi Bakanlığı için özel yazılımlar geliştiren Tokyo merkezli Abeja şirketinin Google ve Meta yerine Qwen’i tercih ettiğine dikkat çekiliyor.

DeepSeek, diğer yapay zeka şirketlerine kıyasla düşük maliyetle ve az sayıda çip kullanarak geliştirdiği açık kaynaklı yeni modeli DeepSeek-R1'i, 20 Ocak'ta piyasaya sürmüştü. ABD’li şirketlerle yarışan modelleri daha ucuza geliştirip sattığını öne süren DeepSeek, Nvidia'dan Microsoft'a kadar teknoloji devlerinin yüzlerce milyar dolar değer kaybetmesine neden olmuştu.

Batılı ülkeler, DeepSeek’in siber güvenliği ihlal ettiğini ve verilerin Pekin yönetimiyle paylaşılmasını sağladığını öne sürmüş, firmaysa iddiaları yalanlamıştı.

Güney Afrika’daki Witwatersrand Üniversitesi, DeepSeek’in diğer yapay zeka modellerine göre daha iyi veri güvenliği sağladığını savunuyor. Üniversite yetkililerinden Tarık Surtee, “Açık kaynaklı olması ve çevrimdışı kullanılabilmesi, verilerimizi koruyor” diyor.

Independent Türkçe, Wall Street Journal, RT