Gazze’de artan nüfus nedeniyle mezarlıklarda dahi yer bulunamıyor

Artan nüfus beraberinde konut ve tarım arazisi talebinde de artışa neden oluyor.

Muhammed Kuhail ve kız kardeşleri Yusra, Lama ve Lamis, mezarlıkta yaşıyor. (Reuters)
Muhammed Kuhail ve kız kardeşleri Yusra, Lama ve Lamis, mezarlıkta yaşıyor. (Reuters)
TT

Gazze’de artan nüfus nedeniyle mezarlıklarda dahi yer bulunamıyor

Muhammed Kuhail ve kız kardeşleri Yusra, Lama ve Lamis, mezarlıkta yaşıyor. (Reuters)
Muhammed Kuhail ve kız kardeşleri Yusra, Lama ve Lamis, mezarlıkta yaşıyor. (Reuters)

Nüfusun giderek daha fazla arttığı Gazze Şeridi'nde yaşayanlar barınma ihtiyacı için savaş veriyor.  Evsizler mezarlıklara yerleşirken, yetkililer artan yeni konut talebi karşısında mücadelesini sürdürüyor.
Reuters’ın aktardığına göre Kamilia Kuhail, Gazze’nin en eski mezarlığı olan Şeyh Şaban Mezarlığı’nda, mezarlığın doğu kenarına eşi tarafından yaptırılan bir evde ailesiyle birlikte yaşıyor. Evleri, kimliği belirsiz iki kişinin mezarlarının üstüne yapılmış durumda. Gazze'nin merkezindeki mezarlıkta 13 yıldır eşi ve altı çocuğuyla birlikte yaşayan Kamilia Kuhail açıklamasında, "Ölüler konuşacak olsaydı buradan çıkın derlerdi" ifadesini kullandı.
Ziyaretçilerin kötü döşenmiş eve ulaşmak için üç basamaklı bir merdivenden inmeleri gerekiyor. Eve vardıklarında Kahail'in ‘ölüm kokusu’ dediği kesif bir kokuyla karşılaşıyorlar. Cenazelerde insanlara su götürerek küçük paralar kazanan çocukları, sık sık anne ve babalarına mezarlıktan ne zaman taşınabileceklerini soruyor. 12 yaşındaki kızı Lamis, "Arkadaşlarım bazen okulda beni davet ediyor ama ben onları utandığım için buraya davet edemiyorum" dedi. Mısır ve İsrail arasındaki dar bir alanda yer alan ve kuşatma altında yıllardır tırmanan demografik krizle karşı karşıya kalan Gazze'deki topraklar mezarlıklar üzerindeki artan baskıyı yansıtıyor. Gazze’nin nüfusunun 30 yıl içinde ikiye katlanarak 4,8 milyona ulaşması bekleniyor ve mevcut araziler şimdiden azalıyor.
Bayındırlık ve İskan Bakanlığı Müsteşarı Naci Sarhan, Gazze'de sınırlı gayrimenkul için rekabetin yoğun olduğunu ve her yıl 14 bin yeni konut birimine ihtiyaç duyan büyüyen bir nüfusu beslemek için hem konut hem de tarım arazisine yönelik talebin arttığını söyledi. Bu durumdan ölüler bile etkileniyor. Zira mezarlıklar, sadece gecekondular tarafından değil, gidecek başka yeri olmayan, artan nüfusun acımasız gerçekleri tarafından da baskı altında.
Gazze'de 64 mezarlık bulunduğuna işaret Vakıflar ve Diyanet İşleri Bakanlığı Mülkiyet Genel Müdürü Mazen En-Naccar, “Gazze Şeridi’nde büyük bir nüfus enflasyonunu bağlı olarak mezarların ihtiyaçları için arazi bulma konusunda büyük bir ikilem içindeyiz. Her yıl ihtiyaç daha da artıyor, bina ve inşaat ihtiyacı artıyor. Mezarlara ve mezarlıklara da ihtiyacımız var” açıklamasında bulundu.
Artan taleple birlikte daha fazla mezarlık alanı ihtiyacı da öncelikler listesine girdi.
Birçok aile ölülerini evlerinin yakınındaki eski mezarlara defnetmeye devam ederken, Evkaf Bakanlığı kapasitesi tükenen 24 mezarlığı kapattı. Şeyh Rıdvan mezarlığında Vakıflar Bakanlığı'nda görevli güvenlik memuru Halid Hicazi şu açıklamada bulundu:
“Burada yer olmaması ve mezarlar için yer bulmanın zorluğu nedeniyle buraya defin yapmanın yasak olmasına rağmen insanlar buna uymuyor. İhlalleri mümkün olduğunca engellemeye çalışıyorum.”
En-Naccar, Gazze’deki diğer dört şehirde yeni mezarlıklar yapılmasının belirlendiğini ancak Gazze’nin kuzeyinde bulunan ve 750 bin kişilik kapasiteye sahip en büyük mezarlık için derhal bir alternatifin bulunması gerektiğini söyledi. “Doğudaki şehit mezarlığıda neredeyse dolmak üzere. Belki üç-dört yıl içinde defin iin yer bulamayacağız” dedi.



Azerbaycan'da doğrudan Suriye-İsrail görüşmesi

Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ile Bakü'de bir araya geldi. (AP)
Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ile Bakü'de bir araya geldi. (AP)
TT

Azerbaycan'da doğrudan Suriye-İsrail görüşmesi

Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ile Bakü'de bir araya geldi. (AP)
Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ile Bakü'de bir araya geldi. (AP)

Suriyeli bir yetkili, Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera'nın Azerbaycan'ın başkenti Bakü'ye yaptığı ziyaret çerçevesinde İsrailli bir yetkiliyle görüştü. Şam'dan bilgi sahibi bir kaynağa göre, Esed rejiminin devrilmesinin ardından İsrail güçlerinin Suriye'nin güneyine girmesi konusunun ele alındığı görüşmeye eş-Şera katılmadı.

Şam'daki diplomatik bir kaynak dün, Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera'nın Azerbaycan ziyareti çerçevesinde Bakü'de Suriyeli bir yetkili ile İsrailli bir yetkili arasında doğrudan bir görüşme gerçekleştiğini bildirdi.

Cumhurbaşkanlığı'ndan yapılan açıklamaya göre eş-Şera, Bakü'ye resmi bir ziyarette bulunarak Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ile görüştü. Azerbaycan, Suriye'ye Türkiye üzerinden gaz ihraç etmeye başlayacağını duyurdu.

Şarku’l Avsat’ın AFP’den aktardığı habere göre isminin açıklanmaması kaydıyla konuşan bilgi sahibi bir kaynak yaptığı açıklamada, Suriyeli bir yetkili ile ismi açıklanmayan İsrailli bir yetkili arasındaki görüşmeyi doğruladı, ancak Suriye Cumhurbaşkanı'nın bu görüşmeye katılmadığını söyledi.

Diplomatik kaynağa göre, görüşmelerde Suriye'deki yeni İsrail varlığı ele alındı. Bu, İsrail güçlerinin yedi aydan uzun bir süre önce Beşşar Esad rejiminin devrilmesinden bu yana Suriye'nin güneyine sızdığı bölgeleri kapsıyor.

Şam resmi olarak doğrudan görüşmeler yapıldığını duyurmasa da, Tel Aviv'in geçen yılın sonunda Beşşar Esed rejiminin devrilmesinin ardından Suriye'nin askeri cephaneliğine yüzlerce saldırı düzenlemesi ve ülkenin güneyine girmesinin ardından artan gerilimi kontrol altına almayı amaçladığını söylediği İsrail ile dolaylı görüşmeler yapıldığını kabul etti.

Şam, İsrail ile dolaylı müzakerelerin hedefini, çatışmaların durdurulması ve iki taraf arasındaki askerden arındırılmış bölgenin bir Birleşmiş Milletler (BM) gücü tarafından denetlenmesi açısından 1974 tarihli Ayrılma Anlaşması'na geri dönülmesine bağlıyor.

Bu ayın başlarında Suriye, anlaşmaya geri dönülmesi için Washington ile iş birliği yapmaya hazır olduğunu açıkladı.

Suriye devlet televizyonunun resmi bir kaynaktan aktardığına göre İsrail, Dışişleri Bakanı Gideon Saar tarafından yapılan açıklamalarda hem Suriye hem de Lübnan ile ilişkileri normalleştirmeye ilgi duyduğunu ifade etti. Ancak Şam, İsrail ile bir barış anlaşması imzalanması yönündeki açıklamaları ‘erken’ olarak nitelendirdi.

Geçtiğimiz pazartesi günü Lübnan'ı ziyaret eden ABD'nin Ankara Büyükelçisi ve Suriye Özel Temsilcisi Tom Barrack, ‘Suriye ile İsrail arasında diyaloğun başladığını’ ifade etti.

Eş-Şera mayıs ayında Riyad'a yaptığı ziyaret sırasında ABD Başkanı Donald Trump ile görüşmüştü. Trump o dönemde eş-Şera'nın normalleşmeye açık olduğunu söylemiş ve gazetecilere eş-Şera'nın istikrar sağlandığında İbrahim Anlaşması'na katılmaya açık olduğunu belirtmişti.

Eş-Şera iktidara geldiğinden bu yana Suriye'nin komşularıyla bir gerginlik ya da çatışma istemediğini vurgulamış ve daha sonra uluslararası topluma İsrail'e saldırılarını durdurması için baskı yapması çağrısında bulunmuştu, zira iki taraf 1948'den bu yana resmi olarak savaş halinde.