Uzmanlar internet dolandırıcılığına karşı uyarıyor

Uzmanlar: Bilinçsizlik ve tuzak teklifler dolandırıcılığı körüklüyor

Dolandırıcıların gelişmiş taktikleri, online alışveriş yapanları şaşırtıyor (Şarku’l Avsat)
Dolandırıcıların gelişmiş taktikleri, online alışveriş yapanları şaşırtıyor (Şarku’l Avsat)
TT

Uzmanlar internet dolandırıcılığına karşı uyarıyor

Dolandırıcıların gelişmiş taktikleri, online alışveriş yapanları şaşırtıyor (Şarku’l Avsat)
Dolandırıcıların gelişmiş taktikleri, online alışveriş yapanları şaşırtıyor (Şarku’l Avsat)

Hukuki ve teknik uzmanlar, dolandırıcılık vakalarındaki artışı herhangi bir siteden alışveriş yapmadan önce alınması gereken önlemler konusundaki bilinçsizliğe, aynı zamanda dolandırıcıların sosyal medyada ürünleri gerçek değerlerinin altında sergileme taktiklerine bağlıyor. Aynı zamanda Suudi Arabistan'daki dolandırıcılıkla mücadele sisteminin 7 yıl hapis ve 5 milyon riyal para cezası öngörmesinin dolandırıcıların caydırılmasına yardımcı olduğuna dikkat çekti.
Suudi Arabistan Savcılığı, Perşembe günü, ikinci el satışı konusunda uzman bir web sitesi üzerinden araç satım iddiasıyla toplamda 6 milyon 716 bin riyal değerinde dolandırıcılık yapan, 30’lu yaşlardan oluşan şahısların kurduğu bir organize suç örgütünün yakalandığını duyurmuştu. Yapılan soruşturmaya göre, mağdurların bilinçsizliğinden yararlanan suç örgütünün daha önce de bu tür faaliyetlerde bulunduğu ortaya çıkarılmıştı.
Savcılık zanlıların haklarında yasal ceza talep edilmesi amacıyla yetkili mahkemeye sevk edilmek üzere tutuklandığını bildirmişti. Aynı zamanda başta online platformlar üzerinden yapılan satışlar olmak üzere alım satımlarda sistemli prosedürlerin takip edilmesi gerektiğini, aksi taktirde bu tür vakaların kaydedilebileceğini vurguladı. 
Hukuk Müşaviri Maram er-Ramusi, Şarku’l Avsat’a verdiği demeçte, online sistemlerin yaygınlaşması ve platformlara duyulan güven ile birlikte dolandırıcılık vakalarının da son zamanlarda yaygınlaştığına değindi. Bunun tutuklanmayı gerektiren başlıca suçlar arasında olduğuna dikkat çeken Ramusi, çok farklı şekillerde dolandırıcılık vakalarının kaydedildiğini belirtti. Örneğin Savcılığın geçtiğimiz günler de açıkladığına benzer şekilde dolandırıcıların insanları aslında var olmayan ürünler ile kandırabildiklerini ifade eden Ramusi, bunların kanunen öngörülen suçlardan olduğuna dikkat çekti.
“Dolandırıcılıkla mücadele sistemi, başkalarının parasına yasa dışı bir şekilde el koyan herkes için caydırıcılık teşkil ediyor” ifadelerine başvuran Ramusi, bir veya birden fazla suç işleyerek başkalarının malına yalan söyleme, aldatma veya yanıltma gibi herhangi bir yöntem ile haksız bir şekilde el koyan kimselerin söz konusu sistem kapsamında 7 yıl hapis ve 5 milyon riyal para cezası veya bunlardan biri ile cezalandırılacaklarına değindi.
Dolandırıcıların bu tür suç taktiklerine tekrar tekrar başvurmalarının toplumun bazı üyeleri arasındaki farkındalık eksikliğine kanıt teşkil ettiğine dikkat çeken Ramusi, online alışveriş yapanları gerekli tüm önlemleri almaya, satın almak istedikleri ürünleri incelemeye ve herhangi bir işlem yapmadan önce satıcıyla görüşmeye çağırdı.
Şarku’l Avsat’a konuşan online alışveriş uzmanı Ribah es-Sadyan ise bu hususta yapılan kapsamlı uyarılar sayesinde insanların bilinçlendiğine, ancak dolandırıcıların başvurdukları gelişmiş taktiklerin online alışveriş yapanların kafasını karıştırdığına değindi. Örneğin bazı profesyonel dolandırıcıların çok kullanılan meşhur web sitelerinin tasarımlarını çalarak kendi dolandırıcı sitelerinde kullandığını, alacağı ürünlere acil ihtiyacı olan, dolayısıyla hızlı davranmak isteyen ve iki site arasında karşılaştırma yapmaya vakti olmayan alıcıların bu ağa düştüğünü vurguladı.
Bazı dolandırıcıların ürünleri ederinden daha düşük fiyata sunarak alıcıların yanılttıklarına değinen Sadyan, online alışveriş yapacaklara şu tavsiyeleri verdi: “Sitenin doğruluğu ve orijinalliğinden, başka bir sitenin taklidi olmadığından tekrar tekrar emin olun. Sitenin HTTP (Üstün Metin Transfer Protokolü) yerine HTTPS (Güvenli Metin Aktarma Protokolü) ile başladığına dikkat edin. Banka kartı bilgilerini kesinlikle girmeyin, bunun yerine Apple Pay kullanın veya teslim edildiğinde nakit ödeme yapın. Absher uygulaması verilerinize ulaşma talebinde bulunan herhangi bir online alışveriş sitesinden alışveriş yapmayın. Son olarak ise herhangi bir online dolandırıcılığa uğradığınızda banka kartınızı iptal etmek için hemen banka ile iletişime geçin.”
Savcılık, başkalarının parası üzerinden suç işlemeye kalkışan kişiler aleyhinde suç duyurusunda bulunmaktan çekinmeyeceğini aktardı.



Bilim insanları beklenmedik bir besinin bilişsel sorunları azaltabileceğini buldu

Araştırmada, beslenmeyle alınan bakır miktarındaki artışın bilişsel işlevi güçlendirebileceği bulundu (Unsplash)
Araştırmada, beslenmeyle alınan bakır miktarındaki artışın bilişsel işlevi güçlendirebileceği bulundu (Unsplash)
TT

Bilim insanları beklenmedik bir besinin bilişsel sorunları azaltabileceğini buldu

Araştırmada, beslenmeyle alınan bakır miktarındaki artışın bilişsel işlevi güçlendirebileceği bulundu (Unsplash)
Araştırmada, beslenmeyle alınan bakır miktarındaki artışın bilişsel işlevi güçlendirebileceği bulundu (Unsplash)

Tom Watling 

Beslenme yoluyla daha fazla bakır tüketen yetişkinlerin hafıza, dikkat ve dil gibi bilişsel testlerde daha iyi performans gösterme eğiliminde olduğu, bir araştırmada bulundu.

60 yaş ve üzeri 2 bin 400'den fazla Amerikalının katıldığı çalışmada, günde yaklaşık 1,4 mg bakır tüketenler, 0,8 mg'den daha az tüketenlere kıyasla bir dizi bilişsel değerlendirmede daha yüksek puan aldı.

Çok düşük miktarda gerekmesine rağmen bakır, sinir hücrelerinde enerji üretimine katkı sağlayarak, temel nörotransmitterlerin oluşumunu destekleyerek ve vücudun doğal antioksidan savunmasını güçlendirerek beyin sağlığında kritik bir rol oynuyor.

Kabuklu deniz ürünleri, tahıllar, fasulye ve kuruyemişler iyi bakır kaynakları fakat uzmanlar dengeli bir diyetin yeterli miktarda bakır sağlaması gerektiğini söylüyor.

Öte yandan yüksek miktarlar gastrointestinal sorunlara yol açabildiğinden bilim insanları, bakırın yaşlanan beyin üzerindeki etkilerinin genel olarak koruyucu mu yoksa zararlı mı olduğu konusunda tartışmaya devam ediyor.

Bakırın faydaları üzerine yapılan son araştırmayı yürüten ekip, katılımcılardan iki ayrı günde yedikleri her şeyi hatırlamasını istedi. Daha sonra bu rakamların ortalamasını alarak her bir kişinin günlük bakır tüketimini hesapladılar.

Bilişsel yetenekleri test eden, iyi bilinen 4 görev arasında hızlı sembol eşleştirmenin yanı sıra anında ve gecikmeli kelime hatırlama vardı ve tüm ölçümleri birleştiren genel bir "küresel" puan kullanıldı.

Sonuçlar net bir örüntü ortaya koydu: Bakır tüketimi arttıkça bilişsel performans iyileşti ve teste bağlı olarak günlük yaklaşık 1,2 ila 1,6 mg'da zirve yaptı.

Bu seviyelerin üzerine çıkıldığında daha fazla fayda sağlanmadı.

Bakır tüketiminde en üst çeyrektekiler, en alt çeyrekte yer alanlara göre eşleştirme testinde yaklaşık 4 sembol daha fazla bildi ve gecikmeli kelime hatırlama testinde yarım kelime kadar daha fazla hatırladı.

Daha önce felç geçirmiş kişilerin daha da fazla fayda sağladığı görüldü: Özellikle bu grupta yüksek düzeyde bakır tüketen kişilerin genel bilişsel puanlarında belirgin bir artış oldu.

Araştırmacılar bunun, bakır tüketiminin bilişsel işlevi geliştirdiğini söylemeye yetecek kadar kanıtı sunmadığını belirtse de bağlantının "biyolojik açıdan makul" olduğunu savunuyor.

Raporda şu ifadelere yer veriliyor: 

Beslenmeyle alınan bakır beyin sağlığı açısından kritik önemde ve antioksidan savunma, nörotransmitter sentezi ve enerji metabolizmasında oyndağu rolle bilişsel işlev üzerinde koruyucu etkiler sağlayabilir.

Independent Türkçe, independent.co.uk/news