NASA, Ay'a gönderilecek kapsülün fırlatılmasını motorundaki arıza nedeniyle 2 Eylül'e erteledi

NASA'nın roketi (AP)
NASA'nın roketi (AP)
TT

NASA, Ay'a gönderilecek kapsülün fırlatılmasını motorundaki arıza nedeniyle 2 Eylül'e erteledi

NASA'nın roketi (AP)
NASA'nın roketi (AP)

ABD Havacılık ve Uzay Ajansı (NASA), Ay'a dönüş projesi (Artemis) kapsamında bugün yapılacak test uçuşunun, taşıyıcı roketin motor tankında yaşanan sorun nedeniyle son anda ertelendiğini açıkladı.
ABD'nin Florida eyaletindeki Kennedy Uzay Merkezi'nden Ay yolculuğuna bugün başlaması planlanan kapsül ve roketin birleşimi SLS-Orion uzay aracının uçuşunun, roket motorundaki sızmanın engellenememesi nedeniyle iptal edildiği, yeni denemenin 2 Eylül'de yapılacağı bildirildi.
Planlanan uçuştan yarım saat önce Twitter adresinden, "3 numaralı motorla ilgili bir sorun üzerinde çalışıldığı için kalkış şu anda planlanmamış bir beklemede." açıklamasında bulunan NASA, fırlatmaya dakikalar kala, canlı yayın yaptığı internet sitesinden, "Mühendisler, tüm çabalara rağmen motordaki sızmayı durduramadı. Misyon 2 Eylül'e ertelendi." anonsunu geçti.
NASA'nın Derin Uzay Keşif Sistemlerinin ilk entegre uçuş testini gerçekleştirecek olan "Artemis I" uçuşunda, yolcu barındırmayan kapsülün Ay'ın etrafında geçireceği 6 haftanın ardından Dünya'ya dönmesi planlanıyordu.

Artemis projesi
NASA, Artemis programıyla, 1960'lar ile 1970'lerde hayata geçirdiği Apollo Projesi ile yakaladığı başarıyı bir kez daha elde etmeyi amaçlıyor.
Artemis I adlı deneme uçuşuyla, astronotları taşımaya hazır olup olmadığını anlamak için dünyanın en güçlü uzay mekiği olduğu söylenen SLS-Orion uzay aracının, test edilmesi hedefleniyor.
SLS'nin, NASA'nın Apollo Projesi sırasında uçurduğu Satürn V roketlerinden bu yana inşa ettiği en büyük yeni dikey fırlatma sistemini temsil ettiği belirtiliyor.
SLS-Orion uzay aracının tasarımı, inşası, testleri ve zemin tesisleri dahil olmak üzere şimdiye kadar NASA'ya en az 37 milyar dolara mal olduğu ifade ediliyor.
Yunan mitolojisinde Apollo'nun ikiz kız kardeşi Artemis'den ismini alan programla NASA, en erken 2025 yılında astronotları yeniden Ay'a ulaştırmayı, Mars'a insan göndermeyi amaçlayan daha iddialı uzay yolculuklarına giden yolda bir sıçrama tahtası görevi görerek, uzun vadeli bir Ay kolonisi kurmayı hedefliyor.



Parkinson hastalığını tespit eden kalem üretildi

(Unsplash)
(Unsplash)
TT

Parkinson hastalığını tespit eden kalem üretildi

(Unsplash)
(Unsplash)

Vishwam Sankaran Bilim ve Teknoloji Muhabiri 

Bilim insanları, Parkinson hastalığının erken belirtilerini saptamak için el hareketlerini yapay zekayla analiz eden özel bir kalem geliştirdi. Bu gelişme, hastalığın düşük maliyetli teşhisine önayak olabilir.

Bu cihaz, dünya çapında 10 milyon kişiyi etkileyen bu nörolojik hastalığa sahip olan ve olmayan kişilerin yazma şeklindeki farklılıkları tespit edebiliyor. Hastalığın belirtileri arasında titreme ve uzuv ve vücut hareketlerinde bozulma yer alıyor.

Parkinson hastalığı, Alzheimer'dan sonra en yaygın ikinci nörodejeneratif hastalık ve bu tür rahatsızlıklar arasında en hızlı ilerleyeni.

Ancak genellikle hastanın motor becerilerini gözlemleyerek yapılan teşhisler, uzman eksikliği nedeniyle düşük ve orta gelirli ülkelerde yetersiz kalıyor.

El yazısı, beyin-el koordinasyonu gerektiren karmaşık bir süreç ve önceki araştırmalar, Parkinson hastalığının el yazısını önemli ölçüde etkilediğini gösterdi.

Manyetik mürekkep içeren yapay zekalı kalem, el yazısı örneklerini analiz ederek Parkinson hastalığının belirtilerini tespit ediyor. Kaliforniya Üniversitesi'nin Los Angeles kampüsünden araştırmacılar, "Burada, yumuşak manyetoelastik uç ve manyetik sıvı mürekkep içeren, hem yüzeydeki hem de havadaki yazma hareketlerini hassas ve niceliksel olarak yüksek kaliteli, analiz edilebilir elektrik sinyallerine dönüştürebilen, kendi kendine çalışan, Parkinson hastalığı teşhisi için bir teşhis kalemi geliştirdik" dedi.
 

Görsel kaldırıldı.

Parkinson hastalığı tanı kalemi (Jun Chen)


Araştırmacılar, yapay zeka sisteminin yardımıyla kalemin, Parkinson hastası üç kişinin el yazısı örneklerini 13 sağlıklı katılımcının el yazısı örneklerinden başarıyla ayırt edebildiğini gösterdi.

Cihazın 16 kişilik küçük bir grupta Parkinson hastalığını yüzde 95'in üzerinde doğrulukla tespit edebildiğini buldular.

Araştırmacılar, kalemin düşük maliyetli, doğru ve yaygın şekilde dağıtılabilir bir teknolojiye dönüştürülerek, geniş nüfuslu ve kaynakları sınırlı bölgelerde Parkinson teşhisini iyileştirmesini umduklarını belirtti.

Geliştirdiğimiz tanı kalemi, büyük nüfuslarda ve kaynakların sınırlı olduğu bölgelerde Parkinson hastalığı tanısını iyileştirme potansiyeline sahip, düşük maliyetli, yaygın şekilde dağıtılabilir ve güvenilir bir teknolojiyi temsil ediyor.

Bu, henüz muhtemel Parkinson hastası olduğunu bilmeyen, tedavi görmemiş bireyler için özellikle faydalı.


Independent Türkçe, independent.co.uk/tech