İsrail'de ekinlerin yok olmasının arkasında ‘kumul gecko’ mu var?

Uzmanlar, kumul geckonun tek besininin böcekler olduğunu bildirdi.

Kumul gecko sürüngeni.
Kumul gecko sürüngeni.
TT

İsrail'de ekinlerin yok olmasının arkasında ‘kumul gecko’ mu var?

Kumul gecko sürüngeni.
Kumul gecko sürüngeni.

İsrail’de ‘geko’ olarak adlandırılan kumul gecko’nun mahsullerin yok olmasına neden olduğu belirtildi.  Yediot Aharonot’un haberine göre söz konusu iddialar uzmanlar reddedildi.
Şarku’l Avsat’a değerlendirmelerde bulunan uzmanlar, ‘geko’ adı verilen Mısır geckosunun böcek yediğini ve tarımsal ürünlere herhangi bir zararlı etkisinin olmadığını bildirdi.
Kahire Üniversitesi Ziraat Fakültesi'nden Profesör Nadir Nureddin, Şarku'l Avsat'a yaptığı açıklamada ‘gekolar’ ile tarımsal ürünlerin yok olmasıarasında kurulan bağlantıyı şaşkınlık verici olarak niteleyerek “Ekinleri, çekirge gibi böcekler yer. Ancak geckonun besini sivrisinekler ve böceklerdir” dedi.
Nadir Nureddin, açıklamalarına şöyle devam etti:
“Mısır gekoları da dahil olmak üzere tüm kertenkeleler hiçbir şekilde zararlı değildir. Aksine zararlı böceklerle beslenip çevreyi onlardan temizlerler.”
Mısır'ın Reşit şehrinde sürüngen yetiştiricisi olan Muhammed Vecih de Mısır gekosu ile mahsullerin yok edilmesi arasında kurulan bağlantının anlamsız olduğu belirtti. Vecih, Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada şunları söyledi: "Her çeşit kertenkelem var ve tek besinlerinin böcekler olduğu biliniyor. Gekoların tarımsal ürünleri besin olarak kullandığını ilk kez duyuyorum" dedi.
Vecih, açıklamalarının devamında "Bu sürüngenlerin tek tehlikesi, yiyeceklere bulaşabilmeleri ve evlerde bulunurlarsa tehlike oluşturmalarıdır. Ancak tarımsal ürünler için hiçbir şekilde tehdit oluşturmuyorlar" ifadesini kullandı.
İsrail gazetesi Yediot Aharonot dün, Doğa ve Parklar Kurumu’nun ‘bölgede yayılmaya başlayan, baş döndürücü bir hızla çoğalan ve tarım ürünlerini yiyip bitiren Mısır kertenkelelerini (kumul gecko) ve diğer kertenkele türlerinin yerini bulmak için Araba Vadisi sakinlerinden yardım istediğini’ aktardı.
Tel Aviv Üniversitesi'nde Profesör Şay Meri söz konusu gazeteye yaptığı açıklamada şunları söyledi:
“Mısır kertenkeleleri her şeyi yiyebilir, herhangi bir zorluğun üstesinden gelebilir ve ekosisteme büyük zarar verme potansiyeline sahiptir. İsrail Doğa ve Parklar Kurumu, bu türlerin yerlerini tespit etmek, onları çember içine almak ve daha fazla yayılmalarını önlemek için bölge sakinlerden yardım istiyor."



Mavi köpekbalıklarının bukalemun gibi renk değiştirdiği keşfedildi

Fotoğraf: Wikimedia Commons
Fotoğraf: Wikimedia Commons
TT

Mavi köpekbalıklarının bukalemun gibi renk değiştirdiği keşfedildi

Fotoğraf: Wikimedia Commons
Fotoğraf: Wikimedia Commons

Yeni bir araştırmaya göre mavi köpekbalığının derisindeki benzersiz yapılar, bukalemun gibi renk değiştirebileceğine işaret ediyor.

Bu hafta Anvers'te düzenlenen Society for Experimental Biology konferansında sunulan çalışma, mavi köpekbalığının (Prionace glauca) derisindeki renkleri üreten küçük nano yapıları ortaya çıkardı. Köpekbalığının renginin sırrı, deriyi zırh gibi kaplayan pulların, dermal dentiküller diye bilinen pulpa boşluklarında saklı.

Çalışmada yer alan araştırmacılardan Viktoriia Kamska, "Mavi, hayvanlar alemindeki en nadir renklerden biri ve hayvanlar bunu üretmek için evrim boyunca çeşit çeşit benzersiz strateji geliştirdi. Bu da bu süreçleri bilhassa büyüleyici kılıyor" diyor.

Pulpa boşlukları içindeki guanin molekülü kristalleri, mavi reflektör görevi görüyor. Buna ek olarak melanin pigmenti içeren hücre bileşenleri diğer dalga boylarını emerek köpekbalığının karakteristik rengini üretiyor.

Dr. Kamska, "Bu bileşenler, aynalarla dolu torbaları ve siyah emicilerle dolu torbaları anımsatan şekilde ayrı hücrelerde toplanıyor ancak yakın ilişki içinde durarak birlikte çalışabiliyorlar" diye açıklıyor.

Melanin, belirli kalınlık ve aralıklara sahip guanin kristalleriyle işbirliği yaparak köpekbalığının derisindeki renk doygunluğunu artırıyor.

Bir diğer araştırmacı Mason Dean "Bu malzemeler bir araya getirilince, renk üretme ve değiştirmeyi sağlayan güçlü bir yetenek de ortaya çıkıyor" diyor.

Büyüleyici olan şey, kristalleri içeren hücrelerdeki küçük değişiklikleri gözlemleyerek bunların tüm organizmanın rengini nasıl etkilediğini görüp modelleyebilmemiz.

xsdfrgt
Mavi köpekbalığının dermal dentikülleri (Viktoriia Kamska)

Araştırma, renk üreten küçük yapıların biçimini, işlevini ve mimarisini tanımlayan gelişmiş görüntüleme teknikleri sayesinde mümkün oldu.

Dr. Dean "Rengi organizma düzeyinde, metre ve santimetre ölçeğinde incelemeye başladık ancak yapısal renk nanometre düzeyinde elde edildiğinden, bir dizi farklı yaklaşım kullanmamız gerekti" diyor.

Araştırmacılar daha sonra küçük deri yapılarındaki hangi yapısal parametrelerin, gözlemlenen görünümü üretmekten sorumlu olduğunu doğrulamak için bilgisayar simülasyonları kullandı.

Bu renk değişimi mekanizmasının, guanin kristal aralığını etkileyecek çevresel faktörler tarafından da yönlendirilebileceğini gösterdiler.

Dr. Dean, "Bu şekilde nem veya su basıncı değişiklikleri gibi basit bir şeyden kaynaklanan çok ince ölçekteki değişiklikler, vücut rengini değiştirebilir ve bu da hayvanın nasıl kamufle olacağını şekillendirir" ifadelerini kullanıyor.

Örneğin köpekbalığı daha derine yüzdüğünde, deriye daha fazla basınç uygulanması sonucu guanin kristallleri birbirine doğru itiliyor ve köpekbalığının rengi koyulaşarak çevresine daha iyi uyum sağlıyor.

Bu küçük yapıların davranış mekanizması köpekbalığının deri rengini de değiştiriyor olabilir. Dr. Dean şöyle diyor: 

Böylesine çok işlevli bir yapısal tasarım (yüksek hızlı hidrodinamik ve kamufle edici optik özellikleri birleştiren bir deniz canlısı yüzeyi) bildiğimiz kadarıyla daha önce görülmedi.

Independent Türkçe