عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
TEKNOLOJİ

NASA ekipleri kasımda fırlatılacak Ay roketini hazırlıyor

NASA, üçüncü fırlatma girişiminin ve kasım ayının, ağustos ve eylüldeki girişimlerden daha iyi geçmesi umuduyla büyük Ay roketini inceliyor

NASA Ay Roketi (AP)
NASA Ay Roketi (AP)
TT
TT

NASA ekipleri kasımda fırlatılacak Ay roketini hazırlıyor

NASA Ay Roketi (AP)
NASA Ay Roketi (AP)

The Independent'ta yer alan habere göre NASA mühendisleri uzay ajansının Uzay Fırlatma Sistemi (SLS) roketinin etrafına toplandı ve uzun zamandır beklenen Artemis I görevi test uçuşu için 12 Kasım'da açılacak fırlatma takvimine hazır olma umuduyla sistemleri kontrol ediyor.
NASA, Florida'daki Kennedy Uzay Merkezi'nde 39B fırlatma kompleksinde haftalarca kalan SLS roketini ve Orion uzay aracını, fırlatma sistemini Ian Kasırgası'ndan korumak için 26 Eylül'de roket hangarı Araç Montaj Binası'na geri götürmüştü.
NASA ekipleri 30 Eylül'e kadar SLS veya Orion'da fırtınaya bağlı herhangi bir hasar bulamadı ve şimdi roketi başka bir fırlatma girişimi amacıyla fırlatma rampasına geri döndürmeye hazırlamak için gerekli tüm sistem kontrollerini yapıyor. Bu, 29 Ağustos ve 3 Eylül'deki iptal edilen fırlatmaların ardından üçüncü fırlatma girişimi olacak.
NASA'ya göre hazırlık çalışmaları arasında müteakip görev sırasında serbest bırakılacak küçük, deneysel uydulardakiler de dahil roket ve uzay aracındaki termal koruma malzemelerinin kontrol edilmesi, roket ve uzay aracındaki bataryaların şarj edilmesi ve biyolojik deney örneklerinin yenilenmesi yer alıyor.
Artemis I, fırlatıldığında, SLS roketinin ilk yörünge test uçuşu olacak ve Orion uzay aracı Ay'a, Ay'ın çevresine ve Ay'dan geri dönüş yoluna gönderilecek. Bu, 2024'teki ilk mürettebatlı görevden önce hem roketin hem de uzay aracının bir aydan uzun sürecek mürettebatsız deneme uçuşu olacak. Artemis II adlı bu mürettebatlı görevde, 4 astronottan oluşan mürettebat benzer bir Ay uçuşu görevini gerçekleştirecek.
Her şey yolunda giderse 2025'te Artemis III'le beraber iki astronot 1970'lerden bu yana ilk kez Ay'a inecek.
Ian Kasırgası 28 Eylül'de saatte 249 km hızla esen rüzgarlarla bir Kategori 4 fırtınası olarak Florida ana karasına ulaşırken, Kennedy Uzay Merkezi'ne vardığında zayıflayarak tropik fırtınaya dönüşmüştü. NASA'ya göre bölgeye çok az zarar verildi. NASA'nın Crew-5 (Mürettebat-5) görevi, çarşamba günü merkezden Uluslararası Uzay İstasyonu'na sorunsuzca fırlatılabildi.
Fakat fırtına, tekrarlanan yakıt testleri ve iptal edilen fırlatmalar da dahil Artemis I'in uzaya gönderilmesinde yaşanan uzun gecikmelerin sadece sonuncusuydu.
29 Ağustos'taki fırlatma girişimi motor soğutma sorunu, 3 Eylül'deki fırlatmaysa yakıt sızıntısı nedeniyle iptal edilmişti.
Bununla beraber NASA yetkilileri sabırlı davrandı. Yönetici Bill Nelson roketin "hazır olduklarında" hazır olacağını söyledi.
NASA bir sonraki fırlatma girişimi için henüz kesin bir tarih belirlemedi ama 12 Kasım'da açılan kasım fırlatma takvimi başarısız olursa diye uzay ajansı 2023'e kadarki fırlatma takvimini göz önünde bulunduruyor.

Daha fazlasını oku

 
 
TEKNOLOJİ

İlk insanların beslenme sırları, 300 bin yıllık ahşap aletlerle birlikte gün yüzüne çıktı

(Liu ve ekip arkadaşları/Science)
(Liu ve ekip arkadaşları/Science)
TT
TT

İlk insanların beslenme sırları, 300 bin yıllık ahşap aletlerle birlikte gün yüzüne çıktı

(Liu ve ekip arkadaşları/Science)
(Liu ve ekip arkadaşları/Science)

Vishwam Sankaran Bilim ve Teknoloji Muhabiri 

Çin'in güneybatısında keşfedilen 300 bin yıllık nadir ahşap aletler, bölgedeki ilk insanların büyük ölçüde kök ve yumrular gibi yeraltı bitkileriyle beslendiğini gösteriyor.

Hakemli dergi Science'da perşembe günü yayımlanan bulgular, Doğu Asya'daki erken insan atalarının gelişmiş bilişsel becerilerine, yaşantılarına, beslenme biçimlerine ve çevrelerine ışık tutuyor.

Yunnan eyaletinin Jiangchuan bölgesinde yer alan göl kıyısındaki Gantangqing arkeolojik kazı alanında, oksijenden yoksun kil tortularda ahşap aletlerin korunması sayesinde bu nadir buluntu elde edildi.

Araştırmacılar tortularda yaklaşık bin organik kalıntı da buldu.

Ortaya çıkarılan kalıntıları gelişmiş teknikler kullanarak tarihlendiren bilim insanları, aletlerin 250 bin ila 350 bin yıllık olduğunu tespit etti.

Bilim insanları, çeşitli biçim ve işlevlere sahip "son derece nadir" ahşap aletlerin yaklaşık 300 bin yıllık katmanlardan çıkarıldığını söylüyor.

Bugüne kadar bu döneme ait, biri Avrupa'da diğeri Afrika'da olmak üzere ahşap alet içeren sadece iki keşif yapılmıştı.
 

Görsel kaldırıldı.

Gantangqing'deki ahşap aletler (Liu ve ekip arkadaşları/Science)


Yeni keşfedilen çubuklardan ikisi, İtalya'nın Poggetti Vecchi bölgesinde bulunan 171 bin yıllık aletlere benzerlik gösteriyor.

Kanca biçimli benzersiz 4 aletin daha ortaya çıkarıldığını belirten bilim insanları, bunların muhtemelen kökleri kesmek için kullanıldığını söylüyor.

Ayrıca araştırmacıların ahşap aletlerin üzerinde kasıtlı cilalama ve kazıma izleri, kenarlarındaysa toprak kalıntıları saptaması, bunların kök ve yumrular gibi yeraltı bitkilerini kazmak için kullanıldığına işaret ediyor.

Bilim insanları, "Ahşap aletler arasında kazma çubukları ve küçük, eksiksiz, elle tutulan sivri uçlu aletler var" diye yazıyor.

Bilim insanları bu bulgulara dayanarak insanların Doğu Asya'daki atalarının muhtemelen bitki temelli bir beslenme biçimi izlediğinden şüphelenirken, bölgede çam fıstığı, fındık, kivi meyvesi ve su yumrularına dair kanıtlar tespit edildi.

Buna karşılık Avrupa ve Afrika'da saptanan ahşap aletler av aletleri, mızraklar ve mızrak uçlarıydı.

Çalışmanın ortak yazarı arkeolog Bo Li şöyle diyor:

Bu keşif, erken insan adaptasyonuna ilişkin önceki varsayımlara meydan okuyor. Çağdaş Avrupa yerleşimleri (Almanya'daki Schöningen gibi) büyük memelileri avlamaya odaklanırken, Gantangqing subtropik bölgelerde bitki temelli, eşsiz bir hayatta kalma stratejisini ortaya koyuyor.

Dr. Li, "Ahşap aletlerin çeşitliliği ve karmaşıklığı da arkeolojik kayıtlardaki önemli bir boşluğu dolduruyor, çünkü 100 bin yıldan daha eski ahşap aletler Afrika ve Batı Avrasya dışında son derece nadir görülüyor" ifadelerini kullanıyor.

Keşif, ahşap aletleri kullanan erken insanların dünya genelinde çok daha geniş bir alana yayıldığını gösteriyor.

Ayrıca farklı ortamlarda yaşayan tarih öncesi kültürlerin yerel olarak işlerine yarayacak aletler geliştirdiğine de işaret ediyor.


Independent Türkçe, independent.co.uk/news