İran'da öldürülen Besic milisi sayısı 5'e yükseldi

İran'da 22 yaşındaki Mahsa Amini'nin "başörtüsü kurallarına uymadığı" gerekçesiyle gözaltına alındıktan sonra ölmesiyle yoğunlaşan protestolarda can kaybı artıyor. 

Devlet haber ajansı IRNA, perşembe İran'ın Batı Azerbaycan Eyaleti'nin en büyük kenti olan Urmiye'de yaralanan bir Besic mensubunun dün hayatını kaybettiğini bildirdi. İran Devrim Muhafızları Ordusu'na bağlı Besic milislerinden 4 kişi daha önce 4 farklı kentte ölmüştü. Bu olaylar Kazvin, Tebriz, Meşhed ve Goçan'da yaşanmıştı. 

Yetkililer toplamda en az 41 kişinin öldüğünü, bin 200'ü aşkın kişinin de gözaltına alındığını belirtiyor. New York merkezli Gazetecileri Koruma Komitesi (CPJ) yakalananlar arasında en az 17 gazetecinin olduğunu duyurdu. 

Tahran yönetimine bağlı haber kuruluşları protestoların sona erdirildiğini öne sürse de pazar günü karanlık çökünce yüzlerce gösterici aralarında başkentin de bulunduğu onlarca yerde sokaklara döküldü. 

İnternet kesintisi, güvenlik güçlerinin sert müdahalesi ve tutuklamaların engel olamadığı protestocular, hükümet ve 83 yaşındaki dini lider Ayetullah Ali Hamaney karşıtı sloganlar attı. "Diktatöre ölüm" nidaları özellikle dikkat çekti. 

Cumadan beri en az 40 kentte düzenlenen gösterilerde eylemciler kadınlara yönelik şiddet ve ayrımcılığın sona ermesini talep ediyor.

Göstericileri isyan ve vandalizmle suçlayan İran Devrim Muhafızları'ysa polise "ülkenin güvenliğini koruma" çağrısında bulunuyor. 

1979'daki devrimin ardından orduya bağlı olarak kurulan Devrim Muhafızları, halka seslenerek "isyan liderlerinin" isimlerinin yetkililere bildirilmesini istedi.

IRNA, pazar günü pek çok kentte toplanan yüzbinlerce göstericinin hükümet yanlısı eylemler yaptığını ve "isyancıların son sabotaj eylemlerine karşı birlik ve öfke göstermek için" toplandıklarını öne sürdü.  

Press TV de hükümet yanlısı eylemciler için şu ifadeleri kullandı:

"Kur'an-ı Kerim'i, camileri, ulusal bayrakları yakıp sokaklarda kadınların başörtülerini zorla çıkaran bir avuç paralı askerin sergilediği kötü eylemleri ve suçları lanetlediler."

Tahran'da 13 Eylül'de "ahlak polisi" olarak bilinen İrşad devriyelerince gözaltına alındıktan sonra komaya girerek hastaneye kaldırılan 22 yaşındaki Emini'nin 16 Eylül'de yaşamını yitirmesi ülkede infiale yol açmıştı.

Emini'nin 17 Eylül'de memleketi Sakkız kentindeki cenaze töreni sonrasında Tahran ve ülkenin batısındaki kentlerde protestolar başlamıştı.

ABD merkezli CNN International, konuyla ilgili haberinde bu protestoların 2009 ya da 2019'daki benzer eylemlerden farkını vurguladı. Son gösterilerin daha kapsamlı, yoğun ve daha feminizm vurgusuna sahip olduğu bildirildi. Hamaney'in doğduğu Meşhed'de İslam Devrimi'nin sembollerinden biri olarak kabul gören heykelin yakılmasının çarpıcılığına dikkat çekildi.
Independent Türkçe, CNN International, AA, AFP