عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
YAŞAM Sağlık

WHO maymun çiçeği varyantlarına yeni isim verdi

Maymun çiçeğinin Kongo varyantının adı Tür I, Batı Afrika varyantı ise Tür II olarak değiştirildi.

AA
AA
TT
TT

WHO maymun çiçeği varyantlarına yeni isim verdi

AA
AA

Dünya Sağlık Örgütü (WHO), maymun çiçeği virüsünün varyantlarının ismini değiştirme kararı aldı.
Örgütten yapılan yazılı açıklamada, ismini 1958'de alan maymun çiçeğinin varyantlarının, virüsün yayıldığı bölgelere göre isimlendirildiği ve DSÖ uzmanlarının, dünya genelinde yayılan bir virüsün varyantlarına ülke ismi verilmemesi gerektiğine dair fikir birliğine vardığı bildirildi.
Bu kapsamda maymun çiçeği türlerinin Roma rakamlarıyla sınıflandırılacağı, Kongo türünün Tür I ve Batı Afrika türünün ise Tür II olarak değiştirildiği kaydedildi.
Maymun çiçeği virüsünün mevcut isminin değiştirilmesi için de sürecin başlatıldığı, bu kapsamda virüsün yeni ismine dair tekliflerin, WHO'ya bağlı Uluslararası Sınıflandırma Ailesi (FIC) internet sitesine (icd.who.int/dev11) sunulabileceği bilgisi paylaşıldı.
Açıklamada, bundan sonra virüsler isimlendirilirken kültürel, sosyal, ulusal, bölgesel ve etnik alınganlık içerecek adların verilmemesi gerektiğine dikkat çekildi.
WHO'nun verilerine göre, şimdiye kadar 89 ülkede 27 bin 814 maymun çiçeği vakası görülürken, 11 kişi yaşamını yitirdi.

Daha fazlasını oku

 
 
YAŞAM

Çin’de bunama vakaları neden daha hızlı artıyor?

Fotoğraf: Unsplash
Fotoğraf: Unsplash
TT
TT

Çin’de bunama vakaları neden daha hızlı artıyor?

Fotoğraf: Unsplash
Fotoğraf: Unsplash

Bilim insanları, Çin'de Alzheimer hastalığıyla diğer demans türlerinin orantısız bir sağlık yükü oluşturduğu ve vaka oranlarının küresel ortalamadan daha hızlı arttığı uyarısını yaptı.

Çarşamba günü PLOS One adlı akademik dergide yayımlanan yeni araştırma, ülkede demansı mümkün olduğunca erken önlemek için acil ve etkili müdahalelerin uygulanması çağrısında bulunuyor.

Alzheimer ve diğer demans türleri, (ADD; Alzheimer Dissease and Demantia / Alzheimer Hastalığı ve Demans), dünya çapında artan oranlarla giderek daha ciddi bir nörolojik sağlık sorunu haline geliyor.

Ancak bilim insanları, özellikle Çin'deki bunamaların gerçek hastalık yükü ve risk faktörlerinin yeterince anlaşılmadığını söylüyor.

Mevcut çalışmada araştırmacılar, Dünya Bankası ve Dünya Sağlık Örgütü gibi kurumlar tarafından başlatılan halka açık veri tabanı Küresel Hastalık Yükü'nden (GBD) alınan, 30 yıldan uzun süreye yayılan küresel sağlık verilerini analiz etti.

Veri tabanı, 204 ülke ve bölgede 370’in üzerinde hastalık ve sağlık sorunuyla bunlara karşılık gelen 88 risk faktörü hakkında veri içeriyor.

1990'la 2021 arasındaki son analizlere dayanarak bilim insanları, Çin'de demans vakalarının üç katına, küresel vakalarınsa iki katına çıktığını tespit etti.

"ADD, küresel hastalık yükü en ağır hastalıklardan biri. Çin'de ve küresel olarak ADD'nin hastalık yükü 1990'dan 2021'e kadar yıldan yıla arttı" diye yazdılar.

Çalışmada, "2021'e gelindiğinde, Çin'in hastalık yükü üç kat artarken, küresel hastalık yükü iki katına çıktı" dendi.

y6u78ı9
ADD'nin 1990-2021 küresel hastalık yükü haritası. İki cinsiyet ve tüm yaşlar için 100 bin kişi başına düşen ölümlerdeki yıllık değişim (Liu, Geng., 2025, PLOS One)

Kısmen daha uzun yaşam süreleri nedeniyle kadınların erkeklere kıyasla demansın genel yükünü daha fazla taşıdığı tespit edildi.

Ancak araştırmacılar, erkeklerin bu hastalıktan ölüm oranlarının biraz daha yüksek olduğunu söylüyor.

Gelecek 15 yıl için eğilimleri tahmin eden bilim insanları, daha etkili müdahaleler yapılmadığı takdirde demans oranlarının özellikle Çin'de artmaya devam edeceği uyarısını yapıyor.

Araştırmacılar, diyabet gibi hastalıklardan kaynaklanan yüksek kan şekerinin Çin de dahil dünya genelinde demans için önde gelen risk faktörü olduğunu, bunu sigara ve yüksek vücut ağırlığının izlediğini söylüyor.

"Sigara, yüksek açlık kan şekeri düzeyleri ve yüksek vücut kitle indeksi, aralarında yüksek açlık plazma glukozunun baskın konuma sahip olduğu üç ana risk faktörü" diye yazdılar.

Bilim insanları Çin'de demans vakalarındaki artışın büyük ölçüde nüfus artışı ve değişen yaş demografisine bağlı olabileceğinden şüpheleniyor.

"Gelişen bir ülke olarak Çin, ekonomik dönüşüm ve yaşam tarzındaki büyük değişiklikler nedeniyle diyabet hastalarının sayısında önemli bir artış yaşadı" diye yazdılar.

Araştırmacılar, demans vakalarındaki artışı yavaşlatmak adına özellikle yaşlı yetişkinler arasında yüksek kan şekeri ve sigara kullanımının azaltılması için çaba gösterilmesi çağrısında bulunuyor.

Erken müdahalenin klinik hedeflerine ulaşmak için cinsiyete özgü risk faktörlerini hedef alan müdahalelere ihtiyaç duyulacağını belirtiyorlar.

Independent Türkçe