Uzmanlar internet dolandırıcılığına karşı uyarıyor

Uzmanlar: Bilinçsizlik ve tuzak teklifler dolandırıcılığı körüklüyor

Dolandırıcıların gelişmiş taktikleri, online alışveriş yapanları şaşırtıyor (Şarku’l Avsat)
Dolandırıcıların gelişmiş taktikleri, online alışveriş yapanları şaşırtıyor (Şarku’l Avsat)
TT

Uzmanlar internet dolandırıcılığına karşı uyarıyor

Dolandırıcıların gelişmiş taktikleri, online alışveriş yapanları şaşırtıyor (Şarku’l Avsat)
Dolandırıcıların gelişmiş taktikleri, online alışveriş yapanları şaşırtıyor (Şarku’l Avsat)

Hukuki ve teknik uzmanlar, dolandırıcılık vakalarındaki artışı herhangi bir siteden alışveriş yapmadan önce alınması gereken önlemler konusundaki bilinçsizliğe, aynı zamanda dolandırıcıların sosyal medyada ürünleri gerçek değerlerinin altında sergileme taktiklerine bağlıyor. Aynı zamanda Suudi Arabistan'daki dolandırıcılıkla mücadele sisteminin 7 yıl hapis ve 5 milyon riyal para cezası öngörmesinin dolandırıcıların caydırılmasına yardımcı olduğuna dikkat çekti.
Suudi Arabistan Savcılığı, Perşembe günü, ikinci el satışı konusunda uzman bir web sitesi üzerinden araç satım iddiasıyla toplamda 6 milyon 716 bin riyal değerinde dolandırıcılık yapan, 30’lu yaşlardan oluşan şahısların kurduğu bir organize suç örgütünün yakalandığını duyurmuştu. Yapılan soruşturmaya göre, mağdurların bilinçsizliğinden yararlanan suç örgütünün daha önce de bu tür faaliyetlerde bulunduğu ortaya çıkarılmıştı.
Savcılık zanlıların haklarında yasal ceza talep edilmesi amacıyla yetkili mahkemeye sevk edilmek üzere tutuklandığını bildirmişti. Aynı zamanda başta online platformlar üzerinden yapılan satışlar olmak üzere alım satımlarda sistemli prosedürlerin takip edilmesi gerektiğini, aksi taktirde bu tür vakaların kaydedilebileceğini vurguladı. 
Hukuk Müşaviri Maram er-Ramusi, Şarku’l Avsat’a verdiği demeçte, online sistemlerin yaygınlaşması ve platformlara duyulan güven ile birlikte dolandırıcılık vakalarının da son zamanlarda yaygınlaştığına değindi. Bunun tutuklanmayı gerektiren başlıca suçlar arasında olduğuna dikkat çeken Ramusi, çok farklı şekillerde dolandırıcılık vakalarının kaydedildiğini belirtti. Örneğin Savcılığın geçtiğimiz günler de açıkladığına benzer şekilde dolandırıcıların insanları aslında var olmayan ürünler ile kandırabildiklerini ifade eden Ramusi, bunların kanunen öngörülen suçlardan olduğuna dikkat çekti.
“Dolandırıcılıkla mücadele sistemi, başkalarının parasına yasa dışı bir şekilde el koyan herkes için caydırıcılık teşkil ediyor” ifadelerine başvuran Ramusi, bir veya birden fazla suç işleyerek başkalarının malına yalan söyleme, aldatma veya yanıltma gibi herhangi bir yöntem ile haksız bir şekilde el koyan kimselerin söz konusu sistem kapsamında 7 yıl hapis ve 5 milyon riyal para cezası veya bunlardan biri ile cezalandırılacaklarına değindi.
Dolandırıcıların bu tür suç taktiklerine tekrar tekrar başvurmalarının toplumun bazı üyeleri arasındaki farkındalık eksikliğine kanıt teşkil ettiğine dikkat çeken Ramusi, online alışveriş yapanları gerekli tüm önlemleri almaya, satın almak istedikleri ürünleri incelemeye ve herhangi bir işlem yapmadan önce satıcıyla görüşmeye çağırdı.
Şarku’l Avsat’a konuşan online alışveriş uzmanı Ribah es-Sadyan ise bu hususta yapılan kapsamlı uyarılar sayesinde insanların bilinçlendiğine, ancak dolandırıcıların başvurdukları gelişmiş taktiklerin online alışveriş yapanların kafasını karıştırdığına değindi. Örneğin bazı profesyonel dolandırıcıların çok kullanılan meşhur web sitelerinin tasarımlarını çalarak kendi dolandırıcı sitelerinde kullandığını, alacağı ürünlere acil ihtiyacı olan, dolayısıyla hızlı davranmak isteyen ve iki site arasında karşılaştırma yapmaya vakti olmayan alıcıların bu ağa düştüğünü vurguladı.
Bazı dolandırıcıların ürünleri ederinden daha düşük fiyata sunarak alıcıların yanılttıklarına değinen Sadyan, online alışveriş yapacaklara şu tavsiyeleri verdi: “Sitenin doğruluğu ve orijinalliğinden, başka bir sitenin taklidi olmadığından tekrar tekrar emin olun. Sitenin HTTP (Üstün Metin Transfer Protokolü) yerine HTTPS (Güvenli Metin Aktarma Protokolü) ile başladığına dikkat edin. Banka kartı bilgilerini kesinlikle girmeyin, bunun yerine Apple Pay kullanın veya teslim edildiğinde nakit ödeme yapın. Absher uygulaması verilerinize ulaşma talebinde bulunan herhangi bir online alışveriş sitesinden alışveriş yapmayın. Son olarak ise herhangi bir online dolandırıcılığa uğradığınızda banka kartınızı iptal etmek için hemen banka ile iletişime geçin.”
Savcılık, başkalarının parası üzerinden suç işlemeye kalkışan kişiler aleyhinde suç duyurusunda bulunmaktan çekinmeyeceğini aktardı.



Yıldızın yuttuğu gezegene yapılan otopsiden şoke edici bir sonuç çıktı

Bir gezegenin yavaş yavaş ev sahibi yıldızın içine doğru spiral çizdiğini gösteren sanatçı tasviri. Bilim insanları Jüpiter büyüklüğündeki bu gezegenin yıldızın atmosferini sıyırmaya başladıktan sonra "içine düştüğünü" söylüyor (R. Hurt & K. Miller [Caltech/IPAC])
Bir gezegenin yavaş yavaş ev sahibi yıldızın içine doğru spiral çizdiğini gösteren sanatçı tasviri. Bilim insanları Jüpiter büyüklüğündeki bu gezegenin yıldızın atmosferini sıyırmaya başladıktan sonra "içine düştüğünü" söylüyor (R. Hurt & K. Miller [Caltech/IPAC])
TT

Yıldızın yuttuğu gezegene yapılan otopsiden şoke edici bir sonuç çıktı

Bir gezegenin yavaş yavaş ev sahibi yıldızın içine doğru spiral çizdiğini gösteren sanatçı tasviri. Bilim insanları Jüpiter büyüklüğündeki bu gezegenin yıldızın atmosferini sıyırmaya başladıktan sonra "içine düştüğünü" söylüyor (R. Hurt & K. Miller [Caltech/IPAC])
Bir gezegenin yavaş yavaş ev sahibi yıldızın içine doğru spiral çizdiğini gösteren sanatçı tasviri. Bilim insanları Jüpiter büyüklüğündeki bu gezegenin yıldızın atmosferini sıyırmaya başladıktan sonra "içine düştüğünü" söylüyor (R. Hurt & K. Miller [Caltech/IPAC])

Birçok yıldız milyarlarca yıl yaşayıp yakıtlarını tüketince kırmızı devler diye bilinen ölmekte olan yıldızlara dönüşür. Yıldızlar genişler ve yakındaki gezegenleri yutarak onları yakıp yok edebilir.

Yaklaşık 5 milyar yıl içinde, Dünya'nın kendi Güneş'i de kırmızı deve dönüşecek ve mavi bilyemiz de dahil gezegenleri yutacak.

Gökbilimciler bu kırmızı dev yıldızların birçoğunu tanımlasa da bir gezegeni yeme süreci, ancak kısa bir süre önce doğrudan gözlemlenebildi.

Gökbilimciler birçok kırmızı dev yıldız tanımladı ve bazı durumlarda yakındaki gezegenleri tükettiklerinden şüphelendi ancak bu fenomen daha önce hiç doğrudan gözlemlenmemişti. Bilim insanları 2023'te, ömrünün sonuna yaklaşan bir yıldızın şiştiğini ve muhtemelen Jüpiter büyüklüğünde bir gezegeni yuttuğunu keşfetti.

NASA'nın James Webb Uzay Teleskobu, kayıtlara geçen ilk gezegen yutulması olayı olduğu düşünülen bir olayı gözlemledi. Gözlemler şaşırtıcı sonuçlar verdi (NASA, ESA, CSA, R. Crawford [STScI])NASA'nın James Webb Uzay Teleskobu, kayıtlara geçen ilk gezegen yutulması olayı olduğu düşünülen bir olayı gözlemledi. Gözlemler şaşırtıcı sonuçlar verdi (NASA, ESA, CSA, R. Crawford [STScI])

Araştırmacılar James Webb Uzay Teleskobu'ndan gelen ek gözlemlerin ardından, "şaşırtıcı bir ters köşe" yaşandığını söylüyor. Webb'in gözlemleri yıldızın gezegeni yemediğini, gezegenin yörüngesinin milyonlarca yıl boyunca daralarak gökcismini ölümüne yaklaştırdığını ve sonra tamamen yutulduğunu gösteriyor.

Arizona'nın Tucson kentindeki ABD Ulusal Bilim Vakfı Ulusal Optik-Kızılötesi Astronomi Araştırma Laboratuvarı'ndan gökbilimci Ryan Lau yaptığı açıklamada, "Bu yepyeni bir olay olduğu için teleskobu ona çevirmeye karar verdiğimizde ne bekleyeceğimizi tam olarak bilmiyorduk" diyor.

Kızılötesindeki yüksek çözünürlüklü görüntüsü sayesinde muhtemelen bizimki de dahil gezegen sistemlerinin nihai kaderi hakkında değerli bilgiler öğreniyoruz.

Lau, perşembe günü The Astrophysical Journal'da yayımlanan yeni makalenin başyazarı.

Araştırmacılar teleskobun Orta Kızılötesi Enstrümanı ve Yakın Kızılötesi Spektrografı'nı kullanarak Samanyolu Galaksisi'nde yer alan, Dünya'dan yaklaşık 12 bin ışık yılı uzaklıktaki sahneyi inceledi.

Yıldızın daha çok bizim Güneş'imize benzediği kabul ediliyordu fakat Orta Kızılötesi Enstrüman'la yapılan bir ölçüm, yıldızın kırmızı bir deve dönüşmesi durumunda olması gerektiği kadar parlak olmadığını ortaya koydu. Bu bulgu araştırmacılara, bir zamanlar inanıldığı gibi gezegeni yutacak bir şişme yaşanmadığını gösterdi.

Harvard-Smithsonian Astrofizik Merkezi ve Massachusetts Teknoloji Enstitüsü'nden, araştırma ekibi üyesi Morgan MacLeod "Gezegen nihayetinde yıldızın atmosferini sıyırmaya başladı. O andan itibaren de kontrolden çıkarak daha hızlı bir şekilde içine düşmeye başladı" diye açıklıyor.

Gezegen düşerken bir nevi yıldızın etrafında yayılmaya başladı.

Gezegen, yıldızın dış katmanlarından gaz püskürtmüş olabilir.

Yakın Kızılötesi Spektrograf, yıldızı çevreleyen sıcak bir moleküler gaz diskini ortaya çıkardı ve burada karbonmonoksit tespit edildi.

Vassar College'dan ötegezegen araştırmacısı Colette Salyk, ortak yazarı olduğu yeni makale hakkında, "Webb gibi dönüştürücü bir teleskopla yıldızın yakın çevresinde ne bulacağımıza dair herhangi bir beklentiye sahip olmak benim için zordu" diyor. 

Burada gezegenler oluşmasa bile, bir yutulma sonrasında gezegen oluşum bölgesinin özelliklerine sahip bir şey görmeyi bekleyemediğimi söyleyebilirim.

Independent Türkçe, independent.co.uk/space