Beyaz balinaların cenneti: Hudson Körfezi

Kanada'nın Churchill kasabasının önünde, Hudson Körfezi'nde yüzen beyaz balinalar. (AFP)
Kanada'nın Churchill kasabasının önünde, Hudson Körfezi'nde yüzen beyaz balinalar. (AFP)
TT

Beyaz balinaların cenneti: Hudson Körfezi

Kanada'nın Churchill kasabasının önünde, Hudson Körfezi'nde yüzen beyaz balinalar. (AFP)
Kanada'nın Churchill kasabasının önünde, Hudson Körfezi'nde yüzen beyaz balinalar. (AFP)

Her yaz yaklaşık 55 bin beyaz balina Kuzey Kutbu sularını terk ederek Kanada'nın Hudson Körfezi'ne doğru yola çıkıyor. Bu körfez, gruplar halinde yüzen küçük beyaz balinaların yavrularını ılık ve nispeten korunaklı sularına bırakmalarını sağlıyor.
Bu karanlık koydaki beyaz balinalar, yaklaşık 800 nüfuslu olan ve yalnızca tren veya uçakla ulaşılabilen uzaklardaki Churchill kasabasına seyahat eden bir grup turistin varlığından keyif alıyor gibi görünüyor.
Körfez yılın yedi ayı, kasım ve Haziran ayları arasında donmuş durumda bulunuyor. Buzun erimesi beyaz balinaların sularına dönüşünü sağlıyor. Bu bölge balinalar için ideal olarak biliniyor. Besin kaynakları açısından zengin olmasının yanı sıra bölgede kendilerini katil balinalardan koruyabiliyorlar.
Gri renkli genç balinalar renkleriyle, beyaz olan yetişkinlerden kolayca ayırt edilebiliyor.
Ancak bu balinalarla ilgili en çarpıcı olan şey iletişim yetenekleri. AFP’nin haberine göre sesler bazen su yüzeyinden duyulabiliyor.
Balinalar, çok karmaşık bir iletişim sistemine sahip sosyal hayvanlar olmanın yanı sıra yaklaşık elli ses (ıslık, çıtırtı, vızıltı...) yaydıkları için deniz kanaryaları olarak adlandırılıyor.
Sivil toplum kuruluşu Raincoast Conservation Foundation'dan araştırmacı Vergara yaptığı açıklamada “Beyaz balinalar seslerle gören bir türdür. Bizim için gözlerimiz ne ise onlar için de ses bu anlama gelir” dedi.
Annelerin yavrularına rehberlik etmek için çıkardıkları sesleri artık ayırt edebildiğini belirten Vergara, beyaz balinalarının birbirleriyle iletişim kurmak, yollarını bulmak, keşfetmek ve yiyecek bulmak için seslere güvendiğini vurguladı.
Hudson Körfezi, tüm dünyadaki en fazla sayıda beyaz balinaya ev sahipliği yapıyor. Ancak dünyanın dört bir yanından üç ila dört kat daha hızlı ısınan bir bölgede iklim değişikliğinin neden olduğu eriyen buz, araştırmacılar için endişe kaynağı oluşturuyor.



Tazmanya'da 122 yıllık şişe içinde mesaj bulundu

Şişe, Tazmanya'daki Cape Bruny Deniz Feneri'nde uzman ressam tarafından bulundu (Brian Painter/Tasmanya Parklar ve Yaban Hayatı Servisi)
Şişe, Tazmanya'daki Cape Bruny Deniz Feneri'nde uzman ressam tarafından bulundu (Brian Painter/Tasmanya Parklar ve Yaban Hayatı Servisi)
TT

Tazmanya'da 122 yıllık şişe içinde mesaj bulundu

Şişe, Tazmanya'daki Cape Bruny Deniz Feneri'nde uzman ressam tarafından bulundu (Brian Painter/Tasmanya Parklar ve Yaban Hayatı Servisi)
Şişe, Tazmanya'daki Cape Bruny Deniz Feneri'nde uzman ressam tarafından bulundu (Brian Painter/Tasmanya Parklar ve Yaban Hayatı Servisi)

Tazmanya'da, Avustralya'nın en eski deniz fenerlerinden birinin duvarına gizlenmiş 122 yıllık bir şişe mesajı gün yüzüne çıkarıldı. Keşif, tarihçilerin büyük ilgisini çekti.

Nadir bulunan bu mesaj, bu hafta Tazmanya'daki Bruny Adası'nda yer alan Cape Bruny Deniz Feneri'nin fener odasında, rutin koruma çalışmaları sırasında keşfedildi. Buluntuyu fark eden kişi, uzman ressam Brian Burford'dı.

Tazmanya Parklar ve Yaban Hayatı Servisi (PWS), ressamın duvarın paslanmış bölümünde çalışırken "alışılmadık bir şey" fark ettiğini ve daha yakından incelediğinde bunun içinde mektup bulunan cam şişe olduğunu anladığını belirtti.

Şişe, Hobart'a getirildi ve Tazmanya Müzesi ve Sanat Galerisi'nden (TMAG) konservatörler, bitüm kaplı mantarı keserek içindeki hassas içeriği dikkatlice çıkardı.

İçinde, Hobart Denizcilik Kurulu'nun o zamanki Deniz Fenerleri Müfettişi James Robert Meech tarafından kaleme alınmış, 29 Ocak 1903 tarihli, el yazısıyla yazılmış iki sayfalık mektup bulunan bir zarf vardı.

Mektupta, deniz fenerinde yapılan önemli iyileştirmeler, ahşap merdivenin yerine yeni demir spiral merdivenin takılması, yeni beton zemin ve yeni fener odasının yapılması gibi ayrıntılar yer alıyordu.

dfghty
Tazmanya'daki Cape Bruny Deniz Feneri'nde uzman ressam tarafından bulunan şişe (Brian Painter/Tazmanya Parklar ve Yaban Hayatı Hizmetleri)

Ayrıca, ışığın yanıp sönme dizisindeki değişiklikler kaydedilmiş. Daha önce 50 saniyelik döngüyle yanıp sönen ışık, üç saniyelik aydınlık ve ardından 19,5 saniyelik karanlık şeklinde değiştirilmiş ve projede yer alan bekçilerin ve işçilerin adları listeleniyor. PWS'ye göre çalışmalar Denizcilik Kurulu'na 2 bin 200 sterline mal olmuş, bu da bugün yaklaşık 474 bin Avustralya dolarına (yaklaşık 12,5 milyon TL) denk geliyor.

PWS Tarihi Miras Müdürü Annita Waghorn, mesajın durumunun olağanüstü olduğunu söyledi.

"Mektup tek parça halinde çıktığında odadaki heyecanı hissedebiliyordunuz" dedi.

Bu mektup bize deniz fenerinde yapılan çalışmalar ve bu çalışmaları üstlenen kişiler hakkında fikir veriyor. Bu bilgiler, Bruny Adası ve Cape Bruny Deniz Feneri'nin zengin tarihine katkıda bulunuyor.

scdfrgt
Cape Bruny deniz fenerindeki şişede yazarın imzaladığı mesajın ikinci sayfası (Tazmanya Parklar ve Yaban Hayatı Servisi)

TMAG konservatörleri, eski kağıdı korumak için nemlendirme işlemi kullanarak gevşetip düzleştirdi. Mektup nihayetinde halka açık olarak sergilenecek ancak yeri henüz doğrulanmadı.

İlk olarak 1838'de faaliyete geçen Cape Bruny Deniz Feneri, 1996'da hizmet dışı bırakılıp yerine yakındaki güneş enerjisiyle çalışan ışık konana kadar 150 yıldan uzun bir süre gemilere Avustralya'nın en tehlikeli sularından bazılarında rehberlik etmişti.

Buluntu, tarihçileri ve PWS yetkililerini şaşırttı çünkü fener odası 1903'te kurulduğundan beri mühürlü duvar alanına kimse erişmemişti.

Yerel medyanın "son yılların en önemli deniz feneri keşiflerinden biri" diye nitelendirdiği mesaj, eyaletin denizcilik geçmişine ışık tutan bir zaman kapsülü niteliğinde.

Independent Türkçe