Eski ABD askerleri Ukrayna'da ‘Mozart Grubu’ kurdu

Gönüllüler Donetsk'te "Mozart Grubu’ndan" eğitim alıyor (AFP)
Gönüllüler Donetsk'te "Mozart Grubu’ndan" eğitim alıyor (AFP)
TT

Eski ABD askerleri Ukrayna'da ‘Mozart Grubu’ kurdu

Gönüllüler Donetsk'te "Mozart Grubu’ndan" eğitim alıyor (AFP)
Gönüllüler Donetsk'te "Mozart Grubu’ndan" eğitim alıyor (AFP)

Eski ABD Deniz Piyadeleri kendilerine Mozart ismini verdikleri bir grup kurdular. Rus askeri şirketi Wagner Grubu’nu "alaya almak" için bu adı benimseyen Mozart Grubu, Ukrayna’da insani yardım ve askeri eğitim faaliyetleri yürütürken hayat kurtarmaya çalışıyor. Her iki grup da ünlü bestecilerin isimlerini taşıyor, ancak Mozart üyeleri benzerliklerin burada bittiğini söylüyor.
23 yılını Deniz Kuvvetleri'nde geçirmiş 52 yaşındaki Mozart Grubu üyesi Steve şunları söyledi: “Hiçbir şekilde Wagner Grubu'nun yaptığı gibi askeri operasyonlar yürütmüyoruz.”
Steve, gıda malzemeleri taşıyan bir aracın şoförlüğünü yapıyor.  Küçük bir organizasyon olduklarını söyleyen Steve, ancak Mozart'ın "büyük organizasyonların gitmediği" yerlere ulaşabileceğini iddia ediyor.
Elinde bir ekmek ile röportaj veren altmışlı yaşlarındaki Ukraynalı Maxim, “İnsani yardım bize çok yardımcı oluyor. Kuş kadar emekli maaşımla yaşıyorum. Bu (Savaş) zamanlarında yaşamak zordur.” diyor.
Yardım araçları boşaltıldıktan sonra sivilleri cephe hattından uzaktaki daha güvenli bölgelere taşıyor. Steve ve 10 ila 25 kişilik gruptaki diğerleri sivilleri, yetişkinleri, çocukları ve evcil hayvanlarını tahliye edebiliyor. Görevleri Rus Wagner Grubundan çok farklı.
Başkan Vladimir Putin'e yakın olan Rus oligark Yevgeniy Prigozhin ile bağlantılı olduğuna inanılan gizemli askeri grup hakkında çok az şey biliniyor.  Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgiye göre Wagner güçleri, Libya, Mali ve Suriye ve diğer birçok ülkede ile son olarak Ukrayna'da gözlemlendi.
ABD Deniz Kuvvetleri’nde emekli yedek subay Andy Payne, gruba Mozart adının verilmesinin Wagner'e "alaycı bir yanıt" olduğunu söylüyor.
Mozart, Ukrayna’da savaş başladıktan sonra eski bir ABD subayı tarafından kuruldu ve bağışlarla finanse ediliyor. Grup askeri eğitim veriyor. Payne, sağladıkları eğitimin aslında "birçok temel bilgiyi" içerdiğini söylüyor.
Grubun operasyon şefi Martin Witteror, “Bu askerlerin çoğu hiçbir zaman silah ateşlemedi. Silahlar, kullanmayı bilmeyen insanların elinde olduğunda çok tehlikelidir.” Diyor.

Elindeki silah, gitar değil!
Donetsk bölgesindeki bir alanda, Mozart'ın yabancı eğitmenleri yaklaşık iki düzine Ukraynalı askerden oluşan bir grubu eğitiyor.
Askerler, varsayılan bir silah sesi altında açık alanda ilerlerken, eğitmen alanın diğer tarafından "düşman burada," diye bağırıyor. Kısa süre sonra askerler yere yatıp atış yapıyorlar. Eğitimden sonra eğitmenler Ukraynalı grubun performanslarını gözden geçirerek hataları düzeltmeye çalışıyorlar.
Eğitmenlerden biri İngilizce yüksek sesle: “Bunda bu kadar karmaşık olan ne? Temel olarak yapmanız gereken sadece düşmanı vurmak.” Ve tercümanı askere şunu iletiyor: Elindeki silah, o bir gitar değil!" diye konuşuyor.
32 yaşında bir asker olan Georgie, eğitim sırasında becerilerinin geliştiğini hissettiğini şu sözlerle ifade ediyor: “Bu tür bir eğitim çok faydalı çünkü savaş deneyimiyle bile her zaman yeni şeyler öğrenebiliriz.”
Eski bir denizci Witteror, Mozart'ın eğitiminin çoğunun "savaş alanında hayatta kalma" ve "temel eğitim" etrafında döndüğünü vurguladı. Eğitim, uçaksavar montunun nasıl düzgün bir şekilde giyileceğini bilmeyi, siperler kazarak düşman topçularından korunma ve tıbbi bakım sağlama gibi konuları içeriyor. Witteror, “Bu savaşın sonucu üzerinde çok az stratejik etkimiz var ve bunu biliyoruz.  Ama bizim için mesele hayat kurtarmakla ilgili.” diyor.



Kolombiya Devlet Başkanı, Washington'ın Venezuela'da bir "kokain fabrikasını" bombaladığını doğruladı

Kolombiya Cumhurbaşkanı Gustavo Petro (AFP)
Kolombiya Cumhurbaşkanı Gustavo Petro (AFP)
TT

Kolombiya Devlet Başkanı, Washington'ın Venezuela'da bir "kokain fabrikasını" bombaladığını doğruladı

Kolombiya Cumhurbaşkanı Gustavo Petro (AFP)
Kolombiya Cumhurbaşkanı Gustavo Petro (AFP)

Kolombiya Cumhurbaşkanı Gustavo Petro, ABD'nin Venezuela'nın batısındaki Maracaibo liman kentinde bir kokain fabrikasını bombaladığını iddia etti.

Başkan Donald Trump'ın Venezuela kıyılarına ilk kara saldırısını duyurmasının ardından X platformunda şunları yazdı (yerini belirtmeden): "Trump'ın Maracaibo'da bir fabrikayı bombaladığını biliyoruz ve orada kokain yapmak için koka macunu karıştırıldığından korkuyoruz."


Ukrayna: Rusya'nın Odessa'ya düzenlediği İHA saldırısında çocuklar ve siviller yaralandı

Odessa bölgesindeki liman altyapısını hedef alan Rus hava saldırısının ardından olay yerinde çalışan Ukraynalı kurtarma ekiplerine ait arşivim (EPA)
Odessa bölgesindeki liman altyapısını hedef alan Rus hava saldırısının ardından olay yerinde çalışan Ukraynalı kurtarma ekiplerine ait arşivim (EPA)
TT

Ukrayna: Rusya'nın Odessa'ya düzenlediği İHA saldırısında çocuklar ve siviller yaralandı

Odessa bölgesindeki liman altyapısını hedef alan Rus hava saldırısının ardından olay yerinde çalışan Ukraynalı kurtarma ekiplerine ait arşivim (EPA)
Odessa bölgesindeki liman altyapısını hedef alan Rus hava saldırısının ardından olay yerinde çalışan Ukraynalı kurtarma ekiplerine ait arşivim (EPA)

Ukrayna yetkilileri bu sabah erken saatlerde, Rusya'nın Odessa liman kentine gece saatlerinde düzenlediği insansız hava aracı (İHA) saldırısında çocukların yaralandığını bildirdi.

Askeri idare başkanı Serhiy Lysak, büyük ölçekli İHA saldırısının çok katlı iki konut binasını vurduğunu söyledi.

Lysak, saldırıda en az dört kişinin yaralandığını, bunların arasında yedi ay ile sekiz yaşları arasında üç çocuğun da bulunduğunu belirtti.

Lysak, saldırının ardından Telegram'da "Bu, Rusya'nın sivilleri hedef aldığının bir başka kanıtıdır" diye yazdı.

Ukrayna Hava Kuvvetleri, şehir yakınlarında İHA’ların yaklaştığı konusunda uyarıda bulundu ve tehdit nedeniyle hava saldırısı uyarıları yayınlandı.

Vali Oleh Kiper, Telegram üzerinden yaptığı bir paylaşımda, halka sakin kalmaları çağrısında bulundu. Ayrıca, bir lojistik şirketinin deposunda yangın çıktığını ve düşen molozların şehirdeki araçları tutuşturduğunu belirtti.


Dünyada ilk kez bir böcek türüne yasal hak tanındı

Yerli halklar, Meliponini arılarının kendilerine gıda ve ilaç sağladığını söylüyor (Wikimedia Commons)
Yerli halklar, Meliponini arılarının kendilerine gıda ve ilaç sağladığını söylüyor (Wikimedia Commons)
TT

Dünyada ilk kez bir böcek türüne yasal hak tanındı

Yerli halklar, Meliponini arılarının kendilerine gıda ve ilaç sağladığını söylüyor (Wikimedia Commons)
Yerli halklar, Meliponini arılarının kendilerine gıda ve ilaç sağladığını söylüyor (Wikimedia Commons)

Dünyada ilk kez bir böcek türüne yasal haklar tanındı. Peru'da yaşayan bir arı grubunu kapsayan gelişme, koruma çalışmalarında önemli bir adıma işaret ediyor.

Amazon Ormanları'nda yaşayan Meliponini arı sınıfı, bal arısı (Apis mellifera) kuzenlerinden farklı olarak iğne taşımaz. 

Peru'nun yerli halkları tarafından Kolomb öncesi dönemden beri yetiştirilen bu arılar, yağmur ormanlarında polen taşıyıcı rolü üstlenerek biyoçeşitliliği ve ekosistemi korumada kilit rol oynuyor. 

Grubun bilinen 500 türünün yaklaşık yarısı Amazon'da yaşıyor ve kakao, kahve ve avokado gibi bitkileri de içeren floranın yüzde 80'inden fazlasının tozlaşmasında rol oynuyor.

Ancak Meliponini arıları iklim krizi, ormansızlaşma, pestisit kullanımı ve  diğer arı türleriyle rekabet yüzünden ciddi bir yok olma tehlikesiyle karşı karşıya. 

Peru'nun iki belediyesinde kabul edilen yasalar artık bu böceklerin sağlıklı ekosistemlerde yaşama, üreme ve gelişme haklarını garanti altına alıyor.

Bu iğnesiz arıların yasal haklar elde etmesi, kimyasal biyolog Rosa Vásquez Espinoza'nın yerli halklarla birlikte yıllar süren çalışmaları sayesinde mümkün oldu.

Kovid-19 pandemisinde yerli halklar ilaç bulamadıklarında bu arıların balını kullanıyordu. Bir meslektaşının ricası üzerine 2020'de balı inceleyen Espinoza çarpıcı sonuçlarla karşılaştı.

Guardian'a konuşan bilim insanı "Yüzlerce tıbbi molekül gördüm, tedavi potansiyeli taşıdığı bilinen moleküller" diyerek ekliyor: 

 Üstelik çeşitlilik de gerçekten çok fazlaydı. Bu moleküllerin antiinflamatuvar, antiviral, antibakteriyel, antioksidan, hatta kanser önleyici etkileri olduğu biliniyor.

Bu nedenle saha çalışmalarını genişleten araştırmacı, yerli halktan uzmanlarla birlikte ormanın derinlerine keşif gezileri düzenledi. Nesillerdir devam eden geleneksel arıcılık yöntemlerini kaydettiler.

Ancak kısa süre sonra ciddi bir sorun olduğu fark edildi: Arıcılar, eskiden arı kolonilerini yarım saatte bulurken, artık saatler sürüyordu.

Espinoza, "Farklı topluluk üyeleriyle konuşuyorduk ve ilk söyledikleri 'Artık arılarımı göremiyorum' oldu" diye anlatıyor.

Biyoloğun yaptığı çalışmada, endüstriyel çiftliklerden uzak bölgelerdeki arıların bile balında pestisit izlerine rastlandı.

Meliponini arılarının korumaya ihtiyaç duyduğuna karar veren Espinoza ve meslektaşları, ilk olarak bu hayvanların tanınması için çaba gösterdi.

Araştırmaları sayesinde 2024'te, Meliponini arılarını Peru'ya özgü yerli türler olarak resmen tanıyan bir yasa kabul edildi. Peru yasaları yerli türlerin korunmasını gerektirdiği için bu kritik bir adımdı.

Daha sonra bu yıl ekimde Satipo, 22 Aralık Pazartesi de Nauta belediyeleri dünyada bir ilke imza atarak bu böcekleri yasal hak sahibi olarak tanımladı. 

Earth Law Center'ın Latin Amerika direktörü ve kampanyanın parçası olan Constanza Prieto gelişmeyi şöyle değerlendiriyor: 

Bu yönetmelik, doğayla ilişkimizde bir dönüm noktası: Meliponini arılarını görünür kılıyor, onları hak sahibi özneler olarak tanıyor ve ekosistemlerin korunmasında temel rol oynadıklarını onaylıyor.

Hukuk uzmanları yeni yasaların habitat restorasyonunu, daha sıkı pestisit kontrollerini ve genişletilmiş araştırmaları zorunlu kılabileceğini söylüyor.

Düzenlemeyi Peru genelinde uygulamaya koymak için bir imza kampanyası düzenlenirken, Bolivya, Hollanda ve ABD gibi ülkelerdeki koruma grupları da kendi bölgelerindeki arılar için benzer yasal yaklaşımları inceliyor.

Independent Türkçe, Guardian, Interesting Engineering