عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
TEKNOLOJİ

Elon Musk'ın eski mühendisi, kendi projesini başlattı: Uzaya dev aynalar yerleştirmek

Enerji krizi giderek derinleşirken, sürdürülebilir enerjiye yönelik yenilikçi teknolojiler artıyor (Unsplash)
Enerji krizi giderek derinleşirken, sürdürülebilir enerjiye yönelik yenilikçi teknolojiler artıyor (Unsplash)
TT
TT

Elon Musk'ın eski mühendisi, kendi projesini başlattı: Uzaya dev aynalar yerleştirmek

Enerji krizi giderek derinleşirken, sürdürülebilir enerjiye yönelik yenilikçi teknolojiler artıyor (Unsplash)
Enerji krizi giderek derinleşirken, sürdürülebilir enerjiye yönelik yenilikçi teknolojiler artıyor (Unsplash)

Elon Musk'ın uzay firması SpaceX'in eski mühendislerinden Ben Nowack, sürdürülebilir enerjide uzayın olanaklarından yararlanmak istiyor.
Tons of Mirrors (Tonlarca Ayna) adlı bir girişim kuran Nowack, Dünya yörüngesine büyük aynalar yerleştirmeyi ve bu sayede gece boyunca Güneş enerjisinden faydalanabilmeyi hedefliyor.
26 yaşındaki mühendisin projesine göre Uluslararası Uzay İstasyonu'na (UUİ) monte edilecek bu yansıtıcı yüzeyler, Güneş ışığını gezegen üzerinde o sırada ışık almayan Güneş panellerine yönlendirecek.
Bu ilk bakışta çok yenilikçi bir fikir gibi görünse de uzaya ayna yerleştirme konseptini Nowack icat etmedi.
Aslında ABD yönetimine bağlı bir komite daha 1977'de bu fikri onaya sunmuştu.1988'de Rusya'da Znamya Projesi, yörüngeye 20 metrelik bir aynayı başarıyla yerleştirmiş ve Avrupa'da 5 kilometrelik bir alana ışık huzmesi yönlendirmişti.
Nowack ise en yeni teknolojileri kullanarak Güneş enerjisini önceki projelerden en az 90 kat daha ucuza getirme iddiasıyla öne çıkıyor.
Makine mühendisinin ilk planı, Güneş ışığını aynalar aracılığıyla yönlendiren uzun bir yapıyla Dünya'nın etrafını sarmaktı. Ancak bu pek ekonomik olmadığı için planda değişikliğe gitti.
Mühendisin yeni planı ise çoklu parabolik aynaların UUİ üzerine takıldığı ve bunlara yansıyan ışığın kolimatörler aracılığıyla Dünya'ya gönderildiği bir yapıya odaklanıyor.
Röntgen gibi cihazlarda da kullanılan kolimatörler, ışık huzmelerini paralel hale getirme ve etraftaki gerekli olmayan ışığı bloke etme görevini görüyor.
Son günlerde Nowack, UUİ'ye ilk kolimatörleri kurmak için finansman toplamaya çalışıyor.
VICE'a konuşan mühendis, "Bugün, Güneş panelleri yılda 20 milyar doların döndüğü bir endüstri. Tasarladığım proje ise şu anda sahip oldukları tüm pazarlardan daha büyük" diyor:
"Bu, 200 yıl içinde fosil yakıtların yerini alacak, 17 trilyon dolarlık bir pazar."
 
Independent Türkçe, VICE, Interesting Engineering

Daha fazlasını oku

 
 
YAŞAM

Deepfake videoları tespit etmek giderek zorlaşıyor: Artık gerçekçi kalp atışları var

Kişilerin rızası ve bilgisi dışında üretilen deepfake görüntüler endişe yaratıyor (Reuters)
Kişilerin rızası ve bilgisi dışında üretilen deepfake görüntüler endişe yaratıyor (Reuters)
TT
TT

Deepfake videoları tespit etmek giderek zorlaşıyor: Artık gerçekçi kalp atışları var

Kişilerin rızası ve bilgisi dışında üretilen deepfake görüntüler endişe yaratıyor (Reuters)
Kişilerin rızası ve bilgisi dışında üretilen deepfake görüntüler endişe yaratıyor (Reuters)

Deepfake videoların gelişmiş saptama yöntemlerini yanıltabildiği ve her geçen gün daha gerçekçi hale geldiği tespit edildi. 

Bir kişinin yüzünün ya da vücudunun dijital olarak değiştirilmesiyle oluşturulan deepfake videolar endişe yaratmaya devam ediyor. 

Bu videolar gerçek bir kişinin görüntüsünün yapay zeka kullanılarak değiştirilmesiyle yapılıyor. Aslında bu teknoloji, kullanıcıların yüzünü kediye dönüştüren veya yaşlandıran uygulamalar gibi zararsız amaçlarla da kullanılabiliyor.

Ancak insanların cinsel içerikli videolarını üretmek veya masum insanlara iftira atmak için de kullanılabilmesi ciddi bir sorun teşkil ediyor.

Bu videoların sahte olup olmadığını anlamak için kullanılan gelişmiş yöntemlerden biri kalp atışlarını izlemek. 

Uzaktan fotopletismografi (rPPP) adlı araç, deriden geçen ışıktaki küçük değişiklikleri tespit ederek nabzı ölçüyor. Nabız ölçen pulse oksimetreyle aynı prensiple çalışan bu araç, çevrimiçi doktor randevularının yanı sıra deepfake videoları tespit etmek için de kullanılıyor.

Ancak bulguları hakemli dergi Frontiers in Imaging'de bugün (30 Nisan) yayımlanan çalışmaya göre deepfake görüntülerde artık gerçekçi kalp atışları var.

Bilim insanları çalışmalarına videolardaki nabız hızını otomatik olarak saptayıp analiz eden bir deepfake dedektörü geliştirerek başladı. 

Ardından rPPP tabanlı bu aracın verilerini, EKG kayıtlarıyla karşılaştırarak hassasiyetini ölçtüler. Son derece iyi performans gösteren aracın EKG'yle arasında dakikada sadece iki-üç atımlık fark vardı. 

Ekip aracı deepfake videolar üzerinde test ettiğindeyse rPPP, videoya kalp atışı eklenmese bile son derece gerçekçi bir kalp atışı algıladı. 

Bilim insanları kalp atışlarının videoya kasten eklenebileceği gibi, kullanılan kaynak videodan kendiliğinden geçebileceğini de söylüyor.

Almanya'daki Humboldt Üniversitesi'nden çalışmanın ortak yazarı Peter Eisert "Kaynak video gerçek bir kişiye aitse, bu artık deepfake videoya aktarılabiliyor" diyerek ekliyor: 

Sanırım tüm deepfake dedektörlerinin kaderi bu; deepfake'ler gittikçe daha iyi hale geliyor ve iki yıl önce iyi çalışan bir dedektör bugün tamamen başarısız olmaya başlıyor.

Araştırmacılar yine de sahte videoları saptamanın başka yolları olduğunu düşünüyor. Örneğin sadece nabız hızını ölçmek yerine, yüzdeki kan akışını ayrıntılı olarak takip eden dedektörler geliştirilebilir.

Eisert, "Kalp atarken kan, damarlardan geçerek yüze akıyor ve daha sonra tüm yüz bölgesine dağılıyor. Bu harekette gerçek görüntülerde tespit edebileceğimiz küçük bir gecikme var" diyor.

Ancak bilim insanına göre nihai çözüm deepfake dedektörlerinden ziyade, bir görüntünün üzerinde oynanıp oynanmadığını anlamaya yarayan dijital işaretlere odaklanmaktan geçiyor:

Bir şeyin sahte olup olmadığını tespit etmek yerine bir şeyin değiştirilmediğini kanıtlayan teknolojiye daha fazla odaklanmadığımız sürece, deepfake'lerin saptanmalarını zorlaştıracak kadar iyi olacağını düşünüyorum.

Independent Türkçe, BBC Science Focus, TechXplore, Frontiers in Imaging