Suudi Arabistan nükleer enerjinin barışçıl kullanımına örnek ülke

Elektriğin üretileceği Suudi nükleer santralinin ruhsat alma süreci devam ediyor

Suudi Arabistan Enerji Bakanı Prens Abdulaziz bin Selman, UAEA Genel Konferansı’nda (Şarku’l Avsat)
Suudi Arabistan Enerji Bakanı Prens Abdulaziz bin Selman, UAEA Genel Konferansı’nda (Şarku’l Avsat)
TT

Suudi Arabistan nükleer enerjinin barışçıl kullanımına örnek ülke

Suudi Arabistan Enerji Bakanı Prens Abdulaziz bin Selman, UAEA Genel Konferansı’nda (Şarku’l Avsat)
Suudi Arabistan Enerji Bakanı Prens Abdulaziz bin Selman, UAEA Genel Konferansı’nda (Şarku’l Avsat)

Suudi Arabistan Enerji Bakanı ve Nükleer ve Radyolojik Düzenleme Kurumu Yönetim Kurulu Başkanı Prens Abdulaziz bin Selman, nükleer enerjinin barışçıl kullanımını artırmak, bilim ve teknolojiyi yaymak amacıyla Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı’na (UAEA) verdiği desteği vurguladı. Aynı zamanda elektriğin üretileceği Suudi nükleer santraline ruhsat verilmesinin talep edildiğini, rekabet için teknik belgelerin gözden geçirildiğini açıkladı.
Prens Abdulaziz, Krallığın UAEA’nın laboratuvarların modernizasyonu yönündeki kapsamlı ReNuAL 2 projesi çerçevesinde nükleer ve radyolojik laboratuvarlarına verdiği desteğe dikkat çekti.

Suudi desteği
Suudi Arabistan Enerji Bakanı, ülkesinin bazı zoonotik hastalıklar ile mücadele ve bu hastalıklara karşı hazırlık ve müdahaleyi geliştirme yönünde nükleer teknolojilerin niteliksel gelişimi için entegre çalışmalarda UAEA’ya verdiği desteği vurguladı. Suudi Arabistan’ın gelişmiş ülkelerin katkılarını, UAEA’yı programlarına destek vermek için uzmanlık ve yeteneklerini paylaşmalarını dört gözle beklediğini belirtti.

Enerji kaynakları
UAEA’nın Avusturya'nın başkenti Viyana'da gerçekleştirilen 66'ncı Genel Kurul Toplantısı'nda söz alan Enerji Bakanı, Suudi Arabistan'ın enerji kaynaklarını çeşitlendirme stratejisine, elektrik üretmek için bir nükleer santral inşa etme yönündeki ulusal projesine değindi. Nükleer santral sahasına ruhsat verilmesi yönündeki başvurunun, santral için uluslararası bir rekabet kapsamında düzenlenen teknik şartname belgelerinin hazırlanması ardından incelenmekte olduğunu açıkladı.
Suudi Arabistan’ın ulusal kararlarına uygun olarak, UAEA’nın nükleer güvenlik standartlarını asgari düzeyde sağlama taahhüdünü teyit eden Enerji Bakanı, Suudi Arabistan'ın anlaşmayı uygulama yönündeki ortak uluslararası çabaların önemini vurguladığını, nükleer silahların yayılmasını önleme hususlarını siyasallaştırmamanın öneminin altını çizdiğini de sözlerine ekledi. Aynı zamanda ülkelerin barışçıl nükleer teknolojiden yararlanma hakkını vurguladı.

Suudi sergisi
Prens Abdulaziz bin Selman, UAEA Direktörü Rafael Grossi ve katılımcı ülkelerin bazı misyon başkanları huzurunda Suudi Arabistan'ın nükleer ve radyolojik kontrol alanındaki faaliyetlerinin gösterildiği Suudi sergisinin açılışını yaptı. Şarku’l Avsat muhabirinin bildirdiğine göre söz konusu sergide Suudi Arabistan’ın uluslararası yükümlülüklerini yerine getirme çabaları, nükleer güvenlik önlemleri ve nükleer silahların yayılmasının önlenmesi ile ilgili çalışmaları sunuluyor.

Arıtma tesisleri
Suudi Limanlar İdaresi, dün, ülkede fotovoltaik (PV) güneş enerji sistemi uygulanırken Cidde İslam Limanı’nın 10 küresel limana bağlayacak yeni bir nakliye hattına eklendiğini bildirdi. Söz konusu sistem ile tuzdan arındırma endüstrisinde yenilenebilir enerji uygulamalarının teşvik edilmesi, şebeke için kullanılan enerji tüketiminin metreküp başına 2,7 kilovata denk düşen ana hat enerji tüketiminin yüzde 20’sinden fazlası olacak şekilde metreküp başına 2,16 kilovatın altına düşürülmesi amacıyla 110 megavatlık üretim kapasitesinin sağlanması planlanıyor.
Suudi Arabistan’daki The Saline Water Conversion Corporation (SWCC / Tuzlu Su Dönüşüm Şirketi), dün, günde 1 milyon metreküpü aşan üretim kapasitesiyle Cubeyl’de yürütülen tuzdan arıtma organizasyonu projesinden bahsetti. Dünya çapındaki en kapsamlı ters ozmoz tesisi olacak olan bu projenin büyük üretim kapasitelerine sahip tesisler arasında en az elektrik enerjisi tüketecek tesis olacağını vurguladı.

Standart birimler
Proje, kurumun 2024 yılı sonuna kadar yıllık 10 milyon tona ulaşacak sıvı yakıtların ekarte edilmesine ek olarak doğal gaz tüketiminden 300 milyon termal standart birim (MMBtu) sağlamak amacıyla üzerinde çalıştığı çeşitli projeler kapsamında bulunuyor. Bu projelerin Yeşil Suudi Girişimi’ne uygun olarak çevre standartlarını sağlayacak şekilde işletim maliyetlerini azaltacağı, yaklaşık 34 milyon ton değerinde karbon emisyonu sağlayacağı öngörülüyor.
Güneş enerjisi ile çalışan, tüketimi metreküp başına 2,27 kilovat'ı geçmeyen mobil istasyonlar tasarlayıp üreterek bu kategoride yeni bir dünya rekoru kıran SWCC, mevcut çalışmaları kapsamında bu mobil istasyonlarda enerji tüketiminin maliyetini düşürmeyi ve 2 kilovata ulaşmayı hedefliyor.

Yeni hat
Suudi Arabistan Limanlar Otoritesi (Mawani), Cenevre merkezli Mediterranean Shipping Co.’nun (MSC) Cidde İslam Limanı’nı 10 küresel limana bağlayacak yeni bir nakliye hattına eklediğini bildirdi. Küresel taşımacılık ve lojistik firması, bu adımın Suudi pazarına hizmet etme ve Krallık limanlarındaki ithalat ve ihracat operasyonlarını genişletme taahhüdünün bir parçası olduğunu vurguladı.
Yapılan açıklamaya göre, yeni nakliye hattı Cidde İslam Limanı’nı Kolombo, Nhava Sheva, Mundra, Salalah, Kral Abdullah Limanı, Valencia, Felixstowe, Rotterdam, Hamburg ve Antwerp limanlarına bağlayacak. Hizmet, her gemi için 14 bin TEU kapasiteli 11 ana gemiyi içerecek.  Hindistan’dan kalkan ilk geminin 23 Ekim’de Cidde’ye, Avrupa’dan gelecek ilk geminin ise 26 Ekim 2022’de Cidde’ye varması bekleniyor.
Suudi Arabistan’ın ilk ihracat ve ithalat limanı niteliğindeki Cidde İslam Limanı’ndaki yoğun ticari hareketlilik neticesinde kaydedilen bu gelişmenin performanstaki kaliteye ve verimliliğe yansıyacağı, Krallık ve dünya arasındaki seyir bağlantısını güçlendirerek yararlanıcılara doğrudan hizmet sunulmasını sağlayacağı düşünülüyor. Böylece ulusal taşımacılık ve lojistik stratejisi doğrultusunda ülkenin küresel bir lojistik merkez ve üç kıtayı birbirine bağlayan bir hat konumu pekiştirilmiş olacak.
Birçok avantajı dolayısıyla bölge ve dünyadaki en önemli limanlardan sayılan Cidde İslam Limanı, Kızıldeniz limanları arasında ilk sırada yer alıyor. Dünya Bankası tarafından geçen yıl yayınlanan Konteyner Limanı Performans Endeksi'nde (CPPI) sekizinci sırada yer almıştı.



Suudi havalimanları 2024 yılında yüzde 15 büyüme ile 128 milyon yolcuyu ağırladı

Riyad'daki Kral Halid Uluslararası Havalimanı (SPA)
Riyad'daki Kral Halid Uluslararası Havalimanı (SPA)
TT

Suudi havalimanları 2024 yılında yüzde 15 büyüme ile 128 milyon yolcuyu ağırladı

Riyad'daki Kral Halid Uluslararası Havalimanı (SPA)
Riyad'daki Kral Halid Uluslararası Havalimanı (SPA)

Suudi Arabistan kendisini Ortadoğu'da küresel bir havacılık merkezi olarak konumlandırmaya çalışırken, 2024 Hava Taşımacılığı İstatistikleri Bülteni, Krallığın havalimanlarını kullanan yolcu trafiğinde kayda değer bir büyüme olduğunu ve toplam yolcu sayısının bir önceki yıla göre yüzde 15'lik artışla 128 milyonu aştığını ortaya koydu.

Vizyon 2030'un başlatılmasından bu yana Suudi Arabistan, Ulusal Havacılık Stratejisi, Hava Bağlantı Programı ve operasyonel verimlilik elde etmek için havalimanlarının özelleştirilmesinin hızlandırılması yoluyla havacılık sektörünü geliştirme çabalarını yoğunlaştırdı. Suudi Arabistan 2030 yılına kadar 29 havalimanı aracılığıyla dünya çapında 250 noktaya bağlanmayı, yolcu sayısını yılda 330 milyona çıkarmayı ve havayolu kargo taşımacılığı kapasitesini 4,5 milyon tona yükseltmeyi hedefliyor.

Hava Bağlantı Programı, 12 yeni yabancı havayolu şirketinin Suudi Arabistan’a doğrudan seferler düzenlemesini sağladı ve 18 yeni şehir üzerinden 60'tan fazla yeni hava rotası açtı. Geliştirme projeleri arasında el-Ahsa Uluslararası Havalimanı'nın genişletilmesi ve Taif Uluslararası Havalimanı'nda yeni ek uluslararası terminalin açılışı yer alıyor.

İstatistik Genel Müdürlüğü tarafından dün yayınlanan bülten, uluslararası uçuşlarda yolcu sayısının yüzde 14 artışla 69 milyona ulaştığını, iç hatlarda ise yüzde 16 artışla 59 milyon yolcu kaydedildiğini gösterdi.

Kral Abdulaziz Uluslararası Havalimanı yolcu sayısı bakımından Suudi havalimanları listesinin başında yer alarak yaklaşık 49 milyon yolcu ağırladı ve yüzde 14'lük bir büyüme kaydetti. Kral Halid Uluslararası Havalimanı yüzde 18 artışla 37,6 milyon yolcuyla ikinci sırada yer alırken, onu yüzde 15 artışla 12,8 milyon yolcuyla Kral Fahd Uluslararası Havalimanı izledi.

Havalimanı kapasitesi

Suudi Arabistan'daki tüm havalimanlarının 2024 yılı için toplam kapasitesi 126 milyon yolcu. 2023 yılına göre yüzde 11'lik bir artışla yılda 50 milyon yolcu kapasitesine sahip olan Kral Abdulaziz Uluslararası Havalimanı'nın fiili kullanım oranı yüzde 98. Bunu, yüzde 5 artış ve yüzde 96'lık kullanım oranıyla yılda 39 milyon yolcu kapasitesine sahip Kral Halid Uluslararası Havalimanı izledi.

Kral Abdulaziz Uluslararası Havalimanı aynı zamanda bir önceki yıla göre yüzde 1 artışla 369 seferle en fazla dış hat seferine sahip havalimanı olurken, onu yüzde 5 artışla 272 seferle Prens Muhammed bin Abdulaziz Uluslararası Havalimanı, yüzde 6 düşüşle 165 seferle Kral Halid Uluslararası Havalimanı ve yüzde 8 düşüşle 85 seferle Kral Fahd Uluslararası Havalimanı takip etti.

Günlük ortalama yolcu sayısı uluslararası uçuşlarda 189 bine, iç hat uçuşlarında ise 162 bine ulaştı.

İç hat uçuşlarının sayısı yüzde 12 artışla 474 bine ulaşırken, dış hat uçuşlarının sayısı yüzde 10 artışla 431 bine çıktı.

Kral Abdulaziz Uluslararası Havalimanı 290 bin uçuşla uçuş sayısı bakımından havalimanları listesinin başında yer alırken, onu 274 bin uçuşla Kral Halid Uluslararası Havalimanı ve 105 bin uçuşla Kral Fahd Uluslararası Havalimanı takip etti.

Uluslararası uçuşlar

İstatistikler, günlük ortalama iç hat uçuş sayısının bin 295'e, günlük ortalama uluslararası uçuş sayısının ise bin 178'e ulaştığını gösterdi. Suudi Arabistan’ın hava bağlantı endeksi 2024 yılında bir önceki yıla kıyasla yüzde 16'lık bir büyümeye tanık oldu. Suudi havayolu şirketlerinin iç hat uçuş sayısı 2024 yılında 412 bine ulaşırken, bu sayı yabancı şirketler için bin 584 ve genel havacılık için 60 bin oldu.

Uluslararası uçuşlarda ise Suudi havayolları 152 bin uçuş gerçekleştirirken, yabancı havayolları 266 bin uçuş, genel havacılık ise 13 bin uçuş gerçekleştirdi.

Yolcu düzeyinde, iç hat uçuşlarındaki yolcu sayısı Suudi şirketler aracılığıyla 58 milyona, yabancı şirketler aracılığıyla 49 bin yolcuya ve genel havacılık aracılığıyla 1,1 milyon yolcuya ulaştı. Uluslararası uçuşlardaki yolcu sayısı Suudi şirketler için 28 milyon, yabancı şirketler için 41 milyon ve genel havacılık için 80 bin yolcuya ulaştı.

Havayolu kargo taşımacılığı

Havayolu kargo taşımacılığı sektöründe, 2024 yılı boyunca toplam kargo hacmi 1,2 milyon tona ulaşarak 2023 yılına kıyasla yüzde 34'lük bir büyüme kaydetti. Mart ayı toplam 123 bin ton ile kargo hacmi açısından en yüksek ay oldu. Bu hacim 64 bin tonluk giden kargo, 720 bin tonluk gelen kargo ve 407 bin tonluk transit kargo arasında dağıldı.

Veriler ayrıca Suudi Arabistan'da faaliyet gösteren uçak sayısının 2024 yılında 361'e ulaşarak bir önceki yıla göre yüzde 11'lik bir büyüme kaydettiğini gösterdi. Ticari uçak filosu, 250'den fazla koltuk kapasitesine sahip 97 uçak da dâhil olmak üzere yüzde 12'lik artışla 258 uçakla zirvede yer alırken, genel havacılık uçaklarının sayısı yüzde 7'lik artışla 103 uçağa ulaştı.

Al Sarh Turizm'in kurucusu ve ortağı Muheydib el-Muheydib, Şarku’l Avsat'a yaptığı açıklamada bu büyümeyi, hava bağlantısını geliştirmeyi ve uluslararası destinasyonların sayısını artırmayı amaçlayan Ulusal Havacılık Stratejisi'nin başlatılması, uçak filosunda bir önceki yıla göre yüzde 11'lik büyüme, iyileştirilmiş havaalanı altyapısı, koronavirüs pandemisinin ardından seyahat sektörünün toparlanması ve Suudi Arabistan'ın bir dizi uluslararası etkinliğe ev sahipliği yapması gibi çeşitli temel faktörlere bağladı.