Cinsel ilişkide açık rıza tasarısı İspanya'da kanunlaştı

"Sadece evet, evet demektir"

Kadın hakkı savunucuları, 2018'de görülen toplu tecavüz davasına karşı İspanya Parlamentosu önünde protestolar düzenlemişti (Reuters)

İspanya'da cinsel ilişkilerde rızanın açıkça ifade edilmesini şart koşan yasa yürürlüğe kondu.
Parlamento'da perşembe günü düzenlenen oturumda 141'e karşı 205 oyla kanunlaşan yasa tasarısına göre tarafların açık şekilde rıza göstermediği her türlü cinsel ilişki tecavüz sayılacak. Önceden tecavüz suçu için olayda bir şiddet veya zorlama olduğunun kanıtlanması gerekiyordu.
Kadın hakkı savunucularının "Sadece evet, evet demektir" (Solo si es si) adını verdiği yasa kapsamında suçlulara 15 yıla kadar hapis cezası da verilebilecek.
Buna göre tarafların cinsel ilişkiye girme isteklerini açıkça gösteren davranışlarla hür şekilde ifade etmesi, rıza göstergesi olarak kabul edilecek. Yeni uygulamada genellikle "onaylayıcı rıza" (affirmative consent) adı verilen bir rıza türü şart koşuluyor. Yani artık yasaya göre kişinin uyuşturucu veya alkol etkisi altında olması ya da bilincinin yerinde olmaması durumunda, rızasını açıkça ifade edemeyeceği kabul edilecek.  
Yasa mayısta Parlamento'da yapılan ön oylamadan geçtikten sonra haziranda Senato'da da onaylanmıştı.
ABD'nin önde gelen gazetelerinden New York Times'a konuşan Lise Gotell, yeni yasanın büyük bir değişime işaret ettiğini söyledi.
Kanada'daki Alberta Üniversitesi'nde kadın ve toplumsal cinsiyet araştırmaları alanında çalışan Gotell, "Cinsel ilişkiye giren kişi açısından rızanın sübjektif bir olgu olduğu tanınmış oldu" dedi.
Söz konusu yasa, 2016'da 18 yaşındaki bir kadının 5 kişi tarafından tecavüze uğramasının ardından gündeme gelmişti.
İspanya'yı ayağa kaldıran ve protestolara yol açan olayla ilgili davada suçlular hakkında 23 yıl hapis istenmişti.
Davada, kadının rıza göstermediğini kanıtlayamaması tartışma yaratmış, 2018'de zanlılar tecavüz yerine "sürekli cinsel istismar" suçundan yargılanarak 9 yıl hapis cezası almıştı.
2019'daysa İspanya Yüksek Mahkemesi, kendilerine "kurt sürüsü" (manada) adını veren mahkumlar hakkındaki kararı bozarak cezayı tecavüz suçu kapsamında değerlendirip 15 yıla çıkarmıştı.  
Independent Türkçe, New York Times, Guardian