İranlı sporculardan kadınların protestosuna tam destek

İran Devrim Muhafızları medyasının lincine karşı Asya'nın Maradonası Ali Kerimi’ye halk desteği artıyor

Ali Kerimi (Getty)
Ali Kerimi (Getty)
TT

İranlı sporculardan kadınların protestosuna tam destek

Ali Kerimi (Getty)
Ali Kerimi (Getty)

İran’daki protestolara desteğini açıklayan ünlülerden dikkatlerini üzerine çeken “Asya’nın Maradonası” lakaplı Ali Kerimi’nin davası yeniden gündeme geldi. İran yargısı, Devrim Muhafızları Ordusu’na (DMO) bağlı medyanın kendisine yönelik medya linci başlatmasının ardından eski milli takım oyuncusunun gayrimenkullerine el konulduğu haberlerini yalanladı.
İran’ın en popüler sporcuları arasında yer alan Kerimi, protestoların genişletilmesi ve birlik olma çağrısında bulunduğu tweetleri nedeniyle İranlı yetkilileri kızdırdı. İranlı eski milletvekili Hamid Rasai, Kerimi’nin mal varlığına el konulmasını talep etti.
Twitter’da Kerimi’nin başkent Tahran'ın kuzeyindeki Lavasan semtindeki evinin önüne dikilen bir pankart ve evinin adli emirlerle ele geçirildiğini anlatan bir video yayınlandı.
DMO'ya bağlı Fars Haber Ajansı, Kerimi’nin ülkeden ayrılmadan önce gayrimenkullerinin çoğunu sattığını bildirdi. İran yargısından alıntı yapan ajans, Kerimi’ye ait bir villaya el konulmasına ilişkin kararname çıkarılmadığını aktardı.
DMO’ya bağlı internet siteleri, İran'ın Birleşik Arap Emirlikleri'nde (BAE) ikamet ettiği bildirilen Kerimi'yi tutuklamak için Uluslararası Suç Polisi (İnterpol) aracılığıyla kırmızı bülten yayınladığını iddia etti. Ancak hükümete ait Mehr Haber Ajansı, İran yargı yetkililerinin, İnterpol’ün İran polisine Kerimi'ye karşı kırmızı bülten çıkarması yönünde bir talepte bulunmadığını bildirdiğine dair haber yayınladı.
Mülke el konulmasına ilişkin videoya yanıt olarak Kerimi, Twitter'dan bir anket yaptı. Fars Haber Ajansı tarafından kendisine karşı başlatılan bir imza kampanyasına atıfta bulunan Kerimi, “Fars Haber Ajansı'nın bana karşı yürüttüğü kampanya ve hakkımda 97 bin kişinin imzası ile ilgili olarak buradan size soruyorum. Ülkemdeki insanları desteklemek yanlış mı? Ankete 704 bini aşkın hesap katıldı. Sonuçlar, yüzde 8'i "Evet, yanlıştı" dediğini ve yüzde 92'sinin "Hayır, doğruydu" seçeneğine oy verdiğini gösteriyor” ifadelerini kullandı.
Ali Kerimi, gelmiş geçmiş en iyi İranlı futbolcular arasında yer alıyor. İranlı bir Türk olan Kerimi, Bayern Münih, Schalke 04, Perspolis, Tractor, el Ehli Dubai ve Katar Spor Kulübü'nde forma giydi. 2004 yılında Asya kıtasının en iyi oyuncusu ödülünü kazandı. 18 yıl süren bir kariyerin ardından 2014 yılında emekli oldu. Kerimi, İran milli takımını 127 maçta temsil etti ve 38 gol attı.
İranlı eski milli takım oyuncusu Kerim Bakıri ise, Kerimi'nin peşine düşme tehditlerini reddederek, “Ali Kerimi vatan haini değil, onurlu bir vatanseverdir” dedi. Bakıri, “Bu saçma edebiyat toplumun her kesimini rahatsız ediyor. Her geçen gün daha da kabalaşıyor. Hepimiz sizin gibilere gitmek için sokağa çıktık” ifadelerini kullanarak Beyaz Saray’ı Hüseyniye’ye çevirmek isteyen akıllara atıfta bulundu.
İran milli futbol takımının kaptanı Ali Dayi ise Mahsa Amini’nin öldürülmesi sonrası yaşanan protestolara devletin sert müdahalesini kınadı. Dayi, “Bu ülkeye ne yaptınız?, Kızım ne olduğunu merak ediyor. Cevabım yok. Hangi suçtan dolayı öldürüldü?” ifadelerini kullandı.
İranlı yıldız futbolcu Mehdi Mehdevikiya ise İnstagram hesabından yetkililere hitaben, “Siz İran halkının kuru ekmek yemesini, yıpranmış elbiseler giymesini isterken, çocuklarınız dünyanın öbür ucunda lüks içinde yaşayamaz” ifadelerini kullandı.
Şarku’l Avsat’ın sosyal medyadan derlediği bilgilere göre protestoları destekleyerek yetkililere meydan okuyanlar sadece eski futbolcular değil. Bayer Leverkusen’de forma giyen İranlı oyuncu Serdar Azmoun İnstagram hesabından, “Milli takım kuralları nedeniyle konuşamadım ama daha fazla dayanamadım. Sonuç olarak İranlı kadınların saçlarını kesmelerine destek olduğum için milli takım dışında bırakılacağım” ifadelerini kullandı.
Azmoun açıklamasına, “İnsanları bu kadar kolay öldürdüğünüz için yazıklar olsun. Yaşasın İranlı kadınlar” şeklinde devam etti.
Ancak saatler sonra, Azmoun'un dört milyon takipçisi olan "Instagram" hesabındaki tüm gönderiler silindi ve bazı oyuncular onu takipten çıkardı.
Aktör Kambiz Dirbaz, İran milli takım oyuncularını Serdar Azmoun'un protestosuna katılmaya çağırdı ve Instagram'da şunları yazdı: "Eleniyor musunuz? Sizin yerinize silahlı kuvvetler timi gönderilecek. Ondan sonra ABD ve İngiltere'den kaç gol alıp döneceklerini göreceğiz”



Lahbib: İsrail'in Gazze'de uluslararası insani yardım kuruluşlarını yasaklama planları, yardımların engellenmesi anlamına geliyor

İnsani yardım malzemesi yüklü tırlar Kerem Şalom Sınır Kapısı’ndan Gazze Şeridi'ne giriyor. (DPA)
İnsani yardım malzemesi yüklü tırlar Kerem Şalom Sınır Kapısı’ndan Gazze Şeridi'ne giriyor. (DPA)
TT

Lahbib: İsrail'in Gazze'de uluslararası insani yardım kuruluşlarını yasaklama planları, yardımların engellenmesi anlamına geliyor

İnsani yardım malzemesi yüklü tırlar Kerem Şalom Sınır Kapısı’ndan Gazze Şeridi'ne giriyor. (DPA)
İnsani yardım malzemesi yüklü tırlar Kerem Şalom Sınır Kapısı’ndan Gazze Şeridi'ne giriyor. (DPA)

Avrupa Komisyonu Eşitlik, Hazırlık ve Kriz Yönetimi Komiseri Hadja Lahbib bugün yaptığı açıklamada, İsrail’in Gazze Şeridi’nde uluslararası insani yardım kuruluşlarını yasaklama planlarının, hayat kurtaran yardımların bölgeye ulaşmasını engelleyeceğini belirtti.

Lahbib, X platformundaki hesabından yaptığı paylaşımda, Avrupa Birliği’nin (AB) tutumunun net olduğunu vurgulayarak, “Sivil toplum kuruluşlarının mevcut haliyle kayıt altına alınması yasasının uygulanması mümkün değil” dedi.

Lahbib, insani yardımların önündeki tüm engellerin kaldırılması gerektiğini vurguladı ve “Uluslararası insancıl hukuk, herhangi bir belirsizliğe yer bırakmıyor; yardımlar ihtiyaç sahiplerine ulaştırılmalı” ifadesini kullandı.

İsrail medyası, hükümetin dün yaptığı açıklamaya dayanarak, Sınır Tanımayan Doktorlar, ActionAid ve Oxfam gibi onlarca insani yardım örgütünün lisanslarının iptal edileceğini ve bunların ‘terörle bağlantılı’ olduğu gerekçesiyle kapatılabileceğini duyurmuştu.

Bazı uluslararası yardım kuruluşları, kayıtlarının iptal edilmesi riskiyle karşı karşıya bulunuyor. Eğer 31 Aralık’a kadar İsrail makamlarının belirlediği yeni kriterlere uyum sağlamazlarsa, 60 gün içinde faaliyetlerini durdurmak veya Gazze Şeridi ve Batı Şeria’daki çalışmalarına kısıtlama getirmek zorunda kalabilirler.


Süveyda’da el bombası patladı: 1 ölü, 2 yaralı

Geçen temmuz ayında Süveyda’daki çatışmalar nedeniyle yükselen duman (Arşiv – DPA)
Geçen temmuz ayında Süveyda’daki çatışmalar nedeniyle yükselen duman (Arşiv – DPA)
TT

Süveyda’da el bombası patladı: 1 ölü, 2 yaralı

Geçen temmuz ayında Süveyda’daki çatışmalar nedeniyle yükselen duman (Arşiv – DPA)
Geçen temmuz ayında Süveyda’daki çatışmalar nedeniyle yükselen duman (Arşiv – DPA)

Şarku’l Avsat Suriye devlet televizyonu El-İhbariyye'den aktardığı habere göre bugün (Çarşamba) Süveyda kentinde meydana gelen el bombası patlamasında bir kişi hayatını kaybetti, iki kişi yaralandı.


Sinvar'a yakınlığı bulunan ve serbest bırakılan bir mahkum, Gazze'deki Hamas içinde bir isyana öncülük ediyor ve bu durum bazı Hamas liderlerini öfkelendiriyor

Gazze'nin güneyindeki Refah'ta, Hamas'ın silahlı kanadı olan Kassam Tugayları üyeleri (Arşiv- Reuters)
Gazze'nin güneyindeki Refah'ta, Hamas'ın silahlı kanadı olan Kassam Tugayları üyeleri (Arşiv- Reuters)
TT

Sinvar'a yakınlığı bulunan ve serbest bırakılan bir mahkum, Gazze'deki Hamas içinde bir isyana öncülük ediyor ve bu durum bazı Hamas liderlerini öfkelendiriyor

Gazze'nin güneyindeki Refah'ta, Hamas'ın silahlı kanadı olan Kassam Tugayları üyeleri (Arşiv- Reuters)
Gazze'nin güneyindeki Refah'ta, Hamas'ın silahlı kanadı olan Kassam Tugayları üyeleri (Arşiv- Reuters)

Gazze Şeridi'ndeki Hamas hareketi, iki yıl süren İsrail savaşı sırasında liderlerinin suikastlara kurban gitmesinin ardından bir dizi liderlik değişikliği yaşıyor. Bu durum, hareketin eski lideri olan ve Ekim 2024'te Refah'ta İsrail güçleriyle çıkan çatışmalarda beklenmedik bir şekilde öldürülen Yahya Sinvar'a yakın kişilerin daha fazla öne çıkmasına neden oldu.

Şarku’l Avsat'a konuşan Hamas kaynaklarına göre, serbest bırakılan mahkum Ali el-Amudi, siyasi büro üyesi ve savaş öncesinde hareketin medya departmanından sorumlu olan serbest bırakılan mahkum Ali el-Amudi, kendisi ve Sinvar'a yakın bir dizi kişinin Gazze Şeridi'ndeki hareketi yönetmekle görevlendirilmesinin ardından, Gazze Şeridi'ndeki siyasi bürosunun başına geçti. Bu kişilerin çoğu, Şeridin güneyindeki Han Yunus'ta yaşıyor.

Hamas lideri Yahya Sinvar ve İsmail Haniye'in 2017'de Gazze'de çekilmiş fotoğrafı (Arşiv- Reuters)Hamas lideri Yahya Sinvar ve İsmail Haniye'in 2017'de Gazze'de çekilmiş fotoğrafı (Arşiv- Reuters)

2011 Gilad Şalit esir takasıyla serbest bırakılan eski bir mahkum olan el-Amudi, Gazze Şeridi yönetiminin merkez figürü haline geldi. İsrail hapishanelerinde kaldıkları süre boyunca ve serbest bırakıldıktan sonra Sinvar'a çok yakındı ve sık sık toplantılarına ve diğer etkinliklerine eşlik etti.

Bazı kaynaklar, Gazze Şeridi'nde siyasi büro için gerçek bir seçim yapılmadığını, bunun yerine sürecin atama, onaylama ve istişare yoluyla yürütüldüğünü söylüyor.

Bazı kaynaklar operasyonun “iç yönetmelikleri ihlal ederek” gerçekleştirildiğini söylerken, diğerleri amacın “iç eksiklikleri gidermek” olduğunu ve “seçilenlerin hepsinin Tevfik Ebu Naim, Salah Ebu Şarik ve diğerleri gibi Sinvar'a yakın kişiler olduğunu” açıkladı.

Kaynaklar, el-Amudi'nin şu anda Gazze'deki Hamas içinde “devrim” olarak nitelendirilebilecek bir harekete öncülük ettiğini söylüyor. Özellikle İsrail saldırılarında yaralanan ilçe idari organlarının başındaki bazı yerel liderleri görevden aldı ve yerlerine atamalar yaptı. Savaş sırasında sorumluluklarının bir kısmından vazgeçen diğer kişiler için de aynı şeyi yaptı. Suikasta uğrayan, başka nedenlerle görevden alınan veya farklı görevlere atanan eski liderlerin yerine geçecek kişileri aramaya devam ediyor.

Bazı kaynaklara göre, bu adımlar Gazze Şeridi içindeki yerel Hamas liderlerinin yanı sıra yurtdışındaki liderler arasında da öfkeye yol açtı. Şeridin dışındaki siyasi büro üyelerinden bazıları yerel liderlere, "Olanlar kabul edilemez ve iç hukuka aykırıdır; önümüzdeki günlerde hareketin liderinin seçilmesini beklemeliyiz ki, bir yıl sonra yapılacak genel seçimlere kadar bazı bölgelerin liderliğindeki boşlukların geçici olarak doldurulması konusunda bir anlaşmaya varılabilsin" şeklinde bilgi verdi.

İzzeddin el-Haddad (Fotoğraf el-Kassam tarafından yayınlandı)İzzeddin el-Haddad (Fotoğraf el-Kassam tarafından yayınlandı)

Kaynaklar, Gazze Şeridi'ndeki Hamas içinde siyasi düzeyde hüküm süren "kaosun" aksine, askeri kanadında istikrarlı bir durumun söz konusu olduğunu ve yeniden yapılanmanın sorunsuz ve sistematik bir şekilde devam ettiğini belirtiyor. İzzeddin Kassam Tugayları'nın yeni Genelkurmay Başkanı İzzeddin Haddad'ın savaş sırasında suikasta kurban giden veya öldürülenlerin yerine yeni atamalar yapmak üzere bir dizi toplantı düzenlediğini ve çeşitli kararlar aldığını ifade ediyorlar. Ayrıca, tüm taraflarla sürekli iletişim kurarak siyasi düzeydeki farklılıkların veya anlaşmazlıkların üstesinden gelmeye ve böylece her düzeyde istikrarı sağlamaya çalışıyor.

Kaynaklara göre Haddad, bazı bölgelerdeki tugay komutanları da dahil olmak üzere çeşitli liderlik pozisyonlarındaki boşlukları doldurmak için çalışırken, asıl komutanlarının suikast sonucu öldürülmesinin ardından bu tugayları yönetmek üzere atanmış diğer kişileri de görevde tutuyor.

Savaş sırasında İsrail, Gazze Şeridi'ndeki (Kuzey, Merkez, Han Yunus ve Refah) tugay komutanlarının çoğunu, İzzeddin Haddad'ın komuta ettiği Gazze Şehri Tugayı hariç, suikast sonucu öldürdü. Yerine Muhanned Receb atandı.

Savaş sırasında İsrail, Gazze Şeridi'ndeki (Kuzey, Merkez, Han Yunus ve Refah) tugay komutanlarının çoğunu suikastla öldürdü. Bunun istisnası, Muhannad Receb'ın yerine geçen İzzeddin el-Haddad'ın komutasındaki “Gazze Şehri Tugayı”ydı.

Gazze'deki Hamas savaşçıları (Arşiv-Reuters)Gazze'deki Hamas savaşçıları (Arşiv-Reuters)

Çeşitli kanatları ve kademeleriyle Hamas, İsrail'in çeşitli kaynaklarını hedef alması sonucu mali krizden muzdarip olmuş durumda. Bununla birlikte, savaş sırasında veya sonrasında, farklı oranlarda ve zamanlarda da olsa, maaş ve ödenekleri tamamen kesmedi.

Gerçekte Hamas, 7 Ekim 2023 saldırısının ardından, 1987'deki kuruluşundan bu yana eşi benzeri görülmemiş son derece karmaşık bir dönemle karşı karşıya. Hareketin gözlemcilerine göre, Gazze Şeridi'ne sınır komşusu İsrail tesislerine ve kasabalarına yönelik saldırılarla başlayan bu saldırı, İsrail'i uzun süreli bir savaşa sürükledi.

Yazar ve siyasi analist Mustafa İbrahim, hareketin “askeri yenilginin, örgütsel tükenmişliğin, siyasi karmaşanın ve geleceği ile rolü hakkındaki varoluşsal kaygının iç içe geçtiği bir aşamaya girdiği” değerlendirmesinde bulunuyor.

İbrahim, İsrail savaşının, Hamas'ın siyasi büro üyelerinin ve Gazze Şeridi'ni yıllarca yöneten idari komitelerin başkanlarının çoğunu kaybetmesinin ardından, liderlik ve karar alma yapısını vurduğunu açıkladı. Bu durum, doldurulması kolay olmayan derin bir liderlik boşluğu yarattı ve hareket içinde geleceği ve bir sonraki aşama hakkında anlaşmazlıkları ortaya çıkardı: Bu bir yönetim aşaması mı, örgütsel hayatta kalma aşaması mı yoksa sadece uzun süreli bir krizi yönetme aşaması mı olacak?

Hamas'tan birkaç kaynak Şarku’l Avsat'a şunları söyledi: "İşlerin iyi ve sorunsuz gittiğini söylemek mümkün değil. Birçok zorluk var ve yaşananlar, hiçbir şey bırakmayan ve hareketin liderlerinin çoğunun suikastına neden olan yıkıcı bir savaşın ışığında normal. Geniş bir liderliğe ve Filistin içinde ve dışında geniş bir halk tabanına sahip bir hareket için liderlik boşluğu normaldir ve bir yıl sonra kapsamlı seçimler yapılana kadar mevcut farklılıklar da normaldir."