James Webb Uzay Teleskobu, Orion Bulutsusu'nu görüntüledi

Orion Bulutsusu'nun içini gösteren bir "James Webb" görüntüsü (AFP)
Orion Bulutsusu'nun içini gösteren bir "James Webb" görüntüsü (AFP)
TT

James Webb Uzay Teleskobu, Orion Bulutsusu'nu görüntüledi

Orion Bulutsusu'nun içini gösteren bir "James Webb" görüntüsü (AFP)
Orion Bulutsusu'nun içini gösteren bir "James Webb" görüntüsü (AFP)

James Webb Uzay Teleskobu tarafından elde edilen yeni görüntüler, merkezinde parlak bir yıldız bulunan devasa, kanatlı bir nesneye benzeyen bir gaz ve yıldız tozu kütlesi olan Orion Bulutsusu'na ait.
AFP’nin haberine göre, Dünya'dan bin 350 ışık yılı uzaklıkta bulunan bu bulutsu, güneş sistemimizin 4,5 milyar yıl önce doğduğu ortama benzer bir ortamda bulunuyor.
Bu yüzden çığır açan görüntüleri yayınlayan uluslararası araştırmacılar, gezegenin koşullarını daha iyi anlamak için bu verileri incelemeyi amaçlıyor.
Bu görüntüleri yakalamak, James Webb'in ana izleme programlarından birinin parçası ve bu çalışmalarla Fransa’daki Ulusal Bilimsel Araştırma Merkezi, Kanada'daki Western Üniversitesi ve Michigan Üniversitesi'ne ek olarak 18 ülkeden 100'den fazla bilim insanı yakından ilgileniyor.
Western Else Peters Üniversitesi'nden bir astrofizikçi yaptığı açıklamada, "Orion Bulutsusu'nun harika görüntülerine hayran kaldık. Yeni görüntüler, büyük kütleli yıldızların gaz ve toz bulutlarını nasıl dönüştürdüğünü daha iyi anlamamızı sağlıyor" ifadelerini kullandı.
Büyük miktarda toz, bulutsuları gizler ve Hubble Uzay Teleskobu gibi görünür ışık teleskoplarının içeride ne olduğunu görmesini imkansız hale getirir.
James Webb, kızılötesi ışığı yakalayan ve bu toz katmanlarını izlemesine izin veren araçlara sahip. Bu da yaklaşık 40 astronomik birim büyüklüğünde devasa uzay noktalarını tespit etmeyi mümkün kılar. Astronomik birim, kabaca Dünya ve Güneş arasındaki mesafeye eşit.
Bu noktalar arasında, içinde gezegenlerin oluştuğu bir toz ve gaz çemberi ile çevrili merkezi bir yıldızdan oluşan oluşum sürecindeki yıldız sistemlerinin yanı sıra yeni nesil yıldızların doğuşunu destekleyen bir dizi yoğun galaktik iplikçik bulunmakta.
Michigan Üniversitesi'nden astrofizikçi Edwin Bergen konuyla ilgili yaptığı açıklamada, "Yıldız doğumunun tam döngüsünü anlamayı umuyoruz" dedi.
Maliyeti 10 milyar dolar olan James Webb Uzay Teleskobu, şu anda gezegenden yaklaşık 1,5 milyon kilometre uzakta bulunuyor.
Sultan Özkan



Parkinson hastalığını tespit eden kalem üretildi

(Unsplash)
(Unsplash)
TT

Parkinson hastalığını tespit eden kalem üretildi

(Unsplash)
(Unsplash)

Vishwam Sankaran Bilim ve Teknoloji Muhabiri 

Bilim insanları, Parkinson hastalığının erken belirtilerini saptamak için el hareketlerini yapay zekayla analiz eden özel bir kalem geliştirdi. Bu gelişme, hastalığın düşük maliyetli teşhisine önayak olabilir.

Bu cihaz, dünya çapında 10 milyon kişiyi etkileyen bu nörolojik hastalığa sahip olan ve olmayan kişilerin yazma şeklindeki farklılıkları tespit edebiliyor. Hastalığın belirtileri arasında titreme ve uzuv ve vücut hareketlerinde bozulma yer alıyor.

Parkinson hastalığı, Alzheimer'dan sonra en yaygın ikinci nörodejeneratif hastalık ve bu tür rahatsızlıklar arasında en hızlı ilerleyeni.

Ancak genellikle hastanın motor becerilerini gözlemleyerek yapılan teşhisler, uzman eksikliği nedeniyle düşük ve orta gelirli ülkelerde yetersiz kalıyor.

El yazısı, beyin-el koordinasyonu gerektiren karmaşık bir süreç ve önceki araştırmalar, Parkinson hastalığının el yazısını önemli ölçüde etkilediğini gösterdi.

Manyetik mürekkep içeren yapay zekalı kalem, el yazısı örneklerini analiz ederek Parkinson hastalığının belirtilerini tespit ediyor. Kaliforniya Üniversitesi'nin Los Angeles kampüsünden araştırmacılar, "Burada, yumuşak manyetoelastik uç ve manyetik sıvı mürekkep içeren, hem yüzeydeki hem de havadaki yazma hareketlerini hassas ve niceliksel olarak yüksek kaliteli, analiz edilebilir elektrik sinyallerine dönüştürebilen, kendi kendine çalışan, Parkinson hastalığı teşhisi için bir teşhis kalemi geliştirdik" dedi.
 

Görsel kaldırıldı.

Parkinson hastalığı tanı kalemi (Jun Chen)


Araştırmacılar, yapay zeka sisteminin yardımıyla kalemin, Parkinson hastası üç kişinin el yazısı örneklerini 13 sağlıklı katılımcının el yazısı örneklerinden başarıyla ayırt edebildiğini gösterdi.

Cihazın 16 kişilik küçük bir grupta Parkinson hastalığını yüzde 95'in üzerinde doğrulukla tespit edebildiğini buldular.

Araştırmacılar, kalemin düşük maliyetli, doğru ve yaygın şekilde dağıtılabilir bir teknolojiye dönüştürülerek, geniş nüfuslu ve kaynakları sınırlı bölgelerde Parkinson teşhisini iyileştirmesini umduklarını belirtti.

Geliştirdiğimiz tanı kalemi, büyük nüfuslarda ve kaynakların sınırlı olduğu bölgelerde Parkinson hastalığı tanısını iyileştirme potansiyeline sahip, düşük maliyetli, yaygın şekilde dağıtılabilir ve güvenilir bir teknolojiyi temsil ediyor.

Bu, henüz muhtemel Parkinson hastası olduğunu bilmeyen, tedavi görmemiş bireyler için özellikle faydalı.


Independent Türkçe, independent.co.uk/tech