DEAŞ, Dera’ya saldırırken yerel gruplar sokağa çıkma yasağı ilan etti

Eski bir lideri ve sivilleri hedef alan bir intihar saldırısı gerçekleştirildi

 İntihar saldırısının gerçekleştiği Dera el-Beled kentindeki El-Erbain semti (Şarku’l Avsat)
İntihar saldırısının gerçekleştiği Dera el-Beled kentindeki El-Erbain semti (Şarku’l Avsat)
TT

DEAŞ, Dera’ya saldırırken yerel gruplar sokağa çıkma yasağı ilan etti

 İntihar saldırısının gerçekleştiği Dera el-Beled kentindeki El-Erbain semti (Şarku’l Avsat)
İntihar saldırısının gerçekleştiği Dera el-Beled kentindeki El-Erbain semti (Şarku’l Avsat)

Dera el-Beled kentindeki eski muhalif grupların yerel unsurları, dün bazı bölgelerde arama ve baskın operasyonları ile başlayarak şehirdeki DEAŞ hücrelerine karşı bir operasyon yürütmek amacıyla sokağa çıkma yasağı ilan etti. Şehrin bazı mahalleleri, bölgede askeri tırmanış yaşanması korkusuyla sivillerin göçüne tanık oldu.
Dera el-Beled’in El-Erbain semtinde aralarında eski bir muhalefet liderinin de bulunduğu 4 kişinin ölmesi ve 5 kişinin de yaralanmasının ardından sokağa çıkma yasağı ilan edildi. Saldırı, eski muhalefet lideri Gassan Abazid'in evine bir intihar bombacısı tarafından düzenledi.
Dera el-Beled’den yerel kaynaklara göre, DEAŞ mensubu bir intihar bombacısı Gassan Abazid’in mahalle sakinleriyle görüştüğü misafirhanesine girdi. Olayda, Dera el- Beled sakinlerinden ölenler ve yaralananlar oldu.
Kaynaklara göre saldırıdaki hedef Gassan Abazid idi. Abazid daha önce Dera el-Beled ve Es-Sed Yolu’nda aylar önce kendisini fesheden Merkez Müzakere Komitesi çalışmalarının katılımcılarından biriydi.
Uzlaşma anlaşmasının uygulanmasından önce, Abazid, Güney Birlik Tugayı'nın oluşumu içindeki ılımlı muhalefet gruplarının liderlerinden biriydi.
Telegram uygulamasında DEAŞ’la bağlantılı olduğu anlaşılan birkaç hesap, olayın Dera'da rejimin eski isyancı ajanlarının bir toplantısını hedef aldığını ve güvenlik güçleriyle birlikte Casim kentinden sonra el-Yaduda kasabasında DEAŞ’la savaşmayı planladıklarını açıkladı.
Ancak saldırının gerçekleştiği mahallenin sakinleri, lider Gassan Abazid'in 2018'de Dera el-Beled şehrinde uzlaşma anlaşmasının uygulanmasından bu yana askeri işlerden çekildiğini vurguladı. Daha önce Dera şehrini temsil eden Merkez Müzakere Komitesi’nin çalışmalarında yer aldığını söyledikleri Gassan Abazid'in misafirhanesindeki görüşmenin herhangi bir askeri eylem için yapılmış bir toplantı veya planlama olmadığını, sadece arkadaşlar arasında sıradan bir toplantı olduğunu kaydettiler. Mahalle sakinleri, olaydaki tüm yaralıların ve ölenlerin daha önce veya şu anda herhangi bir askeri oluşuma katılmamış siviller olduğunu belirttiler.
Şarku’l Avsat’a konuşan Deralı yerli bir lider, Dera’nın, ister güvenlik servisleriyle bağlantılı yapay hücreler olsun isterse eski kalıntıları olsun, DEAŞ’ın bölgedeki hücrelerini hedef alan askeri operasyonlara tanık olduğunu söyledi. Böyle bir zamanda yapılan terör eylemini, DEAŞ’ın Casim kentinde yaşadığı kayıplar sonrası gerçekleştirdiği intikam eylemi olarak değerlendirdi. Casim kentindeki DEAŞ esirlerinin itiraflarından alınan bilgilerden hareketle DEAŞ’ın planlarının, çalışmalarının ve yayılım bölgesinin ortaya çıkarıldığını kaydetti. Lider, güvenlik noktalarının, kontrol noktalarının ve güvenlik gruplarının varlığına rağmen, DEAŞ’ın Es-Sed Yolu bölgesindeki Dera kentinde bölgedeki en çok aranan adamlardan birinin yardımıyla yeniden hücreler oluşturduğunu belirtti.
DEAŞ hücreleri yalnızca eski muhalifleri ve uzlaşı alanlarını hedef alarak, bu eylemleri ve bölgedeki yabancıların varlığını, elde etmek istediği bu bölgeye askeri operasyonlar düzenlemek için bahane olarak kullanan güvenlik servislerine hizmet etmiş oluyor.
Eylemin amacının bölgeye DEAŞ’ı da içine alarak yeni bir renk vermek olduğunu ve böylece bölgedeki askeri operasyonları gerekçelendirecek yeni bir aşamaya girileceğini düşünen lider, ister bölgeyi ve uzlaşma anlaşmasını tahrip etmek için yeni kurulmuş DEAŞ hücreleri olsun isterse DEAŞ’ın eski kalıntıları olsun, bu örgütün varlığının bölge için ciddi bir tehdit oluşturduğuna ve kökünün kazınması gerektiğine işaret etti.
Deralı lider, Dera’da terör saldırısını gerçekleştiren saldırganın genç biri olduğunu ve özellikle Suriye’de DEAŞ örgütünün gençlerin beynini yıkamasının kolay olduğunu belirtti. Yaşamın tüm gereksinimlerinin karşılanamaması, güvenlik sıkıntısı, işsizlik, uyuşturucu kullanımı ve yoksulluğun artması ile buna ek olarak güvenlik sorununun ve bölgedeki istikrarsızlığın devam etmesinin gençlerin kandırılması ve yıkıcı projelerde kullanılması için verimli bir alan oluşturduğunu kaydetti.
Suriye'nin güneyindeki DEAŞ’tan bahsetmişken, Casim şehri halkı dün şafak vaktinde DEAŞ liderlerinden Falih el-Azizi'nin cesedini buldu. Azizi, bölgede yerel grupların son zamanlarda kentteki DEAŞ hücrelerine yönelik düzenlediği askeri operasyonlar sırasında Dera’nın kuzey kırsalındaki Casim kentinde esir alınmıştı. Yermuk Havzası bölgesindeki eş-Şecara kasabasından gelen Azizi, 2016 yılında Havza bölgesinde kurulduğundan beri DEAŞ’a bağlıydı. Örgütle çalışmaları, 2018 yılında güney Suriye'de uzlaşı anlaşmasının uygulanmasından sonra da devam etmişti.



Hasm Hareketi'nin terör planının Kahire ile Ankara arasındaki ilişkiler üzerinde nasıl bir etkisi olacak?

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi G20 Zirvesi çerçevesinde bir araya geldi. (Arşiv - Türkiye Cumhurbaşkanlığı)
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi G20 Zirvesi çerçevesinde bir araya geldi. (Arşiv - Türkiye Cumhurbaşkanlığı)
TT

Hasm Hareketi'nin terör planının Kahire ile Ankara arasındaki ilişkiler üzerinde nasıl bir etkisi olacak?

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi G20 Zirvesi çerçevesinde bir araya geldi. (Arşiv - Türkiye Cumhurbaşkanlığı)
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi G20 Zirvesi çerçevesinde bir araya geldi. (Arşiv - Türkiye Cumhurbaşkanlığı)

Mısırlı uzmanlar, Mısır İçişleri Bakanlığı'nın Hasm Hareketi’nin terör planını Türkiye'deki Müslüman Kardeşler (İhvan-ı Müslimin) unsurlarıyla ilişkilendiren açıklamasının iki ülke arasındaki ilişkiler üzerindeki etkisini küçümsedi. Şarku’l Avsat'a açıklamalarda bulunan yetkililer, Kahire ve Ankara'nın şu anda iki ülke arasındaki anlaşmazlığın merkezinde yer alan Müslüman Kardeşler meselesini bir kenara bırakarak ‘daha derin’ stratejik konulara odaklandığını vurguladı.

Mısır İçişleri Bakanlığı dün yaptığı açıklamada, Müslüman Kardeşler'e bağlı Hasm Hareketi’ne ait bir sığınağa baskın düzenlendiğini duyurdu. Açıklamaya göre, Müslüman Kardeşler'in Türkiye'ye kaçan askeri kanadı Hasm Hareketi’nin liderlerinin faaliyetlerini yeniden canlandırmak ve ülkedeki güvenlik ve ekonomik tesisleri hedef alan düşmanca operasyonlar düzenlemek için hazırlık ve planlama yaptıkları yönünde bilgi alındı.

Açıklamada, “Hasm Hareketi, ileri askeri eğitim aldığı bir sınır ülkesine kaçan unsurlarından birini, söz konusu planı gerçekleştirmek üzere ülkeye yasadışı yollardan sızmaya zorlayarak operasyonlarını planladı” denildi.

Komşu ülkenin adını açıklamayan bakanlık, hareketin ‘birçok sosyal medya sitesinde dolaşıma sokulan, komşu bir ülkedeki çöllük alanda elemanlarına eğitim verdiğini ve ülkede terör operasyonları gerçekleştirme sözü verdiğini içeren bir video hazırladığını’ bildirdi.

Açıklamada Türkiye'ye atıfta bulunulması, özellikle de Mısırlı yetkililerin terör örgütü olarak sınıflandırdığı Müslüman Kardeşler'in iki ülke arasında yaklaşık on yıldır süren soğukluğa neden olduğu düşünüldüğünde, Kahire ile Ankara arasındaki ilişkilerin güçlenme hızına etkisi konusunda soru işaretleri yarattı.

Ulusal güvenlik ve uluslararası ilişkiler danışmanı Tümgeneral Muhammed Abdulvahid, Mısır İçişleri Bakanlığı’nın açıklamasında Türkiye'ye yapılan atfın iki ülke arasındaki ilişkileri etkilemeyeceğini söyledi. Abdulvahid, “Türkiye'den bahsedilmesi, Müslüman Kardeşler'in Türkiye'ye kaçtığı gerçeğinin kabul edilmesi bağlamında tesadüfi bir durumdu” dedi.

Abdulvahid, Türkiye ile ilişkilerin ‘pek çok alanda çok iyi ve güçlü olduğunu ve Müslüman Kardeşler dosyasının artık etkili olmadığını’ belirtti. Abdulvahid, Mısır'ın ‘hareketin kaçak unsurlarının’ iadesine yönelik taleplerine işaret ederek şöyle dedi: “Açıklamada Türkiye'den bahsedilmesi iade sürecinin tamamlanması için bir tür baskı olabilir.”

İki ülke arasındaki normalleşme, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi’nin Katar'da düzenlenen 2022 FIFA Dünya Kupası'nın açılışında el sıkışmalarından bu yana hız kazandı. Erdoğan'ın Şubat 2024'te Kahire'ye yaptığı ziyaretle zirveye ulaşan yakınlaşmayı, Sisi'nin aynı yılın eylül ayında Ankara'ya yaptığı ziyaret izledi ve iki ülke arasında ‘yeni bir iş birliği dönemi’ başladı.

Demokrasi Dergisi Genel Yayın Yönetmeni Yardımcısı ve bölgesel ilişkiler araştırmacısı Kerem Said'e göre “Müslüman Kardeşler dosyası artık Mısır-Türkiye ilişkilerinde acil bir mesele değil. İki ülke arasındaki ilişkiler Kahire ile Ankara'nın çıkarlarına hizmet eden daha büyük ve daha derin stratejik meseleler tarafından yönetiliyor.”

Şarku’l Avsat'a konuşan Said, “Mısır ve Türkiye arasında Müslüman Kardeşler dosyası konusunda ilan edilmemiş bir koordinasyon var. Zira Kahire bazı hükümlülerin iadesini talep ediyor, bu da Kahire ve Ankara arasındaki anlaşmalara göre belirli prosedürlerin tamamlanmasını gerektiriyor” ifadelerini kullandı.

Said sözlerini şöyle sürdürdü: “İçişleri Bakanlığı'nın açıklaması ve Hasm Hareketi’ne yapılan atıf, Mısır ile Türkiye arasındaki ilişkilere yönelik bir meydan okuma içermiyor. İki ülke arasındaki ilişkilerin gelişmesi şu anda Libya'daki durum, Akdeniz gaz dosyasının çözümü ve diğer bazı konular gibi daha önemli dosyalarla bağlantılı.”

Mısırlı akademisyen ve uluslararası ilişkiler araştırmacısı Beşir Abdulfettah da İçişleri Bakanlığı'nın açıklamasında Hasm Hareketi'nin terör planının Türkiye'deki Müslüman Kardeşler unsurlarıyla bağlantısına atıfta bulunulmasının ‘Kahire ile Ankara arasındaki ikili ilişkilerin gidişatını etkilemeyeceği’ görüşünde.

Şarku’l Avsat'a konuşan Abdulfettah, ‘Mısır ve Türkiye'nin Müslüman Kardeşler dosyasındaki herhangi bir çatışmanın iki ülke arasındaki ilişkilerin gelişimini etkilemesine izin vermeme konusunda anlaştıklarını’ söyledi ve ‘Müslüman Kardeşler dosyasının diğer dosyaların önüne geçtiği bir dönemde ilişkilerin merkezinde yer aldığını ve anlaşmazlık nedeni olduğunu’ belirtti.

Abdulfettah, “Müslüman Kardeşler dosyasının yerine stratejik ve ekonomik dosyalar konuldu ve bu da Mısır ve Türkiye'nin ikili ilişkileri güçlendirmede ilerleme kaydetmesini sağladı. Ankara, Mısır'ın Hasm Hareketi’ne karşı attığı adımları anlıyor ve destekliyor. Türkiye, Mısır tarafıyla stratejik çıkarlara değer veriyor” şeklinde konuştu.

Mısır-Türkiye ilişkileri, Ankara'nın 30 Haziran 2013'teki gösterilerin ardından yasaklı Müslüman Kardeşler'e verdiği destek nedeniyle on yıldır süren kopukluk ve gerginliğin ardından giderek normalleşme eğilimine girdi.

Mart 2021'de Ankara, Mısır ile diplomatik temasların yeniden başladığını duyurdu. Türk makamları daha sonra Müslüman Kardeşler yanlısı üç kanaldan (Mekameleen, Vatan ve eş-Şark) ‘Mısır'a karşı kışkırtıcı programlarını durdurmalarını ya da Türkiye topraklarından yayınlarını kalıcı olarak durdurmalarını’ talep etti.

Mısır eski Dışişleri Bakan Yardımcısı ve Mısır Dış İlişkiler Konseyi üyesi Reha Ahmed Hasan, Mısır İçişleri Bakanlığı'nın Türkiye'ye yaptığı atfın ‘Ankara-Kahire ilişkilerini etkilemeyeceğini’ söyledi. Hasan Şarku’l Avsat'a verdiği demeçte, “Ankara, Kahire ile ilişkilerine önem veriyor ve şu anda komşu ülkelerle sıfır sorun politikası izliyor” dedi. Hasan, İçişleri Bakanlığı açıklamasında Hasm Hareketi’nin Türkiye'ye kaçan Müslüman Kardeşler unsurlarıyla bağlantısına atıfta bulunulmasını ‘örgüt unsurlarının 2013 yılında Türkiye'ye kaçtığı gerçeğini kabul ettiği ve Ankara'ya yönelik herhangi bir suçlama içermediği’ değerlendirmesinde bulundu.