Pasifik Okyanusu küçülüyor: Süperkıta Amasya'nın ne zaman ortaya çıkacağı hesaplandı

Bilim insanları Dünya'nın geleceğini süperbilgisayarda simüle etti

Pasifik Okyanusu, Dünya'nın en geniş ve en derin okyanusu (Wikimedia Commons)
Pasifik Okyanusu, Dünya'nın en geniş ve en derin okyanusu (Wikimedia Commons)
TT

Pasifik Okyanusu küçülüyor: Süperkıta Amasya'nın ne zaman ortaya çıkacağı hesaplandı

Pasifik Okyanusu, Dünya'nın en geniş ve en derin okyanusu (Wikimedia Commons)
Pasifik Okyanusu, Dünya'nın en geniş ve en derin okyanusu (Wikimedia Commons)

Süperbilgisayarda Dünya'nın geleceğini simüle eden bilim insanları, Pasifik Okyanusu'nun giderek küçüldüğü ve 200 ila 300 milyon yıl içinde gezegende tek bir kıta olacağı sonucuna vardı.
Avustralya'daki Curtin Üniversitesi ve Çin'deki Pekin Üniversitesi'nden araştırmacılar, Dünya'nın tektonik plakalarının evrimini ve gelecekte alacakları hali gözler önüne serdi.
Hakemli bilimsel dergi National Science Review'da yayımlanan araştırmanın başyazarı Dr. Chuan Huang, "Son 2 milyar yıldır, kıtalar her 600 milyon yılda bir süper kıta oluşturmak üzere çarpışıyor" diye konuştu.
Gezegendeki karasal kütlelerin bir araya toplanarak oluşturduğu bütün kara parçasına "süperkıta" adı veriliyor.
Bilim insanlarına göre yaklaşık 320 milyon yıl önce Dünya, Pangea adı verilen bir süperkıtadan oluşuyordu. 170 ila 180 milyon yıl önce dinozorların gezegende hüküm sürdüğü dönemde bu kara parçası bölündü ve zamanla bugünkü 7 kıtayı meydana getirdi.
Araştırma ekibinin simülasyonu, tektonik plakaların yeniden bir süperkıta oluşturmak üzere hareket ettiğini ve bu kıtanın Pasifik Okyanusu'nun ortadan kaybolmasıyla meydana geleceğini ortaya koydu.
Simülasyon, Atlantik veya Hint Okyanusu'nun altındaki tektonik plakaların kalınlığının ve gücünün zamanla azaldığını gösterdi. Bu, Dünya'nın oluşumundan bu yana giderek soğumasından kaynaklanıyor ve süperkıtanın bu okyanuslar aracılığıyla ortaya çıkmayacağı anlamına geliyor.
Öte yandan Pasifik Okyanusu'nun yılda birkaç santimetre küçüldüğü ve bu küçülmenin daha dinozorlar çağında başladığı belirtiliyor.
Simülasyona göre de 165 milyon kilometre karelik okyanus 300 milyon yıldan daha kısa bir süre içinde kapanacak.
Huang, "Ortaya çıkacak yeni süper kıtaya şimdiden Amasya adı verildi. Çünkü bu kara parçasının Amerika ve Asya kıtalarının çarpışması ve Pasifik Okyanusu'nun kapanmasıyla oluşacağına inanılıyor. Avustralya'nın da bu önemli olayda rol oynaması bekleniyor. Önce Asya'yla çarpışacak ve ardından Pasifik Okyanusu kapandığında Amerika ve Asya'yı birleştirecek" ifadelerini kullandı.
Independent Türkçe, VICE, CNN International



Sovyetler'den kalma uydu Dünya'ya meteor gibi çarpabilir

Sovyet Venera projesine özel posta pulu (Wikimedia Commons)
Sovyet Venera projesine özel posta pulu (Wikimedia Commons)
TT

Sovyetler'den kalma uydu Dünya'ya meteor gibi çarpabilir

Sovyet Venera projesine özel posta pulu (Wikimedia Commons)
Sovyet Venera projesine özel posta pulu (Wikimedia Commons)

Vishwam Sankaran Bilim ve Teknoloji Muhabiri 

Bir uydu takipçisi, Venüs'e iniş yapabilecek dayanıklılıkta tasarlanan yarım tonluk Sovyet uzay sondasının iki hafta içinde Dünya'ya geri döneceği ve meteor gibi "sert düşebileceği" uyarısında bulundu.

1972'de fırlatılan uzay aracı hiçbir zaman Dünya'nın yörüngesini geçemedi ve kalıntıları 50 yılı aşkın süredir gezegenin etrafında dönüyor.

Sonda, 10 Mayıs civarında alevler içinde Dünya'ya geri düşmeye başlayacak.

Hollandalı uydu takipçisi Marco Langbroek blog yazısında, "Bundan yaklaşık 2 hafta sonra, alışılmadık bir kontrolsüz yeniden giriş gerçekleşecek: Başarısız bir Sovyet Venera görevinden 53 yıllık iniş kapsülü Dünya yörüngesinde sıkışıp kaldı" dedi.

Uzay sondasının yeniden giriş sırasında yanma ihtimali az da olsa var ancak Venüs'e inişe dayanmak üzere inşa edildiği için bu pek olası görünmüyor.

Delft Teknoloji Üniversitesi'nde uzay durumsal farkındalığı dersi veren Dr. Langbroek, "Bu, Venüs atmosferinden geçerken hayatta kalmak üzere tasarlanmış bir iniş aracı olduğundan, Dünya atmosferine yeniden girişte ve çarpışmada sağlam kalması mümkün" dedi.

Uzay aracı paraşütle donatılmış olsa da bu paraşüt çalışır durumda olmayabilir.

Dr. Langbroek, Popular Science'a "Eğer yeniden girişten sağ çıkarsa, sertçe düşecektir" diye konuştu.

Dr. Langbroek, yaklaşık 1 metre genişliğinde ve 500 kg'ın biraz altında ağırlığa sahip sondanın atmosfere yeniden girebileceğini ve saatte yaklaşık 250 km hızla Dünya'ya çarpabileceğini, bunun da meteor çarpmasına benzer riskler oluşturduğunu söyledi.

Casus uydu, meteor ve asteroitleri izleyen öğretim görevlisi, "Söz konusu riskler özellikle yüksek olmasa da sıfır da değil" dedi.

Düşen sondanın ne zaman ve nereye çarpabileceği belirsizliğini koruyor.

Dr. Langbroek, "51,7 derecelik yörünge eğimiyle, yeniden giriş 52 Kuzey ve 52 Güney enlemleri arasında herhangi bir yerde gerçekleşebilir" dedi.

Bu, Birleşik Krallık kadar kuzeyden Yeni Zelanda kadar güneye herhangi bir yer olabilir.

Gök cismi takipçisi, "Mevcut modellememize göre yeniden giriş, aşağı yukarı 10 Mayıs civarında gerçekleşecek" dedi.

Geçen birkaç ay boyunca, model sürekli 9-10 Mayıs 2025'ten civarında yeniden girişe işaret ediyor.

İzleyiciler daha fazla veri toplamak ve ne zaman ve nereye çarpabileceğini belirlemek için uzay sondasını gözlemlemeyi sürdürüyor.

Dr. Langbroek, "Yeniden giriş tarihindeki belirsizlik, gerçek yeniden girişe yaklaştıkça azalacak ancak o gün bile belirsiz oranı hâlâ yüksek olacak" dedi.

Independent Türkçe, independent.co.uk/space