Uzmanlara göre, İtalya'da seçimin ardından sağ bir hükümet ortaya çıkacak

AA
AA
TT

Uzmanlara göre, İtalya'da seçimin ardından sağ bir hükümet ortaya çıkacak

AA
AA

Floransa Üniversitesi ve özel LUISS Üniversitesi ortak araştırma merkezi olan İtalya Seçim Çalışmaları Merkezi (CISE) Müdürü Prof. Lorenzo De Sio ve LUISS Üniversitesi Siyaset Bilimi Bölümü Öğretim Üyesi Vincenzo Emanuele, aşırı sağın iktidara gelme ihtimalinin yüksek olduğu İtalya'daki kritik genel seçimi ve oluşması muhtemel sağ hükümetin dış politikasını AA muhabirine değerlendirdi.
De Sio, seçimlerin muhtemel sonuçlarına ilişkin, "En olası sonuç sağın, referanduma gerek kalmadan anayasayı değiştirebilecek üçte iki çoğunluğa sahip olmasa da sağlam bir merkez sağ hükümet çıkarmasıdır." dedi.
Böyle bir hükümetin kurulması halinde İtalyan dış politikasının değişip değişmeyeceği veya ne yönde ilerleyeceğine ilişkin soru üzerine De Sio, "Bu açıdan beklenti, özellikle dış politika ve Avrupa Birliği (AB) ile genel ilişkiler, Avrupa entegrasyon süreci bakımından İtalyan siyasetinin temel koordinatlarında bir devamlılık olması yönündedir." ifadelerini kullandı.
De Sio, bunların dışında bazı ekonomi konuları da olmak üzere göçmenler ve medeni haklar alanlarında daha sağ karakteristiğinde bir yaklaşım göreceklerini kaydetti.
Başbakan olması durumunda aşırı sağcı İtalya'nın Kardeşleri Partisi (FdI) lideri Giorgia Meloni'nin AB ile ilişkilerde "iddialı" bir tutum benimseyebileceğini dile getiren De Sio, "Burada diğer Avrupa ülkeleriyle müzakerelerde İtalya'nın çıkarlarını daha etkili şekilde temsil etmeye çalışacağı kanaatindeyim. Ama benim izlenimim, İtalya'nın AB'nin kilit ortağı olduğu gerçeğinden herhangi bir sapma olmayacağı yönünde." diye konuştu.
NATO ile ilişkiler konusuna da değinen De Sio, Meloni ve partisinin ana muhalefette yer almasına karşın Rusya-Ukrayna savaşında Ukrayna'ya destek konusunda hükümetin kararlarına parlamentoda lehte oy kullandığını hatırlatarak, "Bu açıdan bakıldığında, kanaatimce bu yönde büyük bir değişiklik beklenmemelidir." dedi.
Giorgia Meloni liderliğindeki aşırı sağcı FdI için "post-faşist" değerlendirmelerinin yapıldığı hatırlatılan ve bunun bir risk olup olmadığı sorulan Lorenzo De Sio, "Hayır, ben böyle bir risk görmüyorum. Çünkü aradan geçen 100 yıl önemli ve bunun 70 yılı demokrasiyle geçti. İtalya’da yaşayan vatandaşların belli haklarla yaşama alışkanlıkları var, temsil edildiğinizi görmek gibi. Kendi özerkliğine sahip olmaya alışmış farklılaşmış medeni bir toplum o nedenle böyle bir risk görmüyorum." ifadelerini kullandı.

Kovid-19, savaş ve yüksek enerji maliyetlerinin gölgesinde geçen bir seçim dönemi
LUISS Üniversitesi Siyaset Bilimi Doktor Öğretim Üyesi Vincenzo Emanuele de İtalya'nın İkinci Dünya Savaşı sonrası dönemde ilk kez sonbaharda seçime gittiğine işaret ederek, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Bu, ülke için yeni bir şey. Çok kısa ve yaza denk gelen bir kampanya dönemiydi. Savaş ve Kovid-19 başta olmak üzere yüksek enerji maliyetleri gibi şu anki hükümete yük olan, gelecek hükümete de yük olacak uluslararası sorunlar sebebiyle kalkışa geçmekte zorlanan bir kampanya dönemiydi. O nedenle partilerin vaatleri daha az güvenilir olarak değerlendirildi. Partiler, önceki kampanya dönemlerine göre tonlarını düşük tutmaya çalıştılar çünkü vadedip sonra vaatlerini gerçekleştirmek mümkün olmayabilir. Bu bakımdan özel bir seçim."
Seçimin sonucuna yönelik iki senaryonun öne çıktığını aktaran Emanuele, "En olası senaryo merkez sağın çoğunluğu alması ve Giorgia Meloni liderliğinde İtalya'nın Kardeşleri'nin zaferi. Bu senaryoda Meloni, İtalya tarihindeki ilk kadın başbakan olabilir. İkinci senaryo ise merkez sağ ittifakın parlamentonun iki kanadından birinde mutlak çoğunluğu elde edemediği durum. Bu olursa 2013 ve 2018'den sonra üst üste 3. kez olacak. 'Hung parliament' yani hiçbir partinin mutlak çoğunluk sağlayamadığı parlamento düzeninin ortaya çıktığı durumla karşı karşıya kalacağız." diye konuştu.
Geçmişteki bağları ve parti logosunda kullandığı sembol sebebiyle Meloni'nin partisinin "post-faşist" olarak tanımlanabileceğini dile getiren Emanuele, "Bazı gözlemciler Meloni'nin kazanması durumunda İtalya’nın faşizm tehlikesine koştuğunu belirtiyor ama bence eğer bir tehlike varsa bunun kamu kaynaklarının idaresine, yüksek faturalara, ülkenin uluslararası arenadaki konumuna ilişkin bütüncül bir tehlike olduğuna inanıyorum." dedi.
Emanuele, dış politikada Meloni'nin özelikle de Ukrayna savaşı konusunda sağ ittifak içindeki ortakları Silvio Berlusconi ve Matteo Salvini'ye göre daha "Atlantikçi" olduğunu belirterek, şunları kaydetti:
"O daha çok Atlantikçi olduğunu gösterdi. Bu savaş meselesinde Berlusconi ve Salvini'den daha Atlantikçi ve başından beri ABD ile iş birliğinden yanaydı. Dolayısıyla bu açıdan kendisini meşrulaştırdı. Ancak AB içinde henüz tam olarak meşrulaştıramadı. Çünkü şu aşamada Fransa ve Almanya liderleri ona olumlu bakmıyor. Meloni'ye karşı belli bir çekingenlik, biraz husumet ve soğukluk var. Ama burada farklı ülkelerle gerçek çıkarlar bağlamında her şeyin aşılabileceğini düşünüyorum."



AB’nin “iki devletli çözüm” yol haritası büyük engellerle karşı karşıya

AB Dışişleri Yüksek Temsilcisi Josep Borrell ve Filistin Dışişleri Bakanı Riyad el Maliki (EPA)
AB Dışişleri Yüksek Temsilcisi Josep Borrell ve Filistin Dışişleri Bakanı Riyad el Maliki (EPA)
TT

AB’nin “iki devletli çözüm” yol haritası büyük engellerle karşı karşıya

AB Dışişleri Yüksek Temsilcisi Josep Borrell ve Filistin Dışişleri Bakanı Riyad el Maliki (EPA)
AB Dışişleri Yüksek Temsilcisi Josep Borrell ve Filistin Dışişleri Bakanı Riyad el Maliki (EPA)

Avrupa Birliği (AB), Gazze Savaşı'nın üzerinden 109 gün geçmesine rağmen, üyeleri arasında derinleşen anlaşmazlıklar ve kendi içinde her biri büyük ölçüde bağımsız bir çizgiyi takip eden üç bloğun oluşması nedeniyle ateşkes çağrısı yapan tek bir toplu bildiri yayınlamayı başaramadı.

Ancak Pazartesi günü geçekleştirilen Dışişleri Bakanları toplantısında Suudi Arabistan, Mısır ve Ürdün Dışişleri Bakanları ile Arap Birliği Genel Sekreteri’nin yanı sıra Filistin ve İsrail ve AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell tarafından Gazze savaşındaki gelişmeleri “ertesi gün” olarak adlandırılan gün konusunda bir paradoks görüldü. Buradaki ironi, Avrupalıların bölünmelerine rağmen AB, Mısır, Ürdün, Suudi Arabistan ve Arap Birliği'nin düzenlediği "barışa hazırlık konferansı düzenlenmesi" çağrısına dayanan bir plan üzerinde anlaşması oldu. Filistinli ve İsrailli tarafların yokluğunda düzenlenebilecek konferansa ABD ve Birleşmiş Milletler (BM) de davet edildi. Amaç, “iki devletli çözümü” sahada gerçeğe dönüştürmek.

Avrupa planı, "barış için yol haritası" olarak adlandırılabilir. AB Ortadoğu Barış Süreci Özel Temsilcisi Sven Koopmans tarafından hazırlanan plan, Pazartesi günkü toplantıdan önce AB’nin 27 üyesine dağıtıldı. Hollanda, Danimarka ve Baltık Denizi ülkelerinin yanı sıra Almanya, Avusturya ve Çek Cumhuriyeti ağırlıklı olmak üzere AB içinde İsrail'e en yakın grubun buna karşı çıkmadı.

Onayın ana sinyali, bugüne kadar sadece diplomatik ve siyasi olarak değil, özellikle Alman ordusunun sahip olduğu en son silah ve teknolojileri sağlayarak kesinlikle İsrail'in yanında olmayı taahhüt eden Almanya'dan geldi. Berlin'in yaptığı son şey, Uluslararası Adalet Divanı önünde İsrail'e verdiği desteği teyit etmek ve İsrail'in Gazze'de “soykırım” yapmadığını tekrar tekrar iddia etmek oldu.

Paris'teki siyasi kaynaklar, Avrupalıların, yönelimleri ne olursa olsun, "Bugün Gazze savaşının İsrail'in sorunlarını çözmeyeceği ve bu başarılsa bile Hamas'ın ortadan kaldırılacağı kanaatine vardıklarını" ancak Hamas’ın yerini başka nesillerin alacağını ve bunun son olmayacağını söylüyor. Bu kaynaklar, Avrupalıların bugün İsrail'i kendisinden daha doğrusu onun yetkililerinden kurtarmaları gerektiğini düşündüklerini ve bunu başarmanın yolunun da İsrail'den geçtiğini aktarıyor.

srftbn
Netanyahu 18 Ocak'ta Tel Aviv'de basına konuşuyor (DPA)

Almanya Dışişleri Bakanı Annalena Baerbock yaptığı açıklamada, “Böyle bir çözüm duymak istemediklerini söyleyenler başka bir alternatif de sunmadı” diyerek, barışın bölgenin tüm sakinlerini kapsamadığı sürece sağlanamayacağını ifade etti. Borrell, "Akıllarında başka hangi çözümler var? Tüm Filistinlilerin ayrılmasını sağlamak mı? Ya da hepsini öldürmek mi? Amacın, Hamas'ı ortadan kaldırmak olduğunu söylemek tek taraflı. Çünkü bu, Hamas'ın ne zaman yeterince zayıf olduğuna karar vermenin İsrail'e bağlı olacağı anlamına geliyor. Bu şekilde çalışmaya devam edemeyiz” dedi.

Gerçek şu ki, Avrupalıların ortaya attığı şey yeni bir şey değil, çünkü “barışın belirleyicileri” yıllardır biliniyor ve iki devletli çözüm, John Kirby'nin başarısız olduğu 2014'ten bu yana tartışılmıyor. Eski ABD Başkanı Barack Obama’nın danışmanı olan Kirby, İsraillileri Batı Şeria'daki yerleşim hızını azaltmaya ikna edemedi. Ancak bugün yeni olan şey, AB’nin farklılıklarını ve bölünmelerini bir kenara bırakmayı başarması.

AB’nin 7 Ekim'den bu yana sağladığı sınırsız desteğe rağmen AB’nin yayınladığı her açıklamaya İsrail’de büyük şüpheyle bakılıyor. Bunun son kanıtı, Fransız gazetesi Le Monde'un, İsrail Dışişleri Bakanı Israel Katz'ın Avrupa Birliği dışişleri bakanlarıyla yaptığı toplantıda aktardığı haber. Haberde Katz, İsrail’in tek müttefiki olduğunu bunun da ABD olduğunu ifade etti. Bu da Tel Aviv’in Brüksel’in değil yalnızca Washington’un planını kabul edeceği anlamına geliyor. Katz planı tartışmayı reddetti ve bunun yerine iki video kaset yayınladı. Birincisi İsrail'in Gazze Şeridi'ne liman olarak istediği yapay adayı, diğeri ise İsrail'i Hindistan'a bağlayan tren hattının güzergahını gösteriyor.

sdcevr
ABD Başkanı Joe Biden, 19 Ocak'ta ABD belediye başkanlarının toplantısı vesilesiyle Beyaz Saray’da konuşuyor (Reuters)

Avrupa Birliği'nin aradığı çözümün, İsrail'i tüm uluslararası forumlarda savunan, ona silah, teçhizat ve her türlü desteği sağlayan ABD tarafından benimsenmeden gün ışığına çıkamayacağına dair köklü bir kanaat var. Dolayısıyla onları etkileyebilecek ve bu tür bir çözümü kabul etmeye itebilecek olan taraf da AB. Geçtiğimiz hafta ABD Başkanı Joe Biden ile İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu arasında geçtiğimiz Pazar günü gerçekleşen son telefon görüşmesi, Netanyahu'nun reddettiği iki devletli çözüm konusunda aralarındaki derin anlaşmazlığı kamuoyuna ortaya çıkardı.

Pek çok analist, Netanyahu'nun cesaretini ve Biden'ı kızdırma isteğini iki devletli çözümü reddetmesini iki ana faktörle tekrarlayarak açıklıyor: Bunlardan biri, aşırı sağla olan siyasi ittifaka esir olması, iki devletli çözüme açılması durumunda bu ittifakın sürekli çökmesi ve Knesset'te sahip olduğu küçük çoğunluğu kaybetmesi tehdidi, ikinci ise Biden, başkanlık mücadelesinde İsrail'i desteklemek için Yahudi seslerine ve ABD'de İsrail adına çalışan dernek ve kuruluşların etkisine yöneldi. Ayrıca, Biden  İsrail Avrupalıların, Arapların ve dünya ülkeleri ve halklarının ezici çoğunluğunun istediği barışçıl çözümü kabul etmesi için İsrail'e ciddi baskı uygulayabilecek bir konumda.

Netanyahu iki devletli çözüme her zaman karşı çıktı ve bunu yalnızca bir kez ve gönülsüzce kabul etti. Burada, Avrupa'nın Washington'un tutumunun değişeceği yönündeki iddiası muhtemelen kaybedilecek ve eski Başkan Donald Trump'ın önümüzdeki Kasım ayında başkanlığı kazanması durumunda boşa çıkacak.

Soru şu, Avrupalıların elinde ne var? İsrail'in planlarına uymayı reddederek onlarla yüzleşmesi durumunda ellerindeki baskı araçlarına başvurmaya hazırlar mı? Bu soruları cevaplamak zor. Ancak bunun tersine, Tel Aviv'in geleneksel olarak Brüksel'de sahip olduğu siyasi ilişkiler ve diplomatik desteğe paralel olarak İsrail'in Birlik ile yakın ekonomik, ticari, bilimsel ve yatırım ilişkilerinin olduğu ve bu nedenle Avrupalıların İsrail üzerinde ciddi baskı kartlarının olduğu doğrulanabilir. Ancak İsrail'le daha önceki birleşme deneyimlerinden yararlanmak cesaret verici değil ve dolayısıyla buna güvenmek de garanti değil.