NASA, Webb teleskobunun ilk ötegezegen fotoğrafını paylaştı

Webb teleskobu yabancı bir gezegene ilk doğrudan bakışını gönderdi

James Webb Uzay Teleskobu'nun görüntülediği ötegezegen HIP 65426 b'nin ilk doğrudan fotoğrafı (NASA, ESA, CSA, A Carter, S Hinkley ve Alyssa Pagan [STScI])
James Webb Uzay Teleskobu'nun görüntülediği ötegezegen HIP 65426 b'nin ilk doğrudan fotoğrafı (NASA, ESA, CSA, A Carter, S Hinkley ve Alyssa Pagan [STScI])
TT

NASA, Webb teleskobunun ilk ötegezegen fotoğrafını paylaştı

James Webb Uzay Teleskobu'nun görüntülediği ötegezegen HIP 65426 b'nin ilk doğrudan fotoğrafı (NASA, ESA, CSA, A Carter, S Hinkley ve Alyssa Pagan [STScI])
James Webb Uzay Teleskobu'nun görüntülediği ötegezegen HIP 65426 b'nin ilk doğrudan fotoğrafı (NASA, ESA, CSA, A Carter, S Hinkley ve Alyssa Pagan [STScI])

James Webb Uzay Teleskobu, güneş sistemimizin dışındaki uzak ve yabancı bir ötegezegenin ilk doğrudan fotoğraflarını çekti.
Webb, çeşitli araçlar kullanarak Dünya'dan yaklaşık 385 ışık yılı uzaklıktaki, Jüpiter'den 6 ila 12 kat daha büyük bir gaz devi olan HIP 65426 b ötegezegeninin çeşitli fotoğraflarını gönderdi.

James Webb Uzay Teleskobu'nun görüntülediği ötegezegen HIP 65426 b (NASA)

Sonuçlar devam eden bir çalışmanın parçası ve henüz hakem onayından geçmedi veya bilimsel bir dergide yayımlanmadı ancak NASA ön bulguları geçtiğimiz perşembe sabahı bir blog gönderisinde paylaştı.
Exeter Üniversitesi fizik ve astronomi doçenti Sasha Hinkley yaptığı açıklamada, "Bu sadece Webb için değil, genel olarak astronomi için de çığır açan bir an" dedi. Bilim insanı Hinkley, dış gezegen üzerine araştırma yürüten uluslararası bir işbirliğine öncülük ediyor.
HIP 65426 b ilk kez 2017'de Avrupa Güney Gözlemevi'nin Şili'deki Çok Büyük Teleskobu tarafından keşfedildi. Teleskop ötegezegeni kızılötesi ışığın kısa dalga boylarında görüntüledi; yer tabanlı teleskoplarda kızılötesi ışığın daha uzun dalga boyları Dünya'nın atmosferi tarafından bloke ediliyor. Uzayda olan Webb, kızılötesi spektrumun daha geniş bir aralığına erişerek uzak gezegenlerde daha fazla ayrıntı görebilir.
Webb'in çektiği fotoğraflar ötegezegenlerin ilk doğrudan görüntüleri değil: Hubble Uzay Teleskobu diğer yabancı gezegenlerin fotoğraflarını çekmeyi başardı ancak bu kolay değil, gezegenin yakınındaki bir yıldızın yoğun parlaklığı bu ötegezegenden gelen ışığı gizleyebilir. Örneğin HIP 65426 b, yıldızından 10 bin kat daha az parlak.
Ancak HIP 65426 b, yıldızının yörüngesinde Dünya'nın Güneş'e olan uzaklığından 100 kat daha büyük bir mesafede dönüyor. Bu da bilim insanlarının Webb'in fotoğraflarındaki gezegeni seçmelerini sağladı. Webb'in araçları da koronagraflarla, yani uzak yıldızların diskini karartıp parlamalarını azaltarak, ötegezegenleri bulmayı ve onlara odaklanmayı biraz daha kolaylaştıran cihazlarla donatıldı.
Dr. Hinkley, "Webb koronagraflarının gezegenin yörüngesinde döndüğü yıldızın ışığını bastırırken bu kadar iyi çalışması gerçekten etkileyiciydi" dedi.
Birden fazla filtre kullanılarak Webb'in Yakın-kızılötesi kamerası (Nircam) ve Orta-kızılötesi aracıyla (Miri) çekilen fotoğraflar, bilim insanlarının yeni uzay teleskobunun mümkün kılacağını umdukları, uzun bir ötegezegen fotoğrafları ve keşifleri dizisinin ilk görüntüleri. Görüntüler, Webb'in ilk gözlemlerinden biri olan ve ötegezegen Wasp 39B'den gelen bir ışık spektrumunun yeni bir analizini takip ediyor. Bu analizler yabancı bir gezegenin atmosferinde karbondioksitin varlığını ilk kez ortaya çıkardı.
HIP 65426 b'nin yeni Webb görüntülerini analiz eden Kaliforniya Santa Cruz Üniversitesi'ndeki doktora sonrası araştırmacı Aarynn Carter yaptığı açıklamada, "Bence en heyecan verici şey daha yeni başlamış olmamız. Fiziksel ve kimyasal yapılarının yanı sıra, oluşumlarına dair genel anlayışımızı şekillendirecek çok daha fazla ötegezegen fotoğrafı gelecek. Daha önce varlığı bilinmeyen gezegenleri bile keşfedebiliriz" dedi.
 



ChatGPT'ye akıl sağlığı önlemleri geldi

Fotoğraf: AP
Fotoğraf: AP
TT

ChatGPT'ye akıl sağlığı önlemleri geldi

Fotoğraf: AP
Fotoğraf: AP

ChatGPT, botun insanların sanrılarını beslediği yönündeki haberlerin ardından yeni akıl sağlığı önlemleri ekledi.

Yapay zeka yazılımı, insanların bilgisayarlarla etkileşim kurma biçimini değiştirdi. Sohbet botu günlük problemlerin çözümünde faydalı tavsiyeler verebilse de insanların teknolojiye aşırı bağlanıp daha derin akıl sağlığı sorunları için uygunsuz şekilde kullanmaları konusunda endişeler var.

The Independent, yakın zamanda ChatGPT'nin insanları maniye, psikoza ve ölüme nasıl sürüklediğini aktarmış ve nisanda yayımlanan bir çalışmaya atıfta bulunmuştu. Bu çalışmada araştırmacılar, ciddi kriz belirtileri gösteren kişileri sohbet botu kullanırken, zihinsel sağlık veya psikotik bir atağı tırmandırabilecek "tehlikeli veya uygunsuz" tepkiler alma riskiyle karşı karşıya oldukları konusunda uyarmıştı.

ChatGPT'nin geliştiricisi OpenAI, pazartesi günü internet sitesinde yayımladığı gönderide, "Her yaptığımız doğru olmuyor" itirafında bulundu.

Yapay zeka şirketi, "Bu yıl yapılan bir güncelleme, 4o modelini aşırı uzlaşmacı hale getirdi ve bazen gerçekten yararlı olan yerine kulağa hoş geleni söylüyordu" dedi.

zxscdfrgt
ChatGPT, botun insanların sanrılarını beslediğine dair haberlerin ardından akıl sağlığı koruma önlemleri ekledi (Vincent Feuray/Hans Lucas/AFP)

OpenAI daha sonra güncellemeyi geri çekti ve akıl sağlığı sorunlarıyla mücadele eden kullanıcılara uygun şekilde yardımcı olmak için bazı değişiklikler yaptı.

Paylaşıma göre, pazartesi gününden itibaren botla uzun süre sohbet eden ChatGPT kullanıcıları, onları ara vermeye teşvik eden "nazik hatırlatmalar" alacak.

Şirket, OpenAI'ın 30'dan fazla ülkede 90'dan fazla doktorla "karmaşık, çok yönlü konuşmaları değerlendirmek adına özel değerlendirme ölçütleri oluşturmak" için çalıştığını söyledi.

Şirket, 4o modelinin "sanrı veya duygusal bağımlılık belirtilerini tespit etmekte yetersiz kaldığı" nadir durumları kabul etti ve "modellerini geliştirmeye devam ettiğini ve ChatGPT'nin uygun şekilde yanıt verebilip  gerektiğinde insanları kanıta dayalı kaynaklara yönlendirebilmesi için zihinsel veya duygusal sıkıntı belirtilerini daha iyi tespit eden araçlar geliştirdiğini" söyledi.

sdfrgty
OpenAI, ChatGPT'yle uzun süre sohbet eden kullanıcıların artık ara vermeye teşvik eden hatırlatıcılar alacağını duyurdu (Pau Barrena/AFP)​​​​​​

Open AI, botun "Erkek arkadaşımla ayrılmalı mıyım?" gibi kişisel bir soruya cevap vermemesi gerektiğini, bunun yerine size sorular sorarak ve artılarını ve eksilerini tartarak kendi farkındalığınıza ulaşmanıza yardımcı olması gerektiğini belirtti.

Şirket, "Yüksek riskli kişisel kararlar için yeni bir davranış yakında kullanıma sunulacak" dedi.

The Independent, daha fazla bilgi için OpenAI'la iletişime geçti.

Independent Türkçe