T-Rex gibi büyük dinozorların gözleri, daha güçlü ısırabilmek için küçülmüş

Yeni bir araştırmaya göre etkileyici Tyrannosaurus rex gibi büyük yırtıcı dinozorlar, daha yüksek ısırma gücüne sahip olabilmek için farklı göz yuvası şekilleri geliştirdi.

Birçok hayvanda göz yuvası kafatasında göz küresini barındıran sadece yuvarlak bir deliktir. Aralarında Birleşik Krallık'taki Birmingham Üniversitesi'nden araştırmacıların da olduğu bilim insanlarına göre, bu durum T-rex gibi yırtıcı dinozorlar da dahil büyük etçillerde çok farklı.

Perşembe günü Communications Biology akademik dergisinde yayımlanan yeni araştırma, yırtıcı dinozorların kafataslarında bulunan olağandışı eliptik veya oval göz çukurlarının, avlarının üzerine atıldıklarında kafataslarının darbeyi emmesini sağlayacak şekilde evrimleşmiş olabileceğini öne sürüyor.

The Independent'ta yer alan habere göre çalışmada, Birmingham Üniversitesi'nden Stephan Lautenschlager'ın da aralarında bulunduğu bilim insanları 400'den fazla farklı dinozorun ve timsah gibi onlarla yakından akraba türlerin göz yuvalarının şeklini inceledi.

Araştırmacılar bu olağandışı göz yuvası şekillerinin hangi amaca hizmet etmiş olabileceğini test etmek için bilgisayar simülasyonları ve stres analizi kullandı.

Yaptıkları analize dayanarak araştırmacılar, dairesel göz yuvasına sahip bir kafatası ısırma sırasında yüksek gerilime maruz kalırken, bu göz yuvalarının başka göz yuvası şekilleriyle değiştirilmesi durumunda gerilimin önemli ölçüde azaldığını söylüyor.

Bilim insanları bu tür farklı göz yuvası şekillerinin, Tyrannosaurus rex gibi en üstün yırtıcıların kafatası dayanıklılığından ödün vermeden yüksek ısırma kuvvetleri geliştirmesini sağladığını tahmin ediyor.

Araştırmacılar, otobur türlerin ve yavru dinozorların çoğunun dairesel göz yuvasını koruduğunu da buldu. Sadece büyük yırtıcı dinozorlar eliptik, anahtar deliği biçiminde veya 8 şeklinde göz yuvaları gibi diğer şekilleri benimsemiş.

Dr. Lautenschlager yaptığı açıklamada şunları söyledi:

"Sonuçlar, sadece bazı dinozorların eliptik veya anahtar deliği biçiminde göz yuvalarına sahip olduğunu gösteriyor. Ancak bunların hepsi kafatası uzunlukları 1 metre veya daha fazla olan büyük, etçil dinozorlar. Bu türlerde göz küresi aslında göz çukurunun sadece üst kısmında oturuyordu. Bu, kafatası boyutuna kıyasla göz boyutunda görece azalmaya da yol açmış."

Araştırmacılar, daha dar göz çukurları geliştirmenin bu büyük dinozor kafatasları içindeki göz küreleri için mevcut alanı azaltırken çene kasları için mevcut alanı artırmış ve "kafataslarının sağlamlığını geliştirmiş" olabileceğini tahmin ediyor.

Bu adaptasyonun daha küçük gözler barındırma pahasına daha güçlü ısırmalarını sağlamış olabileceğini söylüyorlar.

Bilim insanları bu dinozorların göz büyüklüğü kafatası uzunluğuyla aynı oranda artsaydı neler olabileceğini de analiz etti.

Araştırmacılar böyle bir durumda Tyrannosaurus rex'in gözlerinin 30 cm çapa kadar ulaşacağını ve yaklaşık 20 kg ağırlığında olacağını söylüyor.