عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
YAŞAM Medya

2022 Nobel Kimya Ödülü biri kadın üç bilim insanı kazandı

Fotoğraf: AP
Fotoğraf: AP
TT
TT

2022 Nobel Kimya Ödülü biri kadın üç bilim insanı kazandı

Fotoğraf: AP
Fotoğraf: AP

2022 Nobel Kimya Ödülü'nü biri kadın Amerikalı ve Danimarkalı kimyagerler Carolyn R. Bertozzi, Morten Meldal ve K. Barry Sharpless kazandı.
İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi'nde düzenlenen basın toplantısında, Bertozzi, Meldal ve Sharpless'in, "click kimyasının ve bioortogonal kimyanın gelişiminden" ötürü ödüle layık görüldüğü belirtildi.
"Click kimyasının ve bioortogonal kimyanın", kimya bilimini yeni bir işlevselcilik çağına taşıdığına işaret edildi.
Bertozzi'nin bioortogonal reaksiyonlarının, hücrenin olağan kimyasını bozmadan meydana geldiğine, bu reaksiyonların, diğer birçok uygulamanın yanı sıra daha hedefe odaklı kanser tedavilerine katkı sağladığına dikkat çekildi.
Sharpless ve Meldal'ın da kimyanın işlevsel bir formu olan "click kimyasının" temelini attıkları belirtildi.

2021'de ödül "asimetrik organokataliz" çalışmalarına verilmişti
2021'de Nobel Kimya Ödülü'nü Alman kimyager Benjamin List ve İskoç asıllı Amerikalı kimyager David W.C. MacMillan kazanmıştı.
List ve MacMillan, molekül inşasında yeni ve mahir bir araç olan "organokatalizi" geliştirmelerinden ötürü ödüle layık görülmüştü.
İki bilim insanının geliştirdiği bu aracın, farmasötik araştırmalarında büyük etki yarattığına ve kimyayı daha "çevre dostu" hale getirdiğine işaret edilmişti.
Ödül, 2020'de "DNA zincirlerini kesmeye ve yeniden birleştirmeye olanak sağlayan 'CRISPR/Cas9' sisteminin geliştirilmesine katkılarından ötürü" Fransız mikrobiyolog Emmanuelle Charpentier ile Amerikalı biyokimyacı Jennifer A. Doudna'ya verilmişti.
2020 Nobel Kimya Ödülü, kadın adaylar arasında paylaşılan ilk örnek olmuştu. Ödüle Charpentier ve Doudna'dan önce 5 kadın layık görülmüştü.
Marie Curie 1911'de, kızı Irene Joliot-Curie 1935'te, Dorothy Crowfoot Hodgkin 1964'te, Ada Yonath 2009'da ve Frances H. Arnold 2018'de ödülü kazanmıştı.
1901'den bu yana her yıl kimya alanında insanlığa önemli katkı sunan kişilere verilen Nobel Kimya Ödülü'nü 2015'te Türk bilim insanı Aziz Sancar kazanmıştı.
Sancar, "Nobel Ödülü kazanan ilk Türk bilim insanı" olmuştu.

Daha fazlasını oku

 
 
YAŞAM

Büyük reklamverenlerin çekilmesi X’i ne ölçüde etkileyecek?

Milyarder Elon Musk'ı "X" platformu logosunun yanında gösteren kompozit bir görsel (AFP)
Milyarder Elon Musk'ı "X" platformu logosunun yanında gösteren kompozit bir görsel (AFP)
TT
TT

Büyük reklamverenlerin çekilmesi X’i ne ölçüde etkileyecek?

Milyarder Elon Musk'ı "X" platformu logosunun yanında gösteren kompozit bir görsel (AFP)
Milyarder Elon Musk'ı "X" platformu logosunun yanında gösteren kompozit bir görsel (AFP)

Amerikalı milyarder Elon Musk'ın, sahibi olduğu "X" platformunu (eski adıyla Twitter) boykot ettiklerini açıklayan reklamverenlere yönelik sözlü saldırısı, bir grup uzmanın bu boykot sonucunda sosyal ağın iflas etme olasılığına dikkat çekmesi nedeniyle sosyal ağı giderek daha fazla zayıflama tehdidiyle karşı karşıya bırakıyor.

Yaklaşık iki hafta önce Amerikalı milyarder, X’te Yahudileri beyazlara karşı nefreti körüklemekle suçlayan bir gönderiyi onayladıktan sonra uluslararası alanda şiddetli tepkilerle karşılaşmış ve antisemitizmle suçlanmıştı. Musk söz konusu paylaşımla ilgili olarak "asıl gerçek" yorumunda bulunmuştu.

Bunun sonucunda aralarında Apple, Walt Disney, Warner Bros Discovery ve Comcast'in bir yan kuruluşu olan NBCUniversal'ın da bulunduğu büyük Amerikan şirketleri "X" web sitesindeki reklamlarını geçici olarak durdurdu.

Geçtiğimiz Çarşamba günü Musk, New York'ta düzenlenen "DealBook" zirvesi sırasında sert bir dil kullanarak antisemitizmle suçlanmasının ardından X’e reklam vermeyi durduran şirketlere tepki gösterdi. Amerikalı milyarder para ile şantaj yapılmasını reddettiğini ifade etti.

Ayrıca hayranlarının da aynı şekilde bu reklamverenleri boykot edeceğini ima etti.

Ancak reklamverenlerin çekilmesinin "X" platformunu öldürebileceğini ve iflas etmesine neden olabileceğini de kabul etti. Ayrıca Yahudilerin beyazlara karşı nefreti körüklediğine ilişkin yorumu için özür diledi ve bunu "platformda yaptığım en aptalca şey olmasa bile en aptalca şeylerden biri" olarak nitelendirdi.

New York Times, reklamverenlerin göçünün X'e bu yıl 75 milyon dolara mal olabileceğini bildirirken, İngiliz BBC, X'in geçen yılki gelirlerinin yaklaşık yüzde 90'ının reklamlardan geldiğini belirtti.

Pazarlama danışmanlığı firması Ebiquity'nin müşteri sorumlusu Mark Jay, reklam vermeyi bırakan şirketlerden herhangi birinin tekrar X'e döneceğine dair bir işaret olmadığını söyledi.

"Kimse oraya yeniden yatırım yapmak için bir strateji geliştirmedi" diye ekledi.

Pazarlama danışmanlığı firması AJL Advisory'den Lou Pascalis ise Musk'ın reklamverenlere hakaret etmesinin ve onlara küfürle saldırmasının onları platforma geri dönmekten tamamen uzaklaştıracağını söyledi.

Insider Intelligence'dan Jasmine Enberg ise, "X, faturalarını ödeyen şirketlere saldırmanın işin iyi işlemesi için faydalı olmadığını anlamak için uzman olmaya gerek yok. Reklamverenlerin sosyal ağlarda yürüttüğü boykot kampanyalarının çoğunun kısa ömürlü olduğunu, ancak bu boykotun sürebileceğini fark etmiş olabilirsiniz.” açıklamasını yaptı.

Geçtiğimiz Nisan ayında Musk, BBC'ye verdiği bir röportajda reklamcılıktan bahsederken "X" için ücretli aboneliklerin reklam parasının yerini almayacağını söyledi.

Musk, "Yılda 100 dolara abone olan bir milyon insanınız varsa, bu 100 milyon dolar demektir," dedi. "Bu gelir akışı, reklamların getirdiğine kıyasla oldukça küçük."

BBC, Musk'ın X’i iflastan kurtarmak için birkaç seçeneği olduğunu söylüyor.

Musk ayrıca daha düşük faizli ödemeler için bankalarla yeniden pazarlık yapmayı deneyebilir. Ancak yeniden müzakere başarısız olursa, iflas tek seçenek olabilir ve bu noktada bankalar X'in yönetiminde bir değişiklik için baskı yapmaya çalışabilir.

Uzmanlar çarşamba günü Musk, sert bir tavırla, eski Twitter şirketinin mali sıkıntıya girmesi halinde, bunu yapmak için yeterli kapasiteye sahip olsa bile şirketi kurtarmayacağını ima etti. Şarku’l Avsat’ın AFP’den aktardığı habere göre uzmanlar "Eğer şirket reklamverenlerin boykotu nedeniyle başarısız olursa, iflas edecektir" dedi.