Her gün aspirin kullanmanın sağlığa etkileri

Her gün aspirin kullanmanın sağlığa etkileri
TT

Her gün aspirin kullanmanın sağlığa etkileri

Her gün aspirin kullanmanın sağlığa etkileri

Bazıları için günlük aspirin almak hayat kurtarıcı bir seçenek olabilir ve kalp krizi veya felç riskini azaltabilir. Ancak mide kanaması gibi başka ciddi sağlık sorunlara sebep olabilir.
Sağlık haberleri yayınlayan Eat This Not That adlı internet sitesi 15 yıldan fazla onkoloji ve klinik deneyimi olan Mesothelioma Merkezi'nde hemşirelik yapan Sean Marchese ile aspirin kullanımı hakkında konuştu:

Aspirin nasıl kullanılır? Aspirini kullanmadan önce bilinmesi gerekenler nelerdir?
“Asetilsalisilik asit veya ASA olarak da bilinen aspirin, steroid olmayan antienflamatuar ilaçlar (NSAID'ler) sınıfındadır. Yaralanma, enfeksiyon veya bağışıklık tepkisi gibi durumlarda iltihaplanmadan kaynaklanan şişliği ve ağrıyı azaltabilir. Ayrıca ateşi düşürmeye yardımcı olur. Birçok insan baş ağrısı, adet ağrısı, artrit, diş ağrısı ve kas ağrılarını gidermek için aspirin kullanır. Aspirin ayrıca kan pıhtılarının oluşumunu azaltır. Aynı zamanda göğüs ağrısı veya daha önce kalp olayları öyküsü olan kişilerde kalp krizini önleyebilir. Ayrıca bu ilaç, kan pıhtılarının neden olduğu felci engelleyebilir. Ancak beyindeki kanamanın neden olduğu hemorajik felç durumunda tehlikeli olabilir.

Aspirin nasıl çalışır?
Marchese, aspirinin prostaglandinler olarak bilinen bir grup hormon benzeri yağı bloke ederek çalıştığını söyledi:
“Prostaglandinler, doku hasarı veya enfeksiyon tarafında iltihaplanma ve ağrı tepkisini düzenleyen ve kan pıhtıları oluşturan veya hasarlı kan damarları bölgesinde damar duvarlarını daraltan anahtarlar gibi çalışır.”

Aspirin almanın artıları
Marshes'a göre, aspirinin iyi tarafı, ağrıyı ve doku hasarını veya iltihabı hızla azaltabilmesi. Reçetesiz alınabildiğinden çoğu insan için nispeten güvenli ve ekonomik. Doz yönetimi yoluyla çeşitli şekillerde kullanılabilir.

Karın ağrısı
“Maalesef aspirin kötü prostaglandinleri seçici olarak hedef almıyor” diyor Marches, bazı prostaglandinler mide astarını sindirimde kullanılan asitten koruduğuna dikkat çekti. Aspirinin bu faydalı prostaglandinleri bloke ederek mide kanamasına neden olabileceğini ve mideye diğer tüm NSAID'lerden daha fazla zara verebileceğini vurguladı.

Her gün aspirin almanın etkileri
Marchese her gün asprin kullanmanın etkilerine dair şunları söyledi:
“Kalp hastalığı geçmişiniz varsa günlük aspirin almanın kalp krizi veya emboli inme riskinizi azaltabileceğini açıklıyor. Bununla birlikte, gastrointestinal kanama ve hemorajik inme riskini de artırabilir. Amerikan Kardiyoloji Koleji daha önce kalp krizi geçirmemiş 70 yaş üstü yetişkinlerin, kanama riski yüksekse aspirin almamalarını tavsiye ediyor. Ne yazık ki ABD'de kalp hastalığı olmayan 70 yaşın üzerindeki yetişkinlerin yarısı günlük aspirin aldığını söylüyor. Günlük düşük doz aspirin, genellikle 81 mg. Bu, kalp krizlerini veya felçleri önlemek için önerilen sınırdır. Günlük aspirin alımına başlamadan veya durdurmadan önce kalp krizi, felç veya kanama bozukluğu riskiniz olup olmadığı konusunda doktorunuza danışın. Günlük aspirin alan hastalar, aşırı kanamayı önlemek için ameliyattan veya diş randevusundan uzmanları bilgilendirmesi gerekir.”

Aspirin diğer ilaçlarla etkileşime girebilir mi?
Marchese, aspirinin diğer ilaçlarla birlikte kullanımına ilişkin şu açıklamada bulundu:
“Aspirinin kan damarları ve pıhtı oluşumu üzerinde birçok etkisi olduğundan, benazepril (Lotensin), kaptopril (Capoten), enalapril (Vasotec) veya varfarin (Coumadin) ve heparin gibi antikoagülanlar (kan sulandırıcılar) gibi bir ACE inhibitörü kullanıyorsanız önce doktorunuza danışmanız gerekiyor. Bu durumlarda aspirin kalp atış hızını olumsuz etkileyebilir veya kanamayı artırabilir. Aspirin ayrıca atenolol (Tenormin), metoprolol (Lopressor, Toprol XL) ve propranolol (Inderal) gibi beta blokerlerin yanı sıra diyabet veya ödem için kullanılan diüretikler (su hapları) ile etkileşime girebilir.”

Aspirin kullanımı hakkında bilinmesi gerekenler
Marchese, apirin kullanımı hakkında şu bilgileri verdi:
“Bir antikoagülan olarak aspirin alıyorsanız ve bir dozu kaçırırsanız, bir sonraki hapınızın zamanı gelmedikçe, hatırladığınız anda kaçırdığınız dozu alın. Bunun yerine çift doz almayın. Özellikle diğer NSAID'leri alındığında mide bulantısı, kusma, mide ağrısı ve mide ekşimesi gibi yan etkiler beklenmelidir. Döküntü, kurdeşen, yüzde veya boğazda şişme, nefes alma veya kalp atış hızında değişiklikler, kulaklarda çınlama ve kusmuk veya dışkıda kan gibi ciddi hastalık belirtilerine dikkat edilmelidir.”

Aspirin ne kadar etkilidir?
Marchese, aspirinin etkinliğine ilişkin şunları söyledi:
"Aspirin, bir antiplatelet veya antikoagülan olarak bir ağrı kesiciden daha etkilidir. Tylenol, Motrin ve Naproxen gibi birçok modern ağrı kesici daha uzun süre dayanır ve mide üzerinde daha az toksik etkiye sahiptir. Anti-inflamatuar etkiler için daha iyi ilaçlar var. Ancak bunların da aspirin gibi eşzamanlı etkileri bulunuyor.”

Aynı anda çok fazla NSAID almayın
Marchese son olarak birden fazla NSAID türünü aynı anda alınmasına karşı uyarıda bulundu:
“Dozlar arasında yaklaşık sekiz ila 12 saat bekleyin. Birbirlerine karşı koyabilir ve midenize ciddi zarar verebilirler. Aspirin gibi güvenli görünse bile yeni bir ilaç almadan önce daima doktorunuza danışın.”



Kola ve patates kızartması migrene iyi mi geliyor?

McMigren menüsü herkeste işe yaramayabilir (Unsplash)
McMigren menüsü herkeste işe yaramayabilir (Unsplash)
TT

Kola ve patates kızartması migrene iyi mi geliyor?

McMigren menüsü herkeste işe yaramayabilir (Unsplash)
McMigren menüsü herkeste işe yaramayabilir (Unsplash)

Migren ağrısı başladığında ağrıkesici kullanmak ve göze soğuk kompres uygulamak gibi yöntemler çoğu kişi tarafından biliniyor. 

Peki ya patates kızartması yiyip kola içmeye ne dersiniz? TikTok'ta trend haline gelen bu leziz yöntemi uygulayan pek çok kişi, ağrılarının dindiğini söylüyor. "48 saatlik ağrıyı kesti" diyen de var, "Bu bir mucize" diyen de…

Uzmanlar pek de sağlıklı sayılmayacak bu yöntemin gerçekten işe yarayıp yaramayacağını anlattı. 

Women's Health'e konuşan nörolog Clifford Segil, koladaki kafeinin migrenden muzdarip pek çok kişiyi rahatlattığını belirtirken ağrıları tetiklenenlerin de az olmadığı uyarısını yapıyor. 

Sinir hastalıkları uzmanı Dharti Dua, kafeinin migren sırasında genişleyen damarların yeniden daralmasını sağladığını belirtiyor. Bu da nöronlar tarafından iletişim için kullanılan nöropeptidlerdeki iltihaplanmayı azaltarak acıyı azaltıyor olabilir.

Dua'nın bir diğer açıklaması da kafeinin beyinde bağlandığı reseptörlerin acı algısını kısıtlaması.

Uzmanlar, patates kızartmasındaki "mucize" faktörününse tuzdaki sodyum olduğunu ifade ediyor. 

Kandaki sodyum seviyesinin artmasına dikkat çeken Dr. Segil, "Bu sayede beyin küçülerek başağrılarını azaltabiliyor" diyor.

Segil, kafein gibi tuzun da migren ağrılarını tetikleyebildiği şerhini de düşüyor.

Dr. Dua ise tuzdaki elektrolitlerin de fayda sağlayabileceğine işaret ediyor.

Diğer yandan uzmanlar kola ve patates kızartması menüsünü önermeye mesafeli. 

Yüksek dozda kafeinin uykusuzluk, kaygı, taşikardiye yol açabileceğine, tuzunsa tansiyon hastaları için sıkıntılı olduğuna vurgu yapıyorlar. 

Örneğin Prof. Peter Goadsby "Esneme, uykusuzluk, ruh hali değişimlerindeki sıklık, daha çok idrar yapma ve canın şekerle tuz çekmesi gibi uyarı işaretlerini hissedebilirsiniz. Vücudunuzu dinleyin, TikTok'u değil" diyor.

Migrenin insanların yüzde 10'undan fazlasını etkilediği tahmin ediliyor. Kadınlarda erkeklere göre yaklaşık üç kat daha yaygın görülüyor.

Genellikle kafa bölgesinde saatlerce veya günlerce sürebilen zonklayıcı ağrıya neden olan migren, ışığa veya sese duyarlılık, mide bulantısı, kusma veya görme bozukluklarına da sebebiyet verebiliyor.

Independent Türkçe, BBC, Women's Health