Husilerden ateşkesi sonlandırma tehdidi

Yemen Enformasyon Bakanı İryani (sağda) perşembe günü ABD'nin Yemen Büyükelçisi Fagin ile Riyad'da bir araya geldi. (SABA)
Yemen Enformasyon Bakanı İryani (sağda) perşembe günü ABD'nin Yemen Büyükelçisi Fagin ile Riyad'da bir araya geldi. (SABA)
TT

Husilerden ateşkesi sonlandırma tehdidi

Yemen Enformasyon Bakanı İryani (sağda) perşembe günü ABD'nin Yemen Büyükelçisi Fagin ile Riyad'da bir araya geldi. (SABA)
Yemen Enformasyon Bakanı İryani (sağda) perşembe günü ABD'nin Yemen Büyükelçisi Fagin ile Riyad'da bir araya geldi. (SABA)

Husi milisleri, BM Yemen Özel Temsilcisi Hans Grundberg'in önümüzdeki pazartesi günü Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nde (BMGK) vereceği aylık brifing öncesinde, ekonomik kazanımlar elde etmeden insani ve askeri ateşkesi tekrar uzatmayı kabul etmeyecekleri tehdidinde bulundu.
Yemen Enformasyon Bakanı Muammer el-İryani milislerin gerilimi artırmaya devam ettiğini ve Taiz'deki kuşatmayı bitirmediğini kaydetti. İryani İran'ın milisleri desteklemedeki rolünün ateşkesi baltalamaya ve barış çabalarını engellemeye katkıda bulunduğunu vurguladı.
Husi Sözcüsü Muhammed Abdusselam Felita İranlı bir kanaldan yaptığı açıklamalarda şunları söyledi:
“Çalışanların maaşlarını ödemek için bir mekanizma bulunamazsa ateşkesi uzatma şansı sonlanabilir. Milislerin kontrolündeki bölgelerde ve satış noktalarında uygulanan kısıtlamalara son verilmeli. İnsani dosyalar çözülmezse ve aynı zamanda, Meşruiyeti Destekleme Koalisyonu hükümeti desteklemekten vazgeçmezse kapsamlı bir ateşkese ulaşılamayacak.”
Husi Sözcüsü, petrol ve gaz satışından elde edilen gelirin paylaşılması için meşru yönetime baskı yapmak bağlamında, milislerin kurtarılmış bölgelerdeki petrol tesislerini ve limanları hedef alacağı tehdidi ile savaşa geri dönme imasında bulundu.
Grubunun gücüne dikkat bahseden Husi Sözcüsü, milislerin birden fazla valilikte seferber ettiği askeri geçit törenlerine atıfla “Bu törenler, seferberliğin devamını ve ateşkesin herhangi bir gelişme veya başarısızlığıyla yüzleşmeye hazır olunduğunu ortaya koyuyor” dedi.
Yemen Enformasyon Bakanı Muammer El-İryani de Körfez girişimine, ulusal diyaloğun sonuçlarına ve Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin 2216 sayılı kararına atıfta bulunarak hükümetin üç referansa dayalı barışa bağlılığını yineledi.
İryani, Riyad'da ABD’nin Yemen Büyükelçisi Stephen Fagin ile yaptığı görüşmede şunları söyledi:
“Başkanlık Konseyi Başkanı Raşid el-Alimi liderliğindeki siyasi liderlik ve konsey ve hükümet üyeleri ateşkes çabalarını başarılı kılmak için tavizler üstüne tavizler verdi. Hükümet, Husi milislerinin kontrol alanlarındakiler de dahil olmak üzere vatandaşların acılarını sona erdirmek için ateşkes şartları altındaki tüm yükümlülüklerini yerine getirdi. Milisler ateşkesin öngördüğü taahhütlerinden cayıyor ve eyaletteki milyonlarca insanın acılarına kayıtsız kalarak Taiz kuşatmasını sona erdirmeyi kabul etmiyor. Husiler çocukların askere alınma hızını artırdı ve Hudeyde Limanı’nın petrol türevleri kaynaklarını savaş hazırlıklarına yönlendirdi. Husi milisleri safları sıklaştırmak ve yeni bir askeri gerilim başlatmak için ateşkesi kötüye kullanıyor. Milisleri sakinleştirme ve barışı tesis etme çabalarında gerçek bir uluslararası baskı uygulanmalı.”
Yemenli Bakan, İran'ın ülkesindeki rolüne ilişkin de sert tepki gösterdi. “İran ateşkes çabalarını baltalıyor ve Yemen ve bölgenin güvenliği ve istikrarının yanı sıra Kızıldeniz ve Babülmendep’teki uluslararası nakliye şeritlerindeki ticari gemilerin güvenliğini istikrarsızlaştırmak için Husi milislerini bir araç olarak kullanıyor.”
ABD yönetiminin Husileri terör listesinden çıkarma kararının, ateşkes çabalarının ilerletilmesine katkıda bulunmadığını kaydeden İryani, milislerin askeri operasyonlarını ve düşmanca yaklaşımını artırdıklarını ve ABD Büyükelçiliği ve Birleşmiş Milletler çalışanlarını tutukladığını söyledi.
Bakan İryani, ABD yönetimini ve uluslararası toplumu ‘Husi milisleri üzerinde etkili baskı uygulamaya, onları terörist bir grup olarak yeniden sınıflandırmaya, liderlerini kovuşturmaya ve Uluslararası Ceza Mahkemesi'nde yargılamaya’ çağırdı.
Yemen Enformasyon Bakanı, milisleri insan haklarını ‘acımasızca’ ihlal etmekle suçlayarak Bahailer ve Yahudiler gibi azınlıkları yerinden etmek için baskı uyguladığını, gazetecilerin sürekli bir biçimde kaçırılarak işkence gördüğünü ve haklarında ölüm fermanları çıkartıldığını hatırlattı. Yemenli Bakan, milislerin sanatçılara şarkı söyleme yasağı getirdiğini de belirtti.
Husi milislerin başkent Sana'ya girmesinden bu yana siyasi hayatın erozyona uğradığını söyleyen Bakan İryani, ‘Husilerin Yemen'in ve Yemenlilerin adını lekelediğini ve dünyanın zihninde ülkeyi kaos, şiddet ve terörle ilişkilendirdiğini’ vurguladı.
İryani, Yemen hükümetinin pozisyonuyla ilgili olarak da şunları söyledi:
“Hükümet, savaşı sona erdirmek, sürdürülebilir barışı tesis etmek ve Yemenliler için bölgesel ve uluslararası bir endişe, gerilim veya tehdit kaynağı oluşturmayan güvenli bir Yemen inşa etmek için çalışıyor. Hükümet Husi milis darbesiyle zedelenen ülke imajını düzeltmek, komşu ülkeler, bölge ve dünyaya ile olan güven ilişkisini güçlendirmeye uğraşıyor. Barış ancak Husi milislerinin Yemenlileri öldürmeye ve uluslararası çıkarları tehdit etmeye devam etmek için devlet depolarından yağmaladıkları orta ve ağır silahlardan arındırılması ve İran’dan silah kaçakçılığının durdurulmasıyla sağlanır.”
Husi milislerinin son birkaç gündür ateşkesi ihlal etmeye devam etmesi ise dikkat çekici. Yemen ordusunun son raporunda, ‘Hudeyde, Taiz, Ed-Dali, Abyan, Hacca, El-Cevf ve Marib vilayetleri cephelerinde üç gün boyunca 351 ihlal gerçekleştirdiği’ kaydedildi.
Yemen silahlı kuvvetlerinin medya merkezine göre son 72 saat içinde Marib'in güneyindeki ve batısındaki askeri bölgelere ve Taiz'in batısındaki Makbana cephesindeki askeri alana yönelik gerçekleştirilen beşten fazla Husi sızma girişimi engellendi. Ordu açıklamasına göre milisler söz konusu ihlalleri Katyuşa roketleri, top atışları, çeşitli mermiler, keskin nişancılar ve bubi tuzaklı insansız hava araçlarıyla ihlal gerçekleştirdi.



‘Yeşil Refah’ ve ‘Yeni Gazze’... Gazze Şeridi'ni neler bekliyor?

Gazze Şeridi'nin orta kesimindeki Deyr el-Balah'ta yerinden edilmiş Filistinliler için kurulan çadırlar (AP)
Gazze Şeridi'nin orta kesimindeki Deyr el-Balah'ta yerinden edilmiş Filistinliler için kurulan çadırlar (AP)
TT

‘Yeşil Refah’ ve ‘Yeni Gazze’... Gazze Şeridi'ni neler bekliyor?

Gazze Şeridi'nin orta kesimindeki Deyr el-Balah'ta yerinden edilmiş Filistinliler için kurulan çadırlar (AP)
Gazze Şeridi'nin orta kesimindeki Deyr el-Balah'ta yerinden edilmiş Filistinliler için kurulan çadırlar (AP)

Son iki gündür Gazze Şeridi'ne ilişkin dosyada ‘Yeşil Refah’ ve ‘Yeni Gazze’ gibi yeni isimler öne çıkmaya başladı. Bu gelişme, ABD’nin arabuluculuğu ile Arap ve uluslararası desteğe rağmen İsrail ile Hamas arasındaki ateşkes anlaşmasının ikinci aşamasına geçişin sekteye uğradığı bir dönemde yaşanıyor.

İsrail basınındaki haberlere göre hükümet, ABD’nin kararına boyun eğerek orduya Refah’ın doğusunda ‘Yeşil Refah’ adıyla yeni bir kent kurulmasına yönelik saha çalışmalarına başlaması için izin verdi. İlk hazırlıklar kapsamında ağır iş makinelerinin bölgeye sokularak molozların temizlenmesi ve arazinin düzenlenmesi planlanıyor.

İsrail’in geciktirme girişimleri

İsrail medyasında yer alan bilgilere göre Tel Aviv yönetimi, bu çalışmaların henüz geçiş yapılmamış olan anlaşmanın ikinci aşamasına dahil olduğu gerekçesiyle haftalarca süren bir geciktirme çabasına girişti. Ancak Washington’un artan baskıları sonucunda İsrail, planın bir sonraki etabına yönelik hazırlıkları başlatmak zorunda kaldı.

Bu çalışmalar; işgal altındaki topraklarda Refah’ın doğusunda bir insani bölge ve yeni bir kent inşasını içeriyor. Washington yönetimi, söz konusu adımla Filistinlilere ‘umut şehri’ modelini sunmayı ve ‘Hamas’ın kontrolündeki eski, yıkılmış ve karanlık Gazze’nin’ karşısına ‘yeni, modern ve gelişen bir Gazze’ örneği koymayı hedefliyor.

İsrail, planın ikinci aşamasında atılacak bu tür adımların Refah Sınır Kapısı’nın açılmasına yol açacağı, ayrıca Gazze Şeridi’nin başka bölgelerinden çekilmeyi ve yerlerine uluslararası güçlerin konuşlanmasını gerektireceği gerekçesiyle itiraz etti. Söz konusu ülkeler, İsrail’in taleplerini karşılamanın zorluğu ve bölgedeki işgal koşulları nedeniyle kuvvet göndermeyi reddetti.

Şarku’l Avsat’ın İsrail Kanal 12 televizyonundan aktardığına göre, İsrail’in bu tutumu üzerine Washington yönetimi Tel Aviv’i süreci oyalamakla suçladı ve çok uluslu güce katılmaktan çekilen ülkelerin sorumluluğunu İsrail’e yükledi. Bu baskının ardından İsrail geri adım atarak yeni kentin inşasına başlanmasını kabul etti.

İsrail Kamu Yayın Kuruluşu KAN, İsrail’in ‘gelecek hafta bölgede geniş çaplı moloz temizliği başlatmak üzere ağır iş makinelerini Refah’a sokmaya hazırlandığını’ ve bunun ‘Hamas unsurlarından arındırılmış yeni insani bölgenin oluşturulması’ amacıyla yapıldığını bildirdi.

Silahlı milislerden destek

Habere göre İsrail ordusu, ‘İsrail’le koordineli çalışan silahlı milislere’ atılacak adımlar konusunda bilgi verdi. ABD planına göre bir sonraki aşama, ‘İsrail’in kısmen kontrol ettiği bölgelerde yabancı bir askeri gücün faaliyete geçmesini’ öngörüyor.

i24NEWS ise İsrail ordusunun Refah’ın doğusunda Filistinliler için ‘Yeşil Refah’ adıyla yeni bir kent kurulmasına yönelik geliştirme çalışmalarına fiilen başladığını bildirdi. Kanal, bölgede gelecek hafta kapsamı genişletilecek hazırlıkların sürdüğünü, bunların ‘moloz ve patlayıcı kalıntılarının temizlenmesini’ içerdiğini aktardı.

sdfrt
Gazze Şeridi'nin Refah kentindeki İsrail askerleri (Arşiv – Reuters)

Maariv gazetesinin haberine göre, Refah’ta faaliyet gösteren Yaser Ebu Şebab milisleri, söz konusu yeni kentin bulunduğu bölgede İsrail güçlerinin temsilcileriyle ve ayrıca İsrail’in güneyindeki Kiryat Gat’ta bulunan ABD komuta merkezi adına bölgede bulunan sivil temsilcilerle birlikte görülmeye başladı.

Kabinede itirazlar

Siyasi kaynaklar, İsrail’in bu adımına kabinenin büyük bölümündeki bakanların karşı çıktığını, hatta tepkinin öfkeye dönüştüğünü aktardı. Bakanların, İsrail’in ‘sarı hat üzerinde inşaat yaparak Gazze çevresindeki yerleşimleri tehlikeye atmaması gerektiğini’ savunduğu belirtildi. Bazı sağ görüşlü medya organları haberi ‘utanç’ başlığıyla duyurdu.

Başbakan Netanyahu ise kararını savunarak hazırlık çalışmalarının ‘tünellere büyük miktarda beton dökme ve geniş bölgeleri izole etme’ işlemlerini içerdiğini söyledi. Netanyahu, söz konusu adımların ‘Hamas’ın askeri altyapısını yok etme yönündeki İsrail çıkarlarına hizmet ettiğini’ ifade etti.

gthy
Başbakan Binyamin Netanyahu, Ocak 2025'te İsrail kabine toplantısına başkanlık ediyor. (DPA)

Netanyahu, uluslararası güce katılmaktan vazgeçen Arap ve İslam ülkelerinin tutumunun Katar ve Türkiye’nin çıkarlarına hizmet ettiğini savundu. Bu nedenle İsrail’in ABD yönetiminin taleplerine yanıt vermesi ve Washington’la çatışmaya girmemesi gerektiğini kaydetti.

Filistin Yönetimi ve Hamas’ın itirazları

Filistin Yönetimi, İsrail’in ‘Gazze’yi yeniden inşa’ başlığı altında yürüttüğü çalışmalara karşı çıkıyor. Yönetim, farklı düzeylerde yaptığı açıklamalarda bu dosyadaki rolünü korumakta kararlı olduğunu ve Arap planına desteğini sürdürdüğünü vurguluyor.

Filistin Başbakanı Muhammed Mustafa, perşembe günü bir İtalyan heyetini kabul ederken yaptığı açıklamada, “Gazze Şeridi için bir yeniden imar ve toparlanma planımız var. Bu planın bir icra programı bulunuyor ve Arap ile İslam ülkeleri tarafından benimsendi. Uluslararası toplum da New York Bildirgesi aracılığıyla destek veriyor. Kardeş Mısır’la birlikte Kahire’de bir yeniden imar ve toparlanma konferansı düzenlemek için çalışıyoruz” dedi.

Hamas, söz konusu projeyi ‘İsrail’in ateşkes anlaşmasını açık biçimde ihlal etmesini gerekçelendirmeye yönelik yeni bir aldatmaca’ olarak nitelendirdi. Hareket, yayımladığı açıklamada, “İsrail’in anlaşmayı çiğnediğini ve günlük ihlallerle daha ilk aşamayı ortadan kaldırdığını” belirtti.

Geçtiğimiz salı günü konuya ilişkin bilgi veren Mısırlı bir kaynak, Gazze’nin erken toparlanması ve yeniden inşasına yönelik Kahire Konferansı’nın kasım ayı sonunda yapılmasının planlandığını ancak toplantının erteleneceğini söyledi. Kaynak, “Konferans ay sonunda düzenlenmeyecek; biraz gecikmesi muhtemel. Özellikle şu anda paralel bir çaba yürütülüyor. Görünen o ki ABD, Refah’la ilgili kendi özel girişimini planlıyor” değerlendirmesinde bulundu. Bu açıklama, İsrail’in kontrolündeki bölgelerde oluşturulması öngörülen ‘yeşil bölgeye’ işaret olarak yorumlandı.

Gazze İnsan Hakları Merkezi, ateşkesin başlamasından bu yana geçen 47 günde İsrail tarafından işlenen ihlallerde 350 Filistinlinin öldürüldüğünü açıkladı. Ölenler arasında 130 çocuk ve 54 kadın bulunuyor.

Merkez, aynı dönemde günlük ortalama 11’i aşan 535 ihlal kaydettiğini bildirerek ateşkesin yürürlüğe girdiği ilk andan itibaren ihlallerin sürdüğünü vurguladı.

Açıklamada, İsrail’in insani yardım girişlerini kısıtladığı, günde yalnızca 211 kamyonun geçişine izin verdiği, oysa 600 kamyona izin verildiği yönünde iddialarda bulunduğu aktarıldı. Ayrıca İsrail’in üzerinde mutabık kalınan çekilme haritasına uymadığı ve sivil bölgelere yönelik ateş kontrolünü sürdürerek zaman zaman bölgeye girdiği belirtildi.


İsrail’den Suriye'nin Beyt Cin kasabasına baskın: En az kişi 9 öldü

Golan Tepeleri'nde iki İsrail askeri (Arşiv fotoğrafı - Reuters)
Golan Tepeleri'nde iki İsrail askeri (Arşiv fotoğrafı - Reuters)
TT

İsrail’den Suriye'nin Beyt Cin kasabasına baskın: En az kişi 9 öldü

Golan Tepeleri'nde iki İsrail askeri (Arşiv fotoğrafı - Reuters)
Golan Tepeleri'nde iki İsrail askeri (Arşiv fotoğrafı - Reuters)

Suriye kaynakları, İsrail devriyesinin bölgeye girmesi sonrası çatışma çıktığını; hava saldırılarının ardından yoğun sivil göç yaşandığını bildirdi.

Suriye medyası, Şam’ın güneyindeki Beyt Cin kasabasına düzenlenen İsrail baskının  ve hava saldırısının ayrıntılarını açıkladı. Suriye kaynakları, saldırılarda en az 9 kişinin öldüğünü aktardı.

Suriye’nin “El-İhbariyye” kanalı, kasabanın İsrail savaş uçaklarının yoğun bombardımanına hedef olduğunu, çok sayıda ölü ve yaralı bulunduğunu bildirdi.

Açıklamalara göre olay, İsrail’e ait bir askeri devriyenin bölgeye kara yoluyla girmesi, sakinlerle çatışma yaşanması ve devriyenin geri çekilmesi sonrası hava saldırılarının başlamasıyla tırmandı. Bölge üzerinde İsrail uçaklarının yoğun şekilde uçtuğu belirtildi.

Saldırıların ardından Beyt Cin’de büyük bir sivil göç hareketi yaşandı; çok sayıda kişi çevre kasabalara yöneldi.


Washington milislere: Irak'ta yeriniz yok

Süleymaniye ilindeki Çamçemal yakınlarında füze saldırısının ardından Kormor gaz sahası (Reuters)
Süleymaniye ilindeki Çamçemal yakınlarında füze saldırısının ardından Kormor gaz sahası (Reuters)
TT

Washington milislere: Irak'ta yeriniz yok

Süleymaniye ilindeki Çamçemal yakınlarında füze saldırısının ardından Kormor gaz sahası (Reuters)
Süleymaniye ilindeki Çamçemal yakınlarında füze saldırısının ardından Kormor gaz sahası (Reuters)

aIrak'ın kuzeyindeki Süleymaniye'de bir doğalgaz sahasının insansız hava aracıyla (İHA) bombalanması öfkeli tepkilere yol açtı ve ABD'nin silahlı gruplara uyarıda bulunması ve hükümetin faillerin yakalanması için harekete geçmesiyle sonuçlandı.

Kürdistan Bölgesel Yönetimi'ne göre çarşamba akşamı Dana Gas tarafından işletilen Khor Mor gaz sahasını hedef alan bir İHA saldırısı, elektrik santrallerine gaz arzının tamamen kesilmesine neden oldu. ABD'nin Irak Özel Temsilcisi Mark Savaya, saldırıyı "düşmanca dış amaçlarla hareket eden yasadışı grupları" gerçekleştirmekle suçladı.

Savaya, Bağdat'ı "bu saldırının sorumlularını tespit etmeye ve adalete teslim etmeye" çağırdı ve "tam egemen bir Irak'ta bu tür silahlı gruplara yer olmadığını" vurguladı.

Kürdistan Bölgesi Başbakanı Mesrur ​​Barzani ise Washington'a "sivil altyapıyı korumak için gerekli savunma ekipmanını sağlama" çağrısında bulundu. Barzani, "Bu tür saldırıların faillerinin geçmişte olduğu gibi cezadan kaçmaması gerektiğini" vurguladı.

Saldırıyı henüz üstlenen olmadı ancak Irak yetkilileri dün saldırıyı araştırmak üzere bir komite kurulduğunu duyurdu ve askeri bir sözcü de saldırıda yer alanların "cezalandırılacağına" söz verdi.