Kuraklık, Dünya Mirası Listesi’ndeki Irak bataklıklarını tehdit ediyor

Iraklı bir sanatçı, kuraklık sorununa dikkat çekmek için yerde bir eser tasarladı

2000 metrekarelik alan üzerinde yapılan tablonun tasarlanması 30 gün sürdü (Irak Haber Ajansı INA)
2000 metrekarelik alan üzerinde yapılan tablonun tasarlanması 30 gün sürdü (Irak Haber Ajansı INA)
TT

Kuraklık, Dünya Mirası Listesi’ndeki Irak bataklıklarını tehdit ediyor

2000 metrekarelik alan üzerinde yapılan tablonun tasarlanması 30 gün sürdü (Irak Haber Ajansı INA)
2000 metrekarelik alan üzerinde yapılan tablonun tasarlanması 30 gün sürdü (Irak Haber Ajansı INA)

Irak, ülkeyi 3 yıl önce etkileyen kuraklık felaketi ile mücadele etmeye devam ediyor.
İklim değişikliği ve kuraklık, ülkenin tüm bölgelerini etkiliyor. Ancak ülkenin güneyinde bulunan Basra, Dikar ve Maysam olmak üzere 3 bölgede bulunan ve yaklaşık 50 bin metrekarelik alana yayılan bataklıklar için kuraklık büyük bir felaket teşkil ediyor. İran ve Türkiye gibi komşu ülkelerin su politikalarının, özellikle sıcak yaz ayları başta olmak üzere sürekli su ile beslenmeye ihtiyacı olan bataklık alanların kurumasına neden olduğu ifade ediliyor.
Daha önceki açıklamalara göre kuraklığın genelde Irak’ın geleceğini, özel olarak ise bataklıkları etkilediği ve Irak’ın iklim değişikliğinden en fazla etkilenen ülkelerden biri olduğu ifade edilmişti. Birlemiş Milletler (BM) hazırladığı raporda Irak’ın iklim değişikliğinden en fazla etkilenen beş ülkeden biri olduğunu açıklanmıştı.
Irak Çevre Bakanı Casim el-Fellahi, “Irak’taki su rezervleri çok kötü bir durumda. 70 yıldır su oranlarında böyle bir düşüş görmedik” dedi.  
Zikar bölgesindeki Tarım Departmanı Müdürü, Şarku’l Avsat’ın AFP’den aktardığı habere göre Müdür AFP’ye yaptığı açıklamada bölgedeki bataklıkların ve yakındaki bölgelerde yaşayan bin 200 manda yetiştiricisi ve çiftçi ailesi, kuraklık nedeniyle iş ve geçim kaynağı bulmak için göç etti” dedi.
Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO), ülkedeki bataklıkların Dünya Mirası Listesi’ne almıştı. Ancak bu durum, bölgeye veya kuraklıkla mücadele eden halka bir katkı sağlamadı.
Yerel halk, kuraklığın bataklıkları etkileyeceğini düşünerek ‘Bataklıkları Kurtarın’ isimli bir kampanya başlatmıştı. Kampanya, yerel ve uluslararası kurumların dikkatini bölgeye çekmek ve bölgedeki suyun ve su kaynaklarının korunması için başlatılan bir girişim oldu.
Şarku’l Avsat’ın Irak Haber Ajansı’ndan (INA) aktardığı habere göre bu girişimlerin bir parçası olarak sanatçı Bessam el-Mehdi, 2000 metrekarelik bir alanın üzerine ‘Bataklıkları Kurtarın’ diye yazdığı bir sanat eserini hayata geçirdi.
Mehdi, “Maysan’ın Cebayiş bölgesinin topraklarında yaptığımız bu resim, küfi hat ile yapılmış en büyük resimdir” dedi.
Mehdi’nin eseri 40x 50 metre ölçülerinde, 2000 metrekarelik bir alan üzerine yapıldı.
Başka bir kurumun veya devletin desteği olmadan, sanatçının kendi imkanları ile yaptığı eserin planlaması bir ay sürdü ve bir gün içerisinde hayata geçirildi.
Mehdi, INA’ya şu açıklamada bulundu:
“Tablonun bu kadar büyük olacağını tasarlarken bölgede şahit olduğumuz acıyı, göçü, hayvanların ölümünü ve bitkilerin kurumasını düşündük. Bütün bunlara şahit olunca büyük bir şok yaşadık. Yaşananların acısı kadar büyük bir şey yapmaya çalıştık. Eser, yerden görünemez. Bu acıyı tahayyül etmek ve bataklıkların kuruması nedeniyle yaşanan trajediyi anlamak için drone veya uydular sayesinde eserin görülmesini tercih ettik.”



Mısır'ın Somali'ye askeri desteğinin sınırları ne?

Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi ve Somalili mevkidaşı Hasan Şeyh Mahmud geçtiğimiz ağustos ayında Kahire'de bir askeri iş birliği protokolünün imza törenine katıldı. (Mısır Cumhurbaşkanlığı)
Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi ve Somalili mevkidaşı Hasan Şeyh Mahmud geçtiğimiz ağustos ayında Kahire'de bir askeri iş birliği protokolünün imza törenine katıldı. (Mısır Cumhurbaşkanlığı)
TT

Mısır'ın Somali'ye askeri desteğinin sınırları ne?

Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi ve Somalili mevkidaşı Hasan Şeyh Mahmud geçtiğimiz ağustos ayında Kahire'de bir askeri iş birliği protokolünün imza törenine katıldı. (Mısır Cumhurbaşkanlığı)
Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi ve Somalili mevkidaşı Hasan Şeyh Mahmud geçtiğimiz ağustos ayında Kahire'de bir askeri iş birliği protokolünün imza törenine katıldı. (Mısır Cumhurbaşkanlığı)

Somali'nin Mısır'dan askeri destek aldığını tekrar tekrar açıklaması, Addis Ababa ile çatışma halinde olan Mogadişu hükümetine verilen bu desteğin sınırları ve Etiyopya'nın ayrılıkçı Somaliland bölgesinde bir deniz limanı elde etme çabalarına ilişkin soru işaretlerini gündeme getirdi.

Somali Dışişleri Bakanı Ahmed Muallim Fiqi, ülkesinin ‘Mısır'dan askeri yardım ve mühimmat’ aldığını açıkladı. Fiqi cumartesi günü yaptığı basın açıklamasında, ‘Kahire'nin Somali için destekleyici bir rol oynadığını ve tarihsel olarak her zaman Mogadişu'yu savunduğunu’ belirtti.

Uzmanlar ve askeri yetkililer Mısır'ın Somali'ye verdiği askeri desteğin şekillerini sıraladılar. Somali'nin şu anda karşı karşıya olduğu güvenlik sorunları çerçevesinde bu desteğin “ortak savunma ve bilgi alışverişinin yanı sıra Afrika Birliği (AfB) barışı koruma güçlerine katılımı” da içerdiğini ifade ettiler.

Mısır, Etiyopya hükümetinin ocak ayında Somaliland ile imzaladığı ve Etiyopya'nın Somaliland'ı bağımsız bir devlet olarak tanıması karşılığında, Addis Ababa'nın bir deniz limanı alacağı mutabakat zaptına karşı çıktı. Kahire söz konusu anlaşmayı ‘Somali'nin egemenliğine saldırı’ olarak değerlendirdi.

Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi ve Somalili mevkidaşı Hasan Şeyh Mahmud geçtiğimiz ağustos ayında Kahire'de ‘askeri iş birliği protokolü’ imzaladı. Sisi ayrıca ülkesinin Ocak 2025'ten itibaren AfB’nin barışı koruma güçlerine katılacağını duyurdu.

Mısır Askeri Akademisi danışmanlarından Tümgeneral Pilot Dr. Hişam el-Halebi'ye göre Mısır'ın Somali'ye askeri desteği ‘Somali tarafından gelen ve Somali Cumhurbaşkanı tarafından sunulan resmi bir talebe’ dayanıyor.

El-Halebi Şarku’l Avsat'a verdiği demeçte, “Kahire'nin Mogadişu'ya sağladığı güvenlik ve askeri yardım iki şekilde gerçekleşiyor. Birincisi, AfB'nin barışı koruma güçleri çerçevesinde, hafif silahlı Mısır güçlerinin de katılımıyla, güvenliğin sağlanması ve insani yardımların ulaştırılması. İkincisi ise iki ülkenin silahlı kuvvetleri arasında ikili iş birliği çerçevesinde gerçekleşiyor. Somali ordusunun etkinliğini ve yeteneklerini arttırmak için eğitim programlarını içeriyor” ifadelerini kullandı.

El-Halebi, ‘Mısır'ın askeri desteğinin kimseye karşı olmadığını ve diğer bölgesel taraflarla savaşmayı amaçlamadığını’ belirtti. ‘Mısır'ın Somali'yi terör örgütlerinin tehdidi ve Kızıldeniz bölgesinin güvenliğiyle ilgili güvenlik sorunları çerçevesinde desteklemeyi amaçladığını’ ifade eden el-Halebi, bunun, ‘Mısır'ın Libya, Sudan, Yemen ve Suriye'ye yönelik politikasıyla aynı olan, egemenliklerini korumak için çatışmalarla karşı karşıya olan ülkelerin ulusal kurumlarını desteklemeye dayanan dış politika parametreleriyle tutarlı olduğunu’ kaydetti.

Somali geçtiğimiz ağustos sonunda, Mısır'ın barışı koruma güçlerine katılımının bir parçası olarak Mısır askeri teçhizatının ve heyetlerinin başkent Mogadişu'ya geldiğini duyurdu. Bunu, Etiyopya'nın ‘bölge için risk oluşturan bazı ülkelerin dış müdahalesini eleştiren’ açıklaması izledi. Söz konusu açıklamada, ‘buna karşı kayıtsız kalınmayacağı’ belirtildi.

Öte yandan el-Halebi, Etiyopya'nın Kızıldeniz'de bir liman elde etme hamlesini eleştirerek, bunun ‘uluslararası hukuk kurallarını ihlal ettiğini ve Somali'nin endişesinin meşru olduğunu, zira Etiyopya'nın hamlesinin, bölgenin resmi olarak bölünmesinin bir başlangıcı olduğunu’ vurguladı.

Mısırlı Afrika uzmanı Rami Zuhdi, Mısır'ın Somali'ye verdiği askeri desteğin sınırlarını ve şeklini sıralayarak, bunun ‘ortak savunma anlaşması, bilgi alışverişi, Somali silahlı kuvvetleri için eğitim programları ve AfB barışı koruma güçlerine katılımı’ içerdiğini belirtti. Zuhdi, ‘barışı koruma misyonundaki Mısır güçlerinin 10 bin personele ulaşabileceğini, bunların 7 bininin sınır korumasına, 3 bininin ise şehirlerdeki güvenlik durumunun korunmasına katılacağını’ söyledi.

Şarku’l Avsat'a konuşan Zuhdi, “Mısır'ın istikrarı sağlama ve Somali'yi koruma arzusu, karşılıklı savunma anlaşması ve uluslararası hukuk kuralları doğrultusunda askeri iş birliği seviyesini mümkün olduğunca sınırsız hale getirebilir” dedi.

“Kahire, Somali'nin bağımsızlığından bu yana Mogadişu'ya her zaman destek olmuştur” diyen Zuhdi, ‘bu desteğin kriz dönemlerinde arttığını ve şekillerinin çoğaldığını’ belirtti. Zuhdi ayrıca ‘mevcut Somali Cumhurbaşkanı’nın Mayıs 2022’de göreve gelmesinden bu yana Kahire'yi üç kez ziyaret ettiğini’ vurguladı.

Somali, topraklarında Etiyopya birliklerinin varlığını sürdürmesi nedeniyle bir güvenlik sorunuyla karşı karşıya. Zuhdi, Addis Ababa'nın AfB barış gücü misyonunun bir parçası olarak bu yılın sonunda görev süresi dolacak olan birliklerini sürdürmekte ısrar etmesi halinde gerilimin artabileceğini kaydetti.

Somali Dışişleri Bakanı geçtiğimiz günlerde basına yaptığı açıklamada, AfB barış gücü misyonuna katılan Etiyopya güçlerinin bu yılki görev sürelerinin sonunda Somali topraklarını terk etmelerini talep etti. Etiyopya güçlerinin bölgede kalışını ‘ülkesinin mevcut tüm imkanlarla mücadele edeceği askeri bir işgal’ olarak değerlendiren Fiqi, ‘Addis Ababa'nın sadece deniz limanlarını elde etmeye değil, Somali topraklarını kontrol etmeye ve egemenliğine katmaya çalıştığına’ işaret etti.