Kaptan Kirk: Uzay yolculuğu bir 'cenaze'

Uzay Yolu’nun Kaptan Kirk’ü William Shatner uzay yolculuğunu bir 'cenaze' olarak nitelendirdi

Uzay Yolu’nun Kaptan Kirk’ü Kanadalı aktör William Shatner (EPA)
Uzay Yolu’nun Kaptan Kirk’ü Kanadalı aktör William Shatner (EPA)
TT

Kaptan Kirk: Uzay yolculuğu bir 'cenaze'

Uzay Yolu’nun Kaptan Kirk’ü Kanadalı aktör William Shatner (EPA)
Uzay Yolu’nun Kaptan Kirk’ü Kanadalı aktör William Shatner (EPA)

Özellikle Uzay Yolu  (Star Trek) dizisindeki Kaptan Kirk rolüyle tanınan 91 yaşındaki oyuncu William Shatner, Jeff Bezos'un yeni Shepherd NS-18 roketi ekim ayında fırlatıldığında uzaya ulaşan en yaşlı kişi oldu. Shatner, deneyiminin hayal ettiği kadar "güzel" olmadığını belirtti.
Şarku’l Avsat’ın Tribune Media’dan aktardığı habere göre William Shatner, deneyimiyle ilgili açıklamasında şunları söyledi: “Tüm canlılar arasında aradığım bağlantı için uzaya gitmenin nihai dönüm noktası olacağını ve uzaya ulaşmanın evrenin uyumunu görmede güzel bir adım olacağını düşünmüştüm. Ancak güzelliğin yukarıda değil, aşağıda, hepimizin arasında olduğunu keşfettim. Bu deneyim bittiğinde, küçük gezegenimizle olan bağlantımı daha da derinleştirdim. Bu şimdiye kadar yaşadığım en güçlü üzüntü duygularından biriydi.”
Shatner, açıklamasına şöyle devam etti: “Uzayın yalnız soğukluğu ile aşağıdaki dünyanın sıcak kucaklaması arasındaki karşıtlık beni derinden üzdü. Her gün, Dünya'nın yavaş yavaş yok olduğunu görüyoruz; hayvan türleri, vahşi yaşam ve bitkiler yok oluyor. Beş milyar yıl varlığını sürdüren ve sonra insanlığın müdahalesi nedeniyle yok olacak olan şeyler. Bu duygular beni korku ve dehşetle doldurdu.”
Boston Legal dizisinin yıldızı, uzayda olma hissini “cenazede” olmaya benzetti ve astronotların yaşadığı “genel bakış etkisi" olarak bilinen ortak duyguyu hissettiğini açıkladı.
Yeni otobiyografisi, "Cesaretle İlerlemek: Huşu ve Merak Dolu Bir Yaşam Üzerine Düşünceler"de şu ifadelere yer verdi: "Uzay yolculuğumun bir kutlama olması gerekiyordu ve bunun yerine bir cenazede gibi hissettim. Buna genel bakış etkisi deniyor. Yuri Gagarin, Michael Collins, Sally Ride ve diğer birçok astronotun yaşadığı bir duygu. Esasen, birisi uzaya gittiğinde ve Dünya'ya dış yörüngeden baktığında, gezegenin kırılganlığı hissi ifade edilemez, içgüdüsel bir şekilde oluşuyor."
Yazar Frank M. White, terimi ilk olarak 1987'de ortaya attı: "Gezegenimizde, zihnimizde veya insan davranışlarıyla oluşturduklarımız dışında hiçbir sınırlama veya sınır bulunmaz. Yeryüzündeyken bizi ayıran tüm düşünce ve kavramlar yörüngeden çıkınca ve ayda kaybolmaya başlar. Sonuçta, dünyaya ve öz kimliğimize bakışımız değişir.”



Neandertaller 200 bin yıl önce tahta mızraklarla at avlamış

Neandertallerin tahta mızrakları kullanarak topluca avlandığı düşünülüyor (Volker Minkus/Aşağı Saksonya Eyaleti Anıtları Koruma Dairesi)
Neandertallerin tahta mızrakları kullanarak topluca avlandığı düşünülüyor (Volker Minkus/Aşağı Saksonya Eyaleti Anıtları Koruma Dairesi)
TT

Neandertaller 200 bin yıl önce tahta mızraklarla at avlamış

Neandertallerin tahta mızrakları kullanarak topluca avlandığı düşünülüyor (Volker Minkus/Aşağı Saksonya Eyaleti Anıtları Koruma Dairesi)
Neandertallerin tahta mızrakları kullanarak topluca avlandığı düşünülüyor (Volker Minkus/Aşağı Saksonya Eyaleti Anıtları Koruma Dairesi)

Bilim insanları, Neandertallerin 200 bin yıl önce tahta mızraklarla at sürülerini avladığını öne sürdü. Yeni çalışma modern insanların en yakın akrabasının geçmişinde az bilinen bir döneme ışık tutuyor.

Almanya'nın Schöningen bölgesindeki arkeolojik kazı alanında 1994'te yapılan çalışmalarda, Paleolitik dönemden kalma bugüne kadarki en sağlam tahta mızraklar keşfedilmişti. 

İlk başta 400 bin ve sonra 300 bin yıl önceye tarihlenen mızrakları, modern insanlar (Homo sapiens) ve Neandertallerin ortak atası Homo heidelbergensis'in yaptığı düşünülüyordu. 

Ancak bulguları hakemli dergi Science Advances'ta 9 Mayıs Cuma günü yayımlanan çalışmaya göre mızraklar daha yeni ve muhtemelen Neandertaller tarafından kullanıldı.

Yeni bir yönteme başvuran bilim insanları, mızraklarla aynı tortu tabakasında bulunan salyangoz kabuklarının amino asit analizini yaparak silahları tarihledi. Bulgular aletlerin yaklaşık 200 bin yıl önce yapıldığına işaret ediyor.

Neandertallerin kullandığı anlaşılan bu silahlar, bozulmamış haldeki en eski tahta mızrak olma özelliğini koruyor. 

Araştırmacılar Neandertaller hakkındaki bilgilerin büyük bölümü 60 bin ila 40 bin yıl önceden geldiği için yeni çalışmanın önem arz ettiğini söylüyor.

Smithsonian Ulusal Doğa Tarihi Müzesi'nden makalenin ortak yazarı Dr. Jarod Hutson "Schöningen, Neandertal davranışının daha eski yönünü gösteriyor ve bu da bir boşluğu dolduruyor ve 200 bin yıl önce Neandertallerin hayatında neler olup bittiğine dair çok net bir resim veriyor" diyor.

Dr. Hutson örneğin mızrakların "bu kadar eski bir şey için epey gelişmiş" seviyede olduğunu belirtiyor.

Kazı alanında, kesilerek öldürülmüş yaklaşık 50 atın kalıntıları da keşfedilmişti. Bilim insanları Neandertallerin bu hayvanları mızrakla avladığını düşünüyor. 

Araştırmacılar bölgenin, at ailelerinin hedef alındığı bir pusu ve avlanma alanı olduğunu öne sürerek makalede şöyle yazıyor:

Bu rutin başarı seviyesine ulaşmak için Schöningen'deki av saldırıları, ortak bir dizi hedefle tam bir işbirliği içinde gerçekleştirilmiş olmalı. 

Bu kadar koordineli bir avlanma stratejisinin varlığı, yaklaşık 200 bin yıl önce ciddi bir organizasyon ve iletişim becerisine işaret ediyor.

Ekip, bu dönemde yeni yeni ortaya çıkan Homo sapiens'le Neandertallerin birbirine daha önce düşünülenden daha fazla benzediğini tahmin ediyor.

Ancak bazı uzmanlar bulgulara şüpheyle yaklaşarak mızrakların ne zaman ve kim tarafından kullanıldığını anlamak için daha fazla çalışmaya ihtiyaç duyulduğunu söylüyor.

Göttingen Üniversitesi'nden arkeolog Thomas Terberger, yer almadığı çalışma hakkında "Şu an için argümanları ilgi çekici buluyorum ama kesinlikle ikna edici değiller" diyor. 

Independent Türkçe, IFLScience, Interesting Engineering, AP, Science Advances