'Mucize malzeme' Güneş enerjisinde dünya rekoru kırdı

Perovskit, ultra yüksek hızlı iletişimden yenilenebilir enerji üretimine kadar birçok alanı dönüştürme potansiyeliyle övgü topluyor

Kübik yapı özelliği gösteren perovskit, oksit mineraller kategorisinde yer alıyor (Wikimedia Commons)
Kübik yapı özelliği gösteren perovskit, oksit mineraller kategorisinde yer alıyor (Wikimedia Commons)
TT

'Mucize malzeme' Güneş enerjisinde dünya rekoru kırdı

Kübik yapı özelliği gösteren perovskit, oksit mineraller kategorisinde yer alıyor (Wikimedia Commons)
Kübik yapı özelliği gösteren perovskit, oksit mineraller kategorisinde yer alıyor (Wikimedia Commons)

The Independent'ta yer alan habere göre araştırmacılar, silikon Güneş pillerindeki yüzde 30 verimlilik bariyerini ilk kez, bu pilleri "mucize malzeme" perovskitle birleştirerek geçti.
Hollanda'daki çeşitli üniversitelerden ve enstitülerden bir ekip, yaklaşık yüzde 22 enerji dönüştürme verimliliğine sahip geleneksel silikon bazlı pilleri, perovskitin geniş çapta kabul gören özellikleriyle destekleyen, çok eklemli bir Güneş piliyle bu buluşu gerçekleştirdi.
Araştırmacılar, 4 terminalli çok eklemli cihazla yüzde 30'dan fazla verimlilik elde etmenin, "enerji geçişini hızlandırmada büyük bir adım" olduğunu ve fosil yakıt bağımlılığını azaltarak enerji güvenliğini artırabileceğini belirtti.
Hollanda Uygulamalı Bilimsel Araştırma Örgütü'nden (TNO) Dr. Mehrdad Najafi, "Bu tür Güneş pili, yakın kızılötesi ışığın yüzde 93'ünden fazlasının cihaza ulaşmasını sağlayan epey şeffaf bir sırt temasına sahip. Bu performans, deneysel laboratuvar çalışmalarında kılavuz olarak gelişmiş optik ve elektrik simülasyonları kullanılarak, yarı saydam perovskit Güneş pillerinin tüm katmanların optimize edilmesiyle elde edildi" dedi.
Perovskit, ultra yüksek hızlı iletişimden yenilenebilir enerji üretimine kadar bir dizi endüstriyi dönüştürme potansiyeliyle övgü topluyor.
Son Güneş pili rekorunun arkasındaki araştırmacılar, şimdi yaygın kullanıma ulaşmak için teknolojiyi ticarileştirmeyi umuyor.
Tandem PV'nin program yöneticisi Profesör Gianluca Coletti, "Artık bileşenleri biliyoruz ve yüzde 30'un üzerinde verimliliğe ulaşmak için gereken katmanları kontrol edebiliyoruz. Bu malzemeleri ve süreçleri geniş bir alana taşımak için önceki yıllarda elde edilen ölçeklenebilirlik uzmanlığı ve bilgisiyle birleştiğinde, bu yüzde 30'un ötesinde verimlilik sağlayan teknolojiyi seri üretime geçirmek için endüstriyel ortaklarımızla birlikte işe odaklanabiliriz" dedi.
Araştırmanın sonuçları Milano'daki Dünya Fotovoltaik Enerji Dönüşümü Konferansı'nda (WCPEC-8) sunuldu.



Güneş sıradaki döngüsünün ilk işaretini yıllar önceden gösterdi

5 Mayıs 2024'te meydana gelen büyük Güneş lekesi (NASA/SDO/HMI)
5 Mayıs 2024'te meydana gelen büyük Güneş lekesi (NASA/SDO/HMI)
TT

Güneş sıradaki döngüsünün ilk işaretini yıllar önceden gösterdi

5 Mayıs 2024'te meydana gelen büyük Güneş lekesi (NASA/SDO/HMI)
5 Mayıs 2024'te meydana gelen büyük Güneş lekesi (NASA/SDO/HMI)

Vishwam Sankaran Bilim ve Teknoloji Muhabiri 

Güneş'in, mevcut döngüsünün henüz yarısında olmasına rağmen bir sonraki faaliyet döngüsüne başladığının ilk işaretlerini tespit eden bilim insanlarının keşfi, Güneş fırtınalarının daha iyi modellenmesini sağlayabilir.

11 yıllık döngüler sırasında Güneş, leke sayısının ve aktivite yoğunluğunun artarak zirveye ulaşmasıyla yoğun Güneş fırtınaları ihtimalinin en yüksek seviyeye taşındığı dönemlerden geçiyor.

Güneş halihazırda 25. döngüsünün en yüksek aktivitesine, yani  "solar maksimuma" yaklaşıyor. Bu döngü, Güneş aktivitesinin kapsamlı bir şekilde kaydedilmeye başlandığı 1755'ten bu yana gerçekleşen 25. döngü olması nedeniyle bu şekilde adlandırılıyor.

Bu döngünün 6 yıl daha devam etmesi beklenirken, Birmingham Üniversitesi'nden bilim insanları bir sonraki Güneş döngüsünün ilk işaretlerini keşfetti.

Solar maksimum sırasında Güneş, manyetik alanını çevirerek kutuplarının yerini değiştiriyor ve bu da yıldızın yüzeyindeki aktiviteyi etkileyerek Dünya'ya daha fazla Güneş patlaması gönderiyor.

Güneş'in aktivitesinin tavan yaptığı dönemdeki güçlü Güneş fırtınaları, düşük irtifalarda bile parlak auroralara yol açabiliyor.

Ayrıca yörüngedeki uydulara, elektrik şebekelerine ve telekomünikasyon sistemlerine de zarar verebiliyorlar.

Araştırmacılar Güneş döngüsünü, yıldızın içindeki ses dalgalarını ölçüp bunların nasıl döndüğünü izleyerek takip ediyor.

Bunlar, 11 yıllık döngü boyunca Güneş'in ekvatoruna ve kutuplarına doğru dönen ve göç eden, Güneş burulma salınımı adlı hızlı hareket eden şeritlerden oluşan bir örüntü gibi görülebilir.

Bilim insanları daha hızlı dönen şeritlerin bir sonraki Güneş döngüsü başlamadan önce ortaya çıktığını biliyor.

Araştırmacılar, bu şekilde dönen şeritleri gösteren yeni verilere dayanarak bir sonraki Güneş döngüsünün başladığına dair zayıf işaretler buldu.

Birmingham Üniversitesi'nden Rachel Howe "Plan üzerinde bir Güneş döngüsü, yani 11 yıl geriye gidince, 2017'de gördüğümüz şekille birleşiyor gibi görünen benzer bir şey görülüyor. Bu şekil, mevcut Güneş döngüsü 25. Döngü'nün bir özelliği haline geldi" diyor.

2030'a kadar resmen başlamayacak 26. Döngü'nün muhtemelen ilk izlerini görüyoruz.

Bilim insanları daha fazla veriyle, Güneş'in faaliyet döngüsünü yönlendiren plazma ve manyetik alanların karmaşık dansında bu akışların oynadığı rolü daha iyi anlamayı umuyor.

Dr. Howe, "Yaklaşık 6 yıl sonra başlayacak 26. Döngü'de bu örüntünün tekrarlanacağına dair ilk ipucunu görmek heyecan verici" diyor.