Yeni Zelanda'da Sade Dil Yasa Tasarısı: Bürokratlar anlaşılır ve düzenli konuşmalı

Sade Dil Yasa Tasarısı, bürokratlar tarafından kullanılan dilin "anlaşılır, özlü ve düzenli" olmasını zorunlu kılıyor

Yeni Zelanda Başbakanı Jacinda Ardern (AP)
Yeni Zelanda Başbakanı Jacinda Ardern (AP)
TT

Yeni Zelanda'da Sade Dil Yasa Tasarısı: Bürokratlar anlaşılır ve düzenli konuşmalı

Yeni Zelanda Başbakanı Jacinda Ardern (AP)
Yeni Zelanda Başbakanı Jacinda Ardern (AP)

Yeni Zelanda, bürokratların, devlet görevlilerinin ve diğer yetkililerin daha az jargon kullanmasını ve halk için daha basit, daha anlaşılır bir İngilizceyle yazmasını gerektiren yeni bir yasa çıkarmayı planlıyor.
Sade Dil Yasa Tasarısı, bürokratlar ve devlet yetkililerinin kullandığı dilin "anlaşılır, özlü, düzenli ve kitleye uygun" olmasını zorunlu kılıyor. The Guardian'ın haberine göre, tasarı son birkaç hafta içinde ikinci kez tartışıldı fakat yasa haline gelmeden önce son bir oylamaya tabi tutulması gerek.
The Guardian, tasarıyı sunan milletvekili Rachel Boyack, "Yeni Zelanda'da yaşayanlar, devletin kendilerinden ne yapmalarını istediğini ve haklarının ne olduğunu, devletten ne tür hizmetler almaya hak kazandıklarını anlama hakkına sahip" dediğini aktardı.
The Independent'ta yer alan habere göre Yeni Zelanda'nın Sade Dil Yasa Tasarısı, "kamu hizmeti kurumlarının ve devlet kurumlarının temsilcilerinin etkinliğini ve hesap verebilirliğini iyileştirmeyi, bu belgelerin (a) hedeflenen kitleye uygun olan ve (b) açık, özlü ve düzenli bir dil kullanmasını sağlayarak, kamuya açık hale getirdikleri belirli belgelerin erişilebilirliğini iyileştirmeyi" amaçlıyor.
Yerel basına göre, tasarının geçirilmesi halinde Kamu Teşkilatı Yetkilisi'nin dairelerin sade dil şartlarına uymasını sağlayacak materyaller üretmesi gerekecek.
Sade Dil Yasa Tasarısı ayrıca engelli kişilerin belgelere erişimini iyileştirmeyi amaçlıyor.
Tasarıya muhalefet edenler de var.
Yeni Zelanda muhalefeti, tasarının geçirilmesi durumunda işe yaramayacağını savundu.
Ulusal Milletvekili Chris Bishop, "Son derece sade bir dille konuşayım. Bu tasarı, bu dönemde meclise gelen en aptalca tasarı. Ulusal [üyesi olduğu ulusal parti] bunu yürürlükten kaldıracak" dedi.
Yeni Zelanda'nın "en iyi cümle dönüşümü" kategorisini de kapsayan, sade dil kullanımı için bir ödüle de sahip olduğunu belirtmek önemli.
2017'de "En İyi Sade İngilizce Cümle Dönüşümü" ödülünün sahibi, Yeni Zelanda istatistik departmanının bir cümlesini dönüştürdüğü için ödüle layık görüldü.
Ödülün internet sitesine göre orijinal cümle şuydu:
"Yıl boyunca kurumun yenilikçiliğe hazırlığını ve değişime uyumluluğunu test ettik, önceliklendirme ve yatırım yaklaşımlarımızda önemli değişiklikler yaptık, faaliyete dayalı çalışmaya geçtik ve istatistik departmanı genelinde ekiplerin müşterilerle ve kendi içlerinde yaşadıkları sorunlarla başa çıkmaya odaklanmak için zaman ayırarak yanıt verdiğini gördük."
Bu kısım departmanın yıllık rapor dokümanından alındı.
Jan Schrader, yukarıdaki cümleyi şu şekilde değiştirdiği için ödülü kazandı:
"Kuruluşumuzun yenilik ve değişiklik yapmaya ne kadar hazır olduğunu test ettik. Ayrıca öncelikleri belirleme ve yatırım yapma yaklaşımımızı değiştirdik ve personelimiz için esnek bir çalışma tarzına geçtik. Buna karşılık, personel kendilerinin ve müşterilerin zorluklarını çözmeye odaklandı."
 



İran: Uranyum zenginleştirmek için ‘her hakka’ sahibiz

 İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi medya mensuplarına konuşurken (EPA)
İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi medya mensuplarına konuşurken (EPA)
TT

İran: Uranyum zenginleştirmek için ‘her hakka’ sahibiz

 İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi medya mensuplarına konuşurken (EPA)
İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi medya mensuplarına konuşurken (EPA)

İran bugün, Batı'nın Tahran'ın nükleer silah peşinde olabileceğine dair artan korkularına ve ABD ile görüşmelerin ertelenmesine rağmen uranyum zenginleştirme ‘hakkını’ savundu.

İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi X platformunda yaptığı paylaşımda, “İran'ın tam nükleer yakıt döngüsüne sahip olmaya hakkı var” dedi ve Tahran'ın Nükleer Silahların Yayılmasını Önleme Anlaşması'nın (NPT) imzacılarından olduğunu belirtti.

Şarku’l Avsat’ın AFP’den aktardığına göre Arakçi, “Nükleer silahları tamamen reddederken uranyum zenginleştiren pek çok NPT imzacısı ülke var” ifadesini kullandı.

NPT imzacısı ülkeler, nükleer stoklarını beyan etmek ve bunları Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı'nın (UAEA) gözetimi altına almakla yükümlüdür.

ABD ve diğer Batılı ülkeler İran'ı nükleer silah elde etmeye çalışmakla suçlarken, Tahran bunu reddediyor ve nükleer programının sadece sivil amaçlı olduğunda ısrar ediyor.

İran ve ABD, 12 Nisan'dan bu yana Tahran'ın nükleer programına ilişkin görüşmeler yürütüyor.

Bu görüşmeler, Donald Trump'ın 2018'deki ilk başkanlık döneminde ABD'yi büyük güçlerin İran'la yaptığı anlaşmadan çekmesinden bu yana İran'ın nükleer programına ilişkin en üst düzey temas olma özelliğini taşıyor.

Tahran tarafından geliştirilen yerli santrifüjler (Arşiv-AFP)Tahran tarafından geliştirilen yerli santrifüjler(Arşiv-AFP)

Arabulucu Umman bu hafta başında yaptığı açıklamada, başlangıçta cumartesi günü (bugün) yapılması planlanan dördüncü tur görüşmelerin ‘lojistik nedenler’ ileri sürülerek ertelendiğini duyurdu.

ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio perşembe günü verdiği bir demeçte, İran'a uranyum zenginleştirmekten ‘vazgeçmesi’ çağrısında bulunarak, ‘dünyada uranyum zenginleştiren ülkelerin nükleer silah sahibi ülkeler olduğunu’ söyledi.

İran şu anda uranyumu yüzde 60'a kadar zenginleştiriyor. Bu oran anlaşmada öngörülen yüzde 3,67'lik oranın oldukça üzerinde, ancak askeri kullanım için gerekli olan yüzde 90'lık eşiğin halen altında.

Stoklar önde gelen Batılı ülkeler için endişe kaynağı. Fransa Dışişleri Bakanı Jean-Nool Barrot pazartesi günü yaptığı açıklamada, İran'ın ‘nükleer silah edinmenin eşiğinde’ olduğunu söyledi ve Tahran'ın nükleer faaliyetlerinin Avrupa güvenliğine bir tehdit olarak görülmesi halinde Birleşmiş Milletler (BM) yaptırımlarının yeniden devreye sokulabileceğini ifade etti.

Tahran, 2015 nükleer anlaşmasının imzacılarından biri olan Fransa'nın açıklamalarını ‘gülünç’ olarak nitelendirdi.

Arakçi daha önce İran'ın uranyum zenginleştirme hakkının ‘müzakere edilemez’ olduğunu söylemişti.

UAEA Başkanı Rafael Grossi çarşamba günü yaptığı açıklamada, zenginleştirilmiş malzemenin ‘kolayca eritilebileceğini’ ya da İran dışına ‘gönderilebileceğini’ söyledi.

Geçtiğimiz ay İran hükümet sözcüsü Fatma Muhacerani zenginleştirilmiş malzemenin transferinin ‘kırmızı çizgi’ olduğunu belirtmişti.

Rubio, İran'ın nükleer tesislerinin ABD'li uzmanlar tarafından da denetlenmesine izin vermesi gerektiğini vurguladı.

Rubio ayrıca Tahran'a, İsrail'e ve Kızıldeniz'deki gemilere yönelik saldırıları ABD'nin misilleme saldırılarına yol açan Yemen'deki Husilere verdiği desteği sona erdirmesi çağrısında bulundu.

Tahran, Washington ile görüşmelerin sadece nükleer program ve yaptırımların kaldırılması konularını ele almasında ısrar ediyor ve bölgesel nüfuzu ve askeri kabiliyetleri ile ilgili müzakereleri dışlıyor.

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu geçtiğimiz hafta, güvenilir bir anlaşmanın ‘İran'ın nükleer silahlar için uranyum zenginleştirme kabiliyetini ortadan kaldırması’ ve balistik füze geliştirmesini engellemesi gerektiğini söyledi. Arakçi ise Netanyahu'yu ABD politikasını ‘dikte etmekle’ suçladı.