Rusya, ‘nükleer savaşın kabul edilemezliğine’ olan bağlılığını yineledi

Kremlin
Kremlin
TT

Rusya, ‘nükleer savaşın kabul edilemezliğine’ olan bağlılığını yineledi

Kremlin
Kremlin

Moskova, Ukrayna'daki durumun nükleer bir çatışmaya doğru kayma olasılığı hakkında alevlenen tartışma konusundaki tutumunu yineledi. Kremlin, herhangi bir nükleer silah kullanımının ancak Rus nükleer doktrininin hükümleri tarafından belirlenen koşullar dahilinde gerçekleşebileceğinin sinyalini vermesinden bir gün sonra, Rusya Dışişleri Bakanlığı, Dışişleri Bakanlığı'ndaki nükleer dosyadan sorumlu diplomat Vladimir Ermakov'un açıklamasıyla mevcut tutumunu yineledi.
Ermakov, Rusya'nın "beş nükleer ülkenin liderlerinin nükleer savaşın kabul edilemezliği konusundaki açıklamalarına tamamen bağlı olduğunu" söyledi. Bu tutum, daha önce Birleşmiş Milletler Genel Kurulu Birinci Komitesi önünde, Rus delegasyonu Başkan Yardımcısı Konstantin Vorontsov tarafından okunan bir bildiride vurgulandı. Rus diplomat şunları söyledi: “Beş nükleer devletin en önemli görevlerinden birinin, nükleer silahlara sahip taraflar arasında hiçbir şekilde savaşa izin verilmediği varsayımına bağlı kalmaları olduğunu düşünüyoruz. Bu tutum, geçen Ocak ayında nükleer güçlerin liderlerinin ortak açıklamasına yansıdı.”
Diğer yandan Rusya Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü Dmitry Peskov, Moskova'nın Ukrayna sınırına yakın Karadeniz'de nükleer tatbikatlar düzenlediği yönünde Batı medyasında yer alan haberlerle ilgili konuştu. Sözcü, bu haberleri doğrulamaktan veya reddetmekten kaçınırken, Rusya'nın Batı'nın ürettiği nükleer söylem manevralarına katılma planının olmadığının altını çizdi. Peskov, “Batı medyası, Batılı politikacılar ve devlet başkanları nükleer söylem konusunda çok eğitimli. Biz bu söyleme katılmak istemiyoruz.” dedi.
ABD'li iş adamı Elon Musk'ın Ukrayna'da çözüm için atılması gereken adımlar konusunda ileri sürdüğü fikirlere de değinen Peskov, "Elon Musk gibi bir adamın durumdan barışçıl bir çıkış yolu araması çok olumlu. Rusya başından beri şartlarının müzakereler yoluyla sağlanmasından yana. Birçok profesyonel diplomatın aksine Elon Musk hala barışı sağlamanın yollarını bulmaya çalışıyor. Ancak Rusya'nın şartlarını yerine getirmeden barış hedefine ulaşmak imkânsız” değerlendirmesinde bulundu.
Musk, Rusya ile topyekûn bir savaş durumunda Ukrayna'nın kazanacağından şüpheli olduğunu söylediği açıklamasında, her iki tarafı da barışa çağırdı. Musk, Ukrayna'daki ihtilafın çözümü için dört maddeye dayanan vizyonunu sundu: “İlhak edilen topraklarda Birleşmiş Milletler gözetiminde yeniden oy kullanılması, Kırım'ı 1783'ten beri olduğu gibi Rusya'nın bir parçası olarak görmeye devam etmek, Kırım'a su temini garantisi vermek ve Ukrayna'nın tarafsız devlet statüsünü onaylamak.”
Rusya Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü, “Musk’ın pek çok fikri dikkate değer. Referandumların yeniden yapılmasına gelince, bölge sakinleri şimdiden görüşlerini dile getirdiler. Burada başka bir şey olamaz.” dedi. Peskov, Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy'nin Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile herhangi bir müzakereye kesinlikle devam etmeme konusundaki kararına da değindi. Peskov, “Moskova, Ukrayna yönetiminin tam tersi karar almasını veya bu yönetimin değişip yeni yönetimin ciddi ve pratik müzakerelere hazır olduğunu göstermesini bekleyecek” diye konuştu.
Zelenskiy, daha önce Ukrayna Ulusal Güvenlik ve Savunma Konseyi'nin Putin ile görüşmeme kararının uygulanmasına ilişkin kararnameyi imzalamıştı.



Mısır'ın Somali'ye askeri desteğinin sınırları ne?

Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi ve Somalili mevkidaşı Hasan Şeyh Mahmud geçtiğimiz ağustos ayında Kahire'de bir askeri iş birliği protokolünün imza törenine katıldı. (Mısır Cumhurbaşkanlığı)
Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi ve Somalili mevkidaşı Hasan Şeyh Mahmud geçtiğimiz ağustos ayında Kahire'de bir askeri iş birliği protokolünün imza törenine katıldı. (Mısır Cumhurbaşkanlığı)
TT

Mısır'ın Somali'ye askeri desteğinin sınırları ne?

Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi ve Somalili mevkidaşı Hasan Şeyh Mahmud geçtiğimiz ağustos ayında Kahire'de bir askeri iş birliği protokolünün imza törenine katıldı. (Mısır Cumhurbaşkanlığı)
Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi ve Somalili mevkidaşı Hasan Şeyh Mahmud geçtiğimiz ağustos ayında Kahire'de bir askeri iş birliği protokolünün imza törenine katıldı. (Mısır Cumhurbaşkanlığı)

Somali'nin Mısır'dan askeri destek aldığını tekrar tekrar açıklaması, Addis Ababa ile çatışma halinde olan Mogadişu hükümetine verilen bu desteğin sınırları ve Etiyopya'nın ayrılıkçı Somaliland bölgesinde bir deniz limanı elde etme çabalarına ilişkin soru işaretlerini gündeme getirdi.

Somali Dışişleri Bakanı Ahmed Muallim Fiqi, ülkesinin ‘Mısır'dan askeri yardım ve mühimmat’ aldığını açıkladı. Fiqi cumartesi günü yaptığı basın açıklamasında, ‘Kahire'nin Somali için destekleyici bir rol oynadığını ve tarihsel olarak her zaman Mogadişu'yu savunduğunu’ belirtti.

Uzmanlar ve askeri yetkililer Mısır'ın Somali'ye verdiği askeri desteğin şekillerini sıraladılar. Somali'nin şu anda karşı karşıya olduğu güvenlik sorunları çerçevesinde bu desteğin “ortak savunma ve bilgi alışverişinin yanı sıra Afrika Birliği (AfB) barışı koruma güçlerine katılımı” da içerdiğini ifade ettiler.

Mısır, Etiyopya hükümetinin ocak ayında Somaliland ile imzaladığı ve Etiyopya'nın Somaliland'ı bağımsız bir devlet olarak tanıması karşılığında, Addis Ababa'nın bir deniz limanı alacağı mutabakat zaptına karşı çıktı. Kahire söz konusu anlaşmayı ‘Somali'nin egemenliğine saldırı’ olarak değerlendirdi.

Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi ve Somalili mevkidaşı Hasan Şeyh Mahmud geçtiğimiz ağustos ayında Kahire'de ‘askeri iş birliği protokolü’ imzaladı. Sisi ayrıca ülkesinin Ocak 2025'ten itibaren AfB’nin barışı koruma güçlerine katılacağını duyurdu.

Mısır Askeri Akademisi danışmanlarından Tümgeneral Pilot Dr. Hişam el-Halebi'ye göre Mısır'ın Somali'ye askeri desteği ‘Somali tarafından gelen ve Somali Cumhurbaşkanı tarafından sunulan resmi bir talebe’ dayanıyor.

El-Halebi Şarku’l Avsat'a verdiği demeçte, “Kahire'nin Mogadişu'ya sağladığı güvenlik ve askeri yardım iki şekilde gerçekleşiyor. Birincisi, AfB'nin barışı koruma güçleri çerçevesinde, hafif silahlı Mısır güçlerinin de katılımıyla, güvenliğin sağlanması ve insani yardımların ulaştırılması. İkincisi ise iki ülkenin silahlı kuvvetleri arasında ikili iş birliği çerçevesinde gerçekleşiyor. Somali ordusunun etkinliğini ve yeteneklerini arttırmak için eğitim programlarını içeriyor” ifadelerini kullandı.

El-Halebi, ‘Mısır'ın askeri desteğinin kimseye karşı olmadığını ve diğer bölgesel taraflarla savaşmayı amaçlamadığını’ belirtti. ‘Mısır'ın Somali'yi terör örgütlerinin tehdidi ve Kızıldeniz bölgesinin güvenliğiyle ilgili güvenlik sorunları çerçevesinde desteklemeyi amaçladığını’ ifade eden el-Halebi, bunun, ‘Mısır'ın Libya, Sudan, Yemen ve Suriye'ye yönelik politikasıyla aynı olan, egemenliklerini korumak için çatışmalarla karşı karşıya olan ülkelerin ulusal kurumlarını desteklemeye dayanan dış politika parametreleriyle tutarlı olduğunu’ kaydetti.

Somali geçtiğimiz ağustos sonunda, Mısır'ın barışı koruma güçlerine katılımının bir parçası olarak Mısır askeri teçhizatının ve heyetlerinin başkent Mogadişu'ya geldiğini duyurdu. Bunu, Etiyopya'nın ‘bölge için risk oluşturan bazı ülkelerin dış müdahalesini eleştiren’ açıklaması izledi. Söz konusu açıklamada, ‘buna karşı kayıtsız kalınmayacağı’ belirtildi.

Öte yandan el-Halebi, Etiyopya'nın Kızıldeniz'de bir liman elde etme hamlesini eleştirerek, bunun ‘uluslararası hukuk kurallarını ihlal ettiğini ve Somali'nin endişesinin meşru olduğunu, zira Etiyopya'nın hamlesinin, bölgenin resmi olarak bölünmesinin bir başlangıcı olduğunu’ vurguladı.

Mısırlı Afrika uzmanı Rami Zuhdi, Mısır'ın Somali'ye verdiği askeri desteğin sınırlarını ve şeklini sıralayarak, bunun ‘ortak savunma anlaşması, bilgi alışverişi, Somali silahlı kuvvetleri için eğitim programları ve AfB barışı koruma güçlerine katılımı’ içerdiğini belirtti. Zuhdi, ‘barışı koruma misyonundaki Mısır güçlerinin 10 bin personele ulaşabileceğini, bunların 7 bininin sınır korumasına, 3 bininin ise şehirlerdeki güvenlik durumunun korunmasına katılacağını’ söyledi.

Şarku’l Avsat'a konuşan Zuhdi, “Mısır'ın istikrarı sağlama ve Somali'yi koruma arzusu, karşılıklı savunma anlaşması ve uluslararası hukuk kuralları doğrultusunda askeri iş birliği seviyesini mümkün olduğunca sınırsız hale getirebilir” dedi.

“Kahire, Somali'nin bağımsızlığından bu yana Mogadişu'ya her zaman destek olmuştur” diyen Zuhdi, ‘bu desteğin kriz dönemlerinde arttığını ve şekillerinin çoğaldığını’ belirtti. Zuhdi ayrıca ‘mevcut Somali Cumhurbaşkanı’nın Mayıs 2022’de göreve gelmesinden bu yana Kahire'yi üç kez ziyaret ettiğini’ vurguladı.

Somali, topraklarında Etiyopya birliklerinin varlığını sürdürmesi nedeniyle bir güvenlik sorunuyla karşı karşıya. Zuhdi, Addis Ababa'nın AfB barış gücü misyonunun bir parçası olarak bu yılın sonunda görev süresi dolacak olan birliklerini sürdürmekte ısrar etmesi halinde gerilimin artabileceğini kaydetti.

Somali Dışişleri Bakanı geçtiğimiz günlerde basına yaptığı açıklamada, AfB barış gücü misyonuna katılan Etiyopya güçlerinin bu yılki görev sürelerinin sonunda Somali topraklarını terk etmelerini talep etti. Etiyopya güçlerinin bölgede kalışını ‘ülkesinin mevcut tüm imkanlarla mücadele edeceği askeri bir işgal’ olarak değerlendiren Fiqi, ‘Addis Ababa'nın sadece deniz limanlarını elde etmeye değil, Somali topraklarını kontrol etmeye ve egemenliğine katmaya çalıştığına’ işaret etti.