Bilimsel araştırmalara göre mutlu olmanızı sağlayacak 7 yiyecek

Bazı yiyecekler "mutluluk hormonu" üretiminde büyük rol oynuyor

Uzmanlar özellikle fermente gıdalara dikkat çekiyor (Unsplash)
Uzmanlar özellikle fermente gıdalara dikkat çekiyor (Unsplash)
TT

Bilimsel araştırmalara göre mutlu olmanızı sağlayacak 7 yiyecek

Uzmanlar özellikle fermente gıdalara dikkat çekiyor (Unsplash)
Uzmanlar özellikle fermente gıdalara dikkat çekiyor (Unsplash)

Son yıllarda yapılan birçok araştırma, beslenme düzeni ve ruh sağlığı arasında ilişki kuruyor. Buna göre bazı gıdalar beyinde serotonin üretimini artırıyor.
"Mutluluk hormonu" diye de bilinen serotonin, kişilerin ruh halini düzenlemede önemli rol oynuyor. Zira bu kimyasalın düşük seviyede olması, ruh halinde dengesizliklere yol açabiliyor.
Bilimsel araştırmalara göre ruh halini iyileştirebilecek ve bireyleri mutlu edecek yiyecekler var:

1. Bitter çikolata
2013'te yapılan bir analiz, bitter çikolatanın ruh halini olumlu yönde etkileyebileceğini ortaya koymuştu.

Çikolatada mutluluk hissiyle ilişkili üç ana bileşen mevcut: Triptofan, teobromin ve feniletilalanin.
Triptofan, beynin serotonin üretmek için kullandığı bir amino asit. Teobromin ise ruh halini iyileştirebilecek bir uyarıcı görevi görüyor.
Bu arada, feniletilalanin de zevk ve motivasyondan sorumlu dopamin kimyasalını üretmek için kullanılan başka bir amino asit.

2. Muz
Vücudun serotonin üretimi için B6 vitaminine ihtiyacı var ve muz bu açıdan özellikle zengin. Tek bir orta boy muz, günlük önerilen B6 alımının yaklaşık 25'ini karşılıyor.

3. Hindistan cevizi
Hindistan cevizi, enerjiyi artırmaya yardımcı olabilecek orta zincirli trigliserit adı verilen yağ asitleriyle yüklü. 
2017'de hayvanlar üzerinde yapılan bir araştırma hindistan cevizi sütünden elde edilen bu yağ asitlerinin kaygıyı azaltabileceğini göstermişti.

4. Kahve
2016'da yapılan bir meta-analiz, kahve tüketiminin depresyon riskinin azalmasıyla önemli ölçüde ilişkili olduğunu ortaya çıkarmıştı.
2018'de yürütülen küçük çaplı bir deneyde de kafeinli veya kafeinsiz kahve içen katılımcıların ruh halinin içmeyenlere göre büyük ölçüde iyileştiğini göstermişti.
Ancak uzmanlar çok fazla kahve tüketmenin sağlığa zararlı olabileceğini, bu yüzden ölçülü içilmesi gerektiğini belirtiyor.

5. Avokado
Bu meyve, vücudun sinir sistemini ve ruh halini düzenlemek için kullandığı kolin gibi besin maddeleriyle dolu.
2020'de yapılan bir araştırma, avokadodaki sağlıklı yağların kadınlarda kaygıyı azaltabileceğine işaret etmişti.
Avokado aynı zamanda B vitamini açısından zengin. Bu vitamin de stresin azalmasını sağlıyor.

6. Meyve ve sebzeler
2016'da yapılan bir meta-analizde, genel olarak meyve ve sebze tüketiminin akıl sağlığını iyileştirdiği tespit edilmişti. 
Özellikle meyveler, depresyon semptomlarını azaltabilen ve flavonoidler diye bilinen antioksidanlar açısından zengin.

7. Fermente gıdalar
Lahana turşusu, kefir ve yoğurt gibi gıdalar, sağlıklı bir bağırsak için önemli. Aynı zamanda bireylerin ruh halini iyileştirmesini de sağlayabilir.
Fermantasyon süreci, bağırsaklardaki sağlıklı bakterileri destekleyen probiyotikleri ortaya çıkarıyor. Bağırsakların da ruh haliyle yakından ilişkili olduğu biliniyor.
İkinci beyin diye anılan bağırsaklardaki hücreler, vücudun serotonin üretiminin neredeyse yüzde 90'ından sorumlu.
Independent Türkçe, CNET, Medical News Today



Şekeri yiyerek veya içerek tüketmenin zararlı etkisini önemli ölçüde etkilediği ortaya çıktı

Araştırmacılar, günlük yaklaşık 240 ml meyve suyu tüketiminin göreceli riski artırdığını, ancak aynı durumun 20 gram sofra şekeri ve toplam şeker için geçerli olmadığını buldu. Bulgular, daha sıkı önerilere ihtiyaç olduğunu vurguluyor (AFP)
Araştırmacılar, günlük yaklaşık 240 ml meyve suyu tüketiminin göreceli riski artırdığını, ancak aynı durumun 20 gram sofra şekeri ve toplam şeker için geçerli olmadığını buldu. Bulgular, daha sıkı önerilere ihtiyaç olduğunu vurguluyor (AFP)
TT

Şekeri yiyerek veya içerek tüketmenin zararlı etkisini önemli ölçüde etkilediği ortaya çıktı

Araştırmacılar, günlük yaklaşık 240 ml meyve suyu tüketiminin göreceli riski artırdığını, ancak aynı durumun 20 gram sofra şekeri ve toplam şeker için geçerli olmadığını buldu. Bulgular, daha sıkı önerilere ihtiyaç olduğunu vurguluyor (AFP)
Araştırmacılar, günlük yaklaşık 240 ml meyve suyu tüketiminin göreceli riski artırdığını, ancak aynı durumun 20 gram sofra şekeri ve toplam şeker için geçerli olmadığını buldu. Bulgular, daha sıkı önerilere ihtiyaç olduğunu vurguluyor (AFP)

Bir kutu gazlı içecek, bir paket şekerlemeden daha zararlı olabilir mi?

Utah'taki Brigham Young Üniversitesi ve Almanya'daki kurumlardan araştırmacılar şekeri içmenin, yiyerek tüketmekten daha fazla olumsuz etki yaratabileceğini söylüyor.

Araştırmacılar, şekeri içmenin tip 2 diyabet riskinin artmasıyla sürekli bir ilişkisi olduğunu tespit etti. Diyabeti olan 38 milyon Amerikalının yüzde 90 ila yüzde 95'i tip 2'den muzdarip. Diğer şeker kaynakları daha düşük risk taşıyor.

BYU'da beslenme bilimi alanında öğretim üyesi olan Karen Della Corte yaptığı açıklamada, "Bu, farklı şeker kaynaklarıyla tip 2 diyabet riski arasında net bir doz yanıt ilişkisi kuran ilk çalışma" diyor.

Şekeri içmenin (gazlı içecek veya meyve suyu yoluyla) sağlık açısından yiyerek tüketmekten neden daha problematik olduğunun altını çiziyor.

Della Corte, yakın zamanda Advances in Nutrition adlı hakemli dergide yayımlanan araştırmanın başyazarı.

Bu farkın nedeni metabolik etkilerle bağlantılı olabilir. Tatlandırılmış içecekler, izole şekerler diye bilinen, meyvelerden ve diğer kaynaklardan çıkarılarak işlenmiş gıdalara eklenen şekerler içeriyor. İlave şekerler enerji içecekleri, limonata, spor içecekleri, gazlı içecekler, ekmekler, kahvaltılık gevrekler, yoğurt, konserve gıdalar ve diğer ürünlerde bulunuyor.

Bu nedenle glisemik etki (kan şekeri üzerindeki etki) daha büyük oluyor ve karaciğerin metabolizmasını bozarak karaciğer yağını ve insülin direncini artırıyor. Kan şekeri seviyelerini düzenlemeye yardım eden bir hormon olan insülin, genellikle kan şekeri seviyelerini normal aralıkta tutmaya ihtiyaç duyan diyabet hastalarına enjeksiyonla veriliyor. 

Diğer yandan meyveler ve tam tahıllar gibi besin değeri yüksek gıdalardaki şekerler karaciğerde metabolik aşırı yüklenmeye neden olmuyor. Bunun yerine, içerdikleri lif, yağ, protein ve diğer yararlı besinler sayesinde daha yavaş tepki veriyorlar.

Araştırmacılar, farklı kıtalarda yaşayan yarım milyondan fazla kişinin verilerini inceleyerek bu sonuçlara ulaştı. Verilerin analizi, günde yaklaşık 350 ml'lik bir porsiyon gazlı içecek veya diğer şekerli içeceklerin tüketilmesinin tip 2 diyabet riskini 4'te bir oranında artırdığını ortaya koydu.

Makalenin yazarları şu ifadeleri kullanıyor:

Bu güçlü ilişki, artan göreceli riskin ilk günlük porsiyondan itibaren başladığını ve tüketimin güvenli kabul edilebileceği minimum bir eşik değeri olmadığını gösteriyor.

Dahası, günde yaklaşık 240 ml'lik bir porsiyon meyve suyu eklemek, göreceli riski yüzde 5 artırdı.

Öte yandan aynı zaman diliminde 20 gram sofra şekeri ve toplam şeker ters bir etki gösterdi. Yüksek şeker tüketimi genellikle obezite, tip 2 diyabet, kardiyovasküler hastalık ve kanser riskinin artmasıyla ilişkilendiriliyor. Ancak Harvard Tıp Fakültesi'ne göre şeker, vücuda enerji sağlamaya yardımcı olur ve "beslenmede önemli bir rol oynar".

Della Corte, "Bu çalışma, şekerle tatlandırılmış içecekler ve meyve suları gibi sıvı şekerlere yönelik daha da sıkı öneriler getirilmesi gerektiğini vurguluyor çünkü bunlar, metabolik sağlıkla zararlı bir ilişki kuruyor gibi görünüyor" diyor. 

Gelecekteki beslenme kılavuzları tüm ilave şekerleri kötülemek yerine, şekerin kaynağına ve formuna göre farklı etkilerini dikkate alabilir.

Independent Türkçe