İran’ın Kürdistan eyaletinde protestolar artarken DMO Erbil'in eteklerini bombalıyor

Göstericilerin bir sınır kentini ele geçirdiğine ilişkin haberler gelirken, Tahran bu iddiaları reddediyor

Erbil’in Sidekan bölgesine topçu ateşi açıldı (Rudaw)
Erbil’in Sidekan bölgesine topçu ateşi açıldı (Rudaw)
TT

İran’ın Kürdistan eyaletinde protestolar artarken DMO Erbil'in eteklerini bombalıyor

Erbil’in Sidekan bölgesine topçu ateşi açıldı (Rudaw)
Erbil’in Sidekan bölgesine topçu ateşi açıldı (Rudaw)

İran'da bir Kürt kentinin protestocuların eline geçtiğine ilişkin haberlerin gelmesinin ardından İran Devrim Muhafızları Ordusu (DMO) Irak’ın Kürdistan bölgesindeki Sidekan’da muhalif Kürt partilerinin merkezlerine topçu saldırısı düzenledi.
Reuters haber ajansına göre İran devlet televizyonu, rejim karşıtı Kürt gruplara işaret ederek DMO’nun Irak'ın kuzeyinde ‘İran karşıtı teröristlerin karargahlarını’ hedef aldığını bildirdi.
İran, Türkiye ve Irak'ın Kürdistan bölgesi arasındaki sınır üçgeninin yakınında bulunan Uşnu’nun protestocuların eline geçtiğine ilişkin farklı söylentilerin ortaya çıkmasının ardından gazeteciler ve aktivistler, DMO topçu birliğinin Uşnu şehrinin eteklerinde ani topçu saldırısı gerçekleştirdiğini söyledi.
Tahran, silahlı İranlı Kürt muhalifleri Kürt şehirlerinde, özellikle de İran'daki 10 milyon Kürt'ün çoğunun yaşadığı kuzeybatıda yapılan protestolara katılmakla suçluyor.
Buna karşılık, DMO’ya bağlı Tesnim Haber Ajansı, operasyonun en büyük İran karşıtı Kürdistan Demokrat Partisi (KDP) ve Komala Partisi’ne bağlı savaşçı grupların eliyle ‘gizli birimlerin ve büyük miktarda silahların içeri girmesine’ misilleme olarak yapıldığını belirtti.
DMO tarafından yapılan açıklamada, "Sınırlarda sürdürülebilir bir güvenliğin sağlanması, terör suçlularının cezalandırılması ve Irak Kürt Bölgesel Yönetimi’ndeki (IKBY) yetkililerin uluslararası düzenlemelere ve yasal vazifelerine göre sorumluluk almaları amacıyla bu operasyonlar devam edecektir” denildi.
Kürdistan bölgesindeki yerel medya ağı Rudaw’ın yayınladığı bir video kaydında İran bombardımanına maruz kalan Sidekan bölgesinin tepeleri gösterildi. Yerel bir yetkili, olayın ilk anlarında bombalama sırasında herhangi bir can kaybı kaydedilmediğini açıkladı ancak bir yangın çıktığına işaret etti. Video kaydında yükselen toz ve duman bulutları görülüyor.
Cuma günü geç saatlerde yayınlanan videolarda 40 bin nüfuslu Uşnu şehrinin sokaklarına dökülen binlerce protestocu olduğu görüldü.
BBC'nin Kürdistan bölgesindeki Farsça Servisi muhabiri Jiar Gül, Kürt aktivistlerin bombalamayı, dikkatleri Uşnu kentindeki mevcut durumdan başka bir yöne çekme girişimi olarak gördüklerini söyledi. Gül bazı yetkililerin ve güvenlik güçlerinin ailelerinin kenti terk ettiğine dikkat çekti. Ayrıca güvenlik güçlerinin DMO üslerinde ve İstihbarat Dairesi karargahında saklandığına işaret etti.
Şarku'l Avsat'ın BBC'den aktardığı habere göre göstericiler şehirde nispeten sakin geçen bir günün ardından dün evlerine dönmeden önce bir ateşin etrafında toplandı. Uşnu şehri üzerinde alçak irtifadan uçan askeri bir helikopter, şehir sakinleri arasında paniğe neden oldu.
İnsan hakları örgütü Hengaw, ülkenin 10 milyon Kürt'ün çoğunun yaşadığı kuzeybatısındaki birkaç beldenin cuma günü genel bir greve tanık olduğunu belirtti.
İran Yargı Erki'nin yayın organı Mizan Ajansı ise, protestocuların Uşnu şehrinin kontrolünü ele geçirdiğine ilişkin söylentileri yalanlayarak, kentin ‘güvenlik güçlerinin kontrolünde’ olduğunu ve durumun ‘normal’ olduğunu belirtti. Ajans haberinde, kentin durumu ile ilgili söylenenlerin ‘düşman medyanın büyük bir yalanı’ olduğunu vurgulayarak, “Şu anda Uşnu şehri ve bu şehirlerin merkez hapishanesi tamamen güvende” ifadelerini kullandı.
İran medyasının aktardığına göre Kürdistan Emniyet Müdürü Ali Azadi, güçlerinin ‘protestolar sırasında çıkarılan isyanları ve suikastları organize eden’ bir ‘hücreyi’ tutukladığını bildirdi. Azadi, “Polis güçleri, öngörülü bir adımla kamu mülklerini ateşe vermek için kullanılacak 44 Molotof kokteyli ve hızlı ateş yakma tüplerini ele geçirmeyi başardı” diyerek ‘yakıt sevkiyatlarına’ da el konulduğuna da işaret etti.
Kürdistan bölgesindeki polis güçleri ise perşembe günü yaptığı açıklamada, 100'den fazla güvenlik görevlisinin yaralandığını duyurdu.
Kürt İnsan Hakları Ağı dün, Mahsa Emini’nin ölümü ile ilgili gerçekleşen protestolarda en az dört Kürt çocuğun öldürüldüğünü bildirdi.
İnsan Hakları Ağı, batıdaki Uşnu, Urmiye, Piranşehr ve İslamabad şehirlerinde çevik kuvvet polisi ve Besic güçleri tarafından dört küçük çocuğun öldürüldüğünü belirtti. Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgiye göre Uluslararası Af Örgütü (Amnesty), İran protestolarına ilişkin yayınladığı ilk istatistiklerde İran protestolarında dört çocuğun öldüğünü doğruladı.
Piranşehr kentinde İran yargı merkezi önünde çok sayıda ailenin toplandığı ve kentte en az 36 kişinin gözaltına alındığı kaydedildi.



Rapor: Washington, Gazze'de Hamas'ın bulunmadığı bir ‘yeşil bölge’ kurulmasını istiyor

Hamas mensupları, Uluslararası Kızılhaç Komitesi (ICRC) çalışanlarını, ateşkes anlaşması kapsamında İsrail güçlerinin geri çekildiği ‘sarı hat’ içindeki bir bölgeye götürüyor. (Reuters)
Hamas mensupları, Uluslararası Kızılhaç Komitesi (ICRC) çalışanlarını, ateşkes anlaşması kapsamında İsrail güçlerinin geri çekildiği ‘sarı hat’ içindeki bir bölgeye götürüyor. (Reuters)
TT

Rapor: Washington, Gazze'de Hamas'ın bulunmadığı bir ‘yeşil bölge’ kurulmasını istiyor

Hamas mensupları, Uluslararası Kızılhaç Komitesi (ICRC) çalışanlarını, ateşkes anlaşması kapsamında İsrail güçlerinin geri çekildiği ‘sarı hat’ içindeki bir bölgeye götürüyor. (Reuters)
Hamas mensupları, Uluslararası Kızılhaç Komitesi (ICRC) çalışanlarını, ateşkes anlaşması kapsamında İsrail güçlerinin geri çekildiği ‘sarı hat’ içindeki bir bölgeye götürüyor. (Reuters)

ABD, Gazze Şeridi ile İsrail arasındaki sınır hattının İsrail tarafında Filistinliler için konut inşa etme planlarını ilerletiyor. Şarku’l Avsat’ın Wall Street Journal’dan aktardığına göre, sahaya gönderilen ekipler alan temizliği çalışmalarına başladı. Söz konusu planla, Hamas’ın kontrolündeki bölgelerden sivillerin uzaklaştırılması hedefleniyor.

Bu girişim, ABD Başkanı Donald Trump’ın Gazze’ye ilişkin 20 maddelik barış planında öngörüldüğü gibi silahlı grubun etkisiz hale getirilmesi ve yetkilerden uzaklaştırılmasının yakın gelecekte gerçekleşmeyeceğine dair dolaylı bir kabul olarak değerlendiriliyor.

Alternatif güvenli alanlar

ABD, Gazze Şeridi’nin İsrail kontrolündeki bölgelerinde ‘alternatif güvenli alanlar’ oluşturmayı planlıyor. Bu bölgeler, Amerikalı yetkililer tarafından ‘yeşil bölge’ olarak adlandırılıyor.

İsrail’in güneyindeki Sivil-Askeri Koordinasyon Merkezi’nde, ABD ordusunun çok uluslu bir çaba ile savaş sonrası Gazze’de istikrar sağlamayı ve geleceğe yönelik planlar geliştirmeyi yürüttüğü bildirildi. Yetkililer, mühendis ekiplerinin yeni yerleşim yerlerinin planlarını hazırladığını, enkaz ve patlamamış mühimmatların temizlenmesi çalışmalarını yürüttüğünü belirtti. İnşaat süreci henüz başlamadı.

ABD’li yetkililere göre bu yerleşim alanları, savaş nedeniyle yerinden edilmiş Gazze sakinlerine geçici olarak konut, okul ve hastane imkânı sunmayı amaçlıyor. Yetkililer, bu toplulukların gelecekteki yeniden imar projeleri için bir model oluşturmasını ve Gazze halkını Hamas’ın kontrolündeki bölgelerden uzaklaştırmasını hedefliyor.

Hamas mensupları, Uluslararası Kızılhaç Komitesi (ICRC) çalışanlarını, ateşkes anlaşması kapsamında İsrail güçlerinin geri çekildiği ‘sarı hat’ içindeki bir bölgeye götürüyor. (Reuters)Hamas mensupları, Uluslararası Kızılhaç Komitesi (ICRC) çalışanlarını, ateşkes anlaşması kapsamında İsrail güçlerinin geri çekildiği ‘sarı hat’ içindeki bir bölgeye götürüyor. (Reuters)

Gazze'nin ikiye bölünmesi

İlk konutlar, İsrail saldırıları nedeniyle ağır hasar gören ve mayıs ayından bu yana İsrail'in tam kontrolü altında bulunan, Mısır sınırındaki Refah'ta inşa edilecek. İsrailli ve Amerikalı yetkililer, Refah planının henüz erken aşamalarda olduğunu söylediler.

Gazze Şeridi'nin kontrolü, Trump'ın arabuluculuğunda yapılan ateşkes anlaşması kapsamında ekim ayında kabaca ikiye bölündü. Filistinlilerin çoğu, Hamas'ın kontrolündeki batı yarısında yaşıyor. İsrail ise diğer yarısını kontrol ediyor.

Potansiyel bağışçılar, Hamas'ın kontrolünde bulunan bölgelerdeki yeniden inşa çalışmalarına fon sağlamayacağından, Hamas ortadan kaldırılana kadar yeniden inşa çalışmalarına başlamak için Amerikan önerisi muhtemelen tek yol. Bağışçılar, İsrail tarafındaki çalışmalara da fon sağlamayabilirler.

Ayrıca, yeni konut alanlarına sadece sivillerin girmesini ve Hamas'ın bu alanlara sızmamasını sağlamak için Gazze nüfusunun nasıl taranacağı sorusu da var.

İsrail ve Hamas, hareketin yaklaşık 100 mensubunun Refah'ın altındaki tünellerde saklandığını söylüyor. Bu güçler, ekim ayında ateşkesin başlamasından bu yana İsrail güçleriyle birkaç kez çatışmaya girdiler. Bölgede çatışma riski tamamen ortadan kalkmadan yeniden imar çalışmaları için güvenli bir ortam sağlanamayacak.

ABD ve Hamas, İsrail'e Hamas mensuplarının bölgeden ayrılmasına izin vermesi için baskı yaparken, İsrail onların teslim olmasını talep ediyor.

İsrail ordusu dün, 15 Hamas mensubunun Refah'ın doğusunda yeraltından çıktığını duyurdu. Altısını öldürdüğünü, beşini gözaltına aldığını ve diğer dördünü aradığını bildirdi. İsrail, ‘sarı hat’ olarak adlandırılan ve Gazze’yi bölen hattı asker, tank ve toprak setleriyle güçlendirdi; bu durum, bölgede bir süre kalmayı planladığını gösteriyor. Ordu ayrıca, hattın kendi tarafındaki gelişmeleri desteklemek için elektrik ve su altyapısı inşa ediyor.

Uluslararası güvenlik gücü

ABD ve müttefikleri, Gazze Şeridi’nde güvenliği sağlamak için uluslararası bir güç kurma çalışmalarını sürdürüyor. Bu hafta söz konusu plan, BM Güvenlik Konseyi’nden onay aldı. Ancak gücün görev tanımlarına ilişkin anlaşmazlıklar (silahsızlandırma ve uygulama yetkisi mi yoksa sadece barışı koruma rolü mü üstleneceği) oluşturulmasını zorlaştırıyor.

İsrailli yetkililere göre, gündeme gelen önerilerden biri, Hamas’a karşı olan ve İsrail tarafından desteklenen silahlı grupların yeni yerleşim alanlarının güvenliğini sağlaması. Bu grupların, Gazze’deki ‘yeşil bölge’ içinde yerleşim alanları kurmaya başladığı belirtiliyor. Farklı tahminlere göre, bu bölgede şimdiden yüzlerce, hatta birkaç bin sivil yaşamaya başlamış durumda.

Bu yerleşim yerlerinin ilki, Gazze savaşı sırasında İsrail kontrolündeki Refah'ta ortaya çıktı.

İsrail, Gazze savaşı sırasında Hamas karşıtı gruplarla güçlerini birleştirerek onlara silah ve mühimmat sağladı.Şarku'l Avsat'ın Wall Street Journal'den aktardığına göre, İsrail bu gruplara istihbarat da sağladı ve bazen Hamas saldırılarından korumak için müdahale etti.

Bir Amerikalı yetkiliye göre, ABD bu gruplarla Gazze’de çalışmayı planlamıyor. Yetkililer, Hamas’ın kontrol ettiği bölgelerin zamanla küçülmesini ve nihayetinde ortadan kalkmasını, güvenliğin ise uluslararası istikrar gücü ve Filistin polisi tarafından sağlanmasını umuyor. Trump’a bağlı Barış Konseyi ise sivil yönetim ve yeniden imar sürecini denetleyecek, nihayetinde yetki Filistin hükümetine devredilecek.

Ancak Hamas silah bırakmayı reddediyor ve ABD'nin Gazze vizyonuna karşı olduğunu, bunun Filistinlilerin siyasi haklarını zedelediğini savunuyor.


Hamas: Netanyahu'nun Gazze'de oldubitti dayatma girişimlerini reddediyoruz

Gazze Şeridi'nin merkezinden bakıldığında, İsrail ordusunun Nuseyrat'ın doğusunda gerçekleştirdiği bombardımanın ardından yükselen dumanlar görülüyor (AP)
Gazze Şeridi'nin merkezinden bakıldığında, İsrail ordusunun Nuseyrat'ın doğusunda gerçekleştirdiği bombardımanın ardından yükselen dumanlar görülüyor (AP)
TT

Hamas: Netanyahu'nun Gazze'de oldubitti dayatma girişimlerini reddediyoruz

Gazze Şeridi'nin merkezinden bakıldığında, İsrail ordusunun Nuseyrat'ın doğusunda gerçekleştirdiği bombardımanın ardından yükselen dumanlar görülüyor (AP)
Gazze Şeridi'nin merkezinden bakıldığında, İsrail ordusunun Nuseyrat'ın doğusunda gerçekleştirdiği bombardımanın ardından yükselen dumanlar görülüyor (AP)

Hamas, bugün yaptığı açıklamada, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu hükümetinin, Gazze Şeridi'ndeki ateşkeste varılan mutabakata aykırı yeni bir gerçeklik dayatma girişimlerini tamamen reddettiğini vurguladı.

Hamas açıklamasında, İsrail'in ihlallerinin artmasının, arabulucuları ve ABD yönetimini, ateşkes anlaşmasını baltalama girişimlerine karşı koyma sorumluluğuyla karşı karşıya bıraktığını belirtti.

Hamas, arabuluculara acilen müdahale etmeleri ve İsrail'in ateşkesi ihlallerini durdurması için baskı yapmaları çağrısında bulundu.


Irak, sınır şeridi boyunca "entegre savunma ağı"nın tamamlandığını duyurdu

7.Sınır Tugayı'na bağlı 3. Alay, sınır şeridi boyunca güvenlik ve istikrarı sağlamak amacıyla sorumluluk alanındaki engebeli vadilerde denetim operasyonu yürütüyor (Irak Sınır Kuvvetleri Komutanlığı Facebook hesabı)
7.Sınır Tugayı'na bağlı 3. Alay, sınır şeridi boyunca güvenlik ve istikrarı sağlamak amacıyla sorumluluk alanındaki engebeli vadilerde denetim operasyonu yürütüyor (Irak Sınır Kuvvetleri Komutanlığı Facebook hesabı)
TT

Irak, sınır şeridi boyunca "entegre savunma ağı"nın tamamlandığını duyurdu

7.Sınır Tugayı'na bağlı 3. Alay, sınır şeridi boyunca güvenlik ve istikrarı sağlamak amacıyla sorumluluk alanındaki engebeli vadilerde denetim operasyonu yürütüyor (Irak Sınır Kuvvetleri Komutanlığı Facebook hesabı)
7.Sınır Tugayı'na bağlı 3. Alay, sınır şeridi boyunca güvenlik ve istikrarı sağlamak amacıyla sorumluluk alanındaki engebeli vadilerde denetim operasyonu yürütüyor (Irak Sınır Kuvvetleri Komutanlığı Facebook hesabı)

Irak Haber Ajansı'nda bugün yer alan habere göre Sınır Kuvvetleri Komutanlığı, tüm komşu ülkeler dahil olmak üzere Irak'ın bütün sınır şeridinde "entegre savunma ağı"nın tamamlandığını duyurdu.

Şarku’l Avsat’ın Ajans’tan aktardığına göre Komutanlık, “Suriye sınırında 618 kilometreden uzun tahkimat çalışmalarına 2022'de başladığını ve "Şu ana kadar beton güvenlik duvarının 350 kilometresinde çalışmaların tamamlandığını, sızma ve kaçakçılığı önlemek için kalan tüm boşlukların kapatılması çalışmalarının devam ettiğini" ifade etti.

7. Sınır Tugayı'na bağlı 3. Alay, sınır şeridi boyunca güvenlik ve istikrarı sağlamak amacıyla sorumluluk alanındaki engebeli vadilerde denetleme operasyonu yürütüyor (Irak Sınır Kuvvetleri Komutanlığı Facebook hesabı)7. Sınır Tugayı'na bağlı 3. Alay, sınır şeridi boyunca güvenlik ve istikrarı sağlamak amacıyla sorumluluk alanındaki engebeli vadilerde denetleme operasyonu yürütüyor (Irak Sınır Kuvvetleri Komutanlığı Facebook hesabı)

Sınır Kuvvetleri Komutanlığı, tahkimatların sadece beton duvarla sınırlı olmadığını, hendekler, dikenli teller, erken uyarı sistemleri, gece ve gündüz gözetleme kameraları gibi çok sayıda engelin bulunduğunu belirtti.

Komutanlık, tüm komşu ülkelerle sınırlarda sınır tahkimatlarının uygulandığını, ancak "her bölgedeki güvenlik tehditlerine bağlı olarak farklı derecelerde" uygulandığını vurguladı.