Güneş'in manyetik alanının tersyüz olduğu anlar uzay aracıyla görüntülendi

Güneş rüzgarlarını hızlandıran ve ısıtan gizemli olayın ayrıntıları açığa çıktı

Fotoğraf: ESA
Fotoğraf: ESA
TT

Güneş'in manyetik alanının tersyüz olduğu anlar uzay aracıyla görüntülendi

Fotoğraf: ESA
Fotoğraf: ESA

Avrupa Uzay Ajansı'nın (ESA) Güneş'i gözlemlemek üzere 2020'de fırlattığı uzay aracı Solar Orbiter (Güneş Yörünge Aracı), yıldızın manyetizmasıyla ilgili önemli bir gizemi aydınlattı.
Uzay aracı, Güneş'in manyetik alanlarının tersyüz olduğu anı yakından gözlemlemeyi başardı.
İki kutuplu tek bir manyetik alanı olan Dünya'nın aksine, Güneş çok sayıda manyetik alana sahip. 1990'ların sonunda bir başka uzay aracı Ulysses, Güneş'te manyetik alanların zaman zaman tersyüz olduğunu ilk kez tespit etmişti.
2018'de NASA'nın Parker Solar Probe adlı uzay aracı bu gözlemleri bir adım ileri götürmüş ve ters dönüşlerin Güneş yüzeyine yakın alanlarda daha fazla olduğunu ortaya koymuştu.
O zamandan beri bilim insanları, manyetik alan çizgilerindeki bu ters dönüşlerin S şekilli bükülmelerle meydana geldiğinden şüpheleniyordu.
Solar Orbiter'ın son gözlemleri ise bu değişimlerin tam olarak nasıl göründüğünü ortaya çıkardı ve bunların gerçekten S şekilli bükülmelere neden olduğunu gösterdi.
ESA'nın gözlemlerle ilgili açıklamasında "Bu, Güneş koronasında bir tersyüz oluşun ilk kanıtı" ifadeleri yer aldı. Bilim insanları yıldızın atmosferine "korona" adını veriyor.
12 Eylül Pazartesi günü hakemli bilimsel dergi The Astrophysical Journal Letters'ta yayımlanan bulgular, Dünya'yı etkileyen Güneş fırtınalarıyla ilgili de önemli ayrıntılar içeriyor.
Araştırmacılar, bu S şekilli bükülmelerin yıldızdan uzaya doğru fışkıran ve Güneş rüzgarı adı verilen plazma dalgalarının hızlanması ve ısınmasında önemli bir rol oynadığını düşünüyor.
Güneş rüzgarları normalde Dünya'nın manyetik alanı tarafından absorbe ediliyor ama çok şiddetli olduğunda yörüngedeki uyduları tahrip edip, yeryüzünde iletişimin ve navigasyon cihazlarının aksamasına sebebiyet verebiliyor.
Araştırmanın başyazarı Daniele Telloni, elde ettikleri bulguları "muhteşem" diye niteledi. İtalya'daki Torino Astrofizik Gözlemevi'nde görev alan bilim insanı, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Bu, Güneş koronasındaki manyetik dönüşün ilk görüntüsü. Bulguların bu fenomenin kökenlerinin gizemini aydınlattığını söyleyebilirim."
Independent Türkçe, ESA, Interesting Engineering



Shenzhou-20 görevinde üç Çinli astronot yola çıktı: Ay hedefi 2030

Shenzhou-20 uzay aracını ve üç astronottan oluşan mürettebatı taşıyan Uzun Yürüyüş-2F taşıyıcı roketi, 24 Nisan 2025'te Çin'in kuzeybatısındaki Gobi çölündeki Jiuquan Uydu Fırlatma Merkezi'nden havalandı (Pedro Pardo/AFP)
Shenzhou-20 uzay aracını ve üç astronottan oluşan mürettebatı taşıyan Uzun Yürüyüş-2F taşıyıcı roketi, 24 Nisan 2025'te Çin'in kuzeybatısındaki Gobi çölündeki Jiuquan Uydu Fırlatma Merkezi'nden havalandı (Pedro Pardo/AFP)
TT

Shenzhou-20 görevinde üç Çinli astronot yola çıktı: Ay hedefi 2030

Shenzhou-20 uzay aracını ve üç astronottan oluşan mürettebatı taşıyan Uzun Yürüyüş-2F taşıyıcı roketi, 24 Nisan 2025'te Çin'in kuzeybatısındaki Gobi çölündeki Jiuquan Uydu Fırlatma Merkezi'nden havalandı (Pedro Pardo/AFP)
Shenzhou-20 uzay aracını ve üç astronottan oluşan mürettebatı taşıyan Uzun Yürüyüş-2F taşıyıcı roketi, 24 Nisan 2025'te Çin'in kuzeybatısındaki Gobi çölündeki Jiuquan Uydu Fırlatma Merkezi'nden havalandı (Pedro Pardo/AFP)

Tiangong uzay istasyonuna üç astronotu taşıyan uzay aracını başarıyla fırlatan Çin, 2030'a kadar Ay'a mürettebatlı görev için bir adım daha attı.

Shenzhou-20 uzay aracı perşembe günü yerel saatle 17.17'de Gobi Çölü'ndeki Jiuquan Uydu Fırlatma Merkezi'nden Uzun Yürüyüş-2F roketiyle havalandı.

Bu, 30 yıldan uzun süre önce başlayan Shenzhou programının 15. mürettebatlı ve toplamda 20. uzay uçuşu.

Tiangong, yani "Gök Sarayı" uzay istasyonu, tamamen Çin tarafından inşa edildiği için Çin'i uzayda önemli bir rakip haline getirdi. Özellikle de ülkenin ABD'nin ulusal güvenlik kaygıları nedeniyle Uluslararası Uzay İstasyonu'nun dışında bırakıldığı için.

Çin'in uzay programı, iktidardaki Komünist Parti'nin askeri kolu olan Halk Kurtuluş Ordusu'nun kontrolünde.

dfvghyj
Shenzhou-20 görevinin Çinli astronotları, sağdan itibaren, Chen Zhongrui, Chen Dong ve Wang Jie, 24 Nisan 2025 Perşembe günü Çin'in kuzeybatısındaki Jiuquan Uydu Fırlatma Merkezi'nde mürettebatlı uzay görevleri için düzenlenen uğurlama töreninde el sallıyor (Andy Wong/AP)

Üç modüllü istasyona mekanik kolların eklenmesi, bazılarının Çin'in bunları kriz sırasında uyduları veya diğer uzay araçlarını devre dışı bırakmakta kullanabileceği endişelerini de beraberinde getirdi.

Çin'in uzay programı, 2003'te uzaya ilk kez insan fırlatmasından bu yana (ABD ve Rusya'nın ardından bunu gerçekleştiren üçüncü ülke oldu) istikrarlı bir hızla ilerliyor.

Uzay ajansı ayrıca Mars'a kaşif ve Ay'ın daha az keşfedilmiş uzak tarafına gezgin indirdi. 2030'dan önce de Ay'a insan göndermeyi hedefliyor.

Shenzhou, yani "Gök Gemisi" 20 görevini, üçüncü uçuşunu yapan Chen Dong komuta ediyor.

Çin İnsanlı Uzay Programı Ajansı'na göre kendisine, her ikisi de ilk yolculuklarını yapan savaş pilotu Chen Zhongrui ve mühendis Wang Jie eşlik ediyor.

Mürettebat, Çin uzay istasyonundaki üç astronotun yerini alacak. Kendilerinden öncekiler gibi onlar da yaklaşık 6 ay boyunca gemide kalacak.

Uzay gemisinin fırlatmadan yaklaşık 6,5 saat sonra Tiangong'a ulaşması bekleniyor. Üç kişilik mürettebat geçen ekimde gönderilmişti ve 175 gündür uzayda.

Yerlerine gelenlerle kısa bir birlikteliğin ardından 29 Nisan'da geri dönmeleri bekleniyor. Ekim 2022'de tamamen monte edilen Tiangong, aynı anda 6 kişiye kadar barındırabiliyor.

İnsanlı Uzay Programı Ajansı, astronotların uzaydayken tıp bilimi ve yeni teknolojiler alanında deneyler yürüteceğini, bakım yapmak ve yeni ekipmanlar kurmak için uzay yürüyüşleri gerçekleştireceğini söyledi.

Çinli yetkililer perşembe günkü fırlatmanın "tam başarıya" ulaştığını ve mürettebatın uzay istasyonuna doğru yol alırken "iyi durumda" olduğunu söyledi.

Ajanslardan da yararlanılmıştır.

Independent Türkçe