Bilim insanlarından iklim krizi çözümü: Kutupları yeniden dondurmak

Araştırmacılar, yeni önerinin deniz seviyelerinin yükselmesiyle mücadeleye yardımcı olabileceğini söylüyor

Bilim insanları kutupları yeniden dondurarak iklim krizini tersine çevirmenin mümkün olduğunu öne sürüyor (Unsplash)
Bilim insanları kutupları yeniden dondurarak iklim krizini tersine çevirmenin mümkün olduğunu öne sürüyor (Unsplash)
TT

Bilim insanlarından iklim krizi çözümü: Kutupları yeniden dondurmak

Bilim insanları kutupları yeniden dondurarak iklim krizini tersine çevirmenin mümkün olduğunu öne sürüyor (Unsplash)
Bilim insanları kutupları yeniden dondurarak iklim krizini tersine çevirmenin mümkün olduğunu öne sürüyor (Unsplash)

The Independent'ta yer alan habere göre bilim insanları, kuzey ve güney kutuplarının yeniden dondurulmasının iklim krizini yönetmenin bir yolu olabileceğini iddia etti.
Yale Üniversitesi'nde Wake Smith tarafından yürütülen yeni çalışmada araştırmacılar, uçaklardan atmosfere püskürtülen aerosol parçacıklarının güneş ışığını kısmen engelleyerek buz kaybını tersine çevirebileceğini ve sonuç olarak buz kutuplarını soğutabileceğini öne sürdü.
Bilim insanları bunun, buzların erimesini yavaşlatarak deniz seviyelerinin yükselmesi sorununu yönetmeye yardımcı olabileceğine inanıyor.
Söz konusu konsepte stratosferik aerosol enjeksiyonu (SAI) deniyor ve yılda 10 milyar sterline (yaklaşık 210 milyar TL) mal olmasına karşın araştırmacılar bunun iklim kriziyle mücadele için diğer yöntemlerden daha az maliyetli olacağını söylüyor.
Environmental Research Communications'da yayımlanan plana göre, bunu başarmak için yılda yaklaşık 175 bin uçuş yapılması ve atmosfere milyonlarca ton karbondioksit salınması gerekiyor.
Fakat çalışmayı yöneten Smith, planın iklim krizinin nedenini değil sadece bir belirtisini iyileştireceği uyarısını yaptı.
Smith, "Bu aspirin, penisilin değil. Karbonsuzlaştırmanın yerini tutmaz" dedi. 
Çalışma, mikroskobik aerosolleri taşıyan çok sayıda uçuştan atmosfere salınacak sera gazlarının sayısı nedeniyle tartışmalı olarak değerlendiriliyor.
Ancak plan, Sky News'e iklim krizinin kritik bir noktada olduğunu ve radikal adımlar atılması gerektiğini söyleyen eski bir hükümet baş bilimcisi ve Cambridge Üniversitesi İklim Onarım Merkezi'nin (CCR) kurucusu Sör David King tarafından destekleniyor:
"Buradaki fikir, sera gazı salımlarını derinlemesine ve hızla azaltırken zaman kazanmak. Bu çok önemli. Eğer mevcut oranda salım yapmaya devam edersek, yandık demektir."
CCR direktörü Dr. Shaun Fitzgerald da Sky News'e, plan için yapılan önemli sayıdaki uçuşun, deniz seviyesinin yükselmesi gibi "acil" bir sorunun yönetilebilmesi halinde makul olacağını söyledi.
Araştırmacılar ayrıca, insan nüfusunun yalnızca yüzde 1'inin hedef konuşlandırma bölgesinde yaşadığını savundu.
Smith, "Eğer risk-yarar denklemi herhangi bir yerde işe yarayacak olsaydı, bu kutuplarda olurdu. Küresel termostatın bilinçli şekilde döndürülmesi tüm insanlığın ortak yararına olacaktır" dedi.



Batılı teknoloji devleri, Çin üretimi yapay zekaya yöneliyor

Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)
Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)
TT

Batılı teknoloji devleri, Çin üretimi yapay zekaya yöneliyor

Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)
Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)

Batılı ülkelerdeki büyük firmalar, Çin üretimi yapay zeka modellerini kullanmaya yöneliyor.

Wall Street Journal’ın (WSJ) analizinde, Amazon Web Services, Microsoft ve Google gibi Amerikan devlerinin, müşterilerine DeepSeek’i bir seçenek olarak sunmaya başladığını yazıyor.

Bu durumun, ABD hükümetinin veri güvenliği nedeniyle Çinli DeepSeek firmasının bazı uygulamalarını devlet cihazlarında yasaklamasına rağmen gerçekleştiğine işaret ediliyor.

Analiz firması Sensor Tower’ın verilerine göre, ABD’li OpenAI firmasının ürettiği ChatGPT en popüler yapay zeka destekli sohbet botu olma özelliğini koruyor. Küresel çapta uygulamanın 910 milyon kez indirildiği belirtiliyor. Çinli mühendislerin tasarladığı DeepSeek ise 125 milyon kez indirildi.

Harvard Üniversitesi’nin haziranda yayımladığı bir çalışmada, Çin’in yapay zekada öne çıkmasını sağlayan iki temel unsurun veri zenginliği ve insan sermayesi olduğu belirtilmişti.

WSJ’nin analizine göre de Amerikan şirketleri daha çok “yapay genel zeka” (AGI) gibi devrimsel ilerlemelere yoğunlaşırken, Çinli firmalar pratik uygulamalarla günlük sorunları çözmeye odaklanıyor. Çinli şirketler aynı zamanda modellerini açık kaynak olarak sunuyor. Bu sayede kullanıcılar modelleri kendi ihtiyaçlarına göre uyarlayabiliyor.

Alibaba’nın “Qwen” adlı açık kaynak modelinin dünya genelinde 100 binden fazla türevi geliştirildi. Haberde, Japonya Ekonomi Bakanlığı için özel yazılımlar geliştiren Tokyo merkezli Abeja şirketinin Google ve Meta yerine Qwen’i tercih ettiğine dikkat çekiliyor.

DeepSeek, diğer yapay zeka şirketlerine kıyasla düşük maliyetle ve az sayıda çip kullanarak geliştirdiği açık kaynaklı yeni modeli DeepSeek-R1'i, 20 Ocak'ta piyasaya sürmüştü. ABD’li şirketlerle yarışan modelleri daha ucuza geliştirip sattığını öne süren DeepSeek, Nvidia'dan Microsoft'a kadar teknoloji devlerinin yüzlerce milyar dolar değer kaybetmesine neden olmuştu.

Batılı ülkeler, DeepSeek’in siber güvenliği ihlal ettiğini ve verilerin Pekin yönetimiyle paylaşılmasını sağladığını öne sürmüş, firmaysa iddiaları yalanlamıştı.

Güney Afrika’daki Witwatersrand Üniversitesi, DeepSeek’in diğer yapay zeka modellerine göre daha iyi veri güvenliği sağladığını savunuyor. Üniversite yetkililerinden Tarık Surtee, “Açık kaynaklı olması ve çevrimdışı kullanılabilmesi, verilerimizi koruyor” diyor.

Independent Türkçe, Wall Street Journal, RT