Artemis görevindeki gecikme, Ay araçlarının bataryalarını bitirebilir

Bir uydu operatörü, "Ne kadar uzun beklersek, risk o kadar yükseliyor" diyor

NASA, 29 Ağustos 2022'de Uzay Fırlatma Sistemi (SLS) roketinin motorlarından biriyle ilgili sorun çıkmasının ardından Artemis 1 görevinin fırlatılmasını erteledi (Reuters)
NASA, 29 Ağustos 2022'de Uzay Fırlatma Sistemi (SLS) roketinin motorlarından biriyle ilgili sorun çıkmasının ardından Artemis 1 görevinin fırlatılmasını erteledi (Reuters)
TT

Artemis görevindeki gecikme, Ay araçlarının bataryalarını bitirebilir

NASA, 29 Ağustos 2022'de Uzay Fırlatma Sistemi (SLS) roketinin motorlarından biriyle ilgili sorun çıkmasının ardından Artemis 1 görevinin fırlatılmasını erteledi (Reuters)
NASA, 29 Ağustos 2022'de Uzay Fırlatma Sistemi (SLS) roketinin motorlarından biriyle ilgili sorun çıkmasının ardından Artemis 1 görevinin fırlatılmasını erteledi (Reuters)

Artemis 1 fırlatmasının ertelenmesi, NASA'nın Uzay Fırlatma Sistemi (Space Launch System / SLS) roketine bağlı başka bir görevi tehlikeye atıyor.
CubeSat uyduları adı verilen, ayakkabı kutusu büyüklüğündeki 10 uydudan oluşan ikincil bir kargo çok sayıda erteleme nedeniyle bir yıldan uzun süredir SLS içinde sıkışıp kalmış durumda. Operatörler şu sıralar CubeSat'lar üzerindeki bataryaların, görevlerini tamamlamak için yeterli enerjiye sahip olmayacak kadar boşalacağından endişe ediyor.
Bataryalar, daha sonra küçük uyduların uzun vadeli enerji kaynağı olarak kullanılacak Güneş panellerinin açılması için gerekli.
CubeSat'lar, Ay ve asteroitler için derin uzay radyasyon monitörleri ve sondaları da içeriyor.
Lunar IceCube CubeSat'ın işletilmesine yardımcı olan Ben Malphrus, Science dergisine yaptığı açıklamada, "Ne kadar uzun süre beklersek, bataryaların tükenme riski o kadar yükselir" dedi.
LunaH Map adlı bir başka CubeSat'ın operatörü, batarya rezervinin şu anda yüzde 50 civarında olduğunu tahmin ediyor ve yüzde 40'ın altına düşerse Güneş panellerini açmak için gereken ilk işlem dizisini gerçekleştiremeyeceği uyarısında bulunuyor.
LunaH Map'in operasyon ekibine başkanlık eden Arizona Eyalet Üniversitesi'nden Craig Hardgrove, NASA'dan uyduyu şarj etmek için uyduya erişim istediğini ama bu isteğinin reddedildiğini söyledi.
"Kaçak yolcuları almayı kabul edip sonra da onları öldüremezsiniz" ifadelerini kullanan Hardgrove, CubeSat'ların fırlatılmasının daima bir risk barındırdığını da kabul etti. Hardgrove "Endişe duymuyorsanız bu bir CubeSat görevi değildir" dedi.
 



Batılı teknoloji devleri, Çin üretimi yapay zekaya yöneliyor

Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)
Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)
TT

Batılı teknoloji devleri, Çin üretimi yapay zekaya yöneliyor

Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)
Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)

Batılı ülkelerdeki büyük firmalar, Çin üretimi yapay zeka modellerini kullanmaya yöneliyor.

Wall Street Journal’ın (WSJ) analizinde, Amazon Web Services, Microsoft ve Google gibi Amerikan devlerinin, müşterilerine DeepSeek’i bir seçenek olarak sunmaya başladığını yazıyor.

Bu durumun, ABD hükümetinin veri güvenliği nedeniyle Çinli DeepSeek firmasının bazı uygulamalarını devlet cihazlarında yasaklamasına rağmen gerçekleştiğine işaret ediliyor.

Analiz firması Sensor Tower’ın verilerine göre, ABD’li OpenAI firmasının ürettiği ChatGPT en popüler yapay zeka destekli sohbet botu olma özelliğini koruyor. Küresel çapta uygulamanın 910 milyon kez indirildiği belirtiliyor. Çinli mühendislerin tasarladığı DeepSeek ise 125 milyon kez indirildi.

Harvard Üniversitesi’nin haziranda yayımladığı bir çalışmada, Çin’in yapay zekada öne çıkmasını sağlayan iki temel unsurun veri zenginliği ve insan sermayesi olduğu belirtilmişti.

WSJ’nin analizine göre de Amerikan şirketleri daha çok “yapay genel zeka” (AGI) gibi devrimsel ilerlemelere yoğunlaşırken, Çinli firmalar pratik uygulamalarla günlük sorunları çözmeye odaklanıyor. Çinli şirketler aynı zamanda modellerini açık kaynak olarak sunuyor. Bu sayede kullanıcılar modelleri kendi ihtiyaçlarına göre uyarlayabiliyor.

Alibaba’nın “Qwen” adlı açık kaynak modelinin dünya genelinde 100 binden fazla türevi geliştirildi. Haberde, Japonya Ekonomi Bakanlığı için özel yazılımlar geliştiren Tokyo merkezli Abeja şirketinin Google ve Meta yerine Qwen’i tercih ettiğine dikkat çekiliyor.

DeepSeek, diğer yapay zeka şirketlerine kıyasla düşük maliyetle ve az sayıda çip kullanarak geliştirdiği açık kaynaklı yeni modeli DeepSeek-R1'i, 20 Ocak'ta piyasaya sürmüştü. ABD’li şirketlerle yarışan modelleri daha ucuza geliştirip sattığını öne süren DeepSeek, Nvidia'dan Microsoft'a kadar teknoloji devlerinin yüzlerce milyar dolar değer kaybetmesine neden olmuştu.

Batılı ülkeler, DeepSeek’in siber güvenliği ihlal ettiğini ve verilerin Pekin yönetimiyle paylaşılmasını sağladığını öne sürmüş, firmaysa iddiaları yalanlamıştı.

Güney Afrika’daki Witwatersrand Üniversitesi, DeepSeek’in diğer yapay zeka modellerine göre daha iyi veri güvenliği sağladığını savunuyor. Üniversite yetkililerinden Tarık Surtee, “Açık kaynaklı olması ve çevrimdışı kullanılabilmesi, verilerimizi koruyor” diyor.

Independent Türkçe, Wall Street Journal, RT